Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, eczacılık eğitimi ve yüksek lisans yapmış bir uzman tarafından sunulan, otizmli çocuklarda aromaterapi ve uçucu yağların kullanımı hakkında bilgilendirici bir seminer formatındadır. Konuşmacı, kendi otizmli çocuklarıyla ilgili deneyimlerini de paylaşmaktadır.
- Video, aromaterapi kavramının tanımı ve etki mekanizmalarıyla başlayıp, çeşitli uçucu yağların (lavanta, melisa, çay ağacı, adaçayı, papatya, bergamot gibi) sağlık ve psikolojik etkilerini detaylı şekilde açıklamaktadır. Uçucu yağların farklı uygulama yöntemleri (masaj, kompres, banyo, inhalasyon, gargara, ovül kullanımı) ve otizmli çocuklarda uyku sorunları, konsantrasyon, kaygı giderme gibi konularda nasıl kullanılabileceği anlatılmaktadır.
- Sunumda ayrıca uçucu yağların doğru oranda seyreltilmesi, difüzör kullanımı, ilac kalitesinde yağların eczaneden alınması gerektiği ve her yağın her çocuğa aynı etki göstermediği gibi önemli uyarılar da verilmektedir. Video, izleyicilerden gelen soruların yanıtlanmasıyla sonlanmaktadır.
- Konuşmacının Eczacılık ve Aromaterapi Deneyimi
- Konuşmacı eczacı olup, Marmara Üniversitesi'nde çağdaş pazarlamada uluslararası yüksek lisans, Boğaziçi Üniversitesi'nde işletme yüksek lisansı ve üçüncü yüksek lisansı fitoterapi alanına yapmıştır.
- İngiltere'de bitkisel ürünlerin alternatif bütüncül tıp alanında daha bilimsel olduğunu fark ederek aromaterapiye ilgi duymuştur.
- Aromaterapiye yaklaşık 13 yıl önce, oğlunun otizm teşhisi sonrası başlamıştır.
- 01:26Aromaterapi Hakkında Genel Bilgi
- Aromaterapi sadece depresyonda veya anksiyetede değil, yara tedavisinde veya mide-bağırsak hastalıklarında da kullanılabilir.
- Türkiye'de bazı kesimler aromaterapiyi sadece masaj ürünleri olarak biliyor, ancak aromaterapi aslında bir bilimdir.
- Aromaterapi, uçucu yağların etkisinden bahsedilmesi gereken bir alandır.
- 02:56Uçucu Yağların Etkileri
- Nane yağı kokladığımızda ferahlık elde ederiz, bu nane kokusundan ve içindeki soğuk reseptörlerden kaynaklanır.
- Nane yağı otizmli ve eklemsi çocuklarda ağrı kesici olarak kullanılır ve sadece kokusu değil, içindeki bileşenler ağrı reseptörlerinde etkili olur.
- Konuşmacı aromaterapi yerine "uçucu yağlarla tedavi" veya "tedaviye destek olma" terimlerini tercih ediyor.
- 03:56Doğal Yağların Önemi
- Aromaterapi ile ilgili iddialar arasında sentetik yağlar kullanılarak yapılan iddialar bulunuyor, ancak sentetik yağlar hiçbir etki yapamaz.
- Doğal yağların içindeki bileşenler etkili olur, sadece koku değil.
- Oto kokuları (spreyler) çocuklara tehlikeli olabilir, bu nedenle doğal olması önemlidir.
- 04:56Otizm ve Aromaterapi
- Konuşmacı 12 yaşında otizmli bir oğlu olan özel gereksinimli bir birey annesidir.
- Oğlunun uyku problemi nedeniyle ilaç kullanmak yerine aromaterapiyi tercih etmiştir.
- Otizmli çocukların uyku problemleri arttıkça, Türkiye'de standardizasyonun olmadığı bazı aromaterapi yağlarını bulmak için yolculuk yapmıştır.
- 06:22Otizmde Önemli Yağlar
- Gülya (gül yağı) Türkiye'nin dünya çapında ünlü olduğu ancak aynı zamanda sahteciliğinde de ünlü olduğu bir alandır.
- Gülya çok pahalı olmasına rağmen (kilosu 12 bin Euro, gramı 300 lira civarında) otizmli çocuklara etkili olur.
- Melisa ve papatya gibi yağlar da otizmli çocuklara etkili olabilir, ancak biberiye yağı içindeki bileşenler atakları tetikleyebilir.
- 08:50Otizmde Görülen Sorunlar
- Otizmde sık görülen sorunlar arasında sıkıntılar, sinirlilik, öfke nöbetleri, odaklanma sorunu ve konsantre olma problemleri bulunur.
