Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, Türkiye Psikiyatri Derneği'nin "Psikiyatriden Gündeme" programının ilk bölümü olup, sunucular Dr. Aslı Kayacan ve Dr. Merve Metin ile konuk Doç. Dr. Fatih Öncü arasında geçen bir röportaj formatındadır.
- Video, psikiyatri alanında zorunlu ve istemsiz tedaviler konusunu ele almaktadır. Zorunlu tedavinin tanımı, hangi durumlarda uygulanması gerektiği, Türkiye'deki yasal çerçevesi ve uygulama süreci detaylı olarak açıklanmaktadır. Türk Medeni Kanunu, Türk Ceza Kanunu, Ceza İnfaz Kanunu ve Çocuk Koruma Kanunu kapsamında zorunlu yatışların nasıl uygulandığı ve hastaların yasal hakları hakkında bilgiler sunulmaktadır.
- Videoda ayrıca zorunlu tedavinin hangi tıbbi durumlarda uygulanabileceği (ciddi ruhsal hastalıklar, uyuşturucu/alkol bağımlılığı ve toplum açısından tehlikeli olma potansiyeli), kimlerin karar verebileceği ve hastaların itiraz etme hakkına sahip olduğu vurgulanmaktadır. Toplum içinde tedavi olanaklarının artırılmasıyla zorunlu tedaviye ihtiyaçlarının azalabileceği önerisi de yapılmaktadır.
- 00:05Program Tanıtımı
- Türkiye Psikiyatri Derneği tarafından hazırlanan "Psikiyatriden Gündeme" programı, her pazar günleri saat 19:00'da canlı yayın olarak yayınlanacaktır.
- Programda gündemde önemli konular, konunun önde gelen uzman psikiyatri doktorları ile birlikte değerlendirilecektir.
- Bu haftaki konu "Psikiyatri Zorunlu ve İstemsiz Tedavileri" olup, konuk olarak İstanbul Bakırköy Prof. Dr. Mazhar Osman Ruh Sağlığı ve Sinir Hastalıkları Eğitim ve Araştırma Hastanesi'nden Doç. Dr. Fatih Öncü bulunuyor.
- 01:49Zorunlu Tedavi Kavramı
- Psikiyatrik uygulamalarda zorunlu tedavi istisnai tedavilerdir ve temel tedavi öteki tıp branşlarında olduğu gibi istemli tedavidir.
- Zorunlu tedavi, kişinin istemine bakılmadan bir mahkeme kararıyla zorunlu olarak ayaktan ya da yatarak tedavisinin şart koşulmasıdır.
- Tedavi kararını ve sonlandırma kararını mahkeme verir.
- 03:00Zorunlu Tedaviye İlişkin Kanunlar
- Türkiye'de ruh sağlığı yasası mevcut değildir, ancak Türkiye Psikiyatri Derneği ve diğer meslek dernekleri ortak bir yasa tasarısı hazırlamıştır.
- Zorunlu tedavilerle ilgili kanunlar Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi ve Türkiye Cumhuriyeti Anayasası'nın belirli maddelerini temel alır.
- Türkiye'de zorunlu tedavi maddeleri Türk Medeni Kanunu 432. maddesi, Türk Ceza Kanunu 57. maddesi, Ceza İnfaz Kanunu 16. maddesi ve Çocuk Koruma Kanunu'nda bulunmaktadır.
- 06:03Zorunlu Tedavi Süreci
- Zorunlu tedavi süreci, kişinin acil polikliniğine başvurusu veya yakınlarının çabalarıyla başlayabilir.
- İlk olarak istemsiz tedavi uygulanır, sonra mahkeme devreye girer ve tedavi zorunlu hale gelir.
- Acile getirilemeyen olgular için aile, sulh hukuk mahkemesine, toplum ruh sağlığı merkezine veya kaymakamlığa başvurabilir.
