Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, A Haber'in sağlık programı Medikal'in bir bölümüdür. Programda İzmir'den gelen stüdyoda, Duygu Durum Vakfı kurucu başkanı, Dokuz Eylül Üniversitesi Psikiyatri Anabilim Dalı öğretim üyesi ve Harvard Üniversitesi Uluslararası Bipolar Konsersiyumu üyesi Prof. Dr. Ayşegül Yıldız konuk olarak yer almaktadır.
- Programın ana konusu bipolar bozukluğu (manik depresif bozukluğu) olup, hastalığın belirtileri, kimlerde görüldüğü, sıklığı, etkileri, intiharla ilişkisi ve tedavi yöntemleri detaylı olarak ele alınmaktadır. Prof. Dr. Yıldız, bipolar bozukluğun iki uçlu bir hastalık olduğunu, toplumda %4,40 oranında görüldüğünü ve kalıtımla ilişkili olduğunu açıklamaktadır.
- Programda ayrıca bipolar bozukluğun üstün yetenekli insanlarda daha sık görüldüğü, intihar oranlarının son 45 yılda %60'lık bir artış gösterdiği ve duygudurum hastalarının %25'inin intihar teşebbüsünde bulunduğuna değinilmektedir. Hastalığın kronik bir durum olduğu, ilaç tedavisinin ömür boyu devam etmesi gerektiği ve psiko-egitim, davranışsal terapi gibi alternatif tedavi yöntemlerinin de önemine değinilmektedir.
- 00:17Medikal Programın Konuları
- A Haber'in sağlık programı Medikal bu hafta bipolar bozukluğu (manik depresif bozukluk) konusunu ele alıyor.
- Programda duygudurum bozukluklarına bağlı intiharların önlenmesi, çocuk cerrahisi, estetik cerrahi ve implantlar gibi konular da ele alınacak.
- 02:15Bipolar Bozukluğun Tanımı
- Duygudurum bozukluğu, günlük duygu dalgalanmalarının klinik açıdan sıkıntı yaratacak boyutta olduğunda ortaya çıkan bir durumdur.
- Duygudurum bozukluğu iki grupta ele alınır: iki uçlu duygudurum bozukluğu (bipolar bozukluk) ve tek uçlu duygudurum bozukluğu (depresyon).
- Depresyonun görülme sıklığı her yüz kişiden yirmi'sinde, bipolar bozukluğunun görülme sıklığı ise yüzde dörtvirgülkırk'tır.
- 03:49Bipolar Bozukluğun Belirtileri
- Bipolar bozuklukta kişi dönem dönem en az bir hafta süren, aşırı kendine güvenen, çok konuşan, az uykuyla çok enerjik hissettiği manik dönemlere girer.
- Manik dönemler bazen verimliliği arttıracak düzeyde (hipomanik) kalabilir, bazen de işlevselliği bozacak düzeyde olabilir.
- Bipolar bozuklukta ayrıca en az iki hafta sürecek, karamsar, mutsuz, içe kapanık ve işlevselliği etkileyen çöküntü dönemleri de görülür.
- 05:21Bipolar Bozukluğun Etkileri
- Bipolar bozuklukta görülen dönemler kalıcı olmaz, tedavi almasa bile bir şekilde sonlanır, ancak tedavi alındığında daha kısa sürede sonlanır.
- Atak sırasında kişi hayatına dair pek çok şeyi kaybedebilir, evliliği bozulabilir veya işini kaybedebilir.
- Manik dönemlerde aşırı sinirlilik olabilir, ancak bu sinirlilik engellendiğinde taşkın bir şekilde öfkeyi denetleme güçlüğü yaşanabilir.
- 07:14Bipolar Bozukluğun Özellikleri
- Bipolar bozuklukta hem tipleri hem dereceleri vardır, herkeste seyri farklıdır.
- Bipolar bozuklukta anne veya babadan biri bipolarsa risk yüzde dokuz, her iki ebeveyn de bipolarsa yüzde onaltı civarındadır.
