• Buradasın

    Böbreklerin Yapısı, İşlevleri ve Böbrek Yetmezliği Hakkında Bilgilendirici Program

    youtube.com/watch?v=pqd3ZzzCL4Y

    Yapay zekadan makale özeti

    • "Yaşam ve Sağlık" programında Balıkesir Üniversitesi Tıp Fakültesi İc Hastalıkları Anabilim Dalı Başkanı ve Nefroloji sorumlusu Doçent Dr. Ömer Toprak ile yapılan bir röportajdır.
    • Video, böbreklerin fiziksel özellikleri, yapısı ve işlevleri hakkında detaylı bilgiler sunarak başlıyor, ardından böbrek yetmezliğinin sebepleri, türleri ve tedavi yöntemleri ele alınıyor. Son bölümde ise kronik böbrek yetmezliği hastaları için geliştirilen eğitim programı ve yaşam tarzı değişikliklerinin sağlık üzerindeki olumlu etkileri anlatılıyor.
    • Programda böbreklerin günlük 2000 litre kan filtreleme kapasitesi, süzme ve geri emme süreçleri, glomerül ve nefron yapıları gibi teknik bilgiler paylaşılırken, kronik böbrek yetmezliği hastalarında tuz tüketimi, egzersiz, ilaç kullanımı gibi faktörlerin kontrolünün sağlığa etkileri de detaylandırılıyor. Ayrıca, sigara içmenin, hipertansiyonun ve şeker hastalığının böbrek yetmezliğine yol açması gibi önemli sağlık bilgileri de videoda yer alıyor.
    00:51Programın Tanıtımı
    • Pınar Hanım ile birlikte sunulan bir yaşam ve sağlık programına hoş geldiniz.
    • Balıkesir Üniversitesi Ana Bilim Dalı Başkanı Doçent Dr. Ömer Toprak konuk olarak programda.
    • Konuk, programın ikinci katılışı olup, uzmanlık alanı böbrek hastalıkları.
    01:58Böbreklerin Yapısı ve Önemi
    • Böbrekler muazzam yapıda organlar olup, yaklaşık 12 santim boyutlarında ve fasulyeye benzer şekilde iki tane bulunur.
    • Vücudumuzda hayati organlar genellikle yedekli yaratılmıştır, tek böbrekle de yaşanabilir.
    • Böbrekler korunaklı bir konumda yer alır: retroperiton (peritonun arkasında), kaslarla, kaburgalarla ve fasya ile korunur.
    04:38Böbreklerin Fiziksel Özellikleri
    • Böbreklerin normal boyutu 9-12 santim arasındadır, bu boyutun altında düşmesi böbrek yetmezliğine işaret edebilir.
    • Böbreklerin ağırlığı ortalama 150-200 gram arasındadır.
    • Vücudumuzdaki kanın %20-25'ini (dörtte birini) böbrekler alır ve bir dakikada vücuttaki tüm kan böbreklere gider.
    06:47Böbreklerin İşlevi ve Nefronlar
    • Böbreklerin asıl fonksiyonu glomerül denen nefron ünitelerinde gerçekleşir.
    • Her böbrekte yaklaşık 1-1,25 milyon, iki böbrekte toplam 2,5 milyon nefron bulunur.
    • Nefronlar süzme (filtrasyon) işlemi yapan damar yumağı yapılarını içerir ve elektron mikroskobisi ile detayları görülebilir.
    08:40Böbreklerde Süzme ve Geri Emme İşlemi
    • Böbreklerde damardan süzme işlemi gerçekleştiğinde, zararlı maddelerin atılması için filtrat adı verilen bir yapı oluşur.
    • Glomerülün içerisinde damar yumağının etrafında bir boşluk bulunur ve bu alana boğman kapsülü denir.
    • Bir günde ortalama 2000 litre kan 200 litre ultra filtre olarak süzülür, bu süzülen maddeyi geri almadan idrarla atarsak vücudumuzun ihtiyaç duyduğu protein, glikoz, sodyum, potasyum ve kalsiyum gibi maddeleri de kaybederiz.
    10:10Böbreklerdeki Mikro Denge
    • Böbrekler, vücudun ihtiyaç duyduğu maddelerin değerlerini ayarlamak için çok hassas bir denge kurar; sodyumun vücuttaki değeri 135-145 mili olması, potasyumun 3,5-5,5 değerinde olması gerekir.
    • Bir böbrekte yaklaşık 31 kilometre tüp yapısı bulunur ve bu tüplerin her biri ayrı bir görevi vardır.
