• Buradasın

    İsmet Özel'in Şiir ve Dergicilik Çalışmaları Üzerine Bir Sohbet

    youtube.com/watch?v=nau8pdFDExU

    Yapay zekadan makale özeti

    • Bu video, Türkiye Yazarlar Birliği'nin İstanbul'da düzenlediği bir oturumun kaydıdır. Oturumda Prof. Dr. İbrahim Tüzel, Yağız Gönüllü, Laz Bey ve diğer konuşmacılar İsmet Özel'in edebi hayatını ve çalışmalarını ele almaktadır.
    • Videoda İsmet Özel'in şiirsel ve dergicilik çalışmaları, özellikle "Halkın Dostları" dergisinin 1970'lerde ortaya çıkışı, gelişimi ve kapanışı detaylı olarak incelenmektedir. Konuşmacılar, Özel'in Marksist dönemden İslami dönemine geçiş süreci, şiir anlayışı, Ataol Behramoğlu ile olan dostluğu ve dönemin önemli şairlerine (Cemal Süreya, Turgut Uyar, Edip Cansever) yönelik eleştirileri hakkında bilgiler paylaşmaktadır.
    • Sohbette ayrıca İsmet Özel'in 1969'da Türkiye İşçi Partisi'ne kayıt olmasından başlayarak edebi hayatı, "Ant" dergisindeki söyleşisi, "Halkın Dostları"nın ilk sayısındaki "Gerici Sanata Hücum" başlıklı makalesi ve şiir kitapları (Geceleyin Bir Koşu, İsyana, Celladı Gülümserken, Mutlak Cinayette) ele alınmaktadır. Özel'in şiirindeki sahici olma arayışı, topluma yönelik eleştirileri ve "devrimci duyarlılık" anlayışı da konuşmanın önemli konuları arasındadır.
    İsmet Özel'in Şiir ve Hayat İlişkisi
    • İsmet Özel'in dergileri ve şiirleri konusu ele alınacak.
    • İsmet Özel'in son şiirinde "ben" kelimesinin yerine "Türkiye"yi koyulduğunda ne demek istediğini daha iyi anlayabileceğimiz belirtiliyor.
    • İsmet Özel'in hayatını "şiire dağıtılmış hayat" olarak nitelendirmek doğru, çünkü onun için her şey "ben yaşarken" olmuştur.
    05:00İsmet Özel'in Hayat Algısı
    • İsmet Özel'in hayat algısı, hayatın dokunulur kılmak ve sahici bir tarzda algılamak olarak tanımlanıyor.
    • Edebiyatta şairin hayatı önemlidir, ancak İsmet Özel'in durumunda şairin hayatı kesinlikle şiire dairdir.
    • İsmet Özel, hayatının her anını şiirsel metin olarak, daha sonra şiir kitabı olarak ortaya koymuştur.
    07:34Halkın Dostları'nın Çıkış Macerası
    • Halkın Dostları dergisi 1976 yılında neşe olmaya başladığında, en az bir buçuk yıllık bir zihinsel geri planı vardı.
    • İsmet Özel'in askerlik dönemi, derginin çıkış macerasını anlamak için önemli bir aralıktır.
    • İsmet Özel ve Ataol Behramoğlu, askerlik döneminde birbirlerine "Yıkılma Sakın" adlı şiirler göndermişlerdir.
    10:39Şiir İçin Feda Edilenler
    • İsmet Özel, şiirini tamamlamak için askerlik döneminde çürük olmayan bir dişini de çektirmiştir.
    • İsmet Özel, şiir için sadece dişini değil hayatını da vermiş olan biri olarak nitelendirilir.
    • İsmet Özel, Siyasal Bilgiler Fakültesi'nden 1962 yılında ayrılmak zorunda kaldığında, şiirlerinin kendisine yeterli olduğunu düşünmüştür.
    13:08İsmet Özel ve Halkın Dostları Hareketi
    • İsmet Özel, İstiklal Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi'nde okurken Türkiye İşçi Partisi'ne kayıt olan ilk isimdir ve komünist olarak anılmaktan rahatsızlık duymaz.
