Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu belgesel, Down sendromlu çocuklar ve bireylerin hayatlarını, ailelerinin deneyimlerini ve uzmanların açıklamalarını içeren bilgilendirici bir içeriktir. Videoda Talha, Duru, Eymen, Burak, Baran, Emre, Ömer, Ümit ve Selmam gibi Down sendromlu bireyler ve onların aileleri yer almaktadır.
- Video, Down sendromunun genetik yapısı, belirtileri ve sebepleri ile başlayıp, eğitim süreçleri, toplumsal hayata entegrasyonu ve iş imkanları konularını ele almaktadır. İçerik, Down sendromlu bireylerin gelişim süreçlerini, karşılaştıkları zorlukları ve bu süreçte aldıkları destekleri paylaşarak, toplumun bu bireylere yönelik farkındalık yaratması ve destek sağlaması gerektiğini vurgulamaktadır.
- Videoda ayrıca Türkiye'de Down Sendromu Derneği'nin çalışmaları, kaynaştırma eğitimiyle Down sendromlu bireylerin normal gelişim gösteren akranlarıyla birlikte eğitim alabildikleri, sivil toplum kuruluşlarının ve Kültür ve Turizm Bakanlığı'nın yaptığı çalışmalar ve "Canım Ailem" adlı oyunun sahneye konulması gibi toplumsal destek projeleri de anlatılmaktadır.
- 01:07Down Sendromlu Çocukların Geleceği
- Down sendromlu bir çocuk dünyaya geldiğinde aileler korku ve endişelerle karşı karşıya kalır, ancak bu çocuklara doğru yaklaşıp onları sevmeleri gerekir.
- Down sendromlu çocuklar gelecekte okula gidebilir, okuma yazma öğrenebilir, meslek sahibi olabilir ve kendi hayatını yaşayabilir.
- Harcanan emekler herkesi mutlu edecek ve onlara eşsiz bir hayat hikayesi hediye edecektir.
- 02:16Hamilelik ve Doğum Süreci
- Hamilelik sonunda kilo ve boy sorunları yaşanmış, doğumda ise minik bir bebek (2 kilodan az) ve parmak yapışıklığı (sindaktilisi) tespit edilmiştir.
- Doktorların tavsiyesiyle kromozom testi yaptırılmış ve Down sendromlu olduğu öğrenilmiştir.
- İlk başta üzüntü yaşanmış ancak eşin desteğiyle ve araştırma yaparak fizyoterapi ve eğitimlerle ilerlemeye başlanmıştır.
- 03:56Down Sendromunun Tanımı ve Nedenleri
- Down sendromu trizomi yirmibir veya mongolizm olarak tanınmaktadır ve bir hastalık değil genetik bir farklılıktır.
- Normalde insanda 23 çift 46 kromozom bulunurken, Down sendromlu bireylerde 21 numaralı kromozom fazladan bir tane eklenerek 47 kromozomlu hale gelir.
- Bu fazlalık bireyin fiziksel ve zihinsel özelliklerine yansımakta, gelişim geriliğine sebep olmaktadır.
- 04:32Duru'nun Hikayesi
- Duru'nun doğumuyla beraber doktor Down olabileceğini söylemiş, tetkikler sonucunda Down sendromlu olduğu ve kalbinde iki adet delik olduğu tespit edilmiştir.
- İki aylıkken kalp ameliyatı yapılmış ve rehabilitasyon merkezlerine başlanmıştır.
- Altı yıl önce konuşma ve dil becerileri açısından geride olan Duru, şimdi isteklerini sözel olarak ifade edebilen, ilkokul öğrencisi ve kaynaştırma eğitimi alan bir çocuk olmuştur.
- 06:29Down Sendromuna Sebep Olan Faktörler
- Down sendromuna sebep olan faktörler henüz kesin olarak tespit edilememiştir.
- Annenin yaşı, radyasyon, tiroid bezi ile ilgili antikorlar, uyuşturucu ve alkol kullanımı gibi tezler ortaya atılmış olsa da bunların içinde kesinlik kazanmış olanı yoktur.
