Buradasın
Türkiye'de Anayasa Değişiklikleri Üzerine Siyasi Değerlendirme
youtube.com/watch?v=eRs0rTx2USEYapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, bir televizyon programında sunucu ile Meclis Başkanı olarak görev yapmış Ömer Ezgi adlı siyasetçi arasında geçen bir röportajdır. Ömer Ezgi, siyasi tecrübesi olan ve Milliyetçi Hareket Partisi Genel Başkanı Bahçeli'nin özerk bölge açıklamalarına tepki veren bir siyasetçidir.
- Videoda, Türkiye'de gerçekleştirilecek anayasa değişiklikleri detaylı olarak ele alınmaktadır. Konuşmacı, cumhurbaşkanının kararnamelerle bakanlıkların kurulması, kaldırılması ve teşkilat yapısının düzenlenmesi konusunu, meclisin denetim mekanizmalarının nasıl etkilendiğini ve gensoru müessesesinin önemi hakkında bilgiler vermektedir.
- Ayrıca, anayasanın ilk dört maddesinin değiştirilemezliği, referandum yoluyla bu maddelerin nasıl değiştirilebileceği ve 2019 seçimlerinde cumhurbaşkanı dışında bir kişinin seçilmesi durumunda anayasa değişikliklerinin anayasadan çıkarılmasını isteyen ilk parti olacağını belirten Ömer Ezgi'nin görüşleri de videoda yer almaktadır.
- 00:54Milliyetçi Hareket Partisi Genel Başkanı'nın Tepkisi
- Milliyetçi Hareket Partisi Genel Başkanı, saray danışmanlarının özerk bölgeye veya eyalet sistemine geçiş açıklamalarına şiddetli tepki gösterdi.
- Bahçeli'nin bu çıkışını referanduma iki gün kala doğru bir davranış olarak değerlendirdiler.
- Cumhurbaşkanı'nın "danışmanlarıma değil bana bak" diyerek fetçe davranışını yakıştırmadılar.
- 03:09Anayasa Değişiklikleri ve Gelecek
- 2019'da yapılacak seçimlerde şimdiki Cumhurbaşkanı değil başkası seçilirse, AKAD ilk parti olarak 2010 yılındaki değişikliklerin de anayasadan çıkarılmasını isteyecek.
- Cumhurbaşkanı'nın partisinin genel başkanı olmasının zorlukları var; partinin dışında kalırsa partisinde sıkıntılar doğabilir veya aday olmama ihtimali olabilir.
- Cumhurbaşkanı'nın hem cumhurbaşkanı hem de genel başkanlık yapması, AKP'nin genel başkanlığını da üstlenmiş olacak.
- 06:04Cumhurbaşkanı'nın Parti Genel Başkanı Olmasının Etkileri
- Cumhurbaşkanı adaylığı devam ettiğinde, cumhurbaşkanı seçimi ile bir ön seçim yapıldığında siyasi partilerin milletvekili seçimleri de bir arada yapılıyor.
- Cumhurbaşkanı tek başına erken seçime götürebiliyor, bu da Türkiye Büyük Millet Meclisi'ne tehdit oluşturuyor.
- Cumhurbaşkanı'nın mensup olduğu partiden gelen kanunlar, diğer partilerin grup başkan vekillerini ikna etmek için "ön seçim kararı alır" tehdidiyle meclisten geçirilmeye çalışılıyor.
- 12:24Yeni Sistemde Yasama Gücü
- Yeni sistemde yasama eskiye oranla çok daha güçlenecek, hükümetten bir tasarı gelmeyeceği için yasama görevini parlamento yapacak.
- Meclis başkanı olarak, yeni sistemde milletvekilleri daha özgür ve rahat kanun çıkaramayacaklar, durum eskisinden daha kötü hale gelecek.
- Bakanlar Kurulu ortadan kalkacak ve yerine Cumhurbaşkanı'nın kendine en yakın bulduğu kişilerden oluşan bir kurula geçilecek.
- 14:29Bakanlıkların Kuruluşu ve Cumhurbaşkanı Kararnamesi
- Bakanlıkların kurulması, kaldırılması, görevleri, yetkileri ve teşkilat yapısı artık kanunla değil, Cumhurbaşkanı kararnamesi ile düzenlenmektedir.
