Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, bir eğitimci tarafından sunulan "Kahve Sohbetleri" serisinin bir bölümüdür. Konuşmacı, kahve içerek Türkiye ve dünya genelindeki anayasa mahkemeleri hakkında bilgi vermektedir.
- Video, anayasa mahkemelerinin temel görevlerini, kuruluş süreçlerini ve kararlarının tartışılıp tartışılmayacağı konusunu ele almaktadır. Türkiye'nin anayasal tarihi, 1960 ve 1980 askeri darbelerinden sonra kurulan anayasalar ve bunların anayasa mahkemelerinin kurulmasına etkisi anlatılmaktadır. Ayrıca Amerika, İngiltere ve İsrail gibi ülkelerdeki anayasa mahkemeleri ve Avrupa'daki yargı kurumlarının siyasetçilerle ayrılmasının önemi de açıklanmaktadır.
- Videoda ayrıca Osmanlı İmparatorluğu'ndaki askeri isyanları ve darbeleri ele alınmakta, Thomas Jefferson'un "Hukuk Devleti" kitabı, Profesör Ömer Anayurt'un "Hukuka Giriş: Hukukun Temel Kavramları" kitabı ve "El Kitabı Hukuk Felsefesi" gibi altı kitap tanıtılmaktadır. Video, KPSS ve kaymakamlık sınavlarına hazırlananlar için faydalı bilgiler içermektedir.
- Anayasa Mahkemeleri Hakkında Giriş
- Bu video, Türkiye ve dünya anayasa mahkemelerinin kuruluş süreçleri, kararlarının tartışılıp tartışılmayacağı konusunu ele alıyor.
- Türkiye'de anayasa mahkemesi konusunu anlatırken, 1961 ve 1982 anayasalarının darbe sonrası anayasalar olduğu vurgulanıyor.
- Dünyada hemen hemen her ülkenin bir anayasası var, İngiltere ve İsrail ise anayasası olmayıp içtihatlarla yönetilen ender iki ülkeden biri olarak karşımıza çıkıyor.
- 01:58Anayasa Mahkemelerinin Görevi
- Anayasa mahkemelerinin temel görevi mevcut anayasaları korumaktır ve bu koruma meclisten, yürütme erkini elinde tutan cumhurbaşkanından veya başbakanlardan korunmalıdır.
- Anayasa mahkemesi üyelerinin tek görevi tarafsız olmak ve anayasanın yanında taraf olarak karar vermek olmalıdır.
- Hukuk doktrinleri dogmatik kararlar değildir, yoruma açıktır, analize açıktır ve zamanla değişebilir.
- 05:20Türkiye'de Anayasa Mahkemesi
- Türkiye'de 1960 askeri darbesinden sonra anayasa mahkemesi kurulmuştur.
- 1924 anayasası yürütme erkeğinin elini çok genişletmiş, 36 yıllık bir süre yürürlükte kalmıştır.
- 1961 anayasası sosyal devleti ve hukuk devletini öne alan bir anayasa olarak Türkiye'ye hediye etmiştir.
- 09:10Anayasa Mahkemesi Kararlarının Tartışılması
- Anayasa mahkemesi üyeleri kendi önlerine sunulan anayasayı korumaya istinaden kararlar alırlar ve bu kararlar Türkiye'de sıkça tartışılır.
- Anayasa mahkemesi kararları sadece ulusal bir tartışma konusu değil, uluslararası arena'nın da tartışma konusu haline gelebilir.
- İsrail'de 1980'lerde ve 1990'lı yıllarda İsrail-Filistin çatışmasına istinaden İsrail Yüksek Mahkemelerinin Filistin'in lehine kararlar aldığı görülmektedir.
- 10:29Anayasa Mahkemesi ve Yüksek Mahkemeler
- Bir ülkede anayasa mahkemesi olması olumlu bir şeydir ve "high code" (yüksek mahkeme) terimi bu kurumları ifade eder.
- Amerika'da Supreme Court, İngiltere'de ve İsrail'de de benzer yüksek mahkemeler bulunmaktadır.
- Yüksek mahkemenin veya anayasa mahkemesinin olabilmesi için ilgili ülkede anayasanın olması gerekmez.
- 11:10Türkiye'nin Anayasal Gelişimi
- 1961 Anayasası özgürlükçü ve sosyal hukuk devletini öne alan bir anayasadır.
