Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, Avukat Fatih Tahancı tarafından sunulan bir ceza hukuku eğitim içeriğidir. Avukat, Ceza Mahkemesi Kanunu'nun 172. maddesinde düzenlenen "kovuşturmaya yer olmadığına dair karar" (takipsizlik kararı) konusunu detaylı şekilde anlatmaktadır.
- Video, takipsizlik kararı ne olduğu, hangi durumlarda verildiği ve sonuçları hakkında bilgi vermektedir. İlk bölümde takipsizlik kararı ve itiraz süreci açıklanırken, ikinci bölümde Anayasa Mahkemesi ve Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi'ne başvuru süreçleri ile haksız gözaltı, tutuklama ve güvenlik tedbirlerinden kaynaklı tazminat davası açma hakları ele alınmaktadır.
- Videoda ayrıca uyuşturucu madde suçları, örgütlü suçlar ve terör örgütü üyeliği gibi suçlarda beraat eden kişilerin tazminat davası açabilme durumları vurgulanmakta ve takipsizlik kararı verilen durumlarda yeni delil ortaya çıkmadıkça aynı fiilden dolayı dava açılamayacağı belirtilmektedir.
- 00:13Kovuşturmaya Yer Olmadığına Dair Karar
- Videonun konusu kovuşturmaya yer olmadığına dair karar (takipsizlik kararı) ve Ceza Muhakemesi Kanunu'nun 172. maddesinde düzenlenen bu kararın ne olduğu anlatılacak.
- Ceza Mahkemesi Kanunu'nun 172. maddesine göre, Cumhuriyet Savcısı, soruşturma evresi sonunda kamu davasının açılması için yeterli şüphe oluşturacak delil elde edilememesi veya kovuşturma olanağının bulunmaması hallerinde kovuşturmaya yer olmadığına dair karar verir.
- Bu karar şüpheliye, şikayette bulunanlara ve suça zarar göre ile önceden ifadesi alınmış veya sorguya çekilmiş kişilere tebliğ edilir ve kararda itiraz hakkı, süreci ve merci gösterilir.
- 01:07Soruşturma Süreci ve Kovuşturmaya Yer Olmadığına Dair Karar
- Suç şüphesi ortaya çıktığında, Cumhuriyet Savcısı soruşturma sürecini başlatır ve delilleri toplar.
- Yeterli suç şüphesi varsa iddianame düzenlenir ve dosya ceza mahkemesine gönderilir, ancak yeterli şüphenin ortaya çıkmadığı veya kovuşturma olanağının bulunmadığı durumlarda takipsizlik kararı verilir.
- Takipsizlik kararı şüpheliye, şikayette bulunanlara ve suça zarar göre ile önceden ifadesi alınmış veya sorguya çekilmiş kişilere tebliğ edilir.
- 02:49Takipsizlik Kararına Karşı İtiraz
- Takipsizlik kararına karşı itiraz, sulh ceza hakimliğine tebliğden itibaren dilekçeyle verilebilir.
- Sulh ceza hakimliği itirazı inceler ve ya reddeder ya da kabul ederek dosyayı Cumhuriyet Savcısına gönderir.
- Savcı, itirazın gerekçeleriyle birlikte yeni deliller varsa iddianame düzenleyerek dosyayı mahkemeye gönderir.
- 03:36Yeterli Delil Elde Edilememesi Durumları
- Yeterli delil elde edilememesi, şüphelilerin tespit edilememesi, kamera görüntüsü, parmak izi, DNA testi veya tanık bulunmaması durumlarında oluşur.
- Tehdit ve hakaret suçlarından karşılıklı şikayetlerde, iddiaların üçüncü bir kişi tarafından veya ses/görüntü cihazı tarafından desteklenmemesi sonucunda takipsizlik kararı verilir.
- Basit tıbbi müdahaleyle geçilecek kasten yaralama dosyalarında, zamanında hastaneye gidilmediği veya adli delil ortaya konulmadığı durumlarda takipsizlik kararı verilir.
- 05:11Kovuşturma Olanağının Bulunmadığı Durumlar
- Kovuşturma olanağının bulunmadığı durumlar: şikayet şartının gerçekleşmemesi, adalet bakanlığı iznine bağlı suçlarda izin verilmemesi, dava maraşımı süresinin geçmiş olması.
- Yaş küçüklüğü meselesi (12 yaşından altı çocuklar) ve suçun affedilmesi durumlarında da kovuşturma olanağı bulunmaz.
- Şüphelinin cezai sorumluluğu olmadığı durumda da takipsizlik kararı verilir.
- 07:04Takipsizlik Kararının Sonuçları
- Takipsizlik kararı verildikten sonra, yeni delil ortaya çıkmadıkça aynı fiilden dolayı dava açılamaz.
- Şüpheliler sonradan tespit edilirse, kamera görüntüsü veya tanık bilgisi ortaya çıkarılırsa, iddianame düzenlenmesi mümkün olabilir.
- Ek kovuşturmaya yer olmadığına dair karar, birden fazla suç iddiası bulunduğu durumlarda, bazı suçlardan iddianame düzenlenirken diğerlerinden takipsizlik kararı verilmesi durumunda verilir.
- 09:40Anayasa Mahkemesi ve Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi Başvuruları
- Şikayetçi olan ve güçlü delilleri olan kişilerin hakkından takipsizlik kararı verildiği durumda, sulh ceza hakimliğine itiraz yapıp reddedildikten sonra, tebliğden itibaren 30 gün içinde Anayasa Mahkemesi'ne bireysel başvuru yapılabilir.
- Anayasa Mahkemesi'ne yapılan bireysel başvuru reddedilirse, tebliğden itibaren 4 ay içinde Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi'ne bireysel başvuru yapılabilir.
- 10:44Haksız Güvenlik Tedbirlerinden Kaynaklı Tazminat Davası
- Şüpheli olan kişilerin hakkından takipsizlik kararı verildiğinde, soruşturma evresinde gözaltı, tutuklama, yurtdışı çıkış yasağı, ev hapsi gibi güvenlik tedbirlerine maruz kaldıkları durumlarda tazminat davası açma hakkı vardır.
- Özellikle uyuşturucu madde suçları, örgütlü suçlar, terör örgütü üyeliği ve anayasa ortadan kalma suçlarında beraat eden kişilerin, haksız yere gözaltına alındıkları veya tutuklandıkları durumlarda maddi ve manevi tazminat davası açma hakkı vardır.