Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, Halk TV'de yayınlanan bir televizyon programıdır. Programda Süheyl Batum, Dr. Erol Mütercimler, Prof. Yavuz Atar, Özlem Hanım, Ruşen Bey ve Ankara Haber Müdürü Umut Yer Tutan gibi anayasa hukuku uzmanları ve gazeteciler yer almaktadır.
- Program, Türkiye'deki anayasa tartışması üzerine odaklanmaktadır. İlk bölümde Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın yeni bir anayasa yapma çağrısı ve AK Parti-MHP ittifakının Prof. Yavuz Atar'ı görevlendirmesi ele alınırken, sonraki bölümlerde 2010 ve 2017 anayasa değişiklikleri, 1982 anayasasının "darbe anayasası" olarak nitelendirilmesi, anayasa mahkemesi yapısı ve yerel yönetimlerin güçlendirilmesi gibi konular tartışılmaktadır.
- Programın ikinci bölümünde Dr. Erol Mütercimler ile Türkiye'nin gara gerçeği, F-35 ve S-400 konuları, Amerika'nın Suriye'deki durumu ve rehineler konuları ele alınacaktır. Son bölümde ise Murat Arel'in "Parsel Parsel" kitabından Ankara Büyükşehir Belediyesi'nin geçmiş dönemi ve FETÖ ile ilgili iddialar incelenecektir.
- Programın İçeriği ve Akışı
- Program, Murat Arel'in "Parsel Parsel" kitabının üzerinden Türkiye'de belediyeler ve kamu kuruluşları tarafından yaratılan kamu zararlarını mercek altına alıyor.
- Programın ilk bölümünde Türkiye'deki anayasa tartışması ele alınacak ve Süheyl Batum ile birlikte değerlendirilecek.
- Dördüncü kuşakta Dr. Erol Mütercimler ile Türkiye'nin Gara gerçeği, F-35 ve S-400 konuları, ABD'nin Suriye'deki faaliyetleri ve diğer rehineler konusu ele alınacak.
- 01:25Parsel Parsel ve Fetö İlişkisi
- Son bir buçuk saatlik kuşakta Murat Arel'in "Parsel Parsel" kitabının kalan dosyaları ve Fetö ile iltisaklı bir yapım olup olmadığı sorusu gündeme getirilecek.
- Melih Gökçek'in Gol Haber Global'de verdiği yayında, Ankapark reklamlarının ihalesinde 300 bin lira Fetö yayın organlarına verildiğini itiraf ettiği belirtiliyor.
- Fetö'nün Ankara yapılanmasında firari olan Mahmut Türk, Ahmet Ertürk, Ayhan Atalay ve Rahmi Bıyık gibi isimlerin yer aldığı, Rahmi Bıyık'ın Clubhouse'daki programda "ben buradayım, kaçmadım" dediği belirtiliyor.
- 04:47Anayasa Tartışması
- AK Parti Genel Başkanı Cumhurbaşkanı Erdoğan, bir grup toplantısında "yeni bir anayasa yapmanın zamanı gelmiştir" diyerek taptaze bir anayasa tartışmasına geri döndüklerini belirtti.
- Hürriyet gazetesindeki Nuray Babacan'ın köşe yazısında, AK Parti ve MHP iktidar ittifakının anayasa çalışmalarını yürütmek üzere Profesör Yavuz Atar üzerinde uzlaşmış olduğu belirtiliyor.
- Bekir Bozdağ, ideolojik vesayetlerin insanların bir araya gelmesine engel olan en büyük bariyer olduğunu ve yeni anayasada uzlaşmada başarı elde etmek için ideolojik bagajlara karşı mesafe koymak gerektiğini vurguluyor.
- 07:45Anayasa Yapımının Koşulları
- Anayasalar genellikle savaş nedeniyle yeni bir devlet ortaya çıktığında, devlet yıkılıp yeniden kurulduğunda veya toplumsal bir dönüşüm olduğunda yapılır.
- Türkiye'de 1923'te padişahlık rejimi yıkılıp yerine halk egemenliği için anayasa yapıldı.
- AKP'nin bugüne kadar yaptığı anayasalar tamamen nokta atışı şeklinde yapıldı; 2007'de belli bir amaca yönelik, 2010'da yargı vesayetini kaldırarak tek bir partiye bağlayan ve 2017'de bütün vesayetleri kaldırarak demokratik sistemi tek bir kişinin iki dudağına bağlayan anayasa yapıldı.
- 09:49AKP'nin Anayasa Planı
- Konuşmacı, 2011 yılında AKP'nin danışmanı olarak Yavuz Atar ile birlikte anayasa komisyonunda çalıştığını ve AKP'nin başkanlık sistemi istediğini belirtiyor.
- AKP'nin anayasa planı, cumhurbaşkanıyla meclisin aynı partiden olması için seçimleri aynı gün yapmak şeklinde tasarlanmış.