- Otizmli bireylerde bu sorunlar normal insanın çok üstünde ve ilaçların etkileri çok fazla olabilir.
- Otizmli bireylerde uyku problemi (uykuya dalma, uykudan uyanma, yeterince uyumama) ve kaygı giderme problemleri yaygındır.
- 10:08Aromaterapi Nedir ve Nasıl Kullanılır
- Aromaterapi, kokuları kullanarak tedavi eden bilimsel bir alan olup medikal, estetik, psikiyatrik ve holistik etkiler yaratıyor.
- Aromaterapi uygulamaları koklama, sürme, banyo, kompres ve difüzör gibi farklı şekillerde yapılabilir.
- Lavanta gibi aromalarda koku reseptörü olmayan kişilere etki göstermez çünkü etki mekanizması bu reseptöre bağlıdır.
- 11:44Aromaterapi ve Öğrenme
- Melisa ve gül yağı öğrenmeyi destekler, melisa kısa süreli hafızada, gül uzun süreli hafızada etkili olur.
- Sınıfa girenler ve iş hayatındaki herkes için stres azaltıcı aromalar önemlidir.
- Çocuklar arasında COVID döneminde stres kaynaklı uyku bozukluğu görülmüş, geç saatte uyumalar ve uykunun derinleşememesi başlamıştır.
- 12:49Aromaterapi ve Uyku Sorunları
- Lavanta, melisa ve valeriana (kedi otu) gibi uçucu yağlar uyku sorunlarında faydalıdır.
- Melisa sinir sisteminde pozitif etkiler gösterir, hamilelerde bile güvenli kullanılabilecek kadar etkili bir aromadır.
- Midelerdeki ve bağırsaklardaki spazmları giderdikçe uyku sorunlarının bir kısmı çözülmüştür çünkü sinir sistemi büyük oranda bağırsaklarda da yaşar.
- 13:12Aromaterapi ve Sindirim Problemleri
- Nane ve melisa sindirim problemlerinde etkili aromalardır.
- Melisa bağırsaklardaki spazmları ortadan kaldırır, bu da uyku sorunlarını azaltır.
- Kalp hastalarında dikkatli kullanılması gereken aromalardan biri melisadır.
- 14:47Aromaterapi ve Çocuk Ortamları
- Franklensiy (günlük) aroması ortamları temizlemede kullanılır.
- Kimyasal sentetik temizleyiciler çocuklarda alerji, astım veya epilepsi tetikleyebilir.
- Kekik ve karanfil yağları mekan temizliğinde kullanılabilecek aromalardır, ancak doğrudan sürme uygulamasında dikkatli kullanılmalıdır.
- 15:52Aromaterapi Uygulama Yöntemleri
- Difüzörler aromaterapi uygulamalarında kullanılır, özellikle çocuklarda devrilme riski olduğu için tercih edilir.
- Aromaların etki süresi yaklaşık bir ila bir buçuk saat sürer, bu nedenle yenilenmesi gerekir.
- Aromaterapi, bitkinin herhangi bir yerinden (kabuğu, meyvesi, çiçekleri, kökü) alınan uçucu bileşenlerle yapılan tedaviden oluşur.
- 17:19Aromaların Doğadaki Amacı
- Bitkiler hareket edemeyen canlılar olduğu için kendilerini korumak için uçucu bileşenleri üretirler.
- Bu maddeler bitkilerin kendilerini mantarlardan, bakterilerden, virüslerden ve rüzgardan korumak için üretilir.
- Çocuğun cildine uygulanabilecek dört temel yağ vardır: nane, lavanta, melisa ve papatya.
- 18:36Uçucu Yağların Kullanımı
- Uçucu yağlar doğrudan cilde uygulanmaz, alerji yapabilirler.
- Uçucu yağlar sabit yağlarla (zeytinyağı, ayçiçek yağı, susam yağı, fındık yağı, GDO'suz mısır yağı) seyreltilerek kullanılmalıdır.
- Uçucu yağlar doğrudan cilde uygulandığında tene zarar verebilir, özellikle çatlak varsa.
- 19:11Uçucu Yağların Uygulama Yöntemleri
- Uçucu yağlar masaj, kompres, banyo sularına damlatma ve inhalasyon gibi yöntemlerle kullanılabilir.
- Inhalasyon için difüzörler, koku lambaları, koku kolyeleri ve koku bilezikleri kullanılabilir.
