Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- "Sorun Dertleşelim" programında Kayseri Psikodrama Enstitüsü'nde çekilen bu röportajda, İstanbul Psikodrama Enstitüsü Başkanı Deniz Altınay ve diğer psikodrama uzmanları psikodrama konusunda bilgi ve deneyimlerini paylaşıyorlar.
- Video, psikodramanın temel prensiplerini, kavramlarını ve faydalarını ele alıyor. Psikodramanın sadece bir tedavi tekniği değil, bir sistem olduğu, "anda olma" kavramı, Moreno'nun psikodrama tanımı, dramatizasyon, protogonist kavramı ve empati gibi temel kavramlar detaylı olarak açıklanıyor. Ayrıca psikodramanın dört temel kuramı (rol kuramı, sosyometri kuramı, tele kuramı ve spontanite teorisi) ve psikodrama uygulamalarının kişisel gelişim için önemi anlatılıyor.
- Röportajda psikodrama sahnesinin yapısı, rol değiştirme teknikleri, tele (duygusal bağ) kavramı ve psikodrama uygulamalarının aile terapisi ve psikosomatik psikodrama gibi alanlardaki uygulamaları da ele alınıyor. Program sonunda, ruhsal iyileşme sürecinin ehliyetli uzmanlardan alınması gerektiği vurgulanıyor.
- Programın Tanıtımı
- TV Kayseri'nin "Sorun Dertleşelim" programı, Kayseri Psikodrama Enstitüsü'nde yayınlanıyor.
- Programın konuğu, İstanbul Psikodrama Enstitüsü Başkanı Deniz Altınay, Türkiye'ye psikodrama duayenlerinden biri olarak tanıtılıyor.
- Sunucu, Deniz Altınay'ın kitaplarını okuyarak psikodramaya başladığını ve bu nedenle onunla birlikte olmanın kendisi için gurur kaynağı olduğunu belirtiyor.
- 01:37Deniz Altınay'ın Kişisel Geçmişi
- Deniz Altınay, Ankara'da Gazi Üniversitesi ve Hacettepe Üniversitesi'nde psikoloji ve psikolojik danışma eğitimini tamamlamış.
- Psikodrama eğitimleri Bergama'daki kongrede tanıştığı bir oluşumla başlamış ve daha sonra Ankara'da Tıp Fakültesi Psikiyatri Kliniğinde Dr. Abdulkadir Özbek'in Almanya'daki Uberlingen Moreno Enstitüsü ile bağlantılı olarak başlattığı ilk denemelerle devam etmiş.
- İlk psikodrama eğitimlerinde Dr. Mehmet Sungur, Haluk Özbay ve Üstün Dökmen gibi bugün Türkiye'de tanınan uzman isimlerle birlikte eğitim almış.
- 02:52Psikodrama'nın Önemi ve Özellikleri
- Psikodrama, sadece bir tedavi tekniği değil, bir yaşam biçimi ve eğitim yöntemi olarak tanımlanıyor.
- Psikodrama, ciddi bir felsefe barındırıyor ve yaşamda "niye buradayız, nasıl yaşamalıyız, neyi keşfetmeliyiz" sorularına ciddi cevaplar sunuyor.
- Psikodramatist, insiyatifi ele alan, yönlendirici bir rol üstlenen ve sorumlu hisseden bir kişi olarak tanımlanıyor.
- 04:48Psikodrama'nın Gelişimi
- Ankara'da başlayan psikodrama süreci daha sonra İstanbul'a taşınmış ve daha büyük bir yapılanmaya doğru ilerlemiş.
- Kayseri Psikodrama Enstitüsü, bu sürecin bir ürünü olarak kurulmuş.
- Psikodrama, an felsefesi içinde çok önemli bir yerde duruyor ve andan geçmişten ve gelecekten birçok şeyi işleyebilme imkanı sunuyor.
- 06:24Psikodrama ve Anda Olma Kavramı
- Psikodrama sahnesi "şimdi ve burada" kavramını kullanır ancak bu yeterli değildir; anda olmak, o anın parçası olmak anlamına gelir.
- Psikodrama sahnesinde geçmiş ve gelecek de ana getirilir, ancak bu bir varsayım olup, bugünün bağımsızlaşması için geçmişin temizlenmesi ve gelecekten kurtulması gerekir.
- Psikodrama, bir akış içinde olabilme becerisi kazandıran hem pratik tedavi hem de zenginleştirici bir unsurdur.
- 07:55Psikodrama ve Araştırma Yöntemi
- Psikodrama sadece bir tedavi tekniği değil, aynı zamanda bir araştırma yöntemidir çünkü anlamak iyileşmek için büyük bir adım.
- An kelimesi "ana indirmek" anlamına gelir ve anlamak, içselleştirmek, içgörü kazanmak hepsi anla ilgilidir.
