Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, Türkiye Büyük Millet Meclisi eski başkanı ve diğer yetkililerin katıldığı bir sempozyumun açılış konuşmasını içermektedir. Konuşmacı, Türkiye'de ticari uyuşmazlıklar için arabuluculuk uygulamasının genişletilmesi konusunda bilgi vermektedir.
- Video, 1 Ocak itibariyle Türk hukuk sisteminde ticari uyuşmazlıklar için arabuluculuk uygulamasının başlatılması ve bu uygulamanın iş hukuku uyuşmazlıklarındaki başarılı deneyimlerden esinlenerek genişletilmesi üzerine odaklanmaktadır. Konuşmacı, iş mahkemelerinde açılan dava sayısının 2017'den 2018'e kadar 210 bin'den 92 bin'e düştüğünü ve bu sistemin uzlaşma kültürüne katkı sağladığını belirtmektedir.
- Sunumda ayrıca, yargı reformu kapsamında hedef süre uygulaması ve elektronik tebligat gibi yeni düzenlemelerin uygulanacağı, hakim ve savcıların eğitiminin artırılması için hakim-savcı yardımcılığı müessesesinin oluşturulacağı bilgisi paylaşılmaktadır. Konuşmacı, gelecekte aile hukuku ve tüketici uyuşmazlıklarında da benzer sistemlerin oluşturulacağını açıklamaktadır.
- 00:17Sempozyum Açılışı ve Arabuluculuk Uygulaması
- Konuşmacı, Türkiye Büyük Millet Meclisi önceki başkanı, TOP başkanı, milletvekiller, HSK başkan vekili, üyeler, yüksek yargı mensupları, hakim ve savcılar, sivil toplum kuruluşları temsilcileri, akademisyenler ve basın mensuplarına selamlaşıyor.
- 1 Ocak tarihinden itibaren Türk hukuk sisteminde işçi- işveren arasındaki uyuşmazlıkların arabuluculukla sonuçlandırılması uygulaması, ticari uyuşmazlıklar içinde de uygulanmaya başlandı.
- İş hukuku uyuşmazlıklarının çözümü noktasında başarılı sonuçlar elde edildiği için bu uygulamanın genişletilmesi için bir adım atıldı.
- 02:04Arabuluculuk Sisteminin Önemi
- Arabuluculuk, uyuşmazlığı derinleştirmeden çözmenin bir yoludur ve her iki tarafın da kazandığı bir sistemdir.
- Arabuluculuk daha az masrafla sonuçlanmak, barışçıl çözüm ve adaleti en kısa sürede tesis etmek demektir.
- Toplumun sorunu çözme kapasitesini geliştiren bu tür alternatif yöntemler gittikçe artan bir ilgi görmektedir.
- 02:49Tarihsel ve Kültürel Bağlam
- Bu uygulamalar toplumsal ve iş hayatında var olup, Kur'an-ı Kerim'de "aranızı düzeltin" tavsiyesi ve Hz. Ömer'in "mahkemelerde husumetler bitmez, arayı bulun" sözü bu konuda önemli referanslardır.
- Kınalızade Ali Efendi de muhabbetin sulhun önemine vurgu yapmıştır.
- Ahilik geleneği de bu konuda önemli bir yer tutmakta ve birçok meselenin ahilik hukuku çerçevesinde çözümlendiği görülmektedir.
- 04:25Arabuluculuk Sisteminin Alternatif Değil Tamamlayıcı Olması
- Alternatif sözü bizi yanıltmasın, adaletin alternatifi yoktur; alternatif sıfatı hep alternatif olarak ifade edilse de mevcut kurumsal mekanizmaları tamamlayan bir yöntemdir.
- İhtilafların çözümünde mahkemeler olmazsa olmazdır ve bir ihtilaf çıktığında son sözü söyleyecek olan mahkemelerdir.
- Klasik dava hak arama yolları gerekli ama yeterli değildir; sosyal ve ekonomik gelişmelere bağlı olarak ihtilafların çeşitlendiği bir çağda çözümü de çeşitlendirmek önemlidir.
- 05:26Ekonomik ve Hukuki Bağlantı
- İhtilafların mahkemeye taşınmadan hızlı ve adil çözümündeki sosyal yarar, mahkemelerin iş yükünü hafifletmekten çok daha büyüktür.
- Ekonominin belirsizliğe tahammülü yoktur ve ihtilafları derinleştirme lüksü de yoktur.
- Hukuki güvensizlik ve belirsizlik ekonomik belirsizliği doğurur; bir ülkede hukuk ne kadar güçlüyse ekonomi o kadar güçlüdür.
- 06:12Hukukun Ekonomik Gelişime Etkisi
- Hukukun güvence fonksiyonu, yatırımların artması ve ülkenin gelişimi anlamında önemli bir anlam oluşturmaktadır.
- Sonuçları öngörülebilir bir hukuk düzeni, kalkınmanın, ekonomik refahın, istikrarın ve büyümenin temel şartıdır.
- Ekonomik refahın temeli üretimdir, istihdamdır ve ticari faaliyetlerdir; hukuk ise bu faaliyetleri kısıtlayan veya kolaylaştıran bir işlev görebilir.
- 07:28Hukukun Kolaylaştırıcı Rolü
- Tercihimiz hukukun kolaylaştırıcı rolü üzerinde olmalı; hukuk kolaylaştırmalı, zorlaştırmamalıdır.