- Bazı uçucu yağlar (lavanta, melisa, nan) kapsül halinde alınabilir, bazıları bal gibi seyrelticilerle seyreltilerek kullanılabilir.
- 21:30Uçucu Yağların Etkileri
- Uçucu yağlar sinirler üzerinde limbik sistem üzerinden rahatlatıcı etki yapar.
- Her çocuğun farklı duygusal bağları olabilir, bu nedenle her yağ tek tek denemek ve etkisini gözlemlemek gerekir.
- Banyo sularına damlatılan yağlar (lavanta, limon, çam) kasları gevşetir, vücudun fiziksel olarak rahatlamasını sağlar.
- 24:02Adaçayı ve Diğer Yağların Kullanımı
- Piyasada satılan bazı adaçayı yağları (örneğin Salvio Sinal) içinde tüyo ve kafur içerir, bu çocuklar için tehlikelidir.
- Türkiye'nin kendi adaçayı (üç yapraklı) daha güvenlidir, içinde tüyo yoktur ve gargara yapılabilecek şekilde kullanılabilir.
- Türkiye'deki biberiye yağındaki kafur nedeniyle otizmli çocuklar için kullanılmamalıdır.
- 26:23Uçucu Yağların Kullanım Dikkat Edilmesi Gerekenler
- Uçucu yağlar evcil hayvanlara da zarar verebilir, bu nedenle dikkat edilmelidir.
- Uçucu yağlar seyreltilerek kullanılmalıdır, genellikle bir çorba kaşığı seyrelticilere maksimum bir damla uçucu yağ eklenir.
- Uçucu yağlar içilmez, içilmesi gerekiyorsa sadece eczacı tarafından hazırlanan kapsüllerle alınmalıdır.
- 29:19Uçucu Yağların Kullanım Öncesi Test
- Uçucu yağlar kullanılmadan önce yama testi yapılmalıdır.
- Test için cildin bir bölümü temizlenir, bir damla uçucu yağ damlatılır ve 24 saat beklenir.
- Hot spice olarak adlandırılan tarçın, karanfil, ekoliptüs gibi yağların mutlaka seyreltilmesi gerekir.
- 30:22Uçucu Yağların Kullanımı ve Dikkat Edilmesi Gerekenler
- Uçucu yağları kullanmadan önce ayak tabanına sürerek alerji yapıp yapmadığını test etmek gerekiyor çünkü alerji yapma ihtimali yüksek.
- Lavanta yağı (Angustfolya İngiliz lavantası) her evde olması gereken bir yağ olarak değerlendiriliyor, yanık olduğunda direkt sürülerek rahatlatıcı etki gösteriyor.
- Fesleğen yağı böcek ısırığı olduğunda şişme yönlerken kullanılmak üzere elinizin altında olması gerekiyor.
- 31:37Uçucu Yağların Kullanım Alanları
- Çay ağacı yağı (titriyor o diye de geçiyor) sokma sonrası şişme için kullanılır.
- Yüksek fonksiyonlu otizm çocuklarda beklenti anksiyetesi ve sahne korkusu için yılan ve melisa yağları seyreltmeden kullanılabiliyor.
- Difüzör kullanırken yağın cinsine göre yarım saat ile bir saat arasında açıp kapama işlemi yapılmalı.
- 33:49Uçucu Yağların Farklı Kullanım Alanları
- Ortamın kokuyla donatılması, virüsleri öldürmek ve COVID sürecinde hastalanmamak için uçucu yağlar kullanılıyor.
- Sabit yağlar (zeytinyağı, susam yağı, fındık yağı, mısır yağı) sürebilirken, uçucu yağlar leke yapmadığı için eklemlere, kulak arkasına damlatılabilir.
- Uçucu yağlar kullanırken mutlaka saf olması sağlanmalı, eczaneden alınmalı ve etiketlerde "doğala özdeş aroma" yazanlar kullanılmamalı.
- 36:24Ölçü Formülü ve Seyreltme Tablosu
- Yurt dışı kaynaklarda görülen ölçülerle bizim ölçülerimiz aynı olmadığı için, örneğin çay kaşığımız 2,5 mililitre, tatlı kaşığımız 5 mililitre olurken, yurt dışı kaynaklarda farklı değerler geçerli.
- Şişe boyutuna göre hangi konsantrasyonda kaç damla kullanılacağı gösteren özel bir tablo kullanılmakta.
- Yaşa ve hassas gruplara göre damlanın taşıyıcı yağ içine koyulduğu uçucu yağ miktarı değişmektedir.
