Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, Business Channel Türk'te yayınlanan "Sağlık Karnesi" programının bir bölümüdür. Programda sunucu Prof. Dr. Ahmet Karabulut, konuk olarak Doçent Dr. Selma Bozkurt ile ruh sağlığı konusunu ele almaktadır. Dr. Bozkurt, Erenköy Ruh Sinir Hastalıkları Hastanesi'nde beş-altı yıl çalışmış bir uzmandır.
- Program, Türkiye'deki depresyon, anksiyete, panik ve panik bozukluğu gibi ruh sağlığı sorunlarını detaylı olarak incelemektedir. Depresyonun teşhis edilmesi, tedavi yöntemleri, ilaç kullanımının etkileri ve yan etkileri hakkında bilgiler sunulmaktadır. Ayrıca sağlıklı ruh sağlığı için sosyal etkileşim, fiziksel egzersiz, hobiler ve evcil hayvan besleme gibi öneriler de paylaşılmaktadır.
- Programda antidepresan kullanımının artışı, depresyonun cinsiyet bazında dağılımı, psikiyatristlerin ilaç yazan hekimler olmadığı, hafif depresyonlarda spor yapmanın alternatif bir tedavi yöntemi olabileceği ve panik atakların belirtileri gibi konular ele alınmaktadır.
- 00:32Ruh Sağlığı Programı
- Business Channel Türk ekranlarında yeni bir sağlık programı başlıyor ve bugün ruh sağlığı, depresyon, anksiyete ve panik konuları ele alınacak.
- Programda Doçent Doktor Selma Bozkurt konuk olarak yer alıyor.
- Türkiye'de antidepresan ilaçları peynir ekmek gibi yaygın bir şekilde tüketiliyor.
- 01:45Toplumda Ruh Sağlığı Durumu
- Son on yılda giderek artan bir ilaç kullanımı var, özellikle antidepresan kullanımı son beş yılda %27-30 arası artmış.
- İnsanlar en ufak bir sıkıntısında artık ilaca sarılmaya başlamış, aile hekimine bile danışılmadan komşudan duyup alıyorlar.
- Reçetesiz kullanım yakın zamana kadar mümkündü, ancak şimdi bazı eczaneler reçetesiz vermiyor.
- 03:49Depresyon Tanısı
- Depresyon diyebilmek için hiçbir şeyden keyif alamama, normalde zevk aldığımız şeylerden keyif alamama ve çökkün duygu durumunun en az iki hafta süreyle gün boyu bizi meşgul etmesi gerekir.
- Gün içerisinde hepimizin canı bir iki saat sıkılabilir, sonra bir şey olur kahvemizi içeriz kendimize, bu depresyon değil.
- Uyku sorunları da çok sık görülen birçok hastalığa eşlik eden problemler, ancak her uyku bozukluğuna da ilaç verilmiyor.
- 04:59Cinsiyet ve Ruh Sağlığı
- Kadınlarda anksiyete, kaygı bozukluklarında ve depresif bozukluklarda duygudurum bozukluklarının çoğunda iki kat neredeyse daha fazla.
- Kadınların biyolojik olarak stresle daha çok karşılaşıyor olmaları ve ruhsal açıdan daha kolay travmatize olabiliyor olmaları nedeniyle daha hassas hale geliyorlar.
- Psikososyal açıdan kadınların birçok zorlanmalara günümüzde daha açık olması onları daha hassas bir hale getiriyor.
- 05:35Depresyonun Bulaşıcılığı
- Depresyon bulaşıcı bir hastalık değil, ancak disti (yaklaşık iki yıl süren çökkün duygudurum) durumunda etkilenme söz konusu olur.
- Aynı ortamda yaşayan insanları da etkileyebiliyor, çünkü insanlar sosyal öğrenen canlılar.
- Havadaki negatif iyon sayısı artıyor, negatif enerjiyi ve elektriği alıyorsunuz, o bakış açısı size de yansıyor.
- 07:16Psikiyatrist ve İlaç Kullanımı
- Psikiyatristler her gelene ilaç yazan hekimler değil, majör depresyon veya başka bir hastalığınızdan dolayı gereksiniminiz varsa ilaç yazar.
- Hafif-orta düzeyde depresyonunuz varsa, psikoterapi veya klinik psikoloji masterı yapmış bir psikologa yönlendirecektir.
- Aile hekimi ve dahiliyeciler psikiyatristlerden daha fazla antidepresan yazıyorlar.
- 08:36Spor ve Depresyon
- Düzenli spor yapmak depresyona karşı ilaç alternatifi olabilir, özellikle hafif depresyonda.
