Buradasın
Böbrek Sağlığı ve Hastalıkları Hakkında Bilgilendirici Program
youtube.com/watch?v=iic6xwHk_q4Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, bir sunucu ve Profesör Doktor Hasan Kayabaşı gibi sağlık uzmanları arasında geçen bilgilendirici bir röportaj programıdır. Programda böbrek sağlığı, hastalıkları ve yaşam tarzı konuları ele alınmaktadır.
- Video, böbrek sağlığı, su tüketiminin önemi, prostat hastalıkları, kronik böbrek hastalığı ve Ramazan ayında oruç tutma konularını kapsamlı şekilde ele almaktadır. Özellikle kronik böbrek hastalığı olan hastaların GFR değerlerine göre oruç tutma durumları, ilaç kullanımının böbreklere etkileri ve Dünya Böbrek Günü kapsamında farkındalık çalışmaları detaylı olarak anlatılmaktadır.
- Programda ayrıca böbrek hastalarının günlük su tüketimi, ağrı kesiciler ve antibiyotiklerin böbreklere zararları, maden suyunun etkisi ve kronik böbrek hastalığının yaygınlığı gibi önemli konular da ele alınmaktadır. Konuşmacılar, böbrek hastalıklarının öncelikle teşhis edilmesi ve düzenli kontrollerin önemi üzerinde durmaktadır.
- Sağlık Programı Kapanışı
- Konuşmacılar bitkisellerde doktor kontrolünde yapılması gerektiğini vurguluyor.
- Programda böbrek hastalıkları ve su tüketiminin önemine değinilmiş.
- Program sonunda izleyicilere sağlık dilekleri ile "bol bol suyu tüketin" uyarısı yapılıyor.
- 44:58Gebelik Sonrası Adaptasyon
- Gebelikten sonra tansiyonun düşmesi ve adaptasyonun on iki hafta kadar devam etmesi normal.
- On iki haftadan sonra adaptasyon sürüyorsa böbrekle ilgili bir sorun olabilir.
- İdrarda proteinin tekrar test edilmesi ve rutin takip yapılması öneriliyor.
- 45:27Gece Sık İdrara Çıkma
- Sağlıklı bir yetişkinin günde sekiz saat uyuması gerektiği belirtiliyor.
- Gece sık idrara çıkma, gece sonu sıvı alımı, fazla tuz ve şeker tüketimi nedeniyle olabilir.
- Gece iki saat önce sıvı alımını bırakmak ve uyku saatine göre ayarlamak öneriliyor.
- 47:09Kaliteli Uyku İçin Öneriler
- Kaliteli uyuma için dört-beş-altı saat kesintisiz uyumak gerekiyor.
- Melatonin en çok 23:00 ile 03:00-04:00 arası salgılanır ve bu saatlerde kaliteli uykunun yaşanabileceği belirtiliyor.
- Gece uyumak için yemek ve içecek tüketiminin iki saat öncesinden kesilmesi öneriliyor.
- 48:29İdrar Söktürücü İlaç Kullanımı
- İdrar söktürücü ve anti-hipertansif ilaçların gündüz saatlerinde alınması ve geceye bırakılmaması önemli.
- Bu ilaçların akşam saat 18:00-20:00'de alınması tedaviye uyumu bozabilir.
- İdrar söktürücü kullanan hipertansiyon hastalarının ilaç zamanlamasına dikkat etmesi gerektiği vurgulanıyor.
- 48:59İdrar Sıkıntısı ve Tansiyon İlaçları
- Tansiyon ilacı veya idrar söktürücü ilacı kullanan hastalar için ilaçları sabah almak önemlidir, böylece gece tuvalete kalkma sorunu yaşanmaz.
- İlaçların etki süresi beş-altı saat olduğu için, ilaçları sabah almak gece kaliteli uykuya olanak sağlar.
- 49:46Prostat Problemi ve Tedavisi
- Prostat büyüklüğü, mesanenin çıkışını tıkayarak hasta tuvalete gittiğinde mesaneyi yeterince boşaltamamasına neden olur.
- Prostat, mesanenin tabanında kestane büyüklüğünde ve üreter çıkışını çepeçevre saran bir organ olup, erkeklerde 35-40 yaşından sonra testosteron aktivitesine bağlı olarak büyümeye başlar.
- Prostat problemlerinde kanser riskini taraması yapılmalı, kanser varsa cerrahi tedavi önerilirken, kanser yoksa medikal tedavi (alfa blokerler ve prostatı küçültme ilaçları) veya kapalı cerrahi yöntemler tercih edilir.
