• Buradasın

    Organ Nakli ve Böbrek Sağlığı Hakkında Bilgilendirici Program

    youtube.com/watch?v=3sjB1oRW6mM

    Yapay zekadan makale özeti

    • "Her Şeyin Başı Sağlık" programında sunucu ve genel cerrahi uzmanı Profesör Doktor Ayhan Dinçkan arasında geçen bu röportaj, organ nakli ve böbrek sağlığı konularını kapsamlı şekilde ele almaktadır.
    • Video, Türkiye'deki organ nakli sürecinin tarihsel gelişiminden başlayarak, organ bağışı süreci, böbrek yetmezliği nedenleri, tedavi yöntemleri ve böbrek naklinin teknik detaylarını anlatmaktadır. Program, kronik böbrek yetmezliğinin son evresinde böbrek naklinin önemi, canlı ve kadavra vericilerden nakil, doku uyumu, ameliyat teknikleri ve organ reddi riskleri gibi konuları detaylı olarak ele almaktadır.
    • Videoda ayrıca tip 1 diyabet ve kronik böbrek yetmezliği olan hastalarda böbrek nakli ile birlikte pankreas naklinin önemi, SGK'nın nakil sürecindeki rolü ve yeni cerrahi teknikler (laparoskopik ve robotik) hakkında bilgiler de paylaşılmaktadır. Türkiye'de yaklaşık 70 bin diyalize giren hasta ve 23 bin organ nakli bekleyen hasta olduğu, beyin ölümü bağışı oranlarının gelişmiş ülkelerden çok düşük olduğu ve bu oranın artırılması gerektiği vurgulanmaktadır.
    00:35Organ Nakli ve Bağışı Hakkında Genel Bilgi
    • Programda genel cerrahi uzmanı Profesör Dr. Ayhan Dinçkan, organ nakli merkezi başkanı olarak konuk olarak yer alıyor.
    • Organ nakli konusu tıp alanında oldukça yeni bir konu olup, 1950'lerde ilk böbrek nakliyle birlikte son 20-30 yıl içerisinde tıp gündemine güçlü vurgularla gündeme gelen bir konu.
    • Organ nakli, vücudumuzda görevini yapamayan organların ve dokuların yerine sağlıklı bireylerden alınan organ ve dokuların nakledilmesi olayıdır.
    02:18Türkiye'deki Organ Nakli Durumu
    • Türkiye'de yaklaşık 70 bine yakın diyalize giren hasta varken, organ nakli bekleyen hasta sayısı 23 bin civarındadır.
    • Organ bağışı az olduğu için Türkiye'de canlı vericili nakillere kaymak zorunda kalınmaktadır.
    • Organ bağışı iki kaynaktan oluşur: kadavra (beyin ölümü gerçekleşmiş bireylerden alınan organlar) ve canlı bireylerden yapılan organ nakilleri.
    03:48Türkiye'de Organ Naklinin Tarihi
    • Türkiye'de ilk organ nakli aktivitesi 1968'de gerçekleşmiş, ancak yasa ve kural olmadığı için başarısızlıkla sonuçlanmış.
    • Türkiye'de ilk başarılı organ nakli 1975 yılında Mehmet Haberal tarafından gerçekleştirilmiştir.
    • Organ nakli kanunu ve kadavra beyin ölümü kriterleri 1979'lardan sonra ülkede yerleşmeye başlamış, rutin tedavi olma zamanları ise 1980'lerin sonundan itibaren günümüze kadar devam etmektedir.
    04:52Organ Nakli Sisteminin Gelişimi
    • 2008 yılına kadar kadavradan organ bağışı yapıldığında, organlar hangi hastanede varsa o hastanenin kendi kuralları içerisinde hangi hastaya takılacağı belirleniyordu.
    • 2008 yılından sonra Sağlık Bakanlığı, doku ve organ nakli merkezini kurarak ülkenin neresinde organ bağışı yapılsa yapılsın organların kamu malı niteliğinde kullanımına sunulmasını sağlamıştır.
