Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, Dr. Ayşegül Çoruhlu'nun sunduğu "İyi Yaşam" adlı bir sağlık programıdır. Programda ortopedi ve travmatoloji uzmanı Prof. Dr. Çağatay Öztürk, genel cerrahi uzmanı Prof. Dr. Hakan Yanar ve damar cerrahisi uzmanı Doç. Dr. Ali Baran Budak gibi uzmanlar konuk olarak yer almaktadır.
- Program, üç farklı sağlık konusunu ele almaktadır: skolyoz, kolon kanseri ve lipödem. İlk bölümde skolyozun ne olduğu, belirtileri ve tedavi yöntemleri anlatılırken, ikinci bölümde kolon kanserinin tarama yöntemleri, belirtileri ve tedavi seçenekleri detaylandırılmaktadır. Son bölümde ise lipödem hastalığı, belirtileri, risk faktörleri ve tedavi yöntemleri açıklanmaktadır.
- Programda ayrıca kolon kanserinin 45 yaşından sonra tarama yapılması gerektiği, aile tarihinde kanser varsa 30 yaşında başlanması gerektiği, kabızlık, dışkı değişiklikleri ve kansızlık gibi belirtilerin dikkat edilmesi gerektiği gibi önemli bilgiler de paylaşılmaktadır. Lipödem konusunda ise özellikle kadınlarda görülen bu hastalığın tedavi yöntemleri ve önleme önerileri detaylı olarak anlatılmaktadır.
- 00:26Programın Tanıtımı
- Programda üç farklı hekim arkadaşıyla birlikte skolyoz, kolon kanseri ve lipodem konuları ele alınacak.
- İlk konuk ortopedi ve travmatoloji uzmanı Prof. Dr. Çağatay Öztürk, skolyoz konusunu anlatacak.
- İkinci konuk genel cerrahi uzmanı Prof. Dr. Hakan Yanar, kolon kanserini ele alacak.
- Üçüncü konuk damar cerrahisi uzmanı Doç. Dr. Ali Baran Budak, lipodem konusunu anlatacak.
- 01:34Skolyoz Hakkında Bilgiler
- Skolyoz bir hastalık değil, omurganın önden bakıldığında dümdüz olmaması olarak tanımlanan bir bulgu.
- Ergen yaş grubunda (10-20 yaş) görülen skolyozda temel semptom kozmetik kaygıdır, özellikle kız çocuklarda.
- Skolyozun sebebi genellikle bilinmez (idiyopatik), doğuştan olabilir veya çevresel faktörlerle etkilenmez.
- 04:09Skolyozun Tedavisi
- Skolyozun sebebi ve davranışını tam olarak bilmiyoruz, bazı çocuklarda hızlı ilerleyebilir, bazılarında hiç ilerleyebilir.
- Erken dönemlerde takip edilir, ancak korseli düzleme yüzde yüz çözüm sunmaz.
- Belli bir derecenin üzerine gelmiş skolyozlar cerrahi olarak düzeltilir.
- 05:19Skolyozun Tespiti ve Önlenmesi
- Skolyozun ortaya çıkışı ne zaman fark edilirse o zamandır, fark edilme yaşına göre gruplara ayrılır.
- Aynanın karşısında omuzların simetrik olması, belde kavislerin simetrik olması ve sırtın düz olması skolyozdan şüphelenilmesi için önemli işaretlerdir.
- Ergen yaşta görülen skolyozlar genellikle ağrısızdır, ancak yaş ilerledikçe ağrı olabilir.
- 07:13Omurga Sağlığı ve Ankilozan Spondilit
- Omurga sağlığı için yatağın şekli değil, yatma eylemini yapamamak önemlidir.
- Ankilozan spondilit nadir görülür, ağrıyla kendini gösterir ve skolyoz temel problem değildir.
- Ankilozan spondilitte cerrahi tedavilerde vida implantları ve rot çubukları kullanılarak deforme edici manevra tersine çevrilir.
- 09:27Kolon Kanseri Hakkında Bilgiler
- Kolon kanserleri artık sadece ileri yaşta değil, gençlerde de görülebilen bir hastalıktır.
- Ailesinde kolon kanseri varsa gençlerde de görülebilen bir kanserdir.