- 52:16Prostat Probleminin Yaşam Kalitesine Etkisi
- Prostat büyüdüğünde mesane tam boşalamadığı için hasta sık sık tuvalete gitme ihtiyacı duyar ve bu durum yaşam kalitesini ve konforu ciddi şekilde bozar.
- Günün birinde bile sorun yaşanabilirken, gece bu durum daha da kötüleşir ve hasta otobüse binemeyebilir veya uzun vadeli plan yapamaz hale gelir.
- İlaçlarla prostat küçültülerek idrar boşaltması rahatlaştırılabilir, ileri durumlarda ise kapalı cerrahi yöntemlerle çözüm bulunabilir.
- 53:40Modern Cerrahi Yöntemleri
- Türkiye'de robotik cerrahi gibi modern tekniklerle prostat problemlerinin tedavisi kolay ve hızlı hale gelmiştir.
- Eskiden açık cerrahi yapılmakta iken, şimdi hastalar sabah işlem yapıp akşam veya ertesi gün evlerine gönderilebilmektedir.
- Bu modern yöntemler, hastaların eziyet çekmesini önleyerek yaşam kalitesini önemli ölçüde artırır.
- 55:09Böbrek Hastalarının Oruç Tutması
- Kronik böbrek hastalığı olan hastalarda, böbrek yetmezliği varsa ve evde kreatinin yükselmeye başlamışsa oruç tutulması önerilmez.
- Susuzluk böbrekte akut fonksiyon bozukluğu yaratarak kronik hastalığın ilerlemesini tetikleyebilir ve hastanın diyaliz ihtiyacı olmasına neden olabilir.
- Türkiye'de toplumda yaklaşık %16-17 oranında kronik böbrek hastalığı bulunmakta ve %5'te süzme glo filtrasyon hızı 60 ml/dakikanın altındadır.
- 59:13Böbrek Hastalarının Oruç Tutma Tavsiyesi
- Süzme oranı 60 ml/dakikanın üzerinde olan hastalarda, oruç tutmak istemiyorsa tutmayabilir ancak gündüz de oruçluymuş gibi davranmamalı.
- Gündüz suyunu içmeli, besinlenmeli ve ilaçlarını kullanmalıdır.
- Süzme oranı 60-80 arası ve 60'in üzerinde olan hastalara, iftarla sahur arasında günlük alması gereken sıvı miktarının %20 fazlasını alması şartıyla oruç tutabilirler.
- 1:00:28Böbrek Hastaları İçin Su Alımı
- Böbrek hastaları için günlük sıvı alımı %20-30 artırılarak, Ramazan'da ortalama 10-12 saatlik oruç süresi için 2,5 litre su tüketilmelidir.
- İlk 10 günün sonunda kan kontrolü yapılmalı, böbrek fonksiyonlarında bozulma varsa oruç tutma durdurulmalıdır.
- 1:01:20GFR Değerleri ve Anlamı
- GFR (Globaller Filtrasyon Hızı), böbreklerin doğru çalışıp çalışmadığını gösteren testin normal değeri 90-120 ml/min arasındadır.
- İleri yaşlarda kreatinin düzeyi normal olsa bile yaş bazlı formüller nedeniyle GFR düşük gözükebilir.
- 65'in üstündeki ileri yaşlı kişilerde GFR değerleri normal kabul edilebilir veya ayrı formüllerle hesaplanabilir.
- 1:03:20Böbrek Hastalığı Evreleri
- 60-90 arasında olan hastalar kronik böbrek hastalığı evre 3'tedir, 60'nın altına düşen hastalarda komplikasyonlar artar ve ölüm riski yüksektir.
- 30-45 arası GFR değerlerinde evre 3B, 30'un altındaki değerlerde ise evre 4 ileri evre böbrek hastalığına işaret eder.
- 60-90 arasında duran hastalar, su alımı şartıyla oruç tutabilir, ancak 60'nın altındakilere önerilmemelidir.
- 1:05:37Oruç Tutma ve Hastaların Durumu
- Kronik hastalıklı hastalar genellikle "oruç tutamam" diyerek kendilerini kısıtlamakta, ancak bu durum daha büyük bir açmaza götürebilir.
- Hastaların durumlarına göre değerlendirilerek oruç tutma kararı verilmelidir, çünkü oruç tutamama hem moral bozukluğuna hem de sıvı alımını azaltmaya neden olabilir.
- Hastaların toplum koşulları nedeniyle doktorların tavsiyelerine uymadığı durumlar olabilir, bu nedenle sosyal bazlı bir yaklaşım gereklidir.
- 1:08:03Akut ve Kronik Hastalıklar
- Akut, ani gelişen ve aniden ortaya çıkan hastalıkları ifade eder, genellikle birkaç gün ile birkaç hafta arasında sürebilir.