    • 1969 yılında "Halkın Dostları" adlı dergi çıkarmak için İsmet Özel, Ataol Behramoğlu, Özkan Mert, Süreyya Berfin ve Murat Belge gibi isimlerle birlikte önemli bir tavır ortaya koymuştur.
    • İsmet Özel, "Halktan uzaklaşmış, onun değerlerine yabancılaşmış olan bir sanat, emperyalizmin aleti olmak zorunda kalacaktır" diyerek halkın değerlerini temsil eden bir sanat anlayışı savunmuştur.
    19:02Halkın Dostları'nın İlk Yılı
    • "Halkın Dostları" dergisi 1970 yılında Mart ayında çıkmış ve dönemin büyük şairleri tarafından dikkat çekmiştir.
    • Dergi sert bir üslupla, titiz bir çalışma ve maksadıyla öne çıkmış, Cemal Süreya ve Edip Cansever'den eleştiriler almıştır.
    • Cemal Süreya, yıllar sonra "Halkın Dostları"nın bir bireye indirgenmesi halinde İsmet Özel olduğunu söylemiştir.
    21:14Halkın Dostları'nın Eleştirileri
    • İsmet Özel, "Halkın Dostları" hareketiyle İkinci Yeni şairlerin gerçek modernist atılımını eleştirerek ortaya çıkmıştır.
    • Cemal Süreya'nın folklov şiiri, Turgut Uyar'ın "Çıkmazın Güzelliği" ve Cansever'ın "Yazmaya Çalıştıkları" metinlerine karşı tavır almıştır.
    • İsmet Özel, eleştirilerinin en fazla kendileri tarafından dikkate alınacağını vurgulamıştır.
    25:30Halkın Dostları'nın Sonu
    • "Halkın Dostları" dergisi on iki sayıya ulaştıktan sonra kapanmıştır.
    • İsmet Özel, derginin kapanmasında kişisel ihtiraslar ve beğenilerin dergiyi kendi güdümüne aldığını eleştirerek "Halkın Dostları iş tamam, lütfen kapatalım" diyerek sonu getirmiştir.
    26:21İsmet Özel'in Yazıları ve "Halkın Dostu" Dergisi
    • İsmet Özel'in Behramoğlu şiirinin niteliği üzerine yazılan makale, yayın yönetmeni tarafından "yayınlanamaz" olarak değerlendiriliyor.
    • İsmet Özel, yazıyı Atıf Ögel'e gösterip onun onayını almayı ister, ancak Ögel yazıyı nitelikli buluyor ve yayınlanmasını talep ediyor.
    • "Halkın Dostu" dergisi, devletin egemen güçleri tarafından kapatılmalı olarak görülüyor ve gerçekten de Ekim ayında kapatılıyor.
    27:47İsmet Özel'in Edebiyat Anlayışı
    • İsmet Özel, "Halkın Dostu" dergisinin ilk sayısında "İkinci Yeni" şairlerini sert bir eleştiriyle başlıyor ve Mevlana'nın yaşadığı ülkede toplumun vicdanı olamadıklarını belirtiyor.
    • 1925 yılında tekkelerin kapatılması kanunu ile Türkiye'de "muhabbet" ortadan kaldırılmıştır.
    • İsmet Özel, Türk tarihi, Türk müziği ve Türk dili birbiriyle zincir gibi bütün olarak görülürken, Türk yazısı ve Türk müziği katledildikten sonra insanlar birbirlerine didişmeye başlamıştır.
    29:31"Halkın Dostu" Dergisinin Gelişimi
    • İsmet Özel, Cemal Süreya'nın folklor şiire düşmanlığı, Turgut Uyar'ın "Çıkmaz"ın güzelliği ve Edip Cansever'in tek sesli şiirden çok sesli şiiri yazılarını eleştiriyor.
