Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, at beslenmesi konusunda uzman bir hoca tarafından sunulan eğitim formatında bir içeriktir. Konuşmacı, atların doğru beslenmesi ve beslenme hastalıkları hakkında detaylı bilgiler vermektedir.
- Video, atlarda görülen beslenme hastalıklarını (sancı/kolik, laminitis/arpalama/fürbür ve pazartesi hastalığı) ele alarak başlıyor ve bu hastalıkların nedenleri, belirtileri ve önleme yöntemlerini açıklıyor. Ayrıca at beslenmesinde kaba yem ve konsantre yem oranları, yonca ve soya küspesi gibi besinlerin önemi, kalsiyum-fosfor dengesi ve antioksidan kullanımı gibi konular da detaylı şekilde anlatılıyor.
- Videoda ayrıca atların yarış öncesi ve sonrası yönetimi, yem ve su verilmesi, maya kullanımı, ateş yükselmiş atlara yem verme ve yarış günü yem verme zamanlaması gibi pratik bilgiler de paylaşılmaktadır. Konuşmacı, atların en az iki öğünde yem alması gerektiği ve sancı belirtilerinin erken tespit edilmesinin önemi gibi önemli noktaları vurgulamaktadır.
- 00:09At Beslenmesi ve Önemli Hastalıklar
- At besleme için sporcu beslenmesi gibi düşünülmelidir, aksi takdirde atta sancı, laminitis (arpalama) ve pazartesi hastalığı gibi önemli beslenme hastalıkları görülebilir.
- Beslenmeyi yanlış yapmak raşitizm, ayak problemleri ve böbrek fonksiyonları ile ilgili birçok hastalığa neden olabilir.
- 01:41At İdare ve Beslenme Yönetimi
- Atı yarıştan önce yarım saat veya bir saat öncesinde yemeyi bırakmak, sancı oluşumunu önlemek için önemlidir.
- Yarıştan sonra atı dinlendirmek, tımarını yapmak ve terini soğutmak gerekir, sonra yemi ve suyu verilmelidir.
- Atlar önlerine konan yemi ve suyu hızlı tüketirler, bu nedenle yem zamanını doğru ayarlamak önemlidir.
- 05:13Yem Kalitesi ve Sancı
- At rasyonunda protein, enerji, vitamin ve mineral ihtiyaçları hayvanın fizyolojik durumuna göre karşılanmalıdır.
- Küfsüz, çamursuz ve toksin içerimemiş temiz yem verilmelidir, aksi takdirde at sancı ile karşı karşıya kalabilir.
- Suyun dip kısımlarında yosun tutmaması için su kapları düzenli olarak temizlenmelidir.
- 08:19Konsantre ve Kaba Yemler
- Aşırı miktarda konsantre yem (fabrika yemi veya arpa, yulaf, mısır gibi karışım yemleri) vermek sancı vakasıyla karşılaşma şansını artırır.
- At beslemede kaba yem (yonca, ot) ve konsantre yem (arpa, buğday, mısır, soya) yarı yarıya kullanılmalıdır.
- Yonca, yüksek ve kaliteli protein içeren, sindirimi iyi olan, fosfor ve vitaminlerini dengeli olan ve arpalama hastalığını engelleyen en önemli kaba yemdir.
- 12:15Protein ve Amino Asitler
- At rasyonunda esansiyel amino asitler (elzem amino asitler) gibi lizin, meteorin ve triptofan gibi amino asitlerin bulunması gerekir.
- Atlar da sporcular gibi protein ve amino asit ihtiyaçlarını karşılayarak performans göstermeyi başarabilirler.
- 13:10Arpalama (Lamininitis) Hastalığı
- Arpalama (lamininitis), at beslemede aşırı miktarda tahıl verilmesi sonucu ortaya çıkan önemli bir beslenme hastalığıdır.
- Sancı hastalığında mortalite (ölüm oranı) yüksektir ve sancı belirtileri başladığında hayvanın yakalanması çok önemlidir.
- Sancıda hayvan huysuzlanır, ön ayaklarını ileri doğru uzatır, kuyruğunu ısırmaya ve kendini yerden yere atmaya başlar.
- 14:41At Bakımı ve Sancı Tedavisi
- At bakımı ruminant beslemeden farklıdır; at bakıcısı hayvanın üzerinde olmalı ve sürekli takip etmelidir.
- Sancı belirtileri başladığında, hayvanı seyis ile beraber manejde gezdirerek bağırsak hareketlerini tekrarlatmak gerekir.
- Ağrı kesici ve bağırsakları yumuşatıcı (laksatif) preparatlar kullanılarak tedavi yapılabilir, kronikleşirse operasyon gerekebilir.
- 16:11Arpalamanın Özellikleri ve Önemi
- Arpalama, özellikle ayak tabanında bir iltihabi durum olan "yangı" ile karşı karşıya kalınmasıdır.
- Arpalama hastalığının ölüm oranı sancı kadar yüksek olmasa da, arpalama geçiren atın yarış performansı ve yarış hayatı ciddi şekilde olumsuz etkilenir.
- Arpalama tedavisi yapılmazsa, at ayağını kaybetme noktasına gelebilir ve yarış hayatı sona erer.
- 18:29Arpalamanın Nedenleri ve Önlenmesi
- Arpalamanın en önemli nedeni aşırı miktarda tahıl vermek, ayrıca sert zeminde hızlı koşu ve bazı kronik böbrek hastalıkları da neden olabilir.
- Atlar kaba yem ve konsantre yem alır, kaba yemi değerlendirmek için kalın bağırsak ve sekum organları vardır.