- Bipolar bozukluk en erken çocuklarda da görülebilir, en sık ortaya çıktığı yaş dönemi ise on-ondokuz yaş arasıdır.
- 09:47Bipolar Bozukluğun Diğer Özellikleri
- Bipolar bozuklukta alkole ve uyuşturucu maddeye eğilim artar, bu durum "self-medikasyon" olarak adlandırılır.
- Bipolar bozuklukta yaratıcılık ve dahilik ile psikiyatrik hastalıklar arasında en fazla ilişki gösterilmiştir.
- 11:23Bipolar Bozukluk ve Üstün Yetenekler
- Bipolar bozukluk, artistik, politik veya yazarsal anlamda üstün kabiliyeti olan insanlarda daha sık görülür.
- Üstün yetenekli insanlar duygudurum dalgalanmalarına daha çok risk taşıyorlar, ancak hipomanik dönemlerde verimlilik artarken, manik ataklar sırasında işlevsellik bozulur.
- 12:12Bipolar Bozukluk ve İntihar İlişkisi
- Son kırkbeş yılda intihar hızında yüzde altmış'lık bir artış var ve onbeş-yirmidokuz yaş arası ölümlerde intihar üçüncü sıraya yükselmiş durumda.
- Duygudurum hastalarının yüzde yirmibeş'i yaşamlarının bir döneminde intihar teşebbüsünde bulunuyor ve intihar teşebbüs edenlerin yüzde onbeş'i bunu başarıyor.
- Depresyon, alkol madde kullanımı ve bipolar bozukluk intiharın önemli risk faktörleridir.
- 14:04Bipolar Bozukluğun Tedavisi
- Bipolar bozukluk sürekli ilaç alınmasını gerektiren bir durumdur ve doğru teşhis almak çok önemlidir.
- Yirmidört çeşit antidepresan ve bipolar için kendine özgü tedaviler mevcuttur, bu sayede atakların sıklığı ve şiddeti kontrol altına alınabiliyor.
- Duygudurum bozukluğu genetik kodun içinde saklı mukavemet gücüne bağlı olarak ömür boyu kontrol altında tutulması gereken bir durumdur.
- 16:34Alternatif Tedavi Yöntemleri
- Biyolojik ve moleküler anlamda müdahale kaçınılmaz olsa da, psiko-egitim, psikolojik danışmanlık ve davranışsal tedbirler de önemlidir.
- Kendi duygu durumumuzun farkında olmak, mukavemet güçlerimizi arttırıcı davranışsal tedbirler ve ilişki yönetimi becerileri geliştirilmelidir.
- 17:17Duygudurum Vakfı
- Duygudurum Vakfı'nın en büyük amacı duygudurum bozukluğuna bağlı intihar girişimlerini önlemektir.
- Vakfın ülke bazında intiharın sıklığı ve ilişkili faktörleri belirlemek ve duygudurum açısından koruyucu yeteneklerini kaybetmiş insanlara yardım edebilecek rehabilitasyon üniteleri oluşturmak hedefleridir.
- Vakfın ilk aktivitesi Kapadokya'da gerçekleşmiş ve onsekiz dünya çapında bilim adamı vakfı ile işbirliği içinde duygu durumla ilgili bilgi alışverişi yapılmıştır.
- 19:50Okulda Diyabet Programı
- Milli Eğitim Bakanlığı, Sağlık Bakanlığı ve Çocuk Endokrinoloji ve Diyabet Derneği tarafından yürütülen Okulda Diyabet Programı, şeker hastası çocukların öğretmenlerine yönelik bir çalışma başlatıyor.
- Proje kapsamında çocuklarda diyabetin erken teşhisine katkı sağlayan öğretmenlere fark yaratan öğretmen ödülü verilecek.
- Son iki yılda altıyüz bine yakın öğretmene ulaşılarak eğitimler verilmiş ve ödül için her bölgeden bir kişi olmak üzere toplam yedi öğretmene yurtdışı gezisi ödülü ondört kasım dünya diyabet gününde takdim edilecek.