Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, 75 yaşında hayatını kaybeden Türk edebiyatının önemli isimlerinden yazar, senarist ve eleştirmen Selim İleri'nin hayatını anlatan bir belgesel formatındadır. 1949 İstanbul Kadıköy doğumlu İleri, edebiyatın farklı türlerinde nitelikli eserler ortaya koyan bir üretken kalem olarak tanıtılıyor.
- Video, İleri'nin çocukluğundan başlayarak edebiyata olan ilgisinin nasıl oluştuğunu, eğitim hayatını, ilk eserlerini ve edebi kariyerini kronolojik olarak anlatıyor. 1968'de "Cumartesi Yalnızlığı" adlı ilk öykü kitabını, 1971'de "Destan Gönüller" romanını ve 1976'da "Her Gece Bodrum" romanını yazdığı belirtiliyor. Ayrıca 1980'li yıllardan itibaren Türk edebiyatında önemli bir yer edinmesi, 20'den fazla senaryo yazması ve çeşitli edebi ödüllere layık görülmesi de anlatılıyor. Video, İleri'nin Türkan Şoray ile olan aşk hikayesi ve İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı Ekrem İmamoğlu'nun taziye mesajıyla sonlanıyor.
- 00:08Selim İleri'nin Vefatı
- Selim İleri, 1970'lerden itibaren roman, öykü, şiir, deneme, tiyatro, anı ve inceleme gibi edebiyatın farklı türlerinde nitelikli eserler ortaya koyan çağdaş Türk edebiyatının üretken kalemlerinden biriydi.
- Türk edebiyatının usta isimlerinden yazar, senarist ve eleştirmen Selim İleri, 75 yaşında hayatını kaybetti.
- Bir süredir rahatsız olan ünlü yazarın durumunun ciddileşmesi üzerine hastaneye kaldırıldığı ve acı haberin akşam saatlerinde geldiği öğrenildi.
- 00:47Selim İleri'nin Hayatı
- 1949 İstanbul Kadıköy doğumlu olan Selim İleri'nin babası yüksek makine mühendisi Hasan Hilmi İleri, annesi ise ev hanımı Süheyla İleriydi.
- 1953'te konuk profesör olarak Almanya'ya giden babası ailesini de yanında götürdü, ancak Selim İleri'nin ilkokula başlayacağı yıl aile İstanbul'a döndü.
- 1960'ta ortaokul eğitimini Galatasaray Lisesi'nde yatılı olarak tamamladı ve evi kitap okunan bir evdi.
- 01:27Kitaplarla Tanışma ve Edebiyat Yolculuğu
- Selim İleri'nin kitaplarla tanışma hikayesi, 10 yaşındayken Reşat Nuri'nin "Kirazlar" adlı hikayesiyle başladı ve bu hikaye onu o tarz kitaplar okumak ve yazma isteği uyandırdı.
- Lise yıllarında kendini romancı zannediyordu ve "Karanlık Yüzlü Günün Aydınlığı" adlı romanını yazdı, ancak yayımlanmadı.
- Lise son sınıfta Fransızca hocası Vedat Günyol, Yeni Ufuklar dergisini çıkartırken hikaye yazmamı teşvik etti ve 1968'de "Cumartesi Yalnızlığı" adlı hikaye kitabı yayımlandı.
- 03:10Edebiyat Eğitimi ve İlk Yayımlar
- Lise eğitimine Bakırköy Lisesi'nde başladı ancak Atatürk Erkek Lisesi'nde devam etti ve burada edebiyat öğretmeni Rauf Mutluay ile Fransızca öğretmeni Vedat Günyol ile tanıştı.
- Lise 2. sınıftayken Peride Celal'in "Dar Yol" romanından esinlenerek "Unutulmak" adlı bir roman yazmıştı, ancak yayımlanması için yayınevlerine dolaştıktan sonra reddedildi.
- Cumhuriyet gazetesinin genç yazarların çalışmalarına şans tanıyacaklarını duyurmasıyla "Karanlık Yüzlü Günün Aydınlığı" adında bir roman yazıp gazeteye götürdü, roman acemice bulundu fakat yetenekli olduğu ifade edildi.
- 04:49Edebi Kariyeri
- Temmuz 1967'de "Savaş Çiçekleri" adında bir öyküsü yayımlandı, iki ay sonra "Bir Keman" adındaki başka bir öyküsü dergide yer aldı.