    • Proksimal tüp yapısından sodyumun büyük kısmı, karbonatın büyük kısmı ve suyun büyük bir kısmı emilir.
    11:53Böbreklerin İdrar Oluşturma Mekanizması
    • Bir dakikada 125 mililitre kan glomerüllerin içine gelir, 124 mililitresi geri emilir ve 1 mililitre idrar oluşur.
    • Bir insan günde ortalama 1,5 litre idrar üretir.
    • Böbreklerin bu değerleri ayarlaması için bir mekanizması vardır, bu mekanizmayı insanlar 20. yüzyılda son teknolojilerle öğrendi, ancak böbrekler bu değerleri ilk yaratıldıklarından beri biliyor.
    13:26Böbrek Hastalıkları ve Önemi
    • Glomerüllerin üzerinde elektron mikroskobisi ile görülen podosit adı verilen ayaksız çıkıntılar bulunur ve bu çıkıntılar hasar gördüğünde minimal change (hafif değişim) hastalığı ortaya çıkar.
    • Minimal change hastalığı, nefrotik sendrom olarak bilinen ölümcül bir durumla sonuçlanır; vücuttan protein kaybı, gelişme geriliği, ödem, kalp su toplama, karmaşık enfeksiyonlara eğilim ve lipit bozukluğu gibi yan etkileri vardır.
    • Böbrekler, asit-baz dengesini ayarlamada da rol oynar; vücudumuzda pH değeri 7,35-7,45 arasında tutulmalıdır, bu değer 7,35'in altında olursa asidoz, 7,45'in üstünde olursa alkaloz olarak adlandırılır.
    16:05Böbreğin Mucizevi Yapısı
    • Yeni bir çalışma sonucunda böbreğin atıklarında 3000 ayrı madde bulunmuş, bu da bilinen 50-60 maddeyi aşan bir rakam.
    • Böbrek, kandan gereken maddeyi tutup gereksizleri dışarı atabilme yeteneğine sahip bir organ.
    • İdrarın konsantre edilmesi olmadan, vücut günde 200 litre idrar yapmak zorunda kalırdı ve ADH hormonu salgılanmazsa ortalama 20 litre idrar yapmak zorunda kalırdık.
    17:52Böbreğin Damar Yapısı
    • Böbrekte iki tane damar ağı bulunur: arteriol ve toplardamarlar.
    • Arteriol, böbrek damarından gelen kanı glomerlere gönderir, sonra tüplerin etrafında damar ağları oluşturarak madde alışverişini sağlar.
    • Toplardamarlar, yararlı maddeleri alıp sistemik dolaşıma döner ve vena cava inferior yoluyla kalbe gider.
    18:44Eritrositlerin Mucizevi Yapısı
    • Eritrositler, böbrektan kalbe, akciğerlere, sonra sistemik dolaşıma geçerek dokulara giderek oksijen-karbon dioksit değişimini yaparlar.
    • Vücutta yaklaşık 10 katrilyon eritrosit bulunur ve her eritrositte başlı başına bir aklı vardır.
    • Eritrositlerin çapı 7-8 mikron olmasına rağmen, kılcal damarların çapı 3-10 mikron arasında değişir ve bazen 1 mikrona kadar düşebilir, bu nedenle eritrositler esnek bir yapıya sahiptir.
    20:06Eritrositlerin Özel Özellikleri
    • Eritrositler dolaşım sisteminde olup da çekirdeği olmayan tek hücrelerdir ve olgun eritrositler dışarıya çıkınca dolaşıma çekirdeğini, endoplazmik kurulumunu ve ribozomunu atar.
    • Eritrositlerin ömrü 120 gün (4 ay) sürer ve bu süre içerisinde ihtiyacı olan maddeleri içinde bulundurur.
    • Hücre zarında esnekliğini sağlayan maddeler ve sitoplazmada suyu seven, dışarıda suyu sevmeyen yapılar bulunur.
    22:16Böbrek Hastalıkları
    • Böbrek hastalıkları iki tip olarak incelenir: akut böbrek yetmezliği ve kronik böbrek yetmezliği.
    • Akut böbrek yetmezliği, böbrekleri ani olarak bozan ve sebep ortadan kaldırıldığında tekrar eski haline dönebilen geçici bir durumdur.
    • Kronik böbrek yetmezliği ise böbrek hastalıklarının son aşamasıdır ve en sık sebepleri şeker hastalığı ve hipertansiyondur.