- Kronik, uzun süreli ve geçmeyen hastalıkları tanımlar, örneğin diyabet ve hipertansiyon gibi.
- Kronik hastalıklarda akut hecmeler (ataklar) olabilir, örneğin diyabet hastalarında enfeksiyon veya diyet ihmalinden dolayı ani kan şeker yükselişleri.
- 1:10:45Böbrek Kistleri ve Oruç
- Kistler, böbrekte normal işleyişi olarak ortaya çıkabilen yapısal problemlerdir ve genellikle toplayıcı kanalların genişlemesiyle oluşur.
- Kistlerin problemi, böbrekteki nefronları sıkıştırarak hasara uğratmasıdır.
- Kalıtsal olan kistler (otozomal dominant polikistik böbrek hastalığı) böbrekleri yumruk büyüklüğünden çok daha fazla büyütebilir ve ilerleyen dönemde %6-7'si diyaliz hastası olabilir.
- Oruç tutma konusunda, kistlerin sayısı ve yapısına bakılarak, GFR değeri 90'nın üstünde ise oruç tutulabilir.
- 1:14:27Kronik Böbrek Hastalığı
- Kronik böbrek hastalığı, yavaş başlayan, yavaş ilerleyen ve sinsi bir hastalık olup, farkındalık oranı çok düşüktür.
- Türkiye'de %2 civarında farkındalık vardır ve kronik böbrek hastalığı olanların %5'i hastalığının farkında olabilir.
- Dünyada %10-20 sıklığı olan bu hastalık, Türkiye'de 6-7 kişide biriyle karşılaşılmaktadır.
- Kronik böbrek hastalığına sahip kişilerin çoğu normal veya normale yakın hayat sürer, sadece %1'in altı diyaliz hastası olur.
- Farkındalık yetersizliği, semptom vermemesi ve rutin kontrollerin olmaması gibi nedenlerle oluşur.
- 50 yaşın üstünde senede bir, 50 yaşın altında 2-3 yılda bir rutin biyokimyasal tetkikler yapılmalı, özellikle kreatinin seviyesi kontrol edilmelidir.
- 1:17:57Böbrek Hastalığı ve Diğer Hekimlerle İletişim
- Böbrek hastalığı olan hastalar, diğer hekimlere (cildiye, enfeksiyoncu, kardiyolog) gittiğinde durumlarını mutlaka belirtmelidir.
- Böbrek hastalığı olan hastalara, böbrekten atılmayan ilaçlar verilmemesi gerekir.
- Hastaların diğer hekimlere böbrek hastalıklarını bildirmesi önemlidir.
- 1:18:39Böbreklere Zararlı Faktörler
- Çok fazla ağrı kesici, steroid, antibiyotik kullanımı ve kontrastlı görüntüleme yöntemlerinin aşırı kullanımı böbrekleri bozabilir.
- Hastaların ağrı kesici kullanımı konusunda dikkatli olması gerekir.
- Gereksiz ilaç kullanımı böbreklere zarar verebilir.
- 1:20:16Bitkisel Ürünler ve Böbrek Sağlığı
- Alternatif tıp yerine destekleyici tıp olarak adlandırılan yöntemler, ortodoks tıbbın tamamlayıcısı olarak kabul edilmelidir.
- Akut böbrek yetmezliği ve diyaliz aşamasına gelme nedenlerinden biri kontrolsüz bitkisel kaynaklı ilaçların kullanımıdır.
- Zencefil gibi bitkisel ürünlerde çok yüklü miktarda nonsteroid ağrı kesici bulunur ve çay halinde içildiğinde böbreğe daha fazla zarar verebilir.
- 1:21:50Bitkisel Ürünlerin Riskleri
- Bitkisel ürünlerin hazır preparatlarda birçok katkı madde bulunur ve bunların etkileri bilinmemektedir.
- Kontrolsüz kullanılan bitkisel tedaviler böbrek ve karaciğer sağlığına ciddi hasar verebilir.
- Bir hasta örneğinde, karaciğer enzimlerinin yükselmesinin nedeninin bitkisel ilaç kullanımından kaynaklandığı tespit edilmiştir.
- 1:23:06Maden Suyu Kullanımı
- Böbrek fonksiyon bozukluğu olmayan hastalarda maden suyu abartmamak kaydıyla günde bir veya iki bardak içilebilir.
- Hipertansiyonlu hastalarda maden suyu içilmemelidir çünkü sodyum yükü vardır.
- Maden suyundaki elektronik minerallerin ne olduğu dikkate alınmalıdır.