    • Sağlık Bakanlığı, hangi organın hangi merkezde, hangi kişiye takılacağı belli kurallar çerçevesinde tek bir merkezi erk tarafından yönetilerek 2008'den beri günümüze kadar bu şekilde ilerlemiştir.
    06:24Organ Bağışı Süreci
    • Organ bağışı konusunda insanlar genellikle kendi başına geldiğinde acil organ bulma paniği ile karşımıza geliyor.
    • Türkiye'de kadavra sisteminden elde edilen organ bağışları konusunda gelişmiş ülkelerin biraz gerisinde olmasına rağmen, 2008'deki yeni yapılanmayla birlikte bakanlık bunları kontrol altına alıp eğitimleri hızlandırmıştır.
    • Beyin ölümü bildirimi günümüzde yaklaşık 3-4 kat artmış, beyin ölümü tanısı konulduktan sonra organ nakil koordinatörleri aileleri karşılarına alıp organ bağışının ne olduğunu anlatıyor ve ailelerden organ bağış izni istiyorlar.
    • Yoğun bakım şartlarında beyin ölümü gerçekleştiğinde, organların kullanılabilmesi için beyin cerrahisi/nörolog, yoğun bakımcı/anestezist imzası ile iki imza atıldıktan sonra koordinatörlerin ailelere bilgi vermesi neticesinde aileden en az iki kişinin imzası neticesinde organlar bağışlanmış kabul ediliyor.
    08:48Türkiye'de Beyin Ölümü Bağışı Durumu
    • Türkiye'de yoğun bakım şartlarında beyin ölümü tanısı konulma oranı artmış ancak bağışlanma oranları artmamıştır.
    • Türkiye'de yıllık 400-500 civarında beyin ölümü bağışı yapılmakta olup, bu rakamlar istenilen seviyede değildir.
    • Gelişmiş ülkelerde milyon nüfus başına 25 beyin ölümü tanısı konulup organların alınması gerekiyorken, Türkiye'de bu oran 1,5-2'den 7-7,20'ye kadar çıkmıştır.
    09:52Organ Bağışı Sorununun Çözümü
    • Gelişmiş ülkeleri hedeflemek için bağışları neredeyse dört kat daha artırmak gerekiyor ki organ bekleyen hastaların ihtiyacını karşılayalım.
    • Organ bağışı bekleyen hasta sayısı çok fazla ve bu talebi karşılamanın en rasyonel yolu beyin ölümünden elde edilen organların sisteme sunularak kullanılmasıdır.
    • Canlı vericileri daha geri planda kullanmak istiyoruz, önce sorunu bu şekilde çözmemiz gerekiyor.
    10:37Organ Bağışı Sürecindeki Zorluklar
    • Hastane içi yapılanma ve Sağlık Bakanlığı'nın politikalarıyla organ bağışı konusunda ilerleme kaydedilmiştir.
    • Beyin ölümü tanısı konulsa bile, vatandaşın "evet"ini almak zor olmaktadır.
    • Hastalar organ bağışı için davet edildiğinde, yakınlarıyla birlikte gelirler ve organ bağışı konusunda empati yapmaları gerekmektedir.
    13:11Organ Bağışı Hakkında Bilgiler
    • 18 yaşını geçmiş her birey kendisi organ bağışında bulunabilir, ancak organ bağış kartının resmiyette hiçbir geçerliliği yoktur.
    • Organların kullanılması için mutlaka aileden iki kişinin imzasını atmak zorunludur, bu şartlı bağış (izinli bağış) olarak adlandırılır.
    • Herkes bağışta bulunmalı, tıbbi olarak hangi organların kullanılacağı kararını uzmanlar belirler.
    16:21Böbrek Yetmezliği ve Nakil
    • Türkiye'de 23 bin civarında böbrek nakli bekleyen insan bulunmaktadır.
    • Çocuk yaş grubunda böbrek yetmezliğine daha çok anatomik nedenler, yetişkin yaş grubunda ise hipertansiyon ve şeker hastalığı neden olmaktadır.