- 1961 Anayasası hukuku, yargıyı ve adli makamları öne alıp yürütmeyi frenlemek istemiştir.
- 1982 Anayasası, 1961 Anayasası'na göre daha dar bir yapıya sahiptir ve 1971'de kanun hükmündeki kararnameler (KHK) ilk kez arenaya girmiştir.
- 12:52Yürütme ve Yargı Kurumları Arasındaki Mücadele
- Anayasalar genellikle mevcut anayasaya tepki olarak doğar ve yürütme ile yargı kurumları arasında bir mücadele şeklinde görünür.
- 1924'ten günümüze kadar, özellikle 1982 Anayasası'na kadar yürütme ile yargı kurumları arasında bir mücadele şekline dönmüştür.
- Avrupa'da bu denge çok iyi kurulmuştur ve anayasa mahkemelerinin görev, yetki ve sorumlulukları kanunlar tarafından belirlenmiştir.
- 14:08Anayasa Mahkemesi'nin Yetkileri
- Türkiye'de anayasada yürütmenin Türkiye Büyük Millet Meclisi, yasama organı olarak, anayasa mahkemesinin yargı organı olarak yer almaktadır.
- Anayasa mahkemesinin görev, yetki ve sorumlulukları anayasada belirlenmiştir.
- Anayasa mahkemesi'nin kararlarını tartışırken öncelikle anayasa kitapçığını ve ilgili gerekçe maddesini okuyup mukayese etmek gerekir.
- 16:46Kitap Tanıtımı
- Beta Yayınları'nın "1924-1921-1961-1982 Anayasaları" kitabı KPSS'ye hazırlananlar, kaymakamlık sınavına hazırlananlar ve genel kültürünü genişletmek isteyenler için önemlidir.
- Erhan Afyoncu'nun editörlüğünde "Askeri İsyanlar ve Darbeler: Osmanlı İmparatorluğu'nda" kitabı, Türkiye'deki askeri darbe geçmişini anlamak için önemlidir.
- Osmanlı tarihindeki ilk askeri darbe girişimi 1500'lü yıllarda Yavuz Sultan Selim'in babası II. Beyazıt'tan ihtarı alabilmek için Topkapı Sarayı'nın basılmasıyla gerçekleşmiştir.
- 18:37Kitap Tanıtımı
- Osmanlı devlet sistemindeki askeri darbe hevesleri ve İstanbul payi tahtını kasıp kavuran anarşik ortam yaratan darbe girişimleri ele alınacak.
- Thomas Jefferson, Amerika'nın kurucusu ve bugünkü Amerikan anayasası'nı kaleme alan önemli bir tarihi kişilik.
- Jefferson'ın "Hukuk Devleti" kitabı, Fransız anayasası'ndan İngiliz-Alman anayasası'na kadar hukuk devleti anlayışını ve doktrinini muazzam bir şekilde açıklıyor.
- 20:21Hukuk Kitapları
- "Hukuka Giriş: Hukukun Temel Kavramları" kitabı, KPSS'ye hazırlananlar için Profesör Ömer Anayurt'un güzel bir kaynak.
- "El Kitabı Hukuk Felsefesi" kitabı, İstanbul Üniversitesi'nde 2005 Ocak ayında alınmış ve Don Kişot Yayınları'nın derleme serisinden çıkmış.
- Hukuk felsefesi, uluslararası işçiler için önemli bir konu olup, iletişim, demokrasi ve hukukun felsefesi gibi alanlar da önemlidir.
- 22:19Yargı Kurumları ve Siyaset
- Avrupa, yargı kurumlarının siyasetçilerle laubali ve içli dışlı olmamaları için mevcut başkentlerinin dışına taşıyor.
- Hollanda'nın başkenti Amsterdam'da en az 150 hukuki kurum ve kuruluş Lahey'de ayrı bir şehir kurmuşlar.
- Lahey sadece Hollanda ya da Avrupa hukuku için değil, uluslararası hukuku için de çok önemli bir merkez.
- 23:23Türkiye'deki Gelişmeler
- Türkiye'de de Danıştay binasının merkezden biraz daha uzağa getirilmesi gibi olumlu gelişmeler yaşanıyor.
- Avrupa'da hukuki kurumlar başkentin sınırları içerisinde değil, ayrı bir kentte yer alıyor.
- Amerika ve İngiltere de bu konuya dikkat eden ülkeler arasında yer alıyor.