Buradasın
Böbrek Sağlığı ve Hastalıkları Hakkında Bilgilendirici Sağlık Programı
youtube.com/watch?v=nsMsKctO2k4Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, "Sağlık, Güzel ve Mutlu Bir Günden" adlı bir sağlık programıdır. Programda sunucu ve Gazi Üniversitesi'nden Profesör Doktor Yasemin Tekbudak Erten (iç hastalıkları ve nefroloji uzmanı) yer almaktadır. Ayrıca programın bir bölümünde Almanya Köln'den psikolojik danışman Selma Temizyürek ile Skype bağlantısı yapılmaktadır.
- Program, böbreklerin işlevleri, böbrek sağlığını koruma yöntemleri ve böbrek hastalıkları hakkında kapsamlı bilgiler sunmaktadır. Kronik böbrek hastalığının beş evresi, böbrek yetmezliğinin nedenleri, semptomları ve tedavi yöntemleri detaylı olarak anlatılmaktadır. Ayrıca izleyicilerden gelen sorular yanıtlanarak böbrek taşı, böbrek kistleri, protein kaçağı, idrar tahlili gibi konular ele alınmaktadır.
- Programın son bölümünde psikolojik gelişim konusuna geçilerek çocukluk dönemindeki anne-baba ilişkilerinin birey üzerindeki etkileri ve duygusal gelişimin önemi anlatılmaktadır. Program boyunca izleyiciler WhatsApp üzerinden sorular sorabilmekte ve bunlar yanıtlanmaktadır.
- 00:45Böbreklerin Önemi ve İşlevleri
- Program "Sağlık Olsun" kapsamında böbrek yetmezliği konusu ele alınacak.
- Böbrekler, her biri 150 gram ağırlığında ve 10-12 santim boyutlarında küçük ancak çok önemli işlevler yapan organlardır.
- Böbrekler, metabolitlerin temizlenmesi, asit-baz dengesinin sağlanması, elektrolitlerin dengelenmesi ve hormonların salgılanması gibi önemli işlevleri gerçekleştirir.
- 03:03Böbreklerin Hormon Salgılaması ve Kan Basıncı Düzenleme
- Böbrekler, kan yapımını sağlayan eritropolitin hormonunu salgılar ve bu hormon eksikliği kansızlığa sebep olabilir.
- D vitamini aktifleşmesi böbreklerde gerçekleşir, bu da kemiklerin sağlamlığını sağlar.
- Böbrekler, kan basıncının düzenlenmesinde rol oynar ve renin hormonu normal kan basıncı dengesini sağlar.
- 04:32Böbrek Sağlığı İçin Gerekli Öneriler
- Böbrek sağlığı için sağlıklı yaşam kavramını hayatımıza yerleştirmek önemlidir.
- Şeker hastalığı ve hipertansiyonun kontrol altında tutulması, kan yağlarının düzenli olması ve obeziteye karşı mücadele böbrek sağlığı için gerekli önlemlerdir.
- Protein tüketimini azaltmak, tuzluk alışkanlığından vazgeçmek ve günde 2-2,5 litre sıvı almak böbrek sağlığı için önemlidir.
- 10:11Böbrek Yetmezliği ve Süreci
- Böbrek yetmezliği iki şekilde karşımıza çıkar: ani gelişen ve genellikle geri dönüşümlü olan akut böbrek hasarı.
- Kronik böbrek yetmezliği, zamanında göz önüne alındığında çok önemli bir hastalıktır.
- Kronik böbrek hastalığı genellikle sessiz sedasız ilerleyen bir süreçtir ve hastalar genellikle ilerlemeyi fark etmezler.
- 11:14Kronik Böbrek Hastalığının Evreleri
- Kronik böbrek hastalığı beş evreyle ilerler: evre bir'den evre beş'e kadar.
- Evre bir ve iki'de hasta hiçbir şey hissetmez, sadece evre iki'de idrar anomalisi görülebilir.
- Evre üç'e gelindiğinde hipertansiyon, anemi ve kemik hastalığı ile ilgili bulgular ortaya çıkabilir.
- 12:02Böbrek Yetmezliğinin Semboller ve Tedavisi
- Böbrek yetmezliğinin ilk evrelerinde hasta genellikle hiçbir belirti hissetmez, bu nedenle hastalığa fark edilmeden ilerleyebilir.
- Gecikmeli tanılama nedeniyle birçok hasta acil durumda veya tedaviye ulaşamadan vefat edebilir.
- Farkındalık artmasıyla birlikte tedavi ve koruyucu yaklaşımlar geliştirilmiştir, bu sayede hastalık süreci yavaşlatılabilir ve bazen durdurulabilir.