- Ciddi anlamda zihinsel egzersiz beyne kan akışında, oksijen akışında bir artış sağlıyor ve endorfinleri, serotonin sağlayan sinapsların aktifleşmesini sağlıyor.
- Majör depresyon söz konusuysa mutlaka bir psikiyatristin görmesi ve gerekli düzenlemeleri yapması gerekir, hastayı tedavisiz bırakmak iyi bir şey değil.
- 09:54İlaç Tedavisinin Etkileri
- İlaçların etkisi genellikle iki-üç haftadan önce çıkmaz, ancak ilk haftalarda yan etkiler görülebilir.
- Hastalara psikoeğitim yaparak hastalığın oluş mekanizması, iyileşmenin sırası ve ilacın yan etkileri hakkında bilgilendirme yapılması önemlidir.
- Panik, anksiyete ve depresyon hastaları yan etkilere çok duyarlı olurlar ve ilk bir-iki hafta için yan etkiler daha şiddetlenmiş gibi gelebilir.
- 11:15Yatılı Tedavi
- Ağır depresyon vakalarında, özellikle intihar meyilli, yemeden içmeden kesilen hastalarda yatılı tedavi önerilebilir.
- Yatılı tedavi, hastanın doktor ve hemşirenin gözünün önünde olması, ortam değişikliği ve yan etkilere müdahale etme şansı sağlar.
- Özellikle ilaç alamayan, yemesi içmesi bozulan veya kendine veya etrafına zarar verebileceğini düşündüğümüz hastalarda yatılı tedavi kritik öneme sahiptir.
- 14:02Depresyon ve Anksiyete Tedavisi
- Anksiyete bozukluklarında da antidepresanlar birincil ilaç olarak kullanılır çünkü antidepresanların anti-anksiyete özelliği vardır.
- Antidepresanların etkileri yavaş çıktığı için ilk kısımda benzodiazepinler gibi direkt anksiyolitik etkisi olan ilaçlardan da faydalanılır.
- Hastanın hastalık profiline, yan etkiye duyarlılığına ve ek hastalığın var olup olmamasına göre farklı ilaçlar kombine olarak kullanılabilir.
- 16:12Kaygı ve Kişilik
- Türkiye'de yetiştirilme tarzı kaygılı bireyler yetiştirmektedir; çocuklar yürümeye başladıklarından itibaren sürekli "aman şunu yapma" şeklinde uyarılır.
- Bir durumun hastalık olarak kabul edilmesi için kişinin en az bir ay ve daha fazla süreyle işlevselliğini bozması gerekir.
- Agorafobi, otobüs, metro, tünel, uçak veya köprü gibi kendini çaresiz hissedeceği ve yardım alamayacağını düşündüğü alanlardan kaçınma durumudur.
- 19:36Panik Atak ve Panik Bozukluğu
- Toplumda en az yüzde on kesiminde hayatı boyunca bir kez panik atak geçirebilir, ancak bu panik bozukluğu anlamına gelmez.
- Panik bozukluğu toplumsal prevalansı yüzde bir olup, en az bir aylık süre içinde birden çok, genellikle beklenmedik şekilde gelen panik ataklarla oluşur.
- Panik bozukluğu, kişinin saniyeler içinde gelen ölüm korkusu, kendini kaybedeceği, inme ineceği, felç olacağı, kontrolünü kaybedeceği ve öleceği duygusunu yaşatan bir nöbettir.
- 21:18Panik Atak Belirtileri ve Tedavisi
- Panik atakta kalp çarpıntısı, titreme, uyuşma, mide bulantısı ve etrafına yabancılaşma hissi gibi bedensel ve bilişsel semptomlar eşlik eder.
- Panik atak genellikle beş-on dakika sürer ve plato şeklinde önce yükselir, sonra düşer; en fazla yarım saat sürebilir.
- Panik atakta oturup beklemek, derin nefes egzersizleri yapmak (derin nefes alıp beş-on saniye tutup, beş-altı saniyede vermek) önerilir.
- 23:17Sağlıklı Ruh Sağlığı İçin Yapılması Gerekenler
- Sağlıklı ruh sağlığı için öncelikle birbirimize yaklaşmak ve sosyal entegrasyon sağlamak gerekir.
- Fiziksel egzersiz yapmak, hobiler geliştirmek ve evcil hayvan beslemek ruh sağlığını korur.
- Hayattan zevk alacağımız şeylere yönelmek, sevdiğimiz işi yapmak, sevdiğimiz insanlarla vakit geçirmek ve olumsuz düşünceleri arkada bırakmayı öğrenmek önemlidir.