- Kolonoskopi ile taramalar erken yaşlara alınmıştır.
- 10:26Kolonoskopi Taraması ve Önemi
- Kolonoskopi taraması artık 45 yaşından sonra başlıyor, ailede kolon kanseri varsa ise 10 yıl öncesinde, yani 30 yaşından itibaren taramaya başlanmalı.
- Polipten kanser gelişmesi yaklaşık 8-10 sene sürebiliyor, bu nedenle erken yaşta tarama yapmak gerekiyor.
- Polipler iki tür olabiliyor: kanserleşen (neoplastik) ve kanserleşmeyen polipler; kanserleşen polipler için taramalar daha sık yapılmalı, iyi huylu polipler için ise 5-7 yıla kadar beklenilebilir.
- 11:52Kolon Kanserinin Belirtileri
- Kolon kanseri ve rektum kanserlerinin en sık bulguları karın ağrısı, halsizlik ve yorgunluk olabilir.
- Dışkıda kan görmek, dışkı çapında incelme, ishal ve kabızlık atakları kalın bağırsak kanseri bulgularının arasında sayılabilir.
- Kalın bağırsağın sağ tarafını tutan tümörlerde anemi ve dışkıda gizli kan sık görülen bulgulardır.
- 13:10Tarama Yöntemleri ve Tedavi
- Dışkıda kan testi kolonoskopi kadar duyarlı olmasa da, pozitif sonuçlar kolonoskopi yönlendirmesi gerektirir.
- Safra kesesindeki polipler genellikle kolesterol polipleri olurken, kolon kanserindeki polipler farklıdır.
- Erken evrede yakalanan kolon kanserinde ES (Endoskopik Cerrahi) veya EMR (Endoskopik Removable Resonance) yöntemleriyle genel anestezi olmadan tümörlü lezyonlar çıkarılabilir.
- 15:10Beslenme ve Kolon Kanseri İlişkisi
- Obezite, günlük 100 gramın üzerinde et ve et ürünleri tüketimi, işlenmiş gıdaların 50 gramın üzerinde tüketimi kolon kanserine yol açabilir.
- Akdeniz türü beslenme, özellikle zeytinyağı ve fazla lif tüketimi kolon kanserine koruyucu etki gösterir.
- Kabızlık kolon kanserine yol açmaz, ancak uzun dönem kabızlıkların yanında sigara ve alkol tüketimi daha fazla kolon kanserine yol açabilir.
- 16:30Kolon Kanserinin Önemi
- Kolonoskopi vurgusunu yapmak ve ertelememek gerekiyor.
- Kanser gelişimi 10 yılda %2'lerde iken, 20-30 yılda %10'lara kadar çıkabiliyor.
- Kadın ve erkeklerde kolon kanseri üçüncü sırada geliyor, bu nedenle kolonoskopi işine bir an önce başlamak ve hekimlerle temasa geçmek önemlidir.
- 17:29Lipödem Nedir?
- Lipödem, gevşek bağ dokusunun inflamatuar bir hastalığıdır ve daha çok kadınlarda görülür.
- Hastalık alt karın, basen, bacaklar ve bileğe kadar olan kısımda görülebilir, bazı hastalarda kolları da tutabilir.
- Hastalar kilo verip bile bacaklarından ve kalçalarından kilo gitmediğini, egzersiz ve diyet yapmasına rağmen incelmediğini şikayet ederler.
- 18:27Lipödemin Özellikleri
- Lipödem kilo ile eşlik edebilir ve obezite ile karıştırılabilir, ancak bastırıldığında iz bırakmaz.
- İlerleyen evrelerde ağrılar, kolay morarma ve varis oluşabilir.
- Bağ dokusu yağ dokusu, bağışıklık hücreleri, kan damarları, elastin ve kollajen yapılı iskelet ve sıvı içeren kompleks bir yapıdır.
- 19:59Lipödemin Nedenleri ve Risk Faktörleri
- Lipödem aipoz dokunun inflamasyon ile başlar ve kilo vermenin etkisi vardır.
- Hastalar kilo verip bel, omuz ve boynu incelse de bacaklardan kilo gitmediğini şikayet ederler.