- Anayasalar ya daha iyi, demokratik bir sistem kurmak için ya da otokratik bir rejim getirmek için yapılır.
- 11:392017 Anayasası Hakkında
- AKP iktidarı 2010'da oturdu ve 2017'de MHP'yi alarak yeni bir anayasa yaptı.
- Anayasanın mimarı Abdülhamit Gülbey ve Mehmet Parsak'tır.
- Bu anayasa dokuz günde meclisten geçirildi ve gece başlayıp sabah beşe kadar çalıştırıldı.
- 12:41Yavuz Atar'ın Anayasa Görüşleri
- Yavuz Atar, mevcut anayasanın siyasi felsefesinin problemli olduğunu ve evrensel kriterlerle bağdaşmadığını belirtiyor.
- Anayasanın felsefesinin demokratik, çoğulcu ve özgürlükçü bir şekilde yeniden ele alınması gerektiğini vurguluyor.
- Anayasanın özgürlükler kısmının uluslararası sözleşmelere göre gözden geçirilmesi ve uyumlu hale getirilmesi gerektiğini söylüyor.
- 15:48Yargı Sistemindeki Sorunlar
- Konuşmacı, 2010 referandumundan önce Cemaat, Ergenekon ve Balyoz soruşturmaları yürütebilmek için Hakimler ve Savcılar Kurulu'na Adalet Bakanı ve Müsteşarı toplantıya sokulmadığını anlatıyor.
- Adalet Bakanlığı'nın HSK'nın çalışmalarını askıya aldığını iddia ediyor ve bunun anayasayı askıya almak olduğunu savunuyor.
- Yargıtay'da 160 üyeden 140'ını Fethullah Gülen'e vermek için pazarlık edildiğini iddia ediyor.
- 19:02Anayasa Değişiklikleri ve Yargı
- Konuşmacı, 2007'de yapılan anayasa değişikliğinin yargı sistemini Cemaate teslim ettiğini belirtiyor.
- Anayasanın 10. maddesinin etnik köken, dini, mezhebi, dili ve cinsel yönelim yönünden ayrımcılık yapılamayacağını belirttiğini söylüyor.
- AKP'nin Boğaziçi'ndeki olaylara ilişkin tutumunu eleştiriyor.
- 20:12Anayasa Değişiklikleri ve Masumiyet Karinesi
- Konuşmacı, LGBT sapkınları ve teröristlerin anayasayı nasıl değiştirmeleri gerektiğini sorguluyor.
- 38. madde, hukukun genel ilkelerinden biri olarak suçluluğu hükmen sabit oluncaya kadar kimse suçlu sayılmaz (masumiyet karinesi) prensibini belirtiyor.
- Konuşmacı, 2004 yılında Ceza Muhakemesi Kanunu'nda Bekir Bozdağ'ın belirli suçlarda tutukluluk süresinin on yıl olacağını teklif ettiğini ve bu teklifin Ergenekon olayından önce yapıldığını belirtiyor.
- 23:14Anayasa Değişiklikleri ve Yargı Sistemi
- Türk Ceza Kanunu'nun 277. maddesi eskiden savcıyı veya hakimi bir soruşturmayla yargılamada etkileyen kişilere ceza vermeyi öngörürken, şimdi sadece hakimi etkilemek suç olmaktan çıkarıldı.
- Konuşmacı, 2017 ve 2010'da yapılan anayasa değişikliklerinin yanlış olduğunu ve yeni bir anayasa yapılması gerektiğini savunuyor.
- Konuşmacı, 41 yıllık anayasacı olduğunu ve Türkiye Cumhuriyeti'nde doğru dürüst yaşamaktan başka hiçbir şey istemeyen tek adam rejimini istemeyen insanlar olduğunu belirtiyor.
- 25:13Yavuz Atar'ın Anayasa Görüşleri
- Yavuz Atar, AK Parti ve MHP'nin anayasa çalışmalarını yürütmek üzere üzerinde uzlaştıkları ve bu süreci yönetecek olan profesör, anayasacı ve hukukçu olarak tanıtılıyor.
- Atar, anayasanın sistematik sorunları olduğunu, darbeden sonra yapılan vesayete ilişkin kurumsal yapıların tam olarak anayasadan temizlenmediğini ve anayasanın dilinde sorun olduğunu belirtiyor.
- Atar, yeni anayasanın tümüyle sıfırdan yapılması gerektiğini, bu sayede anayasanın meşruiyetinin güçleneceğini ve anayasanın tarihinin 2023 olarak değiştirilmesi gerektiğini savunuyor.
- 28:09Anayasa Uygulaması ve Eleştiriler
- Konuşmacı, mevcut anayasaya uymayan bir siyasi iktidarın anayasa yapmasının mantıksız olduğunu ve Anayasa Mahkemesi'nin kararlarının uygulanmadığını belirtiyor.