    • Böbrek nakli sadece kronik böbrek yetmezliğinde yapılır, akut yetmezliklerde değil.
    17:41Böbrek Nakli Kriterleri
    • Böbrek nakli herkese yapılabilir, ancak tıbbi kriterler vardır.
    • Günümüzde 5-6 kg çocuklara bile nakil yapılabilmektedir.
    • Üst yaş grubunda belli bir yaş sınırı yoktur, ancak böbreği alacak kişinin genel durumu, kalp ve akciğer sisteminin sağlıklı olması ve beklenen yaşam süresinin uzun olması gerekmektedir.
    19:14Kronik Böbrek Yetmezliğinin Tedavisi
    • Nefroloji uzmanları, kronik böbrek yetmezliğinin son evresine gelmeden önceki aşamalarda böbrekleri bozan sebeplerin tedavisini yaparak böbreğin hasarlanma süresini uzatabilirler.
    • Evre beş veya son dönem böbrek yetmezliğinde kalıcı tedavi olarak böbrek nakli gündeme gelir, hemodiyaliz ve periton diyalizi ise sadece hayatta tutmak için uygulanan geçici tedavilerdir.
    • GFR (glomörler filtrasyon hızı) 15'in altına düştüğünde en iyi tedavinin böbrek nakli olduğu bilim tarafından kabul edilmiştir.
    21:06Böbrek Nakli Süreci
    • Kronik böbrek hastalığı evre beş'e geldiğinde hastalar nakil olma konusunda bilgilendirilir ve böbrek bekleme listesine alınır.
    • Böbrek bekleme listesinde 23.000 kişi bulunurken, yılda en fazla 400 kişi böbrek nakli yapabilmektedir.
    • Canlı verici olmak için kan grubu uyumu önemlidir, ancak RH uyumu organ nakillerinde önemsizdir.
    23:33Canlı Verici Olmanın Zararları ve Yararları
    • Dünyada ilk yapılan böbrek nakli 1954'te tek yumurta ikizinden yapılmış, ancak günümüzde binlerce nakil yapılmıştır.
    • Verici olmak için tıbbi inceleme yapılır ve böbreklerin fonksiyonel süzmesi ve anatomik değerlendirmesi yapılır.
    • Tek böbrekli kalmanın ciddi zararları yoktur, aksine Amerika'da yapılan bir çalışmaya göre böbreğini veren insanların sağkalımları normal popülasyona göre daha iyi olmuştur.
    27:44Ameliyat Teknikleri ve Doku Uyumu
    • Günümüzde böbrek vericilerin ameliyatları laparoskopik (kapalı yöntem) olarak yapılır, bu da 6-7 cm'lik bir insizyonla iç çamaşırı çizgisinin içinde kalır.
    • Yetişkin yaş grubunda böbrek yetmezliği genetik değildir, en büyük sebepler yaşam tarzı faktörleridir.
    • Doku uyumu, bedenimizde genlerimizde kayıtlı HLA (MHC) doku uygunluk antijenleridir ve vücutta altı tane vardır; bunların üçü anneden, üçü babadan gelir.
    30:29Doku Uyumunun Önemi
    • Canlı nakillerde doku uyumunun önemini biliyoruz, ancak arz az ve talep çok fazla olunca doku uyumunun önemli olmadığı bilgileri ortaya çıktı.
    • Günümüzde canlı vericili nakillerde doku uyumuna bakılmıyor çünkü kullanılan ilaçlar oldukça etkin.
    • Kadavra nakillerinde doku uyumu şart koşuluyor çünkü kadavra bağışı bir kamu bağışıdır ve en çok hak eden insana takılması için doku uyumu önemlidir.
    32:00Kan Grubu Uyumsuz Nakiller
    • Son on yılda kan grubu uyumu bile olmaksızın nakiller başlamıştır, özellikle İsveç ve Japonya gibi ülkelerde.
