Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, Türk edebiyatının önemli şairlerinden Mehmet Akif'in hayatını ve edebi eserlerini anlatan bir belgesel formatındadır. Konuşmacılar, Akif'in kişiliği, siyasi düşünceleri ve edebi mirasını kronolojik olarak değerlendirmektedir.
- Video, Mehmet Akif'in 1873'teki doğumundan başlayarak, eğitim hayatı, İttihat ve Terakki'ye katılım, Berlin seyahati, Çanakkale Savaşı'ndaki rolü, İstiklal Marşı'nın yazımı ve kabulü, Kur'an'ın Türkçe tercümesi çalışmaları, Mısır'daki sürgün hayatı ve 1936'daki vefatına kadar olan hayatını anlatmaktadır.
- Videoda ayrıca Akif'in "manevi komutan" olarak nitelendirilmesi, vaazları, askerlere verdiği motivasyon, ailesiyle olan mektupları ve dönemin siyasi gelişmeleriyle ilişkisi gibi detaylar da yer almaktadır. İstiklal Marşı'nın şairinin cenaze töreni ve dönemin siyasi ortamı da belgeselin son bölümünde ele alınmaktadır.
- 00:08Mehmet Akif'in Kişiliği ve Önemi
- İstiklal Savaşı'nda askeri alanda Mustafa Kemal, manevi alanda ise halkı mücadeleye hazırlayan Mehmet Akif bulunur.
- Mehmet Akif, kendi doğrularını ve milletinin doğrularını şiirle ifade etmeyi seçen, inanmış ve ideal insanı inandığı gibi yaşayan bir kişiliktir.
- Mehmet Akif, geçmişe sahip ve imana sahip biri olarak, Türkiye'nin kalkınması ve çağdaş medeniyet seviyesine yükselmesi için onu örnek alması gereken bir kişidir.
- 02:17Mehmet Akif'in Çocukluğu ve Eğitimi
- 1873 yılında dünyaya gelen Mehmet Akif, iki dünyayı yaşayacak ve bu iki dünya arasında köprü olacak nadir insanlardan biriydi.
- Babası Tahir Efendi, oğluna Ragif adını vermiş, ancak zamanla bu isim Akif'e dönüştü.
- Mehmet Akif'in annesi Orta Asyalı, babası Arnavutluk'tan gelmekteydi ve İslam coğrafyası onda buluşarak onu dünyaya getirmişti.
- 04:24Eğitim Hayatı ve Dil Becerileri
- Mehmet Akif 4 yıl 4 ay 4 gün yaşındayken Fatih'teki Emir Hakkı Mektebi'nde eğitimine başlamış, ardından İptidai'yi bitirip Fatih Merkez Rüştiyesi'nde orta öğrenimine devam etmiştir.
- Dil konusunda muhteşem bir kabiliyeti olan Mehmet Akif, Türkçe, Arapça, Farsça ve Fransızca'da her zaman en öndeydi.
- Babasının vefatı sonucu ailenin maddi durumu zorlaşınca, Mehmet Akif Baytar Mektebi'ni seçmiş ve 1893 yılında bu mektebin baytarlık bölümünü birincilikle bitirmiştir.
- 06:41Mesleki Hayatı ve Edebiyat
- Mezuniyetinden sonra Mehmet Akif Fransızcasını geliştirmiş, altı ay içinde Kur'an'ı ezberleyerek hafız olmuş ve çeşitli dergilerde şiirlerini yayımlamaya başlamıştır.
- Şiirlerinde mesajını dönem şartlarında herkesin anlayabileceği tarzda net bir şekilde veren Mehmet Akif, ümmetinin derdini anlatmak için şiir yazmıştır.
- Ailevi şartlardan dolayı meslek hayatına hızlı bir giriş yapan Mehmet Akif, önce Ziraat Bakanlığı'nda göreve başlamış, ardından Baytarlık mesleğine geçmiştir.
- 09:22Sosyal Hayatı ve Vefası
- Ailesine karşı son derece hassas olan Mehmet Akif, eşine ve çocuklarına karşı şefkatli davranmıştır.
- İkinci Meşrutiyet'in ilan edilmesiyle birlikte Osmanlı Devleti bir geçiş sürecini yaşıyordu ve Mehmet Akif İttihat ve Terakki Cemiyeti'ne katılmıştır.
- Mehmet Akif, vefalı bir insan olarak arkadaşının ailesine sahip çıkmış, merhumun üç iki kızını ve bir oğlunu kendi çocukları gibi yetiştirmiştir.
- 13:13Batı Seyahatleri ve Şiirleri
- Balkan Savaşı onun için tam bir hüsrandı ve Medine-Mısır seyahati ruhunu tahribatı giderememiştir.
- Seyahatlerinde gördüğü fakirlik ve geri kalmışlık onu sorgulamaya ve çözüm yolları içinde kıvranmaya itmiştir.
