• Buradasın

    Siyasi Tartışma: Yap-İşlet-Devret Modeli ve Tiksindirici Borç Kavramı

    youtube.com/watch?v=jtaSO5YP6Bg

    Yapay zekadan makale özeti

    • Bu video, bir siyasi tartışma programı formatında olup, sunucu ve konuklar arasında geçen bir sohbeti içermektedir. Konuklar arasında gazeteci, siyasi analistler ve hukukçu Salih Çorak bulunmaktadır.
    • Video, Kanal İstanbul projesi ve yap- işlet- devret modeli etrafında dönen tartışmaları ele alıyor. Özellikle Meral Akşener'in "tiksindirici borç" kavramını kullanması üzerine odaklanılarak, bu kavramın uluslararası hukuk literatüründe ne anlama geldiği, tarihsel örnekleri ve Türkiye'nin bu kavramla ilgili durumu tartışılmaktadır.
    • Konuşmacılar, muhalefetin iktidara geldiğinde projeleri ödemeyeceğini söylemesinin hukuki ve devlet devamlılığıyla bağdaşmadığını tartışırken, Salih Çorak uluslararası hukukta "tiksindirici borç" kavramının olmadığını, emperyal ülkelerin sömürge ülkeler üzerinde oluşturduğu hegemonya sonucunda ortaya çıkan borçlar olduğunu belirtmektedir. Ayrıca Atatürk'ün Osmanlı'nın borçlarını ödememesi gibi tarihsel örnekler de tartışmanın bir parçası olarak ele alınmaktadır.
    Kemal Kılıçdaroğlu'nun Yabancı Dilde Mesajları
    • Kemal Kılıçdaroğlu'nun yabancı dilde mesajlar atması ve iktidara geldiklerinde projeye kredi verenlerin borcunu ödemeyeceklerini söylemesi eleştiriliyor.
    • Devlette devamlılık olduğu için, iktidara gelenlerin önceki hükümetin borçlarını ödemeyeceklerini söylemesi hukuki bir sorun ve devlet devamlılığıyla bağdaşmıyor.
    • Projenin Türkiye'nin içinde bulunduğu koşullar itibariyle gerekliliği olmadığı ve bir israf olduğu belirtiliyor.
    01:51Vergi Sistemi ve Uluslararası Tahkim
    • Türkiye'de hiçbir parti köprü geçişlerini, otoyolları bedava yapacağını veya vergileri azaltacağını söylemiyor.
    • Otomobil fiyatları yüksek olmasına rağmen, devletin üzerine çok fazla vergi koyduğu belirtiliyor.
    • Türkiye dahil 150 devlet uluslararası tahkime imza atmış durumda ve bu durumda iktidarın "iktidar olursam" diyerek şartları kabul etmemesi mümkün değil.
    02:50Tiksindirici Borç Kavramı
    • Meral Hanım'ın "tiksindirici borç" kavramını kullandığı ve bu kavramın arkasında diktatör hükümet olduğu belirtiliyor.
    • Tiksindirici borç kavramı, demokratik olarak seçimde kazananın benden önceki diktatörlerin cebine attığı parayı ödemeyeceğini ifade ediyor.
    • Yap- işlet- devret modeli ile bağlantılı olarak, "söke söke alırlar" ifadesi eleştiriliyor.
    03:53Yap- İşlet- Devret Modeli
    • Yap- işlet- devret modeli Turgut Özal'la birlikte başlayan, Türkiye'ye yeni gelen ve Avrupa'da yaygın olan bir sistem.
    • Bu modelde devletin cebinden para çıkmıyor, yatırımcı projeyi yapıyor ve belirli bir süre sonra devlete devretmek zorunda.
    • Türkiye'de yap- işlet- devret modeliyle yapılan projelerin devretmediği, devretme süresinin dolduğu halde devredilmeyen projelerin olduğu belirtiliyor.
    06:21Özelleştirme Süreci
    • Özal döneminde özelleştirilen KİT'lerin önce zarara sokulup kar etmez hale getirildiği ve sonra politikacıların arpalığı olduğu propagandası yapıldığı belirtiliyor.
    • Bazı arsaların bir liraya satıldığı ve bazı bankaların özelleştirildiği ifade ediliyor.