    23:07Böbrek Yetmezliğinin Sebepleri
    • Böbrek yetmezliğinin üç temel sebebi vardır: prereal (sıvı eksikliği), postreal (idrar atma sorunu) ve renal kaynaklı (böbrek damarları ile ilgili sorunlar).
    • Prereal sebeplerde sıvı eksikliği, kalp yetmezliği gibi durumlar böbreğe giden kan akımını bozar.
    • Postreal sebeplerde taş, tümör veya prostat büyümeleri gibi durumlar idrar borusunu tıkayarak böbrek yetmezliğine yol açar.
    25:44Kronik Böbrek Yetmezliğinin Sebepleri
    • Kronik böbrek yetmezliğinin en yaygın sebepleri iltihaplı böbrek hastalıkları, glomerüloritler ve taşlar/tıkanıklıklardır.
    • Glomerüloritler, bağışıklık sistemi ile ilgili hastalıklardır ve uzun süre tedavi gerektirir; tedavi edilmediğinde kronik böbrek yetmezliğine yol açabilir.
    • Bazı ilaçlar (amino glikozit türevi antibiyotikler, sis, platin gibi kemoterapi ilaçları) uzun süre kullanıldığında böbrek yetmezliği yapabilir.
    27:32Böbrek Yetmezliğini Önleme Yolları
    • Böbrek yetmezliğini önlemek için diyabet ve hipertansiyonu engellemek gereklidir.
    • Şeker hastalığı ve yüksek tansiyon, damarların olduğu tüm organlarda (beyin, göz, kalp, böbrek) zarar yapabilir.
    • Şeker hastalığı ve yüksek tansiyon tedavisinde öncelikle yaşam tarzı değişikliği yapılması gerekir, ilaç tedavisi ikinci plandadır.
    29:35Türkiye'de Sağlık Sistemi ve Doktorluk
    • Türkiye'de sağlık sistemi gelişmeye başlamış, Avrupa hastanelerini aştığı ve Avrupa'dan Türkiye'ye hasta gelme durumu yaşanmaktadır.
    • Türkiye'de doktor başına düşen hasta sayısı daha fazla olmasına rağmen, bu durum doktorların tecrübesini artırmaktadır.
    • Konuşmacı, Balıkesir Üniversitesi'nde nefroloji alanında çalışmış ve bir milyon küsur nüfuslu Balıkesir'de tek doktor olarak çalışmıştır.
    31:30Hasta Bakımında Duygusal Yaklaşım
    • Doktorlukta hasta bakımı önemlidir; hasta bir insanı kurtarmak, tüm insanları kurtarmak gibidir.
    • Doktorlar ve hemşireler merhametli, sevgi dolu ve şefkatli olmalıdır.
    • Hastalar endişe ve korkuyla gelirler, bu nedenle doktorlar ve hemşirelerin hasta karşılamalarında dikkatli olmaları gerekir.
    33:31Kronik Böbrek Yetmezliği Hastaları için Eğitim Programı
    • Konuşmacı, beşbin küsür kronik böbrek yetmezliği hastası için eğitim programı geliştirmiştir.
    • Program hem devlet hastanesinde hem de üniversitede uygulanmaktadır.
    • Eğitim programı sadece hastalar değil, hasta yakınlara da yöneliktir.
    34:48Böbrek Yetmezliği Eğitim Programı
    • Balıkesir'de devlet hastanesinden başlayarak sekiz yıllık bir hasta eğitimi programı yürütülmektedir.
    • Her ayın ilk Perşembe günü yaklaşık yüz hasta toplanarak eğitilmesi sağlanmaktadır.
    • Özellikle böbrekleri daha ileri düzeyde bozuk olan hastalar (glomerül filtrasyon hızı evre 5) daha çok davet edilmektedir.
    35:22Programın Etkileri ve Ekibi
    • Program sonucunda çok olumlu sonuçlar elde edilmiş ve bu çalışma 5000'den fazla hasta üzerinde yapılan sekiz yıllık bir çalışmanın sonucu olarak yayınlanacak.
    • Program on iki kişilik bir ekiple yürütülmekte olup; hemşireler, diyetisyenler, sosyal hizmet uzmanları ve psikologlar dahil olmak üzere çeşitli uzmanlar ekibin bir parçasıdır.
    • Hastaların psikolojik sorunları da ele alınarak, "böbrek yetmezliği ne demek" sorusuna cevap verilerek onları aydınlatmak amaçlanmaktadır.