- Safahat'ta İslam aleminde gezip görmediği yer olmadığını belirten Mehmet Akif, Müslümanların cehaletinden dolayı geri kalmış durumunu eleştirerek müslümanların uyandığını ve kendilerine dönmesini istemiştir.
- 14:49Akif'in Berlin Seyahati
- Akif'in Berlin seyahati, 1915 yılında Almanya'nın savaş esirlerindeki Müslümanları ayrı kamplarda toplamak ve iyi muamele etmesiyle başladı.
- Almanlar, Müslüman esirlerin durumunu incelemek için Osmanlı Devleti'nden bir heyeti davet etti ve Teşkilat-ı Mahsusa heyetin başında Akif'i seçti.
- Akif, Berlin'de Alman devletinin sunduğu lüks konaklama ve masrafları reddederek, kendisi ve arkadaşları için masrafları ödedi.
- 17:25Akif'in Berlin Deneyimi
- Akif, Berlin'de "Sefirimiz Kur'an tercümesiyle meşgul, Fatih'te imamımız siyasetle meşgul" diyerek Türkiye'nin durumunu tespit etti.
- "Dinleri var işimiz gibi, işleri var dinimiz gibi" diyerek İslam'ın tarif ettiği dürüst ve ahlaki düzene inanıyordu.
- "Sebilürreşat'ta" yayınlanan şiiri bir manifesto gibiydi ve bu şiir yüzünden çağı anlayamamakla suçlandı.
- 19:55Akif'in Kişisel Hayatı
- Akif, Fatih'te otururken Halkalı'daki Ziraat Mektebi'ne 17 kilometre yürüyerek gidip geliyordu.
- Neyzen Tevfik'ten ders alan Akif, belirli bir aşamadan sonra eğitimi bıraktı, ancak devrinin ünlü isimleriyle meşk yaptı.
- Çocuklarına piyano ve resim dersi aldırırken, torunu için Ali Rıfat Çağatay'ı bestelemiş ve "Ordunun Duası" adlı şarkıyı yazmıştı.
- 22:42Akif'in Teşkilat-ı Mahsusa Görevi
- Teşkilat-ı Mahsusa, Akif'ten vazgeçmedi ve ona Arabistan'daki İngiliz propagandasına karşı mücadele etme görevini verdi.
- Akif, Çanakkale Savaşı'nı Berlin'den takip ederken, 14 ay süren savaşın zaferle sonuçlandığını Arabistan'da El-Muazzam istasyonunda öğrendi.
- Çanakkale'yi görmediği halde, ruhuyla orada olduğunu düşünen Akif, "Çanakkale" adlı şiirini yazdı.
- 26:31Akif'in Milli Mücadele'ye Katılımı
- İmparatorluk yıkılışa hazırlanırken, Akif insanlara doğruları anlatmaya çalışarak Darül Hikmet il Islamiye Cemiyeti başkatipliğine atandı.
- İşgale uğrayan Anadolu topraklarında direniş başladığında, Akif harekete bizzat katıldı ve Balıkesir'de verdiği hutbe büyük ilgi gördü.
- İstanbul'dan Ali Şükrü Bey ile birlikte yola çıkan Akif, İnebolu, Kastamonu üzerinden Ankara'ya geldi ve 24 Nisan 1920'de Türkiye Büyük Millet Meclisi'nin açılışına katıldı.
- 29:29İstiklal Marşı'nın Doğuşu
- Yeni bir devlet kurulurken bağımsızlık destanı anlatılması için ülke çapında bir yarışma düzenlendi.
- Mehmet Akif, ödül bekleyen yarışmalardan uzak duran, duygularıyla yaşayan bir şairdi ancak ikna edildi.
- İstiklal Marşı 12 Mart 1921'de alkışlar ve dualar eşliğinde kabul edildi.
- 30:24Mehmet Akif'in Şiirleri ve Değeri
- Süleyman Nazif, İstiklal Marşı ve Çanakkale Şiiri'ni "şiir ilahi" olarak tanımlayarak "Allah'ın şairleri de vardır ve Mehmet Akif Allah'ın şairidir" diyerek onu övdü.
- Mehmet Akif'in hiçbir eser yazmasaydı bile, İstiklal Marşı ve Çanakkale Şiiri onun büyüklüğüne yeterli olurdu.
- Mehmet Akif'in hastalığının son dönemlerinde bile şikayet etmediği, hasta olduğunun farkında bile olmadığı belirtiliyor.
- 31:49Mehmet Akif'in Halka Yansıması
- Mehmet Akif, İstiklal Marşı'nın parasını bile almadı, o parayı şehitlerin ailelerine bağışladı.
- Çankırı'da askerlik şubelerine kimse gitmeyince, Mehmet Akif'in vaazı üzerine halk ağlayarak askerlik şubelerine gitti.
- Kastamonu'daki vaazı, dönemin Diyarbakır Bölge Komutanı Nihat Paşa tarafından çoğaltılıp Şam ve Bağdat bölgelerine kadar dağıtıldı.
- 34:39Yeni Devlet ve Mehmet Akif
- Yeni devletin düşünce yapısı farklıydı, geçmişe dair her şey devrimler çerçevesinde rafa kaldırılıyordu.