- 37:35En Sevilen Uçucu Yağlar
- En sevilen uçucu yağlar arasında melisa, itır, çay ağacı, neoli, ekolütüs, adaçayı ve kafur bulunuyor.
- Lavanta yağı kullanırken dikkat edilmesi gereken, Türkiye'de yetişen lavantaların genellikle tıbbi lavanta (Angustfolya) değil, hibrida olduğu ve içinde kafur içerdiği için, güvenilen markalardan alınması gerektiği.
- Kekik yağı koklamak COVID sürecinde virüsleri öldürmek için önemlidir.
- 39:05Anksiyete ve Uyku İçin Uçucu Yağlar
- Anksiyete için melisa, lavanta ve gül yağı kullanılır, zaman zaman kedi otu da girebilir.
- Kedi otu özellikle uykuya dalmada etkili olup, dilimleyip ılık suda bekletip içirmek gerekiyor.
- Melisa ve lavanta, zep gibi uyku ilaçlarıyla aynı etkiyi gösterse de daha güvenli olduğu için çocuklara tercih edilmektedir.
- 40:22Lavanta Yağının Özellikleri
- Lavanta yağı rahatlatıcı, gerginlik giderici, strese karşı destek verici özellikleriyle uyku ve adaptasyon sürecini kolaylaştırır.
- Lavanta yağı doğrudan, seyreltilerek, difüzöre, yakasına damlatılarak, koku kolyesine konularak veya eklemlere sürülerek kullanılabilir.
- Lavanta yağı eklemlere sürülürken zeytinyağı, susam yağı veya hindistan cevizi yağı gibi seyreltilerek kullanılabilir.
- 41:28Uyku ve Öğrenme İçin Doğal Yağlar
- Lavanta, melisa ve gül yağı gün içindeki gerginliği azaltmada, öğrenmeyi kolaylaştırmada ve uykuya dalmada en kıymetli üç yağdır.
- Lavanta yağı sabit yağ olarak kullanılırken, melisa yağı kısa süreli hafızaya destek olmak için, gül yağı ise daha iyi öğrenmek için kullanılır.
- Lavanta yağı 4-4,5 mililitre, melisa yağı yarım mililitre ve gül yağı 1-2 damla miktarda karıştırılarak roll-on şişeye konulabilir.
- 43:22Uyku Sorunları İçin Ek Yağlar
- Uyku probleminde derin uyku sağlamak için vetiver ve frankinsense (günlük ağacı) yağları eklenir.
- Frankinsense (günlük ağacı) rahatlatıcı, odaklanmayı sağlayıcı ve uykuya geçişi kolaylaştıran bir yağdır.
- Vetiver Türkiye'de yetişmez, asalet ve reçine kıvamında olanı tercih edilmeli, cımbıl olan seyreltik olduğu için kullanılmamalıdır.
- 44:47Taşıyıcı Yağlar ve Günlük Kullanım
- Taşıyıcı yağ olarak uçucu yağı veya susam yağı kullanılabilir, soğuk sıkım susam yağı bulunabilirse en çok tercih edilir.
- Sabah keyifsiz, huysuz ve mutsuz olan insanlar için bergamot narenciye yağı çok iyidir, daha canlı ve enerjik olmayı sağlar.
- Bergamot yazın güneşte kararma yapabilir, bu nedenle yazın kullanırken dikkatli olunmalıdır.
- 45:59Diğer Önemli Yağlar
- Papatya uçucu yağı öğrenmeyle ilgili önemli bir yağdır, karın bölgesinde masaj yapıldığında bağırsakları rahatlatır ve uykuya dalmadan önceki gerginliği alır.
- Kedi otu yağı Türkiye'de bulunmaz ancak bitki olarak aktarlarda mevcuttur, ılık suda bekletip içirilebilir.
- Nane yağı gerilim tipi baş ağrısında ve kas ağrısında güvenle kullanılabilir.
- 47:50Performans ve Rahatlama İçin Yağlar
- Yüksek fonksiyonlu çocuklarda performans korkusu için yılan glank (yılan kavkazı) iyi bir yağdır.
- Yılan glank ve bergamot, sahne korkusu ve bir şey anlatmaktan veya göstermekten korkanlar için kullanılabilir.
- Sandal ağacından tütsü meditasyonda kullanılır, rahatlatıcı ve sakinleştirici etkisi vardır.
- 48:42Sakinleştirici ve Antidepresan Yağlar
- Sarı kantaron çayı yurt dışında sakinleştirici etkisiyle çok kullanılır ve hapları da bulunmaktadır.
- Sarı kantaron içildiğinde antidepresan özelliği yüksek olan bir yağdır.