- 12:59Böbrek Yetmezliğine Etki Eden Faktörler
- Böbrek yetmezliğinin tedavisinde şeker kontrolü, tansiyon kontrolü, kilo yönetimi, sıvı ve tuz tüketimi önemlidir.
- Bazı ilaçlar böbrek yetmezliğine sebep olabilir, özellikle böbrek hasarlı hastalarda yanlış ilaç kullanımı ciddi sorunlara yol açabilir.
- Böbrek yetmezliğinin en sık nedenleri diyabet, hipertansiyon ve obezite olup, gelişmekte olan ülkelerde glomerül nefritler de yaygındır.
- 14:30Glomerül Nefrit ve Böbrek Yetmezliği
- Glomerül nefrit, böbreklerde iltihap olmayan bir inflamatuar durumdur ve boğaz iltihabı gibi hastalıklar bağışıklık sistemini tetikleyerek böbreği etkileyebilir.
- COVID-19 pandemisi sırasında da glomerül nefrit ve böbrek yetmezliği vakaları artmıştır.
- Glomerül nefriti idrar renginde koyulaşma, idrardan kan gelmesi, şişme, idrarda köpürme ve hipertansiyon gibi belirtilerle kendini hissettirebilir.
- 15:41Ailevi Geçişli Böbrek Hastalıkları
- Ailevi geçişli böbrek hastalıklarından en yaygın olanı polikistik böbrek hastalığıdır.
- Düşük doğum ağırlığıyla veya erken doğan bebeklerin böbrekleri gelişmemiş olabilir, bu durumda ileride kronik böbrek hastalığı riski yüksektir.
- Erken doğan bebeklerin hızlı yedirilip çok hızlı büyütmeye çalışılması, ileride böbrek hastalığı riskini artırabilir.
- 17:27Böbrek Üstü Kistler
- Böbrekteki kistler kendiliğinden küçülmeleri nadirdir ve patlayabilirler.
- Kistler böbreğin damarlarına bası yaparsa, idrarın çıkışını engellerse veya çok büyüyüp ağrı yaparsa müdahale gerekebilir.
- Normal boyutlarda böbrekler genellikle hissedilmez, hissedilmesi genellikle psikolojik etki sonucu olabilir.
- 18:57Böbrek Kistleri ve Protein Kaçağı
- Böbrek kistleri kolay kolay hissedilmez, ancak çok büyük olursa arka tarafta hissedilebilir; bir santimlik kistler genellikle zararlı değildir.
- Basit kistler (düzgün kenarlı, boşaltılabilir veya boşaltılamaz) genellikle sorun yaratmaz, ancak komplike kistler (kanser bulgusu olan veya kanser oluşturduğu) dikkat gerektirir.
- Protein kaçağı, böbreğin nefron birimlerindeki problem sonucu idrara fazla protein çıkmasıdır; glomerülo nefrit protein kaçağının en önemli sebeplerinden biridir.
- 20:51Protein Kaçağının Önlenmesi ve İdrarda Kan
- İdrarda protein kaçağı tespit edildiğinde doktora gitmek gerekir, çünkü bu kronik böbrek hastalığına götüren bir hastalığın habercisi olabilir.
- Protein kaçağı durumunda diyetinde proteini kısıtlamak ve böbrekleri koruyan ilaçlar kullanmak gerekir.
- İdrarda kan görülmüşse, taşkum olmamasına rağmen, nefrolojiye gitmek ve ultrason yapmak gerekir; ağır egzersiz (maça gitmek gibi) idrarda kan çıkmasına neden olabilir.
- 22:45İdrar Miktarı ve Böbrek Sağlığı
- Kahve, çay ve su içtikten sonra sık ve miktar olarak azımsanmayacak ölçüde idrara çıkma yaşanabilir; özellikle çayın idrar yaptırıcı etkisi vardır.
- Kreatinin ve ürik asit yüksekliği, kronik böbrek hastalığının önemli laboratuvar bulgularıdır; şeker hastalarında böbrek yetmezliğini tetikleyebilir.
- Kreatinin yükselmesi böbreklerde ciddi hasarlanma olduğunu gösterir ve mutlaka doktora gidip böbreklerin değerlendirilmesi gerekir.
- 25:19Kişisel Gelişim Konuşması
- Program, Almanya Köln'deki psikolojik danışman Selma Temiz Yürek ile Skype bağlantısı yaparak kişisel gelişim konusunu ele alacaktır.
- Kişisel gelişim, kişinin hayatta kendini geliştirmek istemesi ve yıllar geçtikçe daha gelişmiş halde olmak istemesiyle ilgilidir.
- 26:12Duygusal ve Zihinsel Gelişimin Önemi
- Ana rahminde altı haftalıkken duygu organlarımız tamamlanır ve sıfır ile iki yaş arasında zihinsel gelişim aktif bir şekilde ilerler.