- Down sendromuna sebep olduğu bilinen tek etmen hamilelik yaşıdır, 35 yaş üstü hamileliklerde risk artar ancak Down sendromlu çocukların %75-80'i genç annelerin bebekleridir.
- 09:24Doğum Öncesi Kontroller
- Anne karnındayken tanımlanabilen Down sendromlu çocuklar için anne babaların doğum öncesi kontrollerini yapmaları gerekiyor.
- Türkiye'de doğum öncesinde üçlü tarama testleri yaygın olarak yapılıyor.
- Üçlü tarama testinin ardından amniyosentez yoluyla alınan sıvıyla çocuğun Down sendromlu olma riski belirlenmiş oluyor.
- 10:02Anne-Baba Deneyimleri
- Down sendromlu çocuklar doğduğunda hareketleri kısıtlıydı, konuşamıyor, üstünü başını giyemiyordu.
- Anne-babalar bir sürü eğitime götürdüler ve rehabilitasyon merkezlerinde olumlu değişiklikler yaşadılar.
- Anne-babaların amacı, bu çocukların topluma kazandırılması ve tüm engellilerin topluma faydalı bireyler olarak yetiştirilmesidir.
- 12:05Down Sendromunun Yaygınlığı ve Tedavisi
- Hafif veya orta seviye zihinsel ve fiziksel gelişim geriliğine sebep olan Down sendromu ortalama her 800 doğumda bir görülmektedir.
- Tüm dünyada yaklaşık 6 milyon Down sendromlu birey yaşamaktadır, Türkiye'de ise yaklaşık 100 bin kişi civarında olduğu tahmin edilmektedir.
- Down sendromunu iyileştirecek veya yok edecek tıbbi bir tedavi bulunmamaktadır, tek yapılması gereken her yaşta ihtiyaçları karşılayacak çok yönlü bir eğitimdir.
- 13:46Down Sendromlu Çocukların Eğitim Süreci
- Burak yaklaşık altı yıl önce kurumda başladı, başlangıçta davranış problemleri ve iletişim becerilerinde güçlük yaşıyordu, ancak okul öncesi programı destekleyerek bu problemler çözüldü.
- Veliler seansları izleyerek çocuklarını evde daha rahat destekliyor ve hedefler evde de desteklenerek daha iyi bir çalışma yürütülüyor.
- Aileler ilk geldiklerinde kaygılı ve endişeli gelirler, ancak çalışmalar gördükçe farklı çocukları gördükçe aradaki farkı gözlemlerler ve ilerleyen zamanlarda çocuklarına güvenmeye başlarlar.
- 15:37Down Sendromlu Bir Çocuğun Hikayesi
- Umut'un annesi, Down sendromunun olduğunu öğrendiğinde travma yaşadı, tıbbi müdahalelerden sonra eğitim araştırdılar ve Ankara'da iki aylıkken eğitimine başladılar.
- Umut ilkokul birinci sınıfta okuma yazmayı öğrendi, şu anda sekizinci sınıfa gidiyor, TEOG sınavına girdi ve arkadaşlarıyla kolay iletişim kuruyor.
- Down sendromu zihinsel kavramdaki bozukluklar ve fiziksel gelişimin tipik yüz görünümü gibi farklı olmasıyla ilişkilendirilir, çoğunlukla hafif veya orta seviyeli öğrenme güçlüğü taşır.
- 17:02Down Sendromlu Çocukların Toplumsal Yaşamı
- Down sendromlu çocuklar yürüme, konuşma ve tuvalet eğitimi gibi gelişimsel görevleri tıpkı diğer akranları gibi öğrenirler fakat yaşıtlarına göre daha geç öğrenirler.
- Umut'un ailesi, özel eğitim ve kaynaştırma eğitim programı sayesinde Umut'u toplumsal yaşama hazırladı ve toplumun bir bireyi haline getirdi.
- Umut'un abisi, abiliği, paylaşmayı ve sevgiyi öğrendiğini, Umut'un onlara yardımcı olduğunu ve kısa sürede iyi yol aldıklarını belirtiyor.