- Kenevir yağı sıkça sorulan bir konudur.
- 49:34Kenevir Yağı ve Özellikleri
- Kenevir yağında tetra hidro kanaviol adlı uyuşturucu maddesi bulunur ve yeni yönetim teknikleriyle bu maddenin oranı yüzde 30'a kadar çıkabilmektedir.
- Doğru oranda CVD içeren kenevir yağ bulmak zordur ve piyasada bulunanlar genellikle düşük oranda CVD içerir.
- Kenevir yağ depresyonu giderici etkileri olabilir ancak doğru oranda bulmak ve güvenilir kaynaktan almak önemlidir.
- 51:33Çörek Otu Yağı ve Faydaları
- Çörek otu yağı antienflamatuar etkisi ve immün sistemi desteklemek için önemlidir.
- Taze sıkım ve kapalı sistemde sıkılan çörek otu yağı veya güvenilir firmaların kapsül halinde ürünleri kullanılabilir.
- 52:24Zeytinyağı ve Çocuk Sağlığı
- Soğuk sıkım zeytinyağı iyi bir ağrı kesicidir ve yara iyileştiricidir.
- Polifenol yüksek, soğuk sıkım ve erken hasat zeytinyağı çocuklarda kabızlık sorununu gidermek için kullanılabilir.
- Farelerde yapılan bir çalışmaya göre soğuk sıkım zeytinyağı içen farelerde öğrenme süreci daha hızlı tamamlanmıştır.
- 53:49Defne Yağı ve Virüs Koruma
- Defne yaprak yağındaki ekol maddesi virüslere karşı koruyucu etkisi gösterir.
- Çocuklara dışarı çıkarken ekolletüs ve ladin kullanılarak virüslere karşı koruma sağlanabilir.
- Lavanta, belisa, papatya ve sedir ağacı gibi uçucu yağlar virüslere karşı koruyucu etkileri gösterir.
- 54:52Uçucu Yağların Kullanım Alanları
- Bergamot, portakal ve limon gibi yağlar güneşte leke yapabilirler, bu nedenle yazın dışarı çıkmayacak zamanlarda kullanılabilirler.
- Uyku sırasında lavanta, turunçgil ve papatya yağları kullanılabilir.
- Lavanta, ıtır, kekik, yılanglang ve angelica gibi özel formüller de kullanılabilir.
- 59:52Uçucu Yağların İlaçlarla Etkileşimi
- Uçucu yağlar ve ilaçlar arasında mutlaka etkileşim vardır, bu nedenle kullanımda dikkatli olunmalıdır.
- Uçucu yağlar cilde sürülürken cildin üzerindeki maddeleri alır ve sistemik dolaşım hızlanabilir.
- İki klinik çalışmanın gösterdiği gibi uçucu yağlarla birlikte kullanılan ilaçlar daha az miktarda alınabilir ve yan etkileri azalabilir.
- 1:01:47Duyu Bütünleme Çalışmalarında Difüzör Kullanımı
- Duyu bütünleme çalışmalarında ortamda difüzör kullanmak önerilir.
- Her çalışmaya göre difüzördeki madde değişmelidir.
- Fiziksel aktivitelerde frankincense, sense ve nane; cesaret artırmada bergamot ve limon; yeni şeyleri öğrenmede melisa kullanılabilir.
- 1:02:53Uyku Sorunları ve Doğal Çözümler
- Gece terörü ve uyku sorunları için valeria tentürü etkili olabilir.
- Uyku sorunlarında lavanta ve vetiver gibi aromalarda etkili olabilir.
- Uyku sorunlarının türüne göre (uykuya dalma zorluğu, gece korkusu, tam uyku) farklı aromalarda kullanılmalıdır.
- 1:03:51Özel Durumlar ve Doğal Ürünler
- Galaktozemi ve otizm gibi özel durumlarda uçucu yağların etkisi bilimsel olarak incelenmelidir.
- Sarı kantaron yağı diğer psikiyatrik ilaçlarla birlikte kullanılmamalıdır.
- Uyanıp korkan, ağlayan çocuklarda melisa yağı önerilir, ayrıca magnezyum eksikliği ve probiyotik desteği de düşünülmelidir.
- 1:05:20Toplumsal Dayanışma ve Destek
- Konuşmacı, izleyicilere herhangi bir soru sormalarını teşvik ediyor.
- Bu mücadeleyi herkesin ortak bir sorumluluğu olarak görüyor.
- Sağlık personeli, eğitimciler ve ailelerin birlikte çalışması gerektiği vurgulanıyor.