- Spontan olduğumuz an, keşfettiğimiz şeyin yeni olduğu an olup, bu yaratıcılığın sırrıdır.
- 09:00Psikodramanın Tanımı ve Temel Kavramları
- Psikodrama, tiyatro, dramatizasyon ve eylem içinde eylem kavramlarını birleştiren bir yöntemdir.
- Moreno, hastalarında oyuncular üstünde çalışırken aldıkları roller üstünden önemli değişimler görmüş ve bunu psikoterapiye aktarmıştır.
- Psikodrama, dramatizasyonla gerçeğin yeniden keşfedilmesidir; dramatizasyon eylemi, gerçeğin keşfedilmesi anlamayı, yeniden keşfetmek ise eski sınırların dışına çıkmayı vurgular.
- 10:04Rüya Görme Cesareti ve Protogonist Kavramı
- Moreno, Freud'un rüyaları analiz etmesine karşı "ben rüyayı tekrar yaşatıyorum" diyerek, psikodramada rüya görme cesareti vermek istediğini belirtmiştir.
- Rüya görme cesareti, kişinin insiyatif alıp kendini baş aktör olarak sunmasıdır.
- İnsanlar genellikle yaşamlarında baş aktör olarak oynamaz, yan aktör gibi yaşarlar ve bu değersizlik duygusu, aşağılık kompleksi veya çevrenin olumsuz etkilerinden kaynaklanabilir.
- 12:42Yaratıcılık ve Spontan Doğuş
- Çocuk doğduğu an spontan doğar ve doğum anı bebekle anne arasındaki spontan bir katarsis anıdır.
- Spontan doğuş içinde yaratıcılık kendiliğinden kültürel öğeleri alarak gelişmeye başlar.
- Yaratıcı olmak için materyale, konuya, temaya, çerçeveye, insanlara ve problemlere ihtiyaç vardır.
- 13:18Yaratıcılık ve Spontaniyetin Engelleri
- Teorik olarak mükemmel bir an hayal edelim: çocuk spontan doğdu ve çevre ona uygun, yaratıcılığını kullanmaya başladı.
- Bu an hızla bozulmaya başlıyor; anne ile iletişimde problemler oluyor, baba, kardeşler, büyük aile, okul, öğretmenler ve toplum büyük beklentiler getiriyor.
- Bu beklentiler yaratıcı ve spontan olmamızın önündeki büyük engeller olabiliyor.
- 14:04Moreno'nun Sosyometri Kuramı
- Moreno'nun "Huşu Survivor Sosyometrenin Temelleri" kitabında, geleceğe yaratıcı ve spontan olanların, eyleme dönük olanların kalacağı belirtiliyor.
- Çevre baskı altına alırken, yaratıcılığımız ve spontanlığımız engellenirken, engeller sayesinde kendimizi, gücümüzü ve yaratıcılığımızın sınırlarını keşfediyoruz.
- Eylem olmadan hiçbir unsurumuz aktive olamaz, bu anlamda psikodrama kendini geliştirmek isteyenler için ideal bir süreç.
- 15:43Psikodrama Enstitüleri ve Eğitim Süreci
- Türkiye'de Kayseri Psikodrama Enstitüsü, İzmir'de Pusula Psikodrama, Ankara'da Pusula Psikodrama Şeref, Mersin'de çalışmalar yapan Şeref, Sivas ve Erzurum'da da psikodrama enstitüleri bulunuyor.
- Bu enstitülerin içine gelen psikologlar, psikolojik danışmanlar, psikiyatri uzmanları kendi yaratıcılıklarını ve spontanitelerini geliştirip terapist olma yolunda ilerliyorlar.
- Psikodrama, psikoterapist yetiştiren en çok suya sabuna dokunan, temizleyen ve cesaretlendiren sistem olarak değerlendiriliyor.
- 17:54Psikodrama Grupları ve Katılım Koşulları
- Eğitim gruplarına psikologlar, psikolojik danışmanlar, psikiyatri asistanları, psikiyatri uzmanları ve bazı doktora yapmış psikiyatri hemşireleri katılabiliyor.
- Yaşantı grupları herkese açık; çocuk psikodraması, ergen psikodraması, yetişkin psikodraması, psikodrama artı tanı grupları ve temalı gruplar (yeme bozuklukları, depresyon, anksiyete bozuklukları) bulunuyor.
- İstanbul Psikodrama Enstitüsü ve Türkiye Psikodrama Enstitüleri Birliği olarak iki önemli kuruluş halinde ilerleniyor.
- 21:35Psikodrama Kuramları
- Psikodrama dört kuramdan oluşuyor: rol kuramı, sosyometri kuramı, tele kuramı ve spontanite teorisi.