    37:00Eğitim İçeriği ve Sonuçları
    • Hastalara bir saatlik eğitim verilmekte olup, anatomi ve halk eğitimi içeren profesyonel slaytlar kullanılmaktadır.
    • Sigara içme oranı bir yıllık eğitim sonucunda yüzde 34'ten yüzde 6'ya düşmüştür.
    • Ekibin hiçbiri sigara içmemekte ve bu da hastalara etkili bir örnek oluşturmaktadır.
    38:20Tuz Tüketimi ve Böbrek Sağlığı
    • Böbrekler için günlük tuz tüketiminin 5 gram (bir çay kaşığı) altında olması önerilmektedir.
    • Tuz tüketimi böbrek taşı oluşumunu artırır ve kalsiyum oksalat atılımını tetikler.
    • Domates, ıspanak, greyfurt gibi oksalat içeren gıdalar ve gazlı içecekler (kola, meyve suyu) tavsiye edilmemektedir.
    40:27Böbrek Sağlığı İçin Öneriler
    • Günlük kalsiyum tüketiminin 800-1200 miligram arasında olması önerilmektedir.
    • Günde 15 dakika güneş ışığına maruz kalmak D vitamini aktivasyonu için önemlidir.
    • Böbrek yetmezliğinde D vitamini sentez edilemiyor, bu nedenle tedavide karbonat verilmektedir.
    41:13Sigara ve Tuz Tüketiminin Etkileri
    • Sigara içen hastaların beyinlerine hitap edilerek sigara bırakmaları sağlanmıştır.
    • Bir tek sigara içmek, böbrek yetmezliği seviyesinde 20 paket sigara içmek kadar zararlıdır.
    • Normal ekmekte 7,5 gram tuz bulunmakta olup, bu da günlük tuz limitinin (5 gram) üzerinde olmaktadır.
    43:57Böbrek Sağlığı ve Yaşam Tarzı Değişiklikleri
    • Tuz tüketiminin 18 gramın üzerinde olması %57'den %0,7'ye düşürülmüş, bu da böbrek sağlığı için önemli bir gelişme.
    • Aşırı tuz tüketimi, alkol, antibiyotik kullanımı, nonsteroid ilaç kullanımı ve gelişigüzel ilaç kullanmamak böbrek sağlığı için önemlidir.
    • Nonsteroid ağrı kesicilerin kullanımı %62'den %3'e düşürülmüş, bu da böbrek sağlığı için olumlu bir etki göstermiştir.
    45:19Hipertansiyon ve İlaç Kullanımı
    • Hipertansiyon oranları (140/90'in üstünde) %66'dan %15'e düşürülmüş, ilaç sayısının ise ortalama 6,8'den 3,2'ye düşürülmüştür.
    • Protein kaybı 1200 mg'den 400 mg'ye düşürülmüş, hipertansiyon dengeye girdikçe protein kaybı da azalmıştır.
    • Toplam anti-hipertansif ilaç kullanımı 3,40'dan 1,5'e düşürülmüş, bu da önemli bir faydalı çalışma olmuştur.
    46:34Uzun Dönem Sonuçları
    • Bir yıllık eğitimden geçip diyalize girenlerin yaşamları daha uzun olmuştur.
    • Multivitamin tabletlerin fazla kullanımı böbreklere zararlı olabilir, özellikle C ve D vitamini fazlalığı taş oluşumunu tetikleyebilir.
    • A vitamini yüksek dozlarda kanser hücrelerini tetikleyebilir ve üremelerini hızlandırabilir.
    47:50Böbrek Yetmezliği ve Diyet
    • Diyabet hastalarında böbrek yetmezliği için çörek otu gibi antioksidan otlar faydalı olabilir, ancak kullanım dozları dikkatli seçilmelidir.
    • Böbrek yetmezliği hastalarında B vitamini kompleksi (B1, B6, B12), folik asit ve magnezyum eksikliği olabilir.
    • Hastaların diyetlerine dikkat etmeleri sonucunda magnezyum seviyeleri düşük çıkmış, bu da hastaların dediklerimize harfiyen uymuş olmalarının göstergesidir.
    49:50Çalışmanın Etkileri
    • Çalışmanın sonucunda diyaliz süreleri normal hastalardan yaklaşık 5 yıl uzamıştır.
    • Türkiye'de her yıl 7000-10000 arasında yeni diyaliz hastası oluşmaktadır.
    • Çalışmanın amacı, ünvan ve makamları güzelliklere vesile etmek için kullanmaktır.

    Yanıtı değerlendir

  • Yazeka sinir ağı makaleleri veya videoları özetliyor