Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, Türkiye Meme Hastalıkları Dernekleri Federasyonu adına hazırlanmış bir bilgilendirme içeriğidir. Konuşmacı, meme kanseri ve genetik testler hakkında detaylı bilgiler sunmaktadır.
- Video, meme kanserinin yaygınlığından başlayarak hangi durumlarda genetik test yapılması gerektiğini açıklamaktadır. Ardından test sonuçlarının nasıl değerlendirilmesi gerektiği, genetik testin önemi ve BRCA genlerindeki mutasyonların riskleri anlatılmaktadır. Son olarak, genetik test sonucunda alınabilecek tedavi yöntemleri (koruyucu ameliyatlar veya yakın takip) ve hangi durumlarda bu tedavilerin uygulanacağı detaylı olarak açıklanmaktadır.
- 00:01Meme Kanseri ve Genetik Test
- Meme kanseri dünyada her sekiz, Türkiye'de her on iki kadından birinde görülmekte olup, kırk yaş sonrası sıklığı artmaktadır.
- Meme kanserli hastalarda her dört kadından birinde aile hikayesi vardır ve her on kadından biri genetik teste mutasyon saptanması sonucu kalıtsal meme kanseri tanısı almaktadır.
- 00:25Genetik Test Yapılması Gerekenler
- Ailede birinci derece akrabada meme veya yumurtalık kanseri, ikinci derece akrabalarda birden fazla kanser vakası, kırkbeş yaş öncesi meme kanseri, hormona duyarsız meme kanserleri, her iki memede kanser veya erkek meme kanseri durumlarında multigen test yapılması gerekir.
- Ailede rahim, kalın bağırsak, pankreas, prostat, mide kanseri, yumuşak doku tümörleri veya kalın bağırsakta polipler görülmesi durumunda da kapsamlı genetik test yapılması gerekir.
- 01:13Genetik Test Sonuçlarının Değerlendirilmesi
- Test sonuçları mutlaka bir genetik uzmanı ile değerlendirilmeli ve sonuçların kişiye özel olduğu bilinmeli.
- En sık BRCA bir ve BRCA iki genlerinde mutasyon tespit edilirken, TP53, ATM, PI3K, PLP2 gibi genler dışında diğer genlerde saptanan bozuklukların klinik anlamı bilinmemektedir.
- 01:48Genetik Testin Önemi
- BRCA bir ve iki genlerinde bozukluk saptandığında sağlıklı bir kadında yaşam boyu meme kanseri riski yaklaşık yüzde yetmiş-seksen, yumurtalık kanseri riski ise yüzde otuz-kırıktır.
- Sağlıklı kadında BRCA mutasyonu saptanması durumunda otuzbeş-kırk yaşlarında her iki memenin ve kırk-kırkbeş yaş sonrası yumurtalık ve tüplerin alınması gibi kanserden koruyucu ameliyatlar önerilir.
- Meme ameliyatları memenin içinin boşaltılıp protez konması şeklinde olabilir, yapılamazsa altı aralıklarla mamografi, MR ve ultrason gibi görüntüleme yöntemleriyle yakın takip gereklidir.
- 02:29Yakın Takip Yöntemleri
- Onsekiz yaş sonrası her ay kendi kendine meme muayenesi, yirmibeş yaş sonrası her altı ayda bir klinik meme muayenesi yapılmalıdır.
- Yirmibeş-otuz yaş arası senelik meme MR, otuz yaş ve sonrası altı ayda bir dönüşümlü mamografi, ultrason veya EMAR takibi gereklidir.
- Otuz yaş sonrası yumurtalık kanseri için her altı ayda bir jinekolojik ultrason ve kanda CA125 belirteç bakılması ile yakın takip yapılmalıdır.
- 02:57Genetik Bozukluklar ve Koruyucu Ameliyatlar
- Sadece yumurtalıkları almanın meme kanseri riskini yüzde elli, her iki memeyi almanın ise meme kanseri riskini yüzde doksan ve üzeri azalttığı bilinmektedir.
- Meme kanserli hastalarda kanser erken dönemde saptandıysa tek meme yerine her iki memenin ve yumurtalık-tüplerin alınması söz konusu olabilir.
- Genetik bozukluk saptanan sağlıklı kişiler ya koruyucu meme ve yumurtalık cerrahisi ya da yakın takip açısından değerlendirilir.
- 03:39Genetik Test Sonuçlarına Göre Yönlendirme
- Genetik bozukluk yoksa risk diğer normal kişiler gibidir ve normal riskli kadınlar gibi görüntüleme yöntemleri ile takip yapılır.
- Genetik test negatif ama birden fazla yakın akrabada aile hikayesi olan bireylerde, ailede meme kanserine yakalanan kadın akrabanın yaşına göre genelde on yıl geriye gidilerek saptanan yaştan başlanarak yakın takip yapılır.
- Özel durumlarda her hastaya ayrı bir yol haritası çizilerek koruyucu meme boşaltma ameliyatları gündeme gelebilir, bu kararların deneyimli meme cerrahları ve genetik uzmanların yönlendirmesi gerekir.