- Rol kuramı, kişinin rolleri ne kadar gelişmişse, ne kadar çeşitliyse ve o roller içinde ne kadar spontansa o kadar mutlu ve sağlıklı olduğunu söylüyor.
- Sosyometri kuramı, her rolün bir başka rolle bağlantılı olduğunu, sosyal atom içinde yaşadığımızı ve bu bağları tele miz aracılığıyla kurduğumuzu vurguluyor.
- 23:20Spontanite ve Bağ Kurma
- Spontan insanlar rol almayı ve bağ kurmayı daha iyi yaparlar, çünkü bu cesarete bağlıdır.
- Cesaretli ve spontan olanlar bağ kurabilir, telleri çalışmaya başlar ve rollerinde cesurca eyleme geçebilir.
- Psikodramatist, grup analisti, lider, producer ve terapist olmak üzere en az dört rolü vardır.
- 25:12Psikodramada Koruma
- Psikodrama, terapistlerin kendilerini korumasını sağlar çünkü sahnede çalışma başladığı an bitişe kadar her şey ele alınır ve bittiği nokta hep pozitif olur.
- Bireysel psikoterapide her seanstan çıktığınızda yeni bir iş açılırken, psikodrama'da protogonist rol değiştirmeye başlayarak sorunlarını sahnelemeye ve kaynaklarını keşfetmeye başlar.
- Psikodrama bittiğinde protogonist iyileşmiş olur, yardımcı egolar rolden çıkar ve grup büyük bir enerji dolmuş olur.
- 28:52Empati ve Kohezyon
- Empati, kişiyi karşısındakinin yerine koymak demektir ve kızılderili atasözünde "gökte üç ay eskiyinceye kadar onun mokosenlerinde de yürüyor" denilmiştir.
- Zerka Moreno'ya göre, bir kişinin protogonist çalışmasını görmeden onu tanıdığını söyleyemezsiniz.
- Psikodrama çalışması sonrası grup üyeleri arasında güçlü bir kohezyon oluşur ve bu çalışma ısınma ve tanışma oyunlarından daha etkilidir.
- 32:29Empati ve Rol Değiştirme
- Psikologlar, rol değiştirmenin empati kurmanın en etkili yollarından biri olduğunu belirtiyor.
- Evde, ofiste veya başka bir yerde başkasının rolüne girip onun ağzından konuşmak empati kurmanın önemli bir yolu.
- Empati, birlikte olma, birlikte hissetme ve birlikte yapma olmak üzere üç farklı tanımla açıklanıyor.
- 33:16Empati Örnekleri ve Önemi
- Terapist-protokonist ilişkisi, bebek-anne ilişkisi, eşler, anne-babalar ve öğretmenler-öğrenciler arasında empati kurulması gerekiyor.
- Empati kurulduğunda, hem yapan hem de kurulan kişi için duygular değişiyor ve bu bir şifa veren faktör haline geliyor.
- Günlük hayatta empati kurmanın önemini fark etmiyoruz, ancak bu kıymetli bir varlık.
- 35:22Tele ve Empati
- Tele, duygular ve sezgiler üstünden çalışan bir bağ kurma mekanizması olup, empati ile bilmekten daha ötede bir noktada duruyor.
- Tele, çabasız empatiyi yakalamak için açılabilir bir özellik.
- Tele açık olan terapistler, karşı tarafın bedenindeki hisleri hissedebilir ve bu hisleri aktarabilirler.
- 37:23Tele'nin Etkileri
- Tele açık kişiler, karşı tarafta olan her şeyi bedenleriyle ve zihinleriyle hissederler.
- Bir kişinin telesi açık olsa bile, nereden geldiğini bilmediği hisler yaşayabilir.
- Bir kişinin telesi açık olsa bile, dışarıdan profesyonel bir duruş sergileyebilir.
- 38:26Tele ve Değişim
- Karşıdakinin duygusunu, düşüncesini veya davranışını değiştirmek istiyorsanız, siz değişin, onlar değişir.
- Psikodramatik vaka analizlerinde, öğretmenlerin ve ailenin çocuğa karşı duygularının değişmesi, çocuğun iyileşmesine yol açabilir.
- Aile terapisinde de, çocuğun değiştirilmesi yerine, iyi bir eş olunması ve örnek olunması öneriliyor.
- 39:51Psikodrama ve Uzmanlık
- Ruhsal iyileşme veya danışma süreci mutlaka ehliyetli uzmanlardan alınmalı.
- Psikodrama kolay uygulanabilecek bir şey değil, uzun bir eğitim gerektirir.
- Ruh sağlığı bozulduğunda beden sağlığı da bozulur, bu nedenle fiziksel sorunlar yaşarken ruhsal tedaviye gitmek için bir işaret olabilir.