- Anne-babadan getirdiğimiz kromozomlar mizaç olarak etkilerken, zihinsel, bilişsel, motor ve sosyal gelişim insanın hayatını biçimlendirir.
- İlk etapta iki ile hazırlık devresi, hayatımızı şekillendirir ve anne-baba ile hayatımız başlar.
- 27:35Anne-Baba Etkisinin Önemi
- Dünyayı anne-babanın gözüyle görür ve ona göre şekillendiririz.
- Sıfır ile altı yaş arasında anne-baba bize duygu türlerini öğretirler; merhamet, güvenli bağlam, kıskançlık, öfke, karamsarlık gibi duygular.
- İki ile altı yaş arası anne-babanın çocuğuna tepki vermesi veya eşler arasındaki tepkileşmenin önemi ömür boyu etkileyen bir süreç olur.
- 28:41Bilinçaltı ve Davranışların Etkisi
- Bilinçaltı, eksi altı yaş arasında kaydettiklerimiz ilerki yaşlarda bizi yönetebilir.
- Çocuğa sürekli eleştirilerle (düzgün otursana, yürümene dikkat etsene) davranıldığında, bilinçaltı bu davranışları kodlar ve ileride benzer durumlarda tekrar öne çıkar.
- Beyin, olumlu ve olumsuz, mantıklı ve mantıksız ayırt edemez, sadece düşünceleri kodlar ve bilinçaltına yükler.
- 30:54Düşüncelerin Güçlü Olması
- Beynin efendisi kendimizdir ve içindeki çalışan hücreleri yönlendirebiliriz.
- Düşünceleri kodlayıp monotonlaştırdığımızda, her hayat alanında özgüvenimiz artar.
- Eksi altı yaş arası doğru kodlamaları yaparak sağlıklı iletişim kurabilen çocuklar geliştirilebilir.
- 32:32Böbrek Soruları
- Arıtma suyu veya musluktan akan su böbreğe zarar vermez, her iki tür de içilebilir.
- İdrarda kötü koku, yoğun idrar, enfeksiyon, şeker hastalığı veya keton cisimciklerinden kaynaklanabilir.
- Ürik asit protein yıkımı sonucunda açığa çıkan bir maddedir ve fazlası böbrek yetmezliği riskini artırır, bu nedenle kırmızı et tüketimi azaltılmalıdır.
- 36:04Tek Böbrekli Olmanın Riskleri
- Doğuşta tek böbrekli olan kişilerde böbrek yetmezliği açısından risk faktörü vardır.
- Tek böbrekli kişilerde fazla kilo alma, sigara ve alkol tüketimi, proteinli beslenme, kan basıncı ve kan şekeri düzensizliği böbreğe yük bindirip hızlı yorulmasına sebep olabilir.
- Tek böbrekli olma durumu doğuştan olabilir, ya da bir böbrek çok küçük olabilir, veya belli hastalıklara bağlı olarak işlevini kaybedebilir.
- 37:41Böbrek Taşı Tedavisi
- Dört santimlik böbrek taşı ses dalgası, lazer ve diğer tekniklerle kırılabilir.
- Kırılan taşlar dökülebilir.
- 38:10Böbrek Yetmezliği ve Potasyum Düzeyi
- Böbreklerin %27 çalışması durumunda evre üç kronik böbrek hastalığı vardır.
- Potasyum düzeyinin 5,5 olması önemli ve tansiyon ilaçları gözden geçirilmelidir.
- Potasyum kontrolsüz giderse büyük sorunlara yol açabilir, dolayısıyla doktorla görüşüp potasyum içeren gıdaları kısıtlamak gerekir.
- 39:02Böbrek Yetmezliğinin Gelişimi
- Böbrek yetmezliğinin diyalize gidiş hızı hastalardan hastalara değişebilir.
- Diyetize gidiş hızını etkileyen faktörler arasında diyabet, protein kaçağı miktarı ve kan basıncının kontrolü önemlidir.
- Düzenli nefroloji takip edilirse, kontrollü yaşam tarzıyla %7 böbrek işleviyle bile uzun yıllar sağlıklı olunabilir.
- 40:20Böbrek Ağrısı ve Sebepleri
- Böbreklerde ağrı yapan durumlar taş hastalığı, iltihap, tümör veya böbreği büyütecek her türlü etkendir.
- Böbreklerde "seyirme" şeklinde bir semptom tanımlanmaz.
- Taş hastalığı kronik böbrek hastalığı olarak kabul edilir ve taş alınmış olsa bile tekrar oluşabilir.
- 41:10Tansiyon Düşüklüğü ve Böbrek Sağlığı
- Tansiyon düşükliği olan kişilerde tuz kullanımı ve su içmemesi böbreklerin ağrımasına neden olmaz.