- 07:59Zorunlu Tedaviye İhtiyacı Olan Durumlar
- Zorunlu tedaviye ihtiyaç duyulabilen temel kriterler: ciddi derecede ruhsal hastalık, uyuşturucu veya alkol madde bağımlılığı ve toplum açısından tehlikeli arz eden olgulardır.
- Türk Ceza Kanunu'na göre suç işlemiş ancak suç işlendiği esnada ciddi ruhsal rahatsızlığı olan kişiler, ceza sorunu ortadan kaldırıldığı için tedaviye tabi tutulur.
- Çocuk Koruma Kanunu'nda da ciddi ruhsal rahatsızlığı olan, toplum açısından tehlikeli arz eden veya uyuşturucu, alkol ya da uyuşturucu madde bağımlısı olan çocuklar için zorunlu tedavi maddeleri bulunmaktadır.
- 11:12İstemsiz Yatışların Uygulanma Koşulları
- İstemsiz yatışlar Türk Medeni Kanunu 432. maddesi kapsamında mahkemelere bildirilir ve fiziki altyapıda güvenlik tedbirleri alınmış kapalı servislerde tedavi edilir.
- Psikiyatri kliniğinde uygulanabilen istemsiz yatışlar, suç işlemiş ve cezası kalmış kişilerde ceza infaz kaderinde tedavi edilir.
- Yüksek güvenliğe giriş ancak cezanın azaltılmasından sonra veya cezanın fahri dolayısıyla gitmiş olacak kişiler için mümkündür.
- 11:58İstemsiz Yatış Uygulaması ve Yasal Çerçeve
- İstemsiz yatış sadece hekimlerle değil, hemşire, psikolog, sosyal hizmet uzmanı ve hasta-hekim ilişkisi içerisinde bir ekip çalışması gereklidir.
- Hastaya zarar vermemek önceliklidir ve hasta hakları yönetmeliği kişi rızası alınmadan tedavi uygulanmasını yasaklar.
- İstemsiz yatış, hastanın ruhsal hastalığındaki belirtilerin tamamen geçmesi veya toplum açısından tehlikeli olması önemli ölçüde azalana kadar veya ortadan kalkana kadar devam eder.
- 13:16İstemsiz Yatış Kararı ve Yasal Haklar
- İstemsiz yatış kararını mahkeme verir ve temel ana nokta tıbbi zaruriyet ve tıbbi gerekliktir.
- Kişi mahkeme kararıyla yetki vermiş olsa bile hekimler tıbbi gerekliye bakar ve hastaya istemediği halde zorla tedavi uygulanmaz.
- Hastaların yasal hakları arasında itiraz etme hakkı vardır ve bu itirazları hastanede kişinin yakını veya bakım vereni kanaatte bulunmuş Türk Medeni Kanunu 432. maddesi uyarınca yapabilir.
- 15:06Toplum İçindeki Tedavi Yaklaşımı
- İstemsiz yatışlar toplum içerisinde o kişi için sayıca az olup, kanunun ve uluslararası ruh sağlığı yasalarının önlü ve elvermezdir.
- Hedef, kişinin toplum içerisinde kendi ortamında tedaviye ulaşabilirliği, sosyal ilişkilerin sürdürülmesi ve esenlik içerisinde bir hayat sürmesidir.
- Mahkeme tarafından zorunlu kontroller konulabilir ve hastaların gönüllü olarak hastaneye poliklinikleri kontrol etmesi sağlanmalıdır.
- 16:31İstemsiz Yatışlarda Sorunlar ve Öneriler
- En büyük sorunlardan biri acil durumlarda sürecin uzayabilmesidir ve bu davalarla ilgili süreç uzun sürebilir.
- Toplum içerisinde tedavi olanakları ve imkanları artırılırsa zorunlu tedaviye ihtiyaç da azalacaktır.
- Tedaviye karar verilirken resmi sağlık kurulu raporu olması gerekmekte ve bazı durumlarda 20 gün kadar nelere kurumları gönderilmesi gerekmektedir.