Buradasın
Tip 1 Diyabetliler İçin Yüksek Kan Şekeri Durumunda Yapılması Gerekenler
youtube.com/watch?v=CRoC5s42zb4Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, bir tip 1 diyabetli tarafından hazırlanan eğitim içeriğidir. Konuşmacı kendi deneyimlerini paylaşarak tip 1 diyabetlilerin yüksek kan şekeri durumunda nasıl hareket etmeleri gerektiğini anlatmaktadır.
- Video, yüksek kan şekeri durumunda yapılması gereken adımları adım adım açıklamaktadır. IDF (Insülin Duyarlılık Faktörü) kavramı, günlük toplam insülin dozunun hesaplanması, hızlı etkili insülin dozlarının belirlenmesi ve kan şekeri hedefinin nasıl ayarlanacağı detaylı olarak anlatılmaktadır. Ayrıca düzeltme borusu yapmanın önemi, hızlı etkili insülinlerin etki süreleri ve tekrar düzeltme borusu yapmanın gerekliliği de açıklanmaktadır.
- Konuşmacı, formüllerin sadece kaba taslak veriler verdiğini, kişisel ihtiyaçlara göre ayarlanması gerektiğini ve yapılan düzeltmelerin takip edilmesinin önemini vurgulamaktadır. Tip 1 diyabetli kişilerin doktor, diyetisyen ve hemşire kadar bilgi sahibi olmaları gerektiği de belirtilmektedir.
- 00:01Tip-1 Diyabet Yönetimi ve İnsülin Duyarlılık Faktörü
- Tip-1 diyabetliler kendi yönettiğimiz bir diyabete sahip olduğumuz için hayatımızın her anında doz yükseltmeleri, doz ayarlamaları ve menülerimizi gözden geçirme yapmamız gerekiyor.
- İnsülin duyarlılık faktörü (IDF), bir ünite insülinin kan şekerimizi hangi oranda düzelttiğini gösterir ve bu kural hep aklımızda olmalı.
- 500 kuralı gibi formüller sadece büyük resmi görmek adına kullanılır, diyabetli yaşamımızda bu formüller bize sadece kaba taslak veriler verir.
- 02:47Günlük Toplam İnsülin Dozu Hesaplama
- Günlük toplam insülin dozu, bazal ve hızlı etkili insülin dozlarının toplamıdır.
- Günlük toplam insülin dozunu hesaplamak için, kan şekerimiz ideal gittiği günlerde yaptığımız insülin dozlarını not edip toplamını bulup, bu toplamı gün sayısına bölmeliyiz.
- Örneğin, üç gün içinde toplam 135 ünite insülin yaptığımızda, günlük ortalama insülin ihtiyacımız 45 ünite olur.
- 04:47İnsülin Doz Ayarlaması
- 1800/IDF formülü, bir ünite hızlı etkili insülinin kan şekerimizi ne kadar düşürdüğünü bulmak için kullanılır.
- Hızlı etkili insülinler (Humalog, Aidra, Novorot, Fiyas gibi) bir ünite kan şekerimizi 40 mg/dL düşürür.
- Kan şekerimizi düşürmek için, hedef kan şekeri değerinden mevcut kan şekeri değerini çıkarıp, bu farkı bir ünite hızlı etkili insülinin düşürdüğü miktarla oran orantı yaparak gerekli insülin dozunu hesaplayabiliriz.
- 07:30İnsülin Dozunun Etkisinin İzlenmesi
- Yapılan insülinin etkili olup olmadığını anlamak için kan şekeri ölçümlerini takip etmek gerekir.
- Örneğin, 300 mg/dL kan şekerini 100 mg/dL'ye düşürmek için 5 ünite hızlı etkili insülin yapıldığında, 2 saatte 200 mg/dL'ye, 4 saatte 100 mg/dL'ye düşmesi gerekir.
- Eğer bu şekilde bir düşüş olmazsa, insülin dozunu %10-20 oranında azaltmak gerekir, ancak kalem kullanıcıları için bu oran %10-20 yerine %36-38 olarak hesaplanmalıdır.
- 11:33Düzeltme Bonusu Hesabı
- Kan şekeri 2-3 saatte istenen düzeyde düşmezse ve hala yüksek giderse, tekrar bir insülin yapma ihtiyacı doğar.
- Kan şekeri 2 saatte 200 mg/dL'ye, 3 saatte 100 mg/dL'ye düşmezse, 3 saatte ölçülen kan şekeri değerine göre tekrar bir düzeltme bonusu hesabı yapılmalıdır.
- 12:54Hızlı Etkili Insülinlerin Etki Süresi
- Hızlı etkili insülinlerin görevini tamamlama süreleri genellikle dört saatte, maksimum dört buçuk saatte bitiyor.
- Hızlı etkili insülinlerin pik yapma süreleri, insülin yapıldıktan onbeş-yirmi dakika sonra başlıyor ve doksanıncı dakikada maksimum etkilerini gösteriyor.
- Üç saatte bir yapılan düzeltme borusu, önceki insülinin etkisini çakışmadan tamamlıyor.
- 14:11Düzeltme Borusu Yapmanın Önemi
- Kan şekeri dramatik olarak yükselmeye devam ediyorsa veya istenen oranda düşmemişse tekrar düzeltme borusu yapılmalı.
- Düzeltme borusu yapılmazsa kan şekeri uzun süreli yüksekte kalır ve orta-uzun vadede komplikasyonlara zemin hazırlar.
- Yüksek kan şekerini düşürmeye çalışırken mutlaka su yudum yudum içilmeli, birden içildiğinde glikoz idrarla çıkmaya başlar.
- 15:33Su İçme ve Hareket Etme Önerileri
- Katkısız maden suyu veya mineralli su yudum yudum içilmeli, katkı maddeleri yüksek içecekler tüketilmemeli.
- Yüksek kan şekerinde hareket etmemek gerekir, çünkü vücudumuz farklı bir tepki veriyor ve şekeri yükseltmemek için daha fazla hareket etmemek önemlidir.
- Kan şekeri ölçümü saatte bir veya kırkbeş dakikada bir yapılmalı, sürekli ölçüm yapmak parmak uçlarını sıkıcı hale getirebilir.
- 18:06Bilgi ve Uygulama Önemi
- Tip bir diyabetliyseniz literatüre hakim olmanız ve doktor, diyetisyen, hemşire kadar bilgi sahibi olmanız gerekiyor.
- Kan şekeri yükseldiğinde sosyal medyada yardım aramak yerine, doktor, diyetisyen ve hemşireden aldığınız bilgileri özümsemeniz önemlidir.
- Bu bilgileri yorumlayabilmek, anlatabilmek ve kendi hayatınızda uygulayabilmek kritik bir konudur.