Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, kadın ve doğum uzmanı Dr. Numan Kim Var ile sunucu arasında geçen bir sağlık programıdır. Programda kadın sağlığı, infertilite ve doğum kontrol konuları ele alınmaktadır.
- Video, yumurtalık kistlerinin ne olduğu, neden oluştuğu, belirtileri ve tedavi yöntemleriyle başlayıp, çikolata kistleri, polikistik over sendromu ve tüp bebek tedavisi gibi konuları detaylı şekilde incelemektedir. Son bölümde ise doğum kontrol ilaçlarının avantajları, dezavantajları ve kullanım şekilleri hakkında bilgiler verilmektedir.
- Programda ayrıca tüp bebek tedavisindeki yeni gelişmeler (sitoplazmik enjeksiyon, dondurma çözme siklusları, yumurta dondurma), infertilite tedavisinde başarıyı etkileyen faktörler ve doğum kontrol ilaçlarının tromboz yapıcı etkisi, migren, karaciğer hastalığı, rahim ve meme kanseri gibi durumlarda kullanılmaması gerektiği gibi önemli bilgiler de paylaşılmaktadır.
- 00:09Yumurtalık Kistleri Hakkında Genel Bilgiler
- Kadınlar adet kanaması görmeye başladıktan sonra yumurtalık kistlerine yakalanma riski taşımaya başlarlar.
- Yumurtalık kistleri kadının yumurtalıklarında meydana gelen sıvı dolu kitleler olarak adlandırılmaktadır.
- Adet döngüsü sırasında normalde her yumurtalıkta birer yumurta oluşup atılmakta ve yeni döngü oluşmakta, bazen yumurtlamayla ilgili problemler meydana geldiğinde kistler oluşabilmektedir.
- 01:49Yumurtalık Kistlerinin Yaygınlığı ve Belirtileri
- Üreme çağındaki kadınların yaklaşık üçte ikisinde yumurtalık kistleri yaygın bir şekilde görülmektedir.
- Menopoz döneminde görülen kistler daha çok kanser lehine özet gösterebilmektedir.
- Adet düzensizliği yumurtalık kistlerinin en önemli belirtilerinden biridir, ancak birçok kadında herhangi bir şikayet ile kendini göstermemektedir.
- 03:03Yumurtalık Kistlerinin Belirtileri ve Çikolata Kisti
- Sık görülen şikayetler arasında karın ağrısı, adet düzensizlikleri ve cinsel ilişki sırasında ağrılar olabilmektedir.
- Çikolata kisti, rahim iç duvarındaki tabakanın yumurtalık içerisinde yer alması ve adet döngüsüyle birlikte kanama göstermesiyle meydana gelmektedir.
- Çikolata kisti genellikle karnı ağrısı, adet sırasında ağrılar ve cinsel ilişki sırasında ağrılar ile kendini belli eder.
- 06:20Yumurtalık Kistlerinin Türleri ve Tedavisi
- Yumurtalık kistleri yaş grubuna göre, salgıladığı hormona göre ve iyi huylu/kötü huylu olarak ayrılır.
- Çikolata kisti yumurtalık kalitesini bozarak infertilite sorunlarına yol açabilir ve komşu tüpbalarda daralmalara sebep olabilir.
- Dört santimden büyük çikolata kistlerinde cerrahi tedavi önerilmektedir.
- 09:30Cerrahi Tedavi ve Laparoskopi
- Cerrahi tedavide kist kapsülü yumurtalık dokusundan soyularak çıkartılır ve dermoid kistlerde de benzer bir işlem uygulanır.
- Eskiden açık teknikle yapılan cerrahiler artık laparoskopik olarak uygulanmaktadır.
- Laparoskopik cerrahi kadın için daha kolaydır, 24 saat içerisinde günlük işlerine geri dönebilir ve yumurtalık rezervini daha az etkiler.
- 11:20Çikolata Kistleri ve Tüp Bebek Tedavisi
- Çikolata kistleri, yumurta kalitesinin ve yumurta rezervinin azalmasına neden olur.