    • İsmet Özel, bu üç şairin eleştirdiği şeyleri yaptıkları için "İkinci Yeni"yi reddediyor ve bambaşka bir alan açmaya çalışıyor.
    • İsmet Özel'in ayrılmasından sonra Aziz Nesin gibi isimler de kadroya katılıyor ve derginin kadrosu güçleniyor.
    30:42İsmet Özel'in Edebiyat Anlayışının Eleştirisi
    • İsmet Özel'in derginin kendini sadece marksist sınıflandırdığı eleştirisi yapılıyor.
    • Devrimci bir duyarlılıkla dergi çıkıyor ve devrimin öncü kesimlerini belirli bir duyarlılığa etmek, onları duygularında terbiye etmek hedefi belirliyor.
    • İsmet Özel, şiir evreninde sürekli değişen bir kişi olarak görülüyor ve kendi şiir kitaplarını da bu değişimi yansıtan bir süreç olarak görüyor.
    33:52İsmet Özel'in Şiir Evreni
    • İsmet Özel'in 1966 yılında yayınlanan "Geceleyin Bir Koşu" adlı ilk şiir kitabında "Partisi" adlı şiiri yer almıyor.
    • Bu şiir 1969 yılında yayınlanan "Eve İsyana" kitabında yer alıyor, çünkü İsmet Özel o şiirin kendi problemi dışında bir algıya ulaştığı için onu dışarıda tutuyor.
    • İsmet Özel'in şiirlerinde kelimelerin birinci anlamları değil, ikinci, üçüncü çoğul anlamları merkeze konuluyor.
    35:37İsmet Özel'in Değişim Anlayışı
    • İsmet Özel, baldo'da yazdığı gibi, hangi sebeple, hangi sorular, hangi endişelerle marksist, komünist olduysa, aynı endişelerle Müslüman dünya görüşüne bağlı.
    • İsmet Özel, bir yol üzerinde yürümeye çalışan ve değişerek devam eden, derinleşen bir kişi olarak görülüyor.
    • Cemal Süreya, İsmet Özel'in "Cinayetler" kitabı hakkında yazdığı yazıda, onun kamp değiştirdiği söylenirken, şiirinde böyle bir değişiklik görmediğini belirtiyor.
    38:06İsmet Özel'in Şiir Kariyeri
    • İsmet Özel'in "Diriliş" dergisinde yayınlanan şiiri, sanat çevrelerinde konuşulmaya başladığı bir döneme işaret eder.
    • 1984'e kadar şiir kitabı yayınlamayan Özel, "Celladı Gülümserken" adlı şiir kitabıyla eleştirilere cevap verir.
    • Özel'in şiirleri, ergenlik boğuntuları ve çocukluk anılarına yaslanan bir dönemin sonunu getirir.
    40:24İsmet Özel'in Ergenlik Bakış Açısı
    • İsmet Özel, ergenlik döneminde kendini dünyaya nasıl intibak edeceğine dair soruları ortaya koymaya çalışan bir şairdir.
    • Özel'in ilk şiirinin ilkokul üçüncü sınıftayken yayınlanması ve öğretmeninin tepkisi, onun şair olma yolculuğunu başlatır.
    • Kastamonu'da ilkokulu okuyan Özel, Ankara'da taşranın pasif tavrına hiçbir zaman teslim olmaz.
    41:24İsmet Özel'in Babasından Miras
    • İsmet Özel'in babası Van'da polis memuruydu ve Özel, babasından aldığının en önemli mirasını bir anekdotla anlatır.
    • Babası, Van valisinin gazeteleri getirmesi için emrini yerine getirmeyi reddeder ve valinin hakaretlerine karşılık verir.
    • Özel, babasından tevavüz edilmemiş asalet ve kadirşinazalsızlığı aldığını belirtir.
    44:11İsmet Özel'in Şiir Evreni
    • İsmet Özel'in şiirleri, kendini dünyaya karşı "ben de varım" diyerek ortaya koymaya çalışan bir sanatkar bakış açısını yansıtır.