- 18:41Down Sendromlu Çocukların Eğitimine İlişkin Tavsiyeler
- Doğum sonrasında Down sendromunu çağrıştıracak bedensel farklılıkları ailenin dikkatini çektiyse hiç vakit kaybetmeden doktora başvurması önemli.
- Çocukların tanısını öğrendikten sonra kendilerini bırakmamaları, asıl yapacakları işlerin bu andan itibaren başladığını unutmamaları gerekiyor.
- Umut'un temel akademik becerilerde yol kat ettiği, matematikte işlemler yaptığı ve Türkçe'de okuduğunu anlamada iyi duruma geldiği belirtiliyor.
- 20:06Down Sendromlu Çocukların Gelişimi ve İş Hayatı
- Down sendromlu çocuklar kendi aralarında farklılıklar gösterebilirler, bu yüzden çocuğun ihtiyacına uygun özel eğitimle birlikte sosyal, duygusal, bilişsel ve motor gelişimi destekleyen eğitimde planlanmalıdır.
- Down sendromlu çocuklarda konuşma geç gelişir, erken dönemde başlanan dil terapisi ile ortalama iki-üç yaşında konuşma başlayabilir.
- 2002 yılında zihinsel engellilere yönelik Kafe Dawn açıldı, burada 23 engelli çalışan bulunuyor, bunların üçü Down sendromudur ve buraya severek ve isteyerek gelmektedir.
- 21:53Türkiye'de Engelli Çocukların Eğitim Hakkı
- Türkiye'de 1997 yılında kabul edilen 573 sayılı kanun hükmünde kararname ve 2000 yılında yürürlüğe giren özel eğitim hizmetleri yönetmeliği ile devlet tarafından tüm engelli çocukların eğitim hakları erken çocukluktan başlayarak güvence altına alınmıştır.
- Erken eğitim, kaynaştırma eğitimi, aile eğitimi, bireyselleştirilmiş eğitim programı hazırlama zorunluluğu ve iş ve meslek edinme gibi konular devlet güvencesi altındadır.
- Türkiye'de destekli özel eğitime gereksinim duyan tüm engelli çocukların destek eğitim gideri devlet tarafından karşılanmaktadır, bu nedenle Down sendromlu bebekler doğumdan hemen sonra ücretsiz destek eğitim hizmetinden yararlanabilmektedir.
- 24:17Rehabilitasyon Merkezi Hizmetleri
- Rehabilitasyon merkezinde korunmaya muhtaç engelli bireylere hizmet verilmekte, çoğunluğu zihinsel engellileri oluşturmaktadır.
- Kuruluşta yaklaşık 73 ev bulunmakta, çocukların gelişim özelliklerine bağlı olarak yapılandırmalar sürdürülmektedir.
- Kuruluşta çocukların sosyal, motor ve zihinsel süreçlerini desteklemek için iş ve meşguliyet atölyeleri, tarımsal rehabilitasyon birimi, spor birimi, fizik tedavi birimi ve revir hizmetleri yürütülmektedir.
- 26:37Down Sendromlu Ailelerin İhtiyaçları
- Down sendromlu çocuk sahibi ailelerin en çok ihtiyaç duyduğu şey güncel ve gerçekçi bilgi ile pozitif ve duyarlı bir yaklaşımdır.
- Down sendromlu bebeği olan ailelerin doktorlardan sadece tıbbi konuda değil, sosyal ve gelişim alanlarında da yönlendirmeye ihtiyacı vardır.
- İlk başvuru kaynağı olan hekimlerin ailelere çok yönlü ve kapsayıcı bir bilgi akışı sağlaması önemlidir.
- 27:42Down Sendromlu Bireylerin Gerçekleri
- Zihinsel engelli olmak duygusal engelli olmak demek değildir.
- Down sendromlu bebekler her şeyden önce bebektir, beslenme, temizlenme, sevilme ihtiyacı duyan, acıkınca, sıkılınca ağlayan, kızan, küsen, gülen, geceleri sizi uyutmayan bebeklerdir.