- Hastalık X kromozomuna bağlı ve otozomal dominant geçişlerle genetik olarak aktarılabilir, batı toplumlarında %11-18 oranında görülür.
- 20:53Lipödem Tedavisi
- Lipödem için tek bir ilacı yoktur, ancak diosp espiridin gibi ilaçlar kullanılır.
- Kompresyon tedavisi (varis çorabı veya sabit kompresyon bandajları) ve lenfatik akımı arttırıcı manuel terapiler önerilir.
- Hastalarda eklem mobilitesinde artma (hipermobilite), tansiyon düşüklüğü, hemoroid ve genu valgum gibi ortopedik problemler görülebilir.
- 23:06Diyet ve Egzersiz
- Anti-inflamatuar diyet çok önemlidir; sebze ağırlıklı, glutenden kaçınılmalı ve kendi yapılan kefir ve yoğurt dışındaki süt ürünlerinden uzak durulmalıdır.
- Eliminasyon diyeti de uygulanabilir, hasta belirli yiyecekleri yedikten sonra ağrı veya ödem hissettiğinde bu yiyecekler kırmızı listeye yazılır.
- Doğru egzersiz yapmak önemlidir; pilates, yoga, yüzme, bisiklet ve yürüyüş gibi aktiviteler önerilir.
- 25:01Skolyoz ve Bağırsak Kanseri
- Skolyozun %5'i genetik olabilir, gerisinin sebebi bilinmemektedir.
- Skolyoz şüphesi uyandıracak durumlar: omuzların karşıdan ve arkadan bakıldığında aynı seviyede olmaması, kalça ile bel uyumunun aynı oranda olmaması ve sırtı düz eğildiğinde omurların dümdüz görünmemesidir.
- Bağırsak kanseri (kolon kanseri) kanser istatistiklerinde sıklık olarak üçüncü sırada yer alırken artık ikinci sırada yerleşmiştir.
- 26:37Bağırsak Kanseri Hakkında Bilgiler
- Bağırsak kanseri hem kadınlarda hem erkeklerde ikinci sıradaki kanser olasılığıdır.
- Bilimsel olarak kolon kanserinin beslenme ve yaşam şekli sebebiyle daha erken yaşlarda olması ihtimali arttığı için kolonoskopi 45 yaşından sonra yapılmalıdır.
- Ailesinde kolon kanseri varsa, o kişinin yaşı kaçsa o yaştan 10 yıl önceden itibaren kolonoskopi yapılmalıdır.
- 27:17Bağırsak Kanserinin Belirtileri ve Önleyici Tedavi
- Kolonoskopi sırasında iyi huylu ve kötü huylu polipler alınabilir.
- Kötü huylu polipler sadece kolonoskopi ile etrafını derin alarak büyük ameliyatlar olmadan tedavi edilebilir.
- Kabızlık, dışkılama alışkanlıklarının değişmesi, dışkı incelmesi ve menopozdan sonra kadınlarda ve erkeklerde kansızlık bağırsak kanserinin belirtileri olabilir.
- 28:21Bağırsak Sağlığı İçin Öneriler
- Kilolu olmak, işlenmiş yemek ve çok işlenmiş et yemek bağırsak sağlığı için olumsuz etkileri vardır.
- Akdeniz beslenme bağırsak sağlığı için faydalıdır.
- 28:29Lipodemi Hakkında Bilgiler
- Lipodemi, bacaklarda ve kalçalarda yağ dokusunun ağrılı inflamasyonudur ve kadınlarda daha fazla görülür.
- Bu hastalık bir tür bağ dokusu hastalığı olarak tanımlanır ve kilo verseler de oralardan veremedikleri için kişiler konuyu anlarlar.
- Lipodemi şikayetinde dokunmayla ağrı ve darbeyle kolay morarmayla şikayet edilebilir.
- 29:16Lipodemi Tedavisi ve Uyarılar
- İlerlemiş durumunda varis eklenebileceği için egzersiz, kilo kontrolü, varis çorabı ve gerekirse kalp damar cerrahına danışmak önemlidir.
- Lipodemi şikayetinde liposuction gibi tedaviler hekiminize danışmadan yapılmamalıdır çünkü gizli varisler pıhtı atabilir.