Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, bir sağlık uzmanının Multiple Sclerosis (MS) hastalığının tedavi yöntemlerini detaylı şekilde anlattığı eğitim içeriğidir.
- Video, MS tedavisinde dört temel aşamayı (atak tedavisi, belirtileri tedavi etme, hastalığın seyrine yönelik tedaviler ve sosyal rehabilitasyon) açıklayarak başlıyor ve ardından 1990'lardan günümüze kadar olan tedavi seçeneklerini kronolojik olarak anlatıyor. İlk bölümde kortikosteroidler, interferon, glatiramer asetat, natalizumab ve fingolimod gibi tedaviler ele alınırken, ikinci bölümde 2012-2013 yıllarındaki yeni gelişmeler, Terryfulhamid ve Tekfidera gibi ağızdan ilaçlar ve gelecekteki tedavi seçenekleri hakkında bilgiler veriliyor.
- Videoda ayrıca boyun damarlarındaki tıkanıklığın MS hastalığına etkisi ve kök hücre tedavisinin MS tedavisindeki yeri gibi yaygın sorular yanıtlanmaktadır. Her tedavi yönteminin etkinliği, yan etkileri, uygulama şekilleri ve kullanım süreleri hakkında detaylı bilgiler sunulmaktadır.
- 00:18Mutp-Skleroz Tedavisinde Aşamalar
- Mutp-skleroz tedavisinde atak tedavisi, belirtileri tedavi etme, hastalığın seyrine yönelik tedaviler ve sosyal-rehabilitasyon tedavileri olmak üzere dört aşamadan oluşur.
- Atak tedavisinde genellikle yüksek doz kortikosteroid (metil prednizon) 1000 mg uygulanır ve 3-10 gün arasında devam eder.
- Steroidlerin yan etkileri nedeniyle tuzsuz ve şekerli gıdalardan fakir beslenmeye önem verilmeli, ayrıca mide koruyucu ilaçlar da verilebilir.
- 02:16Hastalık Seyrine Yönelik Tedaviler
- 1990'lı yıllardan sonra interferon ve glamel asetat tedavileri hastalık seyrini etkileyen önemli başlangıç noktaları olmuştur.
- Interferonlar (Ref, Betafon, Avonex) hastalık atak sıklığını ortalama %30-35 oranında azaltmakta ve hastalığın özgürlüğüne kısmi etkilerde bulunmaktadırlar.
- Bu ilaçlar enjeksiyon şeklinde yapılmakta, hasta uyumu bakımından zaman zaman sorunlar oluşsa da genellikle %70'e yakını ilaçları sorunsuz bir şekilde yapabilmektedir.
- 05:00Interferonların Yan Etkileri ve Kullanımı
- Interferonların enjeksiyon olmaları cilt reaksiyonlarına, kızarıklıklara ve ağrıya yol açabilmektedir.
- Avonex haftada bir kez, Ref haftada üç kez ve Teferon günaşru şeklinde cilt altına uygulanmaktadır.
- İlaçların yan etkileri arasında karaciğer testlerinde geçici yükselme ve tiroid testlerini bozma gibi durumlar olabilir, bu nedenle hastaların belli aralıklarla kan tetkikleri yapılması gerekmektedir.
- 07:30İlaç Kullanım Süresi ve Değişiklikler
- İlaçların kullanım süresi belirlenmiş bir süre yoktur, fayda görüldüğü sürece veya daha iyi bir seçenek olana kadar devam eder.
- İlaçlar karaciğer testlerinde bozulma, enjeksiyon yeri reaksiyonları fazla olması, cevapsızlık veya hamilelik planı yapılıyorsa kesilebilir.
- İlaçlar arasında keyfi geçişler yapılmaz, ancak düşük dozdan yüksek doza geçiş veya farklı ilaç grupları arasında geçiş yapılabilir.
- 09:32Antikor Sorunu ve Yeni Tedavi Seçenekleri
- Interferon beta (Ref, Betafon, Avonex) ilaçlarına karşı vücudun antikor geliştirmesi, ilaçların etkinliğini kaybettirebilir.
- Antikor sorunu hastaların yaklaşık %10'unda kalıcı olabilmekte ve ilacı etkinsiz hale getirebilmektedir.
- 2006'lı yıllarda piyasaya çıkan natalizumab, interferon ve glamel asetat gibi ilaçlara yanıt vermeyen hastalarda etkili bir şekilde kullanılmaktadır.
- 12:27Fingolimod Tedavisi
- 2010'lu yıllardan sonra ağızdan alınan fingolimod (Glena) onaylanmış, günde bir kez hap şeklinde kullanılmaktadır.
- Fingolimod interferonlardan daha etkilidir ve Avonex'ten daha etkili olduğu kanıtlanmış bir ilaçtır.
- Fingolimod'un dezavantajları arasında pahalı olması ve bazen kalpte yavaşlama olabilmesidir, bu nedenle hastalar ilk altı saat hastanede gözlemlenmektedir.
- 14:20MS Hastalığının Tedavisinde Yeni Gelişmeler
- 2012 ve 2013 yılları MS hastalığının tedavisinde yeni gelişmeleri getiren yıllar olmuştur.
- 2012 yılında FDA tarafından onaylanan Terryfulhamid, günde bir kez kullanılan ve yan etki potansiyeli az olan bir ağızdan ilaçtır.
- 2013 yılında FDA tarafından onaylanan Tekfidera, fuarik asit (BG12) içeriği olan, günde iki kez kullanılan ve iğne tedavilerine eşdeğer etkili bir ağızdan ilaçtır.
- 16:21Gelecekteki Tedavi Seçenekleri
- 1990'lı yıllara kadar başarılı olunamayan MS hastalığında, günümüzde daha etkili ve güvenli tedaviler bulunmaktadır.
- Önümüzdeki 2-4 yıl içerisinde monoklonal antikor veya ağızdan hap olarak kullanılacak daha etkili ve güvenli ilaçlar piyasaya sürülecektir.
- 17:18Boyun Damarlarındaki Tıkanıklık ve MS Hastalığı
- Boyun damarlarındaki tıkanıklığın MS hastalığına yol açıp açmadığı ve açılmasıyla hastalığın tedavi edilip edilmeyeceği konusu, İtalyan cerrah Zamboni tarafından ortaya atılmıştır.
- Yapılan araştırmalar boyun damarlarını açmanın MS hastalığını tedavi etme gibi bir etkisi olmadığını göstermiştir.
- MS hastalarında boyun damarlarında akımda yavaşlamalar olabilir, ancak bu sadece MS hastalarında değil normal toplumda da görülmektedir.
- 19:07Kök Hücre Tedavisi
- Kök hücre MS hastalığını tedavi edip etmediği sorusu 15 yıl önce de popülerdi ve şu anda da çok ilgi görmektedir.
- Şu an için kök hücrenin MS hastalığını tedavi etmesi mümkün gözükmemektedir.
- Önümüzdeki 5-10 yıl içerisinde kök hücre tedavisi MS hastalığını tedavi edebileceğine inanılmamaktadır.