- Kaba yemlerin sindirilmesinde önemli rol oynayan bakterilerin ortamda yeterince olması engellendiğinde, patojen bakteriler egemen olur ve asidite artarak ayak tabanında yangı oluşur.
- 23:25Arpalamanın Önlenmesi İçin Beslenme
- Arpalama önlenmesi için kaba yem ve konsantre yem oranını yüzde elli-elli civarında tutmak gerekir.
- Kaba yem olarak yonca kullanılmalıdır çünkü yonca, fruktan düzeyi olarak en düşük kaba yemdir.
- Konsantre yemde esansiyel aminoasitlerin yeterince karşılanması için soya küspesi kullanılmalı ve atlar için birinci derecede elzem aminoasit olan lizin düzeyi yüksek olmalıdır.
- Tahıllar içerisinde de yulaf, birinci derecede olmazsa olmaz bir yem maddesidir.
- 26:07Yulafın At Beslemedeki Önemi
- Yulaf, at beslemede en önemli rasyonlardan biridir çünkü laksatif etkisi sayesinde sindirim daha iyi olur ve sancı oluşumunu önler.
- Yulaf, diğer tahıllara göre daha yüksek selüloz oranı nedeniyle iyi bir sindirim için ve laminitis (sancı) oluşumunu önlemek için önemlidir.
- Pazartesi hastalığının oluşmaması için en önemli faktörlerden biri, hayvanlara besin madde ihtiyaçlarını düzgün bir şekilde vermek olup, yulaf özellikle bu konuda olmazsa olmaz bir yemdir.
- 27:15Pazartesi Hastalığı
- Pazartesi hastalığı (ürolityaz veya azoturii), atlarda görülen beslenme hastalıklarından ölüm oranı yönüyle en düşük olan bir tablodur.
- Pazartesi hastalığı, genellikle dinlenmede olan atın birdenbire ağır bir antrenmana çıkarılması sonucu görülür.
- Bu hastalığın en belirgin belirtileri arka uzuvlarda topallık ve ilerleyen vakalarda idrarın koyu kahverengiye dönmesidir.
- Pazartesi hastalığını önlemek veya tedavi etmek için atı dinlendirmeye almak ve arka uzuvlardaki topallığın azalması veya tamamen giderilmesi gerekir.
- 29:57Atlarda Beslenme Hastalıkları ve Önlemleri
- Sancı (laminitis), atlarda mortalitesi yüksek bir hastalıktır ve başta yakalanması çok önemlidir.
- Yarış atları için maddi değerleri yüksek olduğu için beslenme hatası yapmak veya yanlış idare etmek lüks değildir.
- Sancı oluşturmamak için ata iyi bakım ve besleme yapılması gerekir; yem ve su yarışa veya antrenmana çıkmadan en az 45 dakika-1 saat önce kesilmelidir.
- Atlara küflü, bozuk veya toksin üremiş yem vermemek ve aşırı miktarda konsantre yem vermemek önemlidir.
- 32:47At Rasyonlarında Önemli Yemler
- At rasyonlarında yonca, soya küspesi ve yulaf mutlaka yer almalıdır.
- Dışarıdan hazır yem alındığında, yulaf ve soya küspesi içeriğinin test edilmesi ve kontrol edilmesi gerekir.
- Kaba yem olarak mutlaka yonca verilmelidir.
- 33:14Pazartesi Hastalığını Önleme ve Soru Cevap
- Pazartesi hastalığını önlemek için atı çok aşırı dinlenmede bırakmamak ve dinlenmedeyken hafif egzersizlerle aktif tutmak gerekir.
- At çok dinlenmede olursa, birdenbire ağır antrenmana çıkmak yerine kademeli olarak aktivite artırılmalıdır.
- Koruyucu amaçlı tamponlayıcı kullanımı, doğru besleme programı uygulandığında gerekli değildir.
- Antioksidan madde kullanımı at için faydalı olabilir, ancak yarış atlarında doping olmaması için bitkisel antioksidanlar tercih edilmelidir.
- Kalsiyum-fosfor dengesi için, hayvanın yarısını kaba yemle (yonca ağırlıklı) ve yarısını konsantre yemle karşılayarak 2:1 veya 1,20:1 oranını sağlayabilirsiniz.
- 38:03Maya Kullanımı ve At Beslemede Sindirim
- Maya at beslemede özellikle sindirim açısından kullanılmaktadır.
- Atlar küçük bir mideye sahip olup, sindirim işleminin büyük kısmını sekum ve kalın bağırsaklarda gerçekleştirirler.
- Maya kullanım miktarı genelde ppm (gram/ton veya miligram/kilo) düzeyinde 0,20-0,50 aralığındaki değerler atlar için yeterlidir.
- 39:35Arpalama Riski ve Nedenleri
- Arpalamanın en önemli nedeni selüllitik bakterilerin yetersiz olmasıdır.
- Atlarda fruktan enzim sistemi yoktur, bu nedenle fruktan yüksek seviyede olduğunda asit ortamı oluşturarak patojen bakterilerin oluşumuna zemin hazırlar.
- Ateşi yükselmiş atlara kaba ve konsantre yem verilmesi önerilmez, bunun yerine fruktan seviyesini azaltmak önemlidir.
- 41:15Yarış Günü Besleme Programı
- Yarışa 45 dakika veya 1 saat kala atın önünden yeni ve su kaldırılmalıdır.
- Yarıştan sonra atın terini kurutup tımarı yapılmalı ve en az 30-45 dakika bekletilmelidir.
- Atlara en az iki öğünde yem verilmelidir, mümkünse üç veya dört öğünde verilmesi daha iyi olacaktır.