Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, Sağlık Pedia programında moderatör Gözde Akman'ın Sağlık Pedia editörü Duygu Has Hanım ile yaptığı bir röportajdır. Duygu Hanım, otizm konusunda uzman bilgiler paylaşmaktadır.
- Video, otizmin ne olduğu, belirtileri, nedenleri ve tedavi süreçleri hakkında detaylı bilgiler sunmaktadır. Otizm, yaşamın erken dönemlerinde görülen, iletişim ve sosyal etkileşim alanlarında uygun olmayan gelişim ile kendini gösteren bir nörogelişimsel bozukluk olarak tanımlanmaktadır. Röportajda otizmin nedenleri, tanı koyma süreci ve tedavi yöntemleri adım adım anlatılmaktadır. Özellikle özel eğitim ve davranış terapisi gibi tedavi yöntemlerinin önemi vurgulanmaktadır.
- 00:22Otizm Nedir?
- Otizm, yaşamın erken dönemlerinde görülmeye başlayan, iletişim ve sosyal etkileşim alanlarında uygun olmayan gelişim ile kendini gösteren, sınırlı ilgi alanı ve tekrarlayıcı davranışlarla kendini gösteren, yaşam boyu devam eden nörogelişimsel bir bozukluktur.
- Erkek çocuklarında üç-dört kat daha fazla görülen bu durumun toplumda görülme olasılığı onbin eksi iki ila beş arasındadır.
- Otizmli çocukların dil gelişimindeki aksaklıklar, ilgi paylaşmama, göz teması kurmama, fiziksel temastan hoşlanmama, empati düşüklüğü ve yineleyici davranışlar günlük hayatlarında sıkıntılara sebep olur.
- 01:34Otizme Yol Açan Faktörler
- Otizmin nedeni tam olarak bilinmiyor, ancak beyin görüntüleme çalışmaları beyin kimyasallarında ve yapısal farklılıklar olduğunu göstermiştir.
- İkiz çalışmaları genetik faktörün rol oynayabileceğini gösteriyor; tek yumurta ikizlerinde görülme olasılığı %90 civarında iken çift yumurta ikizlerinde %30 civarındadır.
- Gebelik esnasındaki enfeksiyonlar, yüksek kan basıncı, ilaç, madde ve sigara kullanımı, ileri yaşta doğum, düşük doğum ağırlığı, erken doğum ve uzun gebelik süreci de etken olabilir.
- 03:31Ebeveynlerin Etkisi
- Otizmin yeni keşfedildiği zamanlarda ebeveyn tutumuyla ilgili olabileceği düşünülmüş, ancak ilerleyen araştırmalar nörogelişimsel ve biyolojik temelli bir rahatsızlık olduğunu göstermiştir.
- Otizmli çocukların içe dönüklük özellikleri mevcut olduğu için, sosyal uyaranlar zayıf kalırsa içe dönme olasılığı daha fazla olur.
- Bu çocuklara ne kadar meşgul tutulursa, çevrelerinde ne kadar sosyal uyaran olursa, dış dünya ile çevrelerine kurduğu kabuktan sıyrılma olasılıkları daha fazla olur.
- 04:45Tanı Koyma Süreci
- Ebeveynler genellikle konuşmama veya duyma problemi nedeniyle çocuklarını psikiyatri servislerine götürürler.
- Tanı koyma sürecinde öncelikle çocuk ailesiyle görüşülür, çocuğun bebekliğinden bugüne kadarki gelişim basamakları ve çevresi sorgulanır.
- Uzman, çocukla ilgili video kasetler isteyebilir, kreşe giden çocuklarda akranlarıyla ilişkilerini gözlemleyebilir ve çocukla oyun odasında iletişim kurma davranışlarını inceleyebilir.
- 08:19Tedavi Süreci
- Tanı koyulduktan sonra tedavi kısmı aileler tarafından kabul edilmesi kolay olmadığı için aksar, ancak birkaç doktordan aynı sonucu duyduklarında tedavi programına başlarlar.
- Tedavi sürecinde aile ile görüşülerek çocuğun durumu hakkında bilgi verilir ve danışmanlık yapılır.
- Tedavinin amacı çocuğun işlevsel ve adaptif bir hayat yaşamasını sağlayan beceri geliştirme programı (özel eğitim) uygulamaktır.
- 09:56Tedavi İçeriğinin Özeti
- Tedavinin içeriğinde uygun iletişim için sosyal beceri geliştirme eğitimleri, konuşma ve davranış terapileri, meşgale uygulamaları ve öz bakım becerileri kazandırma çalışmaları yer alır.
- İstendik olan davranışlar uygun yollarla pekiştirilirken, istenmedik davranışlar davranışçı tekniklerle çocuğun özelliğine uygun şekilde uygulanır.
- Özel eğitimle ilişiğini kesmeyen ebeveynlerin çocuklarında sosyal becerilerde bariz bir fark olur ve eğitim programı içerisinde geliştirilen becerilerden olumlu yönde faydalanılır.