- 1968 yılında öğretmeninin de yardımıyla öykülerinin yer aldığı "Cumartesi Yalnızlığı Güz Notları" kitabı yayımlandı ve merhum babasına ithaf etti.
- Aynı yıl İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi'ne başladı fakat 1972'de fakülteyi yarım bıraktı.
- 05:15Roman ve Yayınevi Çalışmaları
- İlk öykü kitabını 19 yaşında yazdı, 1971'de ikinci öykü kitabı "Pastırma Yazı" yayımlandı ve yayınlanan ilk romanı "Destan Gönüller" oldu.
- Selim İleri'nin edebi yaşamında dönüm noktalarından biri olan "Her Gece Bodrum" romanı 1976'da yayımlandı.
- 1978'de Ali Bozok ve Mehmet Tim ile birlikte Günebakan Yayınevi'ni kurdu, ancak maddi imkansızlıklar sebebiyle yayınevini kapatmak zorunda kaldılar.
- 05:51Sinema ve Senaryo Çalışmaları
- 1970'li yılların başında tanıştığı Halit Refiğ, Türk sinemasının yeni senaryo yazarlarına ihtiyacı olduğunu ve İleri'ye senaryo yazmasını önerdi.
- 1971'de "Cennetin Kapısı" adlı ilk senaryosunu kaleme aldı, yazdığı uyarlama bir senaryo Zeki Ökten tarafından "Kadın Yapar" adıyla filme çevrildi.
- İlk özgün senaryosu "Menekşe" oldu ve 1980'li yıllardan itibaren Türk edebiyatında önemli bir yer edinmişti.
- 06:19Edebiyat ve Sinema Ödülleri
- Usta yazarın yazdığı kitaplar genellikle bireysel ve toplumsal meseleleri, insan ruhunun karmaşıklığını ve duygusal hallerini işliyordu.
- 1981'de yazdığı "Kırık Bir Aşk Hikayesi" senaryosunun filme çevrilmesiyle 1982'de Sinema Yazarlar Birliği tarafından Yılın En İyi Senaryosu ödülüne layık görüldü.
- "Seni Kalbime Gömdüm" ve "Göl" filmlerinin senaryolarını yazdı, Halit Ziya Uşaklı'nın "Gelin Aşk-ı Memnu"nun son sözünü romanına isim verdiği "Yaşarken ve Ölürken" Milliyet Sanat tarafından Yılın Romanı seçildi.
- 07:36Tiyatro ve Diğer Eserleri
- 1990'larda tiyatro oyunları yazdı, Cahide Sonku'nun hayatından uyarlama olan "Cahide Ölüm ve Elmas" yazarın ilk yazdığı oyun oldu.
- Sonraki oyunu olan "Alasmarlık Cumhuriyet" 1997'de hem Afife Jale hem de Avni Dilligil ödüllerini aldı.
- 1998'de sahnelenen "Mihri Müşfik Ölü Bir Kelebek" oyunuyla Devlet Sanatçısı ünvanını aldı ve eserleriyle pek çok ödül kazandı.
- 08:05Son Yılları ve Kişisel Hayatı
- 2006 yılında "Fotoğrafı Sana Gönderiyorum" adlı kitabıyla öykü'ye geri döndü, 2007'de "Hepsi Alev Kapalı İktisat" ve "İstanbul Lale ile Sümbül" adlarında üç farklı türde üç kitap yayımladı.
- 2021'de Erdal Öz Edebiyat Ödülü'nü aldı.
- Selim İleri, 1970'lerden bugüne yaşamı boyunca yazıdan başka bir uğraş edinmeyen, roman, öykü, şiir, deneme, tiyatro, anı, inceleme gibi edebiyatın farklı türlerinde nitelikli eser ortaya koyan bir isimdi.
- 08:32Kişisel Hayatı ve Vefatı
- Selim İleri ayrıca resim yapmakla da ilgileniyordu ve Türkan Şoray'a duyduğu aşkla da biliniyordu.
- İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı Ekrem İmamoğlu, sosyal medya hesabından Selim İleri için taziye mesajı paylaştı.
- Yazar, senarist eleştirmen Selim İleri'nin vefat haberini aldık, üzgünüz, kendisine Allah'tan rahmet, ailesi, sevenleri ve okurlarına başsağlığı diliyorum.