    • Yap- işlet- devret modeliyle Kanal İstanbul'un yapılması durumunda, muhalefetin "biz bunu ödemeyiz" demesinin hiçbir anlam taşımadığı, çünkü devlet borçlanmadığı belirtiliyor.
    08:12Vergi Sistemi Eleştirisi
    • Türkiye'de herkesin kooperatif muhabbeti olduğu ve ev sahibi olmak istediği belirtiliyor.
    • Devletin vatandaşlardan topladığı vergileri vatandaşlara hangi hizmetle döndürdüğü sorgulanıyor.
    • Muhalefetin esnaftan alınan vergileri kaldıracağını söylemediği ve ne iktidar ne muhalefet otoyol ve köprü geçişlerini bedava yapacağını söylemediği eleştiriliyor.
    10:24Tiksindirici Borç Kavramı
    • Tiksindirici borç, iğrenç borç veya korkunç borç olarak tanımlanır ve bir ülkenin despotik hükümetinin yerine gelen demokratik hükümetin, kendinden önce gelen yönetimin edindiği borçların devletin yararına değil, yolsuzluk içinde diktatörün cebine para attığı borçları ifade eder.
    • Tiksindirici borç literatürde, kanunları kendisine göre esnetip yolsuzluk içinde diktatörün kendisinin veya bir zümrenin çıkarlarına yönelik yapıldığını öne sürerek geri ödemek istemediği borçları ifade eder.
    • Meral Akşener, Erdoğan'ı diktatör olarak nitelendirerek "tiksindirici borç" kavramını kullanarak uluslararası borçları ödemeyeceğini belirtmiştir.
    12:10Tiksindirici Borç Kavramının Tarihi Örnekleri
    • Tarihte Meksika, Küba, Kosta Rika, Irak, Ekvador, Haiti ve Türkiye gibi ülkeler bu hukuktan yararlanarak diktatörlerin yaptığı tiksindirici borçların devlete ait olmadığını öne sürerek, İspanya, İngiltere ve Amerika gibi ülkelere ve buradaki şirketlerin borçlarını ödemedi.
    • Türkiye'de Kenan Evren döneminde yapılan herhangi bir anlaşmayı sonraki hükümetler (Özal gibi) özlemiş, bu durum uluslararası hakime gidince kullanılmıştır.
    • Meral Akşener'in bu ağır ithamı üzerine AKP'den bir cevap çıkmamıştır.
    13:54Tiksindirici Borç Kavramının Önemi ve Tepkiler
    • Tiksindirici borç kavramı çok ağır bir ifadedir ve uluslararası literatüre göre farklı bir anlam taşır.
    • Kemal Kılıçdaroğlu da farklı dillerde mesaj atarak aynı şeyi söylemiştir.
    • Bu kavram, Türk toplumunda günlük dildeki sıradan bir ifade gibi algılanırken, uluslararası literatürde anlamı çok farklıdır ve yabancı yatırımcılar tarafından ülkeyi şikayet etmek için kullanılabilir.
    15:13AKP'nin Tepkisi ve Eleştiriler
    • AKP'den Trabzon milletvekili Salih Çorak, uluslararası hukuk kavramında tiksindirici borç diye bir kavram olmadığını belirtmiştir.
    • Salih Çorak'a göre tiksindirici borç, emperyal ülkelerin sömürge ülkeler üzerinde oluşturdukları hegemonya sonucunda o ülkeleri kendilerine borçlandırma düzeneğine ve bu düzenek sonrasında farklı bir yönetim anlayışı olduğunda itiraz mekanizması olarak değerlendirilen bir kavramdır.
    • Türkiye'nin hiçbir zaman bir sömürge ülkesi olmadığı, 100 yıl önce bağımsızlık savaşı vermiş bir ülke olduğu vurgulanmıştır.
    17:52Atatürk Dönemi ve Borç Ödeme Sorunu
    • Atatürk, Vahdettin için iğrenç ve mülevves diyordu ancak Osmanlı'nın borçlarını ödemem demedi.
    • Atatürk yeni bir devlet kurmuş olsa da, padişahlık bittiği için Osmanlı'nın borçlarını ödemeye devam etmiştir.
    • Meral Akşener'in bu kavramları kullanması ve açıklaması gerektiği, sözü söyleyip kaçmak yerine neyi kastedtiğini açıklaması gerektiği belirtilmiştir.

    Yanıtı değerlendir

  • Yazeka sinir ağı makaleleri veya videoları özetliyor