- Sanayi, üretim ve ticaret çarkının daha hızlı işlemesi temel hedefimizdir; hukuk, üretim çarkının dönmesini engelleyen değil, daha hızlı işlemesi için bir araç olmalıdır.
- İş ve yatırım ortamını iyileştirmesine yönelik önemli çalışmalar yapıldı ve Dünya Bankası raporuna göre Türkiye 60. sıradan 2018 Ekim itibariyle 43. sıraya yükseldi.
- 09:51Arabuluculuk Sisteminin Avantajları
- Halihazırda ilk derece mahkemelerinde ticari davaların ortalama görülme süresi 541 gündür, istinaf ve kanun yolunu koyduğumuzda bu süre 1000 günü aşmaktadır.
- Arabuluculuk sisteminde bu uyuşmazlıklar bazen birkaç saat, bazen birkaç gün, birkaç haftada sonuçlanabilmektedir ve ekonomik olarak daha ucuzdur.
- Arabuluculuk sisteminde tarafların süreci yönettiği bir sonuçtur ve sürecin gizliliği ticari sırların koruması anlamda önemli bir düzenlemedir.
- 10:59İş Uyuşmazlıkları Kanunu ve Arabuluculuk Uygulaması
- 2017 yılının sonunda iş mahkemeleri kanunu yenilerken zorunlu arabuluculuk uygulaması olarak iş uyuşmazlıklarını getirmişlerdir.
- Bu uygulamanın temel amacı hem işçi hem işverenin hukuki tatmini sağlamaktır; işçi alı teri kurumadan alacağını alsın, işveren de işçisiyle nizalı duruma düşmeden borcunu ödesin.
- Bu uygulamanın birinci yılında 31 Aralık 2018 itibariyle 355 bin uyuşmazlığın %70'i arabulucular önünde çözüme kavuştu.
- 12:10Arabuluculuk Sisteminin Başarısı
- Anlaşmayla sonuçlanan ihtilaf sayısı 238 bin civarındadır ve bu sayı yaklaşık 238 mahkemenin iş yüküne denktir.
- İş mahkemelerine açılan dava sayısı 2017 yılında 210 bin civarındayken, 2018 yılında 92 bine geriledi.
- Arabuluculuk sistemi, iki tarafın helalleşerek ve uzlaşarak masadan kalkmasını sağlayarak uzlaşma kültürüne önemli katkıda bulunmaktadır.
- 13:14Ticari Uyuşmazlıklar İçin Arabuluculuk
- İş mahkemelerindeki başarıdan sonra, işçi- işveren taraflarının katkılarıyla ticari uyuşmazlıklar için de arabuluculuk sistemi getirildi.
- 2018 yılı verilerine göre 130 binin üzerinde ticari dava bulunmakta ve bu ihtilafların uzaması sanayinin ve ticaretin çarkını olumsuz etkilemektedir.
- Arabuluculuk merkezlerinin açılması ve iş dünyasında uzlaştırma kültürü, bu sisteme önemli katkıda bulunacaktır.
- 14:16Mahkemelerin Dava Sayısının Azalması
- Mahkemelerin dava sayısı azalacak, ancak herkes uzlaşmak zorunda değildir; yüzde 70 uzlaşmış, yüzde 30'da mahkemeye gidilmektedir.
- Hakimlerin daha az dosyaya bakması, daha doğru kararlar çıkarmasına ve yargıya güvenin artmasına katkı sağlayacaktır.
- Geciken adalet adalet değildir inancıyla, uyuşmazlıklara süratle ve adaletle yanıt verme amaçlanmaktadır.
- 15:10Yargı Reformu Süreci
- Yargı reformu süreci tamamlama ve kamuoyuyla paylaşma sürecindeyiz ve arabuluculuğun diğer uyuşmazlıklara da teşvil edilmesini hedefliyoruz.
- Aile uyuşmazlıklarının mahkeme temelli olarak arabuluculuk yoluyla çözülmesi için çalışmalar devam etmektedir.
- Tüketici uyuşmazlıklarının da arabuluculuk sistemi içerisinde mahkeme öncesi bir evre olarak çalışılması sürdürülmektedir.
- 16:03Yargıda Hedef Süre ve Elektronik Tebligat
- Yargıda hedefleri uygulaması 1 Ocak itibariyle başladı ve artık adliyede dava açan veya hakkına dava açılan vatandaşlar davanın ne kadar süreceğini görebilmektedir.
- Elektronik tebligat uygulaması 1 Ocak tarihi itibariyle şirketler için zorunlu olarak başladı ve bu da yargının hızını artıracak bir düzenlemedir.
- Yurt dışında yaşayan şirketler de cep telefonlarından mahkemeden çıkan kararları ve tebligatları anında görebileceklerdir.
- 17:36Yargı Reformunun Temel Yaklaşımı
- Güven veren ve erişilebilir bir adalet sistemi üzerine çalışılıyor ve yargı reformunun temel yaklaşımı da bunun üzerindedir.
- Hakim ve savcıların niteliğinin artırılması için önemli çalışmalar yapılıyor.
- Hakim ve savcı yardımcılığı müessesesi ile hakimlerin ve savcıların yaklaşık 7-8 yıl yüksek lisans meslek öncesi eğitim, teori-pratik eğitimi alması planlanmaktadır.