- Mehmet Akif'e Kur'an'ın Türkçe tercümesi teklif edildi, yoğun ısrar üzerine bu vazife onda kalmıştı.
- Türkiye'de yaşanan gelişmeler Akif'i huzursuz ediyordu, inançları uğruna mücadele ettikleri insanlar bambaşka bir dünyanın peşindeydi.
- 35:32Mısır'a Gitmesi
- Mehmet Akif'in arkasına polis takıldı, haysiyetli olduğu için bunu tahammül edemedi ve memuriyet de verilmedi.
- Mısır Hidivleri Hali Abbas Paşa, Akif'i yanına alarak Mısır'a götürdü.
- Akif, Mısır'da Eleser Üniversitesi'nde Türkçe dersleri vererek ailesinin geçimini temin etti.
- 37:41Mısır'daki Hayatı
- Mehmet Akif, Mısır'da Türkçesi öğretirken geçimini temin ederken, buradaki yapılan hareketlerin aleyhine bir tek satır konuşmadı.
- 1936 yılına kadar sürecek olan manevi bir sürgünde Türkçesi öğretirken Kur'an'ın tercümesini de bitirmeye çalışıyordu.
- 1932 yılında mukavelesini feshederek çalışmasını sona erdirdi ve arkadaşlarına dönemezse yakın ricasında bulundu.
- 39:07Memleket Özlemi ve Son Yılları
- Mehmet Akif'in memleket özlemi artıyordu, kızlarına ve damadına yazdığı mektuplarda vatana hizmet etmenin öneminden bahsediyordu.
- Siroz hastalığına yakalandı, önce Lübnan'a ardından Antakya'ya gitti ancak daha da hasta olarak Mısır'a döndü.
- 40:20Akif'in Mısır'daki Sürgünü
- Akif memleketine dönmek istiyordu ve 17 Haziran 1936'da İstanbul'daydı, Mısır Apartmanı onun için son duraktı.
- Mısır'da hasret içinde geçen on bir yıl boyunca şiirlerine ve mektuplarına vatan hasreti yansıyordu.
- Akif'in mektupları şefkatle yazılmış, her şeyi merak eden, ailesine ve çocuklarına sürekli sorular soran biri olarak ortaya çıkıyordu.
- 42:25Akif'in Vatan Sevgisi
- Mısır günlerinde memleketini özlediğinde Hacı Bekir lokumcusuna gidiyor ve lokum kutularındaki Türkçe'yi okumak için çocuk gibi İstanbul'u hayal ediyordu.
- 1993'te Almanya'ya gittiğimde Almanların büyük şairi Goethe için bir binayı müze yaptıklarını gördüm, ancak Türkiye'de Akif'in nerede öldüğünü kimse bilmiyor.
- Mısır'dan Türkiye'ye geldiğinde "Benim yüreğimi çok kanatmıştır. Mısır'da on bir yıl kaldım, on bir gün daha kalsaydım çıldırabilirdim" demişti.
- 43:38Akif'in Cenazesi
- 27 Aralık 1936'da Beyazıt Camii'nin avlusuna tek adlı bir arabayla bir tabut getirildi, İstiklal Marşı şairinin İstanbul'a geldiğinden kimsenin haberi yoktu.
- Tabutun üstündeki ismi okuduklarında gözlerine inanamayan öğrenciler, İstanbul Üniversitesi'ne bomba gibi düşen haber üzerine yüzlerce öğrenci cenaze namazını kılmak için bir araya geldi.
- Cenaze tamamıyla gençlerin sorumluluğunda kalmış, dini merasim yapılmadan önce İstiklal Marşı söylenmişti.
- 46:12Cenazenin Sonrası
- Edirnekapı Mezarlığı'na taşınan cenaze sonrası, öğrenciler adına ateşli bir konuşma yapan Abdülkadir Karahan ve arkadaşları tutuklanıp sorgulandı.
- Karahan'a "İstiklal Marşı'na gideceğinizi kim söyledi?" diye sorulduğunda "İstiklal Marşı devletin resmi marşıdır, siz onu kaldırın, biz de tören düzenleyelim" cevabını verdi.
- Mezarının yanında tabutun üzerindeki Türk bayrağını Aldı, Akif'in naaşına sardı ve onu öyle defnettik.
- 47:35Akif'in Değerlendirilmesi
- Bazıları onu geri kafalı adam, mahalle kahvesinde vakit öldürüp tembellik yapanları eleştirdiği için züppe, hürriyete düşman olarak nitelendiriyordu.
- Ancak o son devrin Osmanlısı, yüksek bir eğitim ve duygu dünyasıyla ruh zenginliğine kavuşan bir deha, gerçek bir aydın ve milli mücadele manevi ateşleyicilerinden biriydi.
- Fen ilimlerinden aldığı derinlik, insani ilimlerle muhteşem bir boyuta dönüşünce, kabına sığmayan bir lider portreleniyordu.