    • İlk şiir kitabında, kendi bedeniyle didişmesi en belirgin özelliklerinden biridir.
    • İkinci şiir evreninde, isyanın aynı bakış açısının topluma yönelmesi görülür ve Özel, bize sunulanlara karşı vitrinleri taramak ve kırmak ihtiyacını ifade eder.
    46:23İsmet Özel'in Toplumsal Algısı
    • İsmet Özel'in "Evrak" adlı şiirinde, "Karanlık sözler yazıyorum, hayatı, aşkları, inançları işgal altındadır" ifadeleri yer alır.
    • Şiirde, başladığınız yerde kimseyi bulamamanız durumu anlatılır.
    • Özel, şiirlerini sahici bir tarzda yazdığını ve toplumun değişmesine karşı çıktığını vurgular.
    47:02İsmet Özel'in Sanatkarlık Anlayışı
    • İsmet Özel, sahici bir iş yapan bir sanatkar olarak kendisini inziva diyebileceğimiz bir alana çekerek, soru sorarak kendi zihinsel derinliğini oluşturmuştur.
    • Yapmış olduğu işin olumsuz sonuçlansa bile kendisini muhafaza edecek ve sahici işinin kıymetini belirleyecek bir güvenlik duvarına ulaşmıştır.
    • "Mutlak Cinayette" kitabıyla gelinen süreçte ve sonrasında İsmet Özel, birçok sanatkara nasip olmayan bir emniyet alanı oluşturmuştur.
    48:11İsmet Özel'in Yayımlaşma Tavrı
    • İsmet Özel, 2004 Ağustos'unda Milli Gazete'de, Yeni Şakak'ta ve Gerçek Hayat dergisinde "Ben sizin durduğunuz yerden tedirgin oldum" diyerek yazmayı bitiren bir sanatkar olmuştur.
    • Sanatkar muayenesi, yazdığı cinayetler kitabı ve şiir kitapları, kendisine bir emniyet alanı kazandırmıştır.
    • Eleştiri bitmez, sadece emniyet alanları değişir; ironik eleştiriler ve topluma yönelik metinler üst seviyeye çıkarılmıştır.
    49:40Aramız Dergisi ve İlişkiler
    • Dergi 12. sayısına geldiğinde artık sıkıntılar başlar; derginin yazarlarından sadece İsmet Özel Türkiye'dedir, geri kalanı yurt dışındandır.
    • İsmet Özel, yazı işleri görevini devretmek isteyen biri olmasına rağmen, Nihat Behram'ın o vakte kadar ilişkisi yoktur.
    • İsmet Özel, görev değişimi esnasında "Ben yine de yazmaya devam ederim" demiş olsa da, hiçbir yazısı yayınlanmamış, sadece iki şiir yayınlanmıştır.
    51:19Derginin Kapanışı ve Değerlendirmesi
    • Dergi 1971'de devletin egemen güçleri tarafından kapatılmıştır.
    • Konuşmacı, İsmet Özel'in babasıyla ilgili anlattığı hikayeyle İbrahim Bey'in kitabını tavsiye etmektedir.
    • "Halkın Dostları" dergisi, devrimci duyarlılıkla ve marksist bakış açısıyla, ideolojik yapıyı bir kenara bırakarak, genç şairlerin inançları uğrunda yapmış oldukları bir mücadeleydi.
    53:11Sonuç ve Sorular
    • Konuşmacı, halkın dostları dergisi üzerine konuşmak için dönemleri kendi içerisinde değerlendirmek gerektiğini belirtmiştir.
    • Dergi, edebiyat tarihimizde sadece ismi geçen bir dergi olarak değil, zaman zaman anma etkinliklerinde isminin anılması gereken bir dergi olarak düşünülmelidir.
    • Konuşmacı, Türk özelliği ve Fatih Uzun Vade olmak bir kuruluş, bir tavır olarak tanımlanmıştır.

    Yanıtı değerlendir

  • Yazeka sinir ağı makaleleri veya videoları özetliyor