- Kadın 35 yaş üzerinde veya yumurta sayısı azsa tüp bebek tedavisi önerilir.
- Endometriozitten dolayı tüpler kapalı olabilir ve bu durumda da tüp bebek tedavisi uygulanır.
- 12:05Gebe Kalma İhtimali ve Yaşla İlişkisi
- Kadın yaşı arttıkça yumurta sayısı azalır ve gebe kalma ihtimali düşer.
- Normal sağlıklı bir kadında düzenli ilişki sırasında bir aydaki gebe kalma ihtimali %20'dir, endometrioz varsa bu oran daha düşer.
- 40'lı yaşlara geçildiğinde gebe kalma ihtimali %5'in altına düşer, bu nedenle tedavi isteyen hastaların erken değerlendirme yapması önemlidir.
- 13:01Tüp Bebek Tedavisindeki Gelişmeler
- Son 30 yıl içinde tüp bebek tedavisinde inanılmaz gelişmeler meydana gelmiştir.
- Sitoplazmik enjeksiyon (mikro enjeksiyon) yöntemiyle embriyolar oluşturulmaktadır.
- Embriyo dondurma ve çözme işlemleri başarıya ulaşmış, bu sayede başarı oranları %99'a kadar çıkabilmektedir.
- 13:57Yumurta Dondurma Tekniği
- Yumurta dondurma işlemi son yıllarda daha yaygın hale gelmiştir.
- Over rezervi sınırda olan kadınlarda yumurtalar toplanıp dondurulabilir, daha sonra embriyo oluşturularak gebe kalma sağlanabilir.
- Kemoterapi alması gereken kadınlar veya kariyer nedeniyle gebeliği ertelemeyi düşünenler için yumurta dondurma seçenek olabilir.
- 15:26Polikistik Over Sendromu
- Polikistik over sendromu, endokrin sistemi etkileyen kadın sağlığı sıkıntılarından biridir.
- Normalde adet döneminde 8-10 yumurta arasında biri seçilirken, polikistik over sendromunda her yumurtalıkta 24'ten fazla yumurta meydana gelir.
- Bu durumda salgılanan androjenler, östrojen ve diğer hormonlar normal döngüyü bozar ve metabolizmayı etkiler.
- 17:01Polikistik Over Sendromu Tedavisi
- İlk etapta kilo verilmesi önerilir çünkü yağ kaybıyla birlikte kısır döngü kırılır ve hormon seviyesi normalleşir.
- Kilo vermekte zorlanılırsa kan şekerini düzenleyici ilaçlar verilebilir.
- Polikistik over sendromu ortadan kaldırılamaz, ama yumurtlama sağlandığında olumsuz koşullar ortadan kalkar.
- 19:21Menopozal Kadınlarda Kistler
- Menopozdaki tüm kitleler aksi ispat edilene kadar malin (kanser) kabul edilir.
- Menopozal kadınlarda 7-8 santimden büyük kistlerde torsiyon (dönme) olma ihtimali vardır.
- Torsiyon durumunda yumurtalığın kan akımı bozulur, bu da şiddetli karın ağrısına ve yumurta kaybına sebep olabilir.
- 20:56Çikolata Kisti ve Gebelik
- Çikolata kisti ameliyatı sonrası ilk 6 ayda spontan gebelik oranı artar.
- Çikolata kistlerinde yumurta rezervi etkilenir ve cerrahi geçmiş bu durumu daha da artırabilir.
- İkinci çocuk isteyen hastalarda yumurta rezervini kontrol etmek ve gerekirse tüp bebek uygulaması yapılabilir.
- 21:49Genç Yaşta Çikolata Kisti
- Genç yaşta olmak iyi bir durum olabilir ancak genç yaşta yumurta rezervinin kötü olduğu durumlar da görülmüştür.
- 22 yaşında tek yumurta görülen hastalarla karşılaşılmıştır.
- 22:24Çikolata Kisti ve Yumurta Rezervi
- Yumurta sıkı takip edilmeli ve gebelik bir an önce elde edilmeli.