    • Kan grubu uyumsuz nakiller için özel ve maliyetli tedaviler gerekiyor, ancak Türkiye'de SGK ödemesini yapmadığı için yapılamıyor.
    • Geçmişte kan grubu uyumsuz nakiller yapılmış örnekleri vardır.
    32:57SGK'nın Nakillere Katkısı
    • SGK, böbrek nakli alıcısına banka oluşturulup yeterli katkı sağlıyor.
    • SGK kapsamındaki her insan (alıcı-verici) organ nakillerini teşvik etmek amacıyla her türlü masrafını karşılıyor.
    • Özel sektörde nakiller tamamen ücretsiz yapılıyor, takipler de belli bir süreye kadar SGK tarafından karşılanıyor.
    • Vericiler ameliyat dönemindeki tüm masraflarını SGK üzerinden alıyor, ancak takipten çıktıktan sonra yıllık veya iki yılda bir böbrek testine baktırması isteniyor.
    34:41Böbrek Nakli Ameliyatında Yeni Teknikler
    • Verici ameliyatları laparoskopik (kapalı) yöntemle yapılıyor ve robotik teknoloji de kullanılıyor.
    • Robot kullanımı verici ameliyatlarında daha çok kullanılıyor ancak kapalı yönteme göre çok fazla avantaj sağlamıyor.
    • Alıcı ameliyatlarında robot kullanımı klinik deneme aşamasında, teknoloji organ naklinin en çok ilgilendiği alan ameliyatta kullanılan enerji kaynaklarının gelişmesiyle ilgilidir.
    36:27Böbrek Naklinin Başarısı ve Dezavantajları
    • Canlıdan böbrek naklinin başarısı %98-99 civarında olup, organ kayıpları genellikle erken dönemde reddetme olaylarıyla yaşanıyor.
    • Ameliyattan önce yapılan testlerle reddetme olayları öngörmeye çalışılıyor ve %20'ye kadar organ reddi ile karşılaşılabilir.
    • Beş yılın sonunda organ nakli yapılan hastaların %85'in üzerinde böbrek sağ kalımı var, on yılın sonunda ise %70'lerin üzerinde böbreğin hala faaliyet göstermesi görülüyor.
    • Organ kaybı nedenleri arasında organ reddi, organ naklinin getirdiği hastalıkların tekrarlanması, kronik böbrek hastalığının tekrar harekete geçmesi ve direnç sürücü ilaçların yan etkileri bulunuyor.
    39:33Böbrek Naklinin Avantajları
    • Organ nakli, diyaliz ve periton diyalizine göre uzun dönem sağkalımları daha avantajlı.
    • Böbrek nakli kronik böbrek hastalığını ömrü çok iyi uzatıyor.
    • Başarılı bir organ naklinden sonra hayat konforu artıyor, haftada üç gün dört saat diyalize gitmek yerine sadece kontrol ve ilaç almak yeterli oluyor.
    • Nakil sonrası spor yapma, iş yaşamına geri dönme, üretken olma ve çocuk sahibi olma imkanı bulunuyor.
    41:29Tip 1 Diyabet ve Böbrek Nakli
    • Tip 1 diyabet ve böbrek yetmezliği olan hastalarda en iyi tedavi sadece böbrek nakli değil, böbrekle birlikte pankreas nakli yöntemidir.
    • Tip 1 diyabette vücutta insülin eksikliği olduğundan, hastalara insülin verilmesi gerekir ve genellikle hastalar kendileri enjektörle insülin verirler.
    • Böbrek nakli yapılmış hastalarda direnç sürücü ilaç kullanıldığı için, böbrekle birlikte pankreas nakli yaparak hastaları insülin enjeksiyonundan kurtarabiliriz.
    • Sadece tip 1 diyabetlerde pankreas nakli yöntemi uygulanmaz, bu yöntem sadece tip 1 diyabet ve kronik böbrek hastalığı gelişmiş hastalarda uygulanabilir.

    Yanıtı değerlendir

  • Yazeka sinir ağı makaleleri veya videoları özetliyor