Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, bir sağlık programı formatında olup, bir doktor ve kistik fibrozis hastaları ile aileleri arasında geçen bir sohbeti içermektedir. Programda Bülent Bey adında bir doktor ve kistik fibrozis hastaları ile aileleri yer almaktadır.
- Video, kistik fibrozis hastalığının ne olduğunu, belirtilerini ve tedavi yöntemlerini anlatmaktadır. Hastalığın genetik bir hastalık olduğu, akciğerlerde sık tekrarlayan enfeksiyonlar ve hasarlar yarattığı, bağırsak sisteminde emilim bozukluğu olduğu açıklanmaktadır. Ayrıca hastalığın erken tanı ve tedavisinin önemi, günlük tedavi rutinleri ve Türkiye'de bu tedavilerin karşılanmasındaki zorluklar ele alınmaktadır. Programda ayrıca COVID-19 pandemisi sırasında kistik fibrozis hastalarının durumu da tartışılmaktadır.
- Kistik Fibrozis Hastalığı
- Kistik fibrozis, sadece akciğer değil, tüm hücrelerde salgı yapan ve sodyum-klor (tuz) taşınmasını etkileyen bir hastalık.
- Akciğerde sık tekrarlayan enfeksiyonlar ve hasarlar, bağırsak sisteminde emilim bozukluğu (D, A ve E vitamini emilememesi) gibi belirtiler görülür.
- Kistik fibrozis hastaları sürekli ishal, öksürük ve balgam çıkaran bir hasta profili sergiler.
- 01:25COVID-19 ve Kistik Fibrozis
- COVID-19 pandemisinde kistik fibrozis hastaları riskli gruplardan biri olarak düşünülmüş ancak çok az hasta olmuş ve kronik hastalığı olan çocuklarda diğer çocuklara göre daha kötü bir seyir görülmemiş.
- Avrupa'da 50 bin civarında kistik fibrozis hastasından sadece 76'sı COVID-19'a enfekte olmuş ve 3'ü kaybedilmiştir.
- Türkiye'de de bir kistik fibrozis hastası COVID-19'a yakalanmış ancak çok iyi atlatmıştır.
- 02:30Kistik Fibrozis Tanısı
- Kistik fibrozis tanısı, yeni doğan bebeklerin topuktan alınan kanda yapılan tarama programı çerçevesinde saptanır.
- Topuk testinde yüksek çıkan iğret enzimi, kistik fibrozis hastalarının sadece 8-10'unda görülebilir.
- Esas tanı için ter testi yapılır; bu testte hastaların terlerinde tuz oranı çok yüksek olur.
- 03:24Genetik ve Tanı Süreci
- Kistik fibrozis genetik bir hastalık olup, anne-baba taşıyıcı olacak ve çocuklarının dörtte birinde hastalığın olma ihtimali vardır.
- Sağlık Bakanlığı'nın programına göre yenidoğan bebeklere beşinci günde topuk testi, ikinci haftasında ikinci test yapılır.
- Eğer topuk testi pozitifse, normalde bir ay içinde ter testi yapılmalıdır.
- 04:29Hastalığın Gelişimi ve Tedavisi
- Kistik fibrozis hastalarında vücutta aşırı sıvı kaybı, elektrolitlerin dengesizliği ve tuz kaybı meydana gelir.
- Erken tanı ve tedavi, hastaların daha uzun ve kaliteli yaşamasını sağlar.
- Akciğer, hastalığın süresini belirleyici faktördür; tedavi yapılmazsa hastalar altı yaş civarında kaybedilir.
- 05:45Tedavi ve İlaçlar
- Mutasyonu düzeltici tedaviler var ancak bunlar çok pahalıdır.
- Yurt dışında bu ilaçlar devlet tarafından ödenirken, Türkiye'de geri dönüşümde değildir.
- Hastalar ve aileler en az 2-3 saatini tedaviyle geçirmek zorundadır.
- 06:52Akciğer Nakli ve Günlük Yaşam
- Akciğer nakli en son aşamada kullanılır ancak Türkiye'de bu konuda emekleme aşamasındadır.
- Akciğer nakli, hastayı bağışıklık sistemi eksikliği ile karşı karşıya bırakır ve kanser riski artırır.
- Kistik fibrozisli bireyler gün içinde yaklaşık 3 saatini tedavilere ayırmak zorundadır; buhar ilaçlar, fizyoterapi, nefes egzersizleri ve enzim ilaçları kullanırlar.