- Çikolata kisti yumurta rezervini azaltır ve kist içindeki salgılar geri kalan yumurtanın mikro çevresini bozar.
- İki santim altında olan küçük çikolata kistleri cerrahi uygulanmadan takip edilebilir.
- 23:37İnfertilite Tedavisi Önerileri
- Kadınlarda infertilite yüzde kırk oranda görülürken, eş zamanlı erkekte de yüzde kırk oranda görülebilir.
- Eşin sperm testi yapılması ve rahim filmi çekilmesi (histerografi) önerilir.
- Çikolata kisti nedeniyle tüplerde tıkanma, daralma veya boşalma aksaklıkları meydana gelebilir.
- 24:40Torsiyon Riski ve Ameliyat Gerekliliği
- Yedi santimlik kistler torsiyon riski taşıyabilir ve yumurtanın kendi etrafında dönüp kanlanmasını bozabilir.
- Torsiyon durumunda yumurta rezervi tükenebilir ve erken yaşta yumurta fonksiyonu kaybına sebep olabilir.
- Kanser ve iyi huylu kistlerin ayrımı yapılamadığında ameliyat yapılması gerekiyor.
- 27:02Laparoskopik Ameliyat Avantajları
- Laparoskopik ameliyatlar kısa sürede yapılabiliyor ve hasta bir gün içerisinde günlük işlerine dönüyor.
- Karın içerisindeki diğer organlar da kontrol ediliyor ve gerekirse eş zamanlı diğer işlemler de yapılıyor.
- Laparoskopi daha az ağrı ve daha iyi hasta konforu sağlıyor.
- 28:12Tüp Bebek Yönteminde Başarı Faktörleri
- Tüp bebek tedavisinde en önemli başarı kriteri hastanın yaşı, özellikle kritik yaş 37.
- 37 yaşından sonra yumurta sayısı kademeli ve hızlı bir şekilde azalıyor.
- 24-28 yaş arası yumurta sayısının en iyi olduğu dönem, 40'lı yaşlardan sonra ise genetik olarak anormalli yumurta ile karşılaşma ihtimali artıyor.
- 30:48Doğum Kontrol İlaçları
- Doğum kontrol ilaçları normal adet döngüsünü taklit eden ilaçlardır.
- Kombine kontraseptif ilaçlar adetin ilk günlerinde östrojen, daha sonra progesteron içerir.
- Bu ilaçlar adet düzenini normale getirir, doğumu kontrol eder ve polikistik over sendromlu hastalarda endokrin mikro çevreyi kontrol eder.
- 32:39Doğum Kontrol İlaçlarının Olumsuz Yanları
- Doğum kontrol ilaçları rutin olarak yazılıyor ve her kadında belli bir dönemde kullanılıyor.
- Bu ilaçların tromboz yapıcı etkisi olabilir, yani damar tıkanıklığına ve pıhtılaşmayı artırabilir.
- Geçmiş server vasküler hastalığı olan, inme öyküsü olan, damar tıkanıklığı hikayesi olan veya ailesinde bu problemi olanlar bu ilaçları kullanmamalıdır.
- 33:19Doğum Kontrol İlaçlarının Kullanım Önerileri
- Auralı migren (belirli belirtilerle) olan, karaciğer hastalığı olan veya ailede rahim veya meme kanseri gibi hormona duyarlı tümörler olanlar bu ilaçları kullanmamalıdır.
- Bu ilaçların olumsuz yan etkilerinden biri adet döngüsünde aksamalar veya lekelenmeler olabilir.
- Adet gecikmesi durumunda mutlaka gebelik testi yapılması önerilir, çünkü ilacın yanlış kullanımı veya hızlı yıkımıyla istenmeyen yumurtlamalar olabilir.
- 34:35Program Kapanışı
- Program kadın ve doğum uzmanı doçent dr. Numan Çimle ile kapanıyor.
- Yarın aynı saatte başka uzman konuklarla farklı konular ele alınacak.