- Down sendromlu gençlerde cinsel kimlikleri bulunan, ergenlik bulanımı yaşayan, aşık olan, kalbi kırılan, kardeşi ile kavga eden, kapıları vurup gürültülü müzik dinleyen, gülen, dans eden gençlerdir.
- 28:23Down Sendromlu Bireylerin Sağlık Sorunları
- Down sendromlu çocukların, bebeklerin çeşitli sağlık sorunlarının olabileceği bu nedenle de doktorlarla da iletişim halinde olmalıdırlar.
- Kalp problemleri ve sindirim sistemi ile ilgili problemler Down sendromlu bireylerde görülebilir.
- 28:43Emre'nin Hayatı ve İş Deneyimi
- Emre otuzaltı yaşında yaklaşık otuzdört sene eğitim aldı, anaokulundan başlayıp çeşitli seviyelerde okullara gitti ve en son ilköğretim okullarını bitirdi.
- Eğitimlerinin sonlarına doğru çalışma isteği oluşmaya başladı ve üç senedir restoranda çalışıyor.
- Çalışma ona kişisel yeteneklerini ve becerilerini daha üst seviyelere çekti, insanlara bakış açısı ve diyalogları arttı.
- 30:29Down Sendromlu Bireylerin Yaşam Süresi
- Down sendromlu insanların ortalama yaşam süresi altmış yıl civarındadır.
- Toplumda eskiden kalma bilgiler nedeniyle ömürlerinin kısa olduğu yolunda bir kanı olmakla beraber yaşam süreleri seksen'li yaşlara ulaşan Down sendromlu bireylerde vardır.
- 30:53Down Sendromlu Bireylerin İş İmkanları
- Emre restoranında ilk çalışmaya başladığında misafirlerle bir ekiple kaynaşmakta zorluklar çekti, ancak üç senedir çalışmakta ve işini çok iyi yapıyor.
- Down sendromlu kardeşlerimize diğer işletmeler iş imkanı versinler ve onları yaşamlarına dahil etsinler.
- 31:25Dünya Down Sendromu Günü
- Yirmibir Mart Birleşmiş Milletler tarafından Dünya Down Sendromu Günü olarak kabul edilmiştir.
- Bu özel gün Down sendromlu bireylerin haklarının korunmasını simgelemektedir.
- 32:00Down Sendromu Derneği
- Down sendromu ile ilgili toplumsal farkındalık yaratmak, ayrımcılık ve önyargıya maruz kalmasını önlemek için sivil toplum kuruluşları örnek çalışmalar yürütmektedir.
- Türkiye'de Down Sendromu Derneği, Down sendromlu bireyler ve ailelerine destek vererek onların geleceğinin sağlıklı ve güçlü olmasına katkı sağlayan başarılı çalışmalar yürütmektedir.
- Dernek, Down sendromlu bir bebeğin doğumundan bütün hayatı boyunca hem ona, hem ailesine hem bu konuda çalışan uzmanlara destek oluyor, eğitimler veriyor ve yönlendirmeler yapıyor.
- 33:16Derneğin Hizmetleri
- Derneğin verdiği hizmetlerin hepsi ailelere ücretsiz ulaştırılıyor.
- Eğitimlerin amacı gençlerin yetişkin bir birey olduklarında bir işlere girip çalışması ve bağımsız olabilmeleri.
- Dernek bağımsız yaşam ve kariyer eğitimlerine başlamış ve istihdam programı yapmaya başlamış, otuzbeş gencini farklı firmalarda gerçek işlerde istihdam etmiştir.
- 33:41Down Sendromlu Bireylerin Sosyal Hayatı
- Down sendromlu bireylerin sosyal hayatta tüm insanlarla beraber izole edilmeden yaşamaları büyük önem taşımaktadır.
- Toplumun Down sendromu hakkında bilgilendirilmesine sivil toplum kuruluşları önayak olmaktadır.
- Down sendromlu olmak demek bir iş becerisi, bir çalışma, gündelik hayat sürdürme ile ilgili bir sınırlılık anlamına gelmiyor.
- 34:56Ömer Bey'in İş Deneyimi
- Ömer Bey mağazada satış danışmanı olarak çalışıyor ve verilen işleri titizlikle yapıyor.