- Normal böbrekte durduğunuzda ağrı olmaz, iltihap durumunda piyelonefrit adı verilen mikrobik iltihap ağrıya sebep olabilir.
- Böbrek ağrıları kas-iskelet ağrısıyla karışabilir, hareket esnasında ortaya çıkan ağrılar genellikle böbrekle ilişkilendirilmez.
- 42:16Çoklu Hastalıklar ve Tedavi
- Böbrek yetmezliği, üre yüksekliği, kanda enfeksiyon, kalp büyümesi ve zona hastalığı gibi çoklu hastalıklar bir araya gelmiş durumlarda çok yönlü değerlendirilmesi gerekir.
- Bu durumda nefroloji ve kardiyoloji servisleri bulunan geniş kapsamlı bir merkeze gidip araştırılmasını ve tedavisinin uygulanmasını öneririz.
- 42:48Tek Böbrekle Yaşam
- Taşlı böbrek veya tümör durumunda böbrek alınabilir.
- Tek böbrekle yaşayan kişiler tansiyon, şeker, kilo, sigara, alkol, proteinli ve tuzlu beslenme gibi faktörleri dikkatli takip etmelidir.
- Sağlıklı beslenme ve düzenli doktor kontrolü önemlidir.
- 44:23Böbrek Hastalıkları ve Tedavisi
- Kistik böbrek hastalığı tek başına önemli olabilir, ancak kronik böbrek hastalığı için tek böbreğin etkisi çok düşünülmemelidir.
- Böbreğe bağlı tümörler varsa mutlaka tedavi edilmelidir.
- Kronik böbrek hastalığı için detaylı değerlendirme ve gereken tedaviler uygulanmalıdır.
- 45:01Lupus ve Böbrek Hastalığı
- Lupus, böbrek kömürlü nefrit yapan ve kronik böbrek hastalığı riski taşıyan bir otoimmün hastalığıdır.
- Böbrek biyopsisi yapılması gerekir ve etkilenimin tipine göre bağışıklığı baskılayan tedaviler uygulanır.
- 46:16Böbrek Darlığı ve Tedavisi
- Böbreğin boşaltım sisteminde darlık oluşursa, stent takılması cerrahi işlemi ile gerçekleştirilebilir.
- Böbrek darlığı tedavisi üroloji tarafından yapılır, nefroloji ise tedavi sonrası takibi ile ilgilenir.
- 47:41Kronik Böbrek Yetmezliği Tedavisi
- Kronik böbrek yetmezliğinde protein kaçağını azaltmak böbrek hasarının hızını yavaşlatır.
- Protein kaçağı azaltmak için proteinden fakir diyet ve protein kaçağı azaltan ilaçlar kullanılabilir.
- Hastanın böbreğini önemseyip tedaviyi ciddiye alması, böbreğin uzun süre işlevini korumasını sağlar.
- 49:28Böbrek Nefronları ve İşlevi
- Böbreklerde yaklaşık bir milyon ikiyüz bin nefron bulunur ve bir kısmı giderse, diğerleri iş yükünü alır.
- Önlemler alınarak nefronların üzerindeki ağır yük azaltılabilir ve böbrek hasarının ilerlemesi yavaşlanabilir.
- 50:07Böbrek Taşı Tedavisi
- İki milimetrelik böbrek taşı, boşaltım kanalına yer gelirse kendi kendine düşebilir.
- Taşı olan hastalara bol su içmesi tavsiye edilir, bu da taşı düşmeyi kolaylaştırabilir.
- 51:13Tek Böbrekli ve Kalp Hastası
- Tek böbrekli ve kalp hastası için idrar sökücü ilaç kullanırken susuz kalmamak önemlidir.
- Kalp yetmezliği olan hastalarda çok fazla su içmek kalbe yük bindirebilir, denge tutturulmalıdır.
- Kalp hastalığından dolayı kullanılan ilaçlar böbrek yetmezliğini hızlatabilir, bu nedenle ilaç kullanımı dikkatli olmalıdır.
- 52:46Bacak Şişliği Nedenleri
- Yaşa bağlı bacak şişliği, özellikle yetmiş yaş üstü hanımlarda görülebilir.
- Hipertansiyon ilaçlarının bazıları bacak şişmesine yol açabilir.
- İdiyopatik ödem adı verilen durumda kadınlarda özellikle bacak şişmesi görülebilir.
- Bacak şişmesi için varis çorabı giymek önerilir, idrar sökücü ilaçları kullanmak kısır döngüye yol açabilir.
- 55:06Program Kapanışı
- Bir saatlik programın sonuna gelindi.
- Hocadan bir sonraki programa söz alındı ve hocanın yarın tekrar programda olacağı belirtildi.
- İzleyicilere sağlık, mutluluk ve güzellik dilekleri ile vedalaşma yapıldı.