- Konuşmacı, Türkiye'nin anayasalı ancak anayasal bir devlet olmadığını ve mevcut anayasaya uymayan bir iktidarın anayasa yapmasının anlamsız olduğunu vurguluyor.
- Konuşmacı, Türkiye Cumhuriyeti'nde bir anayasa yapacaksanız önünüze koyup koyacağınız şeyin 1961 Anayasası olduğunu ve bu anayasayı aşan bir anayasa yaparsanız Türkiye Cumhuriyeti'nin anayasacılık hukukunda bir gelişme olacağını belirtiyor.
- 31:50Anayasa Tartışmaları
- Konuşmacı, 82 anayasasının Atatürkçülükle ilgili maddeleri ve "başlangıç sorunlu" ifadesini eleştiriyor.
- Yavuz Atar'ın 2007 yılında Ergun Özbudun tarafından piyasaya sürülen anayasada Anayasa Mahkemesi'ni siyasete bağlama ve temel hak ve özgürlükleri güvencesiz sayma gibi değişiklikler yaptığını belirtiyor.
- Konuşmacı, muhalefet bloğundan gelen "gel gel" çağrılarını eleştirerek, CHP'yi darbe anayasasını kaldırmakla kandırabileceklerini sorguluyor.
- 34:19Anayasa Değişiklikleri ve İktidar
- Konuşmacı, 1961'den sonra Türkiye'de yapılmış anayasa değişikliklerini eleştirerek, 82 anayasasının iktidar partilerinin en sevdiği anayasa olduğunu belirtiyor.
- AKP iktidara geldiğinden beri anayasa karnesinin sıfır olduğunu ve hiçbir anayasa yapamadıklarını vurguluyor.
- Abdülhamit Gül'ün 2007'de anayasanın mimarı olduğunu ancak 2,5 yıl sonra "bu anayasa çok kötü, problemlerini çözememiş" dediğini eleştiriyor.
- 37:16Anayasa Mahkemesi ve Yerel Yönetimler
- Yavuz Atar'ın Anayasa Mahkemesi ile ilgili 2007'de ciddi bir değişiklik yapılamadığını, ancak yeniden yapılandırılması gerektiğini belirtiyor.
- Yerel yönetimlerle ilgili güçlendirici düzenlemeler yapılabilir ancak Türkiye'nin mevcut üniter yapısını bozucu bir düzenleme yapılmamalı olduğunu vurguluyor.
- Konuşmacı, anayasa hukukunda "mahkeme paketleme" kavramını kullanarak, Anayasa Mahkemesi'nin ele geçirilmesi çabalarını eleştiriyor.
- 40:12Anayasa Yapma Süreci
- Konuşmacı, Türkiye'nin ciddi bir ülke olduğunu ve 61, 21 ve 24 anayasalarını yapmış olduğunu belirtiyor.
- Anayasa yapmanın zor bir iş olmadığını, sadece niyetin önemli olduğunu vurguluyor.
- 2007'de Ergun Özbudun komisyonunun içinde Zühtü Aslan'ın olağanüstü hal kanun hükmünde kararnamelerin denetlenemeyeceğini söylediğini, ancak Zühtü Aslan'ın Anayasa Mahkemesi başkanı olduktan sonra "hükümetler ne yaparsa yapar, ben karışmam" kararını verdiğini anlatıyor.
- 43:46Anayasa Yapma Süreci Hakkında Değerlendirme
- Türkiye'de anayasa yapmak için 360 oy gerekiyor, ancak muhalefet partilerinden biri "güzel bir anayasa yapacağız" derse, bu oyunun içindedir ve 360 oy bulunamaz.
- Anayasanın 101 ve 116. maddesi açık olduğu için ön seçime gidilemez, bu nedenle iktidar sıkışmış vaziyettedir.
- Konuşmacı, 28 Şubat öncesinde ve 1980 öncesinde yaşadıkları olayları hatırlatıyor ve benzer senaryoların tekrarlanabileceğini düşünüyor.
- 46:28Anayasa Tartışmasının Endişeleri
- Konuşmacı, iktidarın bile farkında olmadığı bir gerginlik ortamının hazırlanarak birilerinin balık avlayabileceğini düşünüyor.
- 2011'de de ilk dört maddeyi değiştirmek için benzer bir teklif yapılmış, ancak CHP ve MHP'nin karşı çıkmasıyla durmuştu.
- Türkiye'nin kendi anayasasını, 61 Anayasası gibi günün koşullarına uygun, herkesi içine alacak bir kurucu meclisle yapabileceğini, ancak gece 10'dan sabah 6'ya kadar hiç kimseye sormadan kendi kendine yapıp sonra beğenmedik diyen bir partiye kimse kusura bakmayacağını belirtiyor.