- Cumhurbaşkanı, "Kamu Düzeni Bakanlığı" adında bir bakanlık kurarak, beş vilayetin birleşerek tek vilayet olacağını açıklamıştır.
- Bu bakanlık yapısı ilerde eyalet sistemine kolayca geçebilecek ve federasyonun oluşturulması söz konusu olacağı için mecliste endişe yaratmıştır.
- 16:02Meclisin Kararname Karşıtı Eylemleri
- Meclis, kararnameyi anayasaya ihlal yönüyle Anayasa Mahkemesi'ne götürebilir, ancak CHP bu konuda Anayasa Mahkemesi'ne gitme gereği duymamıştır.
- Meclis, kararnameyi kaldırmak için aynı mealde bir kanun çıkarabilir, ancak bu kanunun çıkması için 301 milletvekili oylaması gerekmektedir.
- Cumhurbaşkanı, kararnamesini yeni kanunla düşürülemeyeceğini iddia ederek, bu durumu Meclis'in çalışma ortamını engellemek için kullanmaktadır.
- 19:09Kanun Çıkarma Süreci ve Veto Mekanizması
- Meclis tarafından çıkarılan kanun, Cumhurbaşkanı tarafından veto edilebilir ve veto edilen yasa 100 bin oy ile çıkması gereken bir süreçle yeniden gündeme gelebilir.
- Veto edilen kanun, Anayasa Mahkemesi'ne iptal için müracaat edilebilir, ancak Anayasa Mahkemesi kararları geriye yürümeyeceği için yapılan yıkım meşru sayılır.
- Anayasanın 106. maddesinin son fıkrasına göre bu hak Cumhurbaşkanı'na verilmiştir.
- 21:50Kararnamelerin Sonuçları ve Meclisin Zayıflaması
- Kararnameler, meşru olmayan yolla bile müsamaha gösterildiğinde Güneydoğu Anadolu Bölgesi'nde yüzlerce şehit verilmesi ve halkın büyük zararlarla karşı karşıya kalması gibi sonuçlar doğurmuştur.
- Kararnameler, Anayasa Mahkemesi'nin iptal edeceği kesin olsa bile, 91 oy ile çıkarılan kanun 301 oy ile tekrar çıkarılıp Anayasa Mahkemesi'ne gidildiğinde, yıkımlar devam edecektir.
- Bu durum Türkiye Büyük Millet Meclisi'nin kuvvetlenmesini değil, zayıflamasını ve nitelikli kanun çıkarma sayılarının yükselmesini sağlayacaktır.
- 24:30Gensoru Müessesesi
- Gensoru müessesesi, kabul edilmemiş olsa bile, hangi bakan hakkında verilmişse yanlışlarının ortaya çıkmasına sebep olan bir uyarıdır.
- Gensoru önergesi kabul edilmese bile, o bakan bundan sonra yapılan yanlışlardan dönme imkanını kazanmış olur.
- Meclis soruşturması gibi konular bu değişiklikte ele alınmış ve değerlendirilmiş olup, bu konuda daha fazla bilgi verilmemiştir.
- 26:12Gensoru ve Meclis Soruşturması Sisteminin Değişimi
- Bakanlar Kurulu'nun yerine geçen yürütme, Cumhurbaşkanı tarafından seçilen kişiler tarafından yürütülüyor, ancak bu kişiler gensoru yoluyla denetlenemiyor.
- Meclis soruşturması açılmasını istemek için 301 milletvekili gerekiyor, ancak bu sayıyı da kaldırmışlar.
- Meclis soruşturması açıldıktan sonra, bir bakanın Yüce Divan'a gönderilebilmesi için 400 milletvekili gerekiyor, bu da mevcut sistemde 276 milletvekili gerekliliğinden çok daha fazla.
- 31:05Anayasanın İlk Dört Maddesi Hakkında Yanlış Bilgiler
- Anayasanın ilk dört maddesi bugün 550 milletvekili tarafından istense bile değiştirilemez.
- Anayasanın ilk dört maddesini değiştirmek için tek yolu, halka referandumla "anayasa dördüncü maddesini iptal edelim" diye yetki istemektir.
- Anayasa dördüncü maddesi halk tarafından referandumla iptal edildikten sonra, bugünkü anayasa değişikliği gibi değişikliğe imkan kalabilecek.