- Ömer Bey'in en güzel özelliği verilen işlerin sonrasında takip etme ihtiyacı duymamak.
- Ömer Bey görev ve sorumluluklarını çok iyi bilen, müşterileri karşılayan ve satış haricinde rutin mağazada tüm personelin yaptığı işleri yapan bir çalışan.
- 35:52Down Sendromlu Bireylerin Sosyal Hakları
- Down sendromlu bireyler engellilik seviyesine göre çeşitli dereceler alırlar ve devletimizce engellilere tanınan ayrıcalıklardan yararlanabilirler.
- Down sendromlular çalışmaları halinde erken emekli olabilirler.
- Ülkemizdeki kurum ve kuruluşların personel kadrolarında yüzde üç oranında özürlü çalıştırmak zorunda olmaları da Down sendromlulara iş imkanı sağlamasında önemlidir.
- 37:18Turizm Sektöründe Çalışma
- Yüzlerinde gülümseme hiç eksik olmayan Down sendromlu çocuklar özellikle turizm sektöründe çalışarak kendilerine birçok yönden gelişim sağlarken, disiplini hizmet sunumlarıyla hem kendilerini hem de müşterileri memnun edebilmektedirler.
- Kafe işletmecisi, Down Sendromlu Derneği'ne başvurarak Ümit'i kafesine yönlendirmiş ve altı hafta sonunda diğer kafelerinde de Down sendromlu kardeşlerini yerleştirmeyi istemiştir.
- 38:23Eğitim ve İş İmkanları
- Down sendromlular için devletin kurumlarının, üniversitelerinin hızla geliştirdiği eğitim özel imkanları ve sivil toplum kuruluşlarının gelişen hassasiyetleri ile eskiden okuyamaz bile denilen bu bireyler artık lise hatta üniversite eğitimlerini başarıyla tamamlayabilmektedir.
- Down sendromlu bireyler ikinci bir dil öğrenebilmekte ve birçok iş alanında çalışabilmekte, kısmen bağımlı olarak kendilerine hayat kurabilmektedirler.
- 39:54Down Sendromlu Bir Çocuğun Hayatı
- Selmam doğduğu zaman normal bir bebekti, ancak sonradan kendi haline bir çocuk oldu ve hal ve tavırlarından rahatsızlık olduğunu anladım.
- Okula ve kurslara veremedim, ben eğittim onu ve misafirleri çok seviyordu, misafirlerin gitmesini engellemek için eşyalarını saklardı.
- Ev işini, masa hazırlamayı, yemek hazırlamayı, örgü örmeyi çok seviyordu ve ben ona örgü örmeyi öğrettim.
- 41:54Kaynaştırma Eğitiminin Önemi
- Türkiye'de kaynaştırma eğitimiyle çok erken yaşlardan, okul öncesi eğitimden başlayarak normal gelişim gösteren akranlarıyla birlikte oluyorlar.
- Çocukların Down sendromlu arkadaşlarını anlamaları ve gelecekteki birlikteliklerini kolaylaştırmaları için ailelerin çocuklarını ayrıştırma yerine yüreklendirmeleri gerekiyor.
- Sivil toplum kuruluşları Down sendromu konusunda algı ve gelecek yaratmak için yaptıkları etkinlikler ve sosyal projelerle öncü durumundadır.
- 42:47Toplumsal Destek
- Kültür ve Turizm Bakanlığı Devlet Tiyatroları Genel Müdürlüğü Türkiye'de ilk defa Down sendromu konusunda "Canım Ailem" adlı oyunu sahneye koymuştur.
- "Canım Ailem" oyunu, Down sendromlu bir çocuğun ailesi ve çevresi ile iletişimin konu edildiği ve toplumumuzun tüm kesimleri tarafından büyük ilgi ile izlenen bir eserdir.
- Toplumun, bireylerin, tüm kurum ve kuruluşların Down sendromlu bireylerin iyi bir yaşama, topluma, eğitime ve üretkenliğe kazandırılması için el ele vermeleri gerekiyor.