Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, Baro Vizyonda programında sunucu ve Prof. Dr. Baki Kuru arasında geçen bir hukuki sohbet formatında başlayıp, daha sonra bir hukuk dersi formatında devam etmektedir. Prof. Dr. Baki Kuru, 1963 yılında "Tespit Davaları" kitabını yazmış ve Türk hukukunda tespit davalarının gelişimini anlatmaktadır.
- Videoda menfi tespit davalarının tanımı, tarihsel gelişimi, Türkiye'deki uygulaması ve İcra İflas Kanunu'ndaki yeri detaylı olarak ele alınmaktadır. Borçluların borçlu olmadığını ispatlamak için menfi tespit davası açabilecekleri, bu davada ihtiyati tedbir kararı alarak icra takibini durdurabilecekleri anlatılmaktadır.
- Video, üç bölümlük bir ders serisinin ikinci bölümüdür ve imza inkar durumunda menfi tespit davasının nasıl uygulanacağı, tazminat konusu ve istidat davası ile ilişkisi gibi konular da ele alınmaktadır. Ayrıca, 2011'de Yeni Hukuk Muhakemeleri Kanunu ile kanunlaştırılan menfi tespit davalarının Türkiye'deki önemi ve İsviçre'nin 30 yıl sonra Türk hukukundan bu maddeyi benimsediği bilgisi de paylaşılmaktadır.
- 00:31Menfi Tespit Davalarının Tanımı
- Menfi tespit davası, bir hakkın veya hukuki ilişkinin mevcut olmadığının tespiti için açılan davadır ve olumsuz tespit davası olarak da adlandırılır.
- Müspet tespit davasında bir hakkın varlığı iddia edilirken, menfi tespit davasında karşı tarafın iddia ettiği hakkın özellikle alacağın mevcut olmadığını tespiti istenir.
- 01:25Türkiye'de Tespit Davalarının Tarihi
- 1950'li ve 1960'lı yılların başında Türkiye'de tespit davalarının caiz olup olmadığı tartışması vardı ve genel görüş tespit davalarının caiz olmadığı şeklindeydi.
- Prof. Dr. Baki Kuru 1963 yılında tespit davaları kitabını yayınladı ve bu kitap Türkiye'de bilinmeyen bir husus olduğu için Almanya, İsviçre ve Fransız hukukundaki tespit davalarını tanıtmak amacıyla yazıldı.
- Kitap, Yargıtay ve İstanbul Hukuk Fakültesi'nden olumlu tepkiler aldı ve 1970'li yıllarda uygulama hukukumuzda tespit davaları caizmiş gibi kararlar verilmeye başladı.
- 03:19Tespit Davalarının Kanuna Girişi
- Tespit davaları kanunda düzenlenmemişti, ancak 2011'de Yeni Hukuk Muhakemeleri Kanunu ile 106. madde ile Alman hukukundan esinlenerek kaleme alındı.
- İcra ve iflas hukukunda menfi tespit davası için farklı bir ihtiyaç vardı çünkü Türkiye'de ilamsız icra vardı ve borçlu ödeme emrine itiraz etmediyse veya itirazının kaldırıldıysa borcunu ödemek zorunda kalıyordu.
- 1965'te İcra İflas Kanunu değişti ve Prof. İlhan Postacıoğlu ile birlikte menfi tespit davası düzenlendi, böylece borç ödenirse dava devam ederken istidat davası dönüşsün diye bir ilke kararına vardı.
- 06:35Türk Hukukunun İhracatı
- Prof. Dr. Baki Kuru, 5 Kasım 2015'te Ankara Hukuk Fakültesi'nin kuruluş yıldönümünde "biz hep ithalat yapıyoruz, İsviçre'den ithal ediyoruz, Almanya'dan, Fransa'dan kanunlarımızı biraz da ihracat yapalım" dedi.
- Türk İcra İflas Kanunu İsviçre'den alındı, ancak 1965'te kabul edilen 72. maddenin karşılığı olan menfi tespit davası düzenleyen hükümler 30 sene sonra İsviçre İflas Kanunu'na eklendi.
- 2008 yılında İsviçre Zürih Üniversitesi Hukuk Fakültesi Usul ve İcra İflas Hukuku Profesörü Prof. İzak Bayer Çeşme'ye Türkiye'ye geldiğinde, menfi tespit davasının İsviçre'de kabul edilmesinde Türk hukukundan önemli ölçüde istifade edildiğini belirtti.
- 11:47Menfi Tespit Davasının Önemi
- Menfi tespit davası, ilamsız icra durumunda borçlu bir şeyi kaçırdığında veya itiraz süresi bittiğinde icra memurunun kapısına dayanması durumunda kurtuluş yolu sağlar.
- Borçlu, teminat yatırarak ihtiyat tedbir yoluyla icra takibini durdurabilir, eskiden yüzde kırk olan teminat oranı yüzde yirmiye indirildi.
- Menfi tespit davası genel olarak her konuda açılabilir, ancak bir icra takibine konu yapılmış veya yapılacak olan bir alacak için açıldığı zaman 72. maddede ilk yedi fıkrada düzenlenen dava haline gelir.
- 13:00Menfi Tespit Davası ve İcra Takibi
- Borçlu, icra takibi yapılmadan önce menfi tespit davası açarak borçlu olmadığını ispatlayabilir.
- Menfi tespit davasında borçlu, teminat karşılığında ihtiyati tedbirle aleyhine takip yapılmasını durdurabilir.
- Mahkeme ihtiyat tedbir kararı verirse, dava sonucuna kadar icra takibi durur.
- 14:53Menfi Tespit Davasının Önemi
- Menfi tespit davası sonuna kadar her an icra takibini durdurabilir, ancak davacı haksız görülürse yüzde yirmi tazminat alacaklıya gider.
- Bu kurum İsviçre'den alınmış olup, Almanya ve Fransa'da bulunmamaktadır.
- Yabancı devlet aleyhine ilamsız icra takibi yapılamaz diye hüküm koyulmuştur.
- 17:06Menfi Tespit Davasının Uygulanması
- Menfi tespit davası, alacaklı ile borçlu arasındaki dengeyi sağlayarak borçlu aleyhine işleyen icra takibini önler.
- Borçlu, icra mahkemesi basit bir incelemeyle takip kesinleştirildiğinde, ödedikten sonra davayı açsa bile davayı kazanır ama müdaviyi kaybeder.
- Menfi tespit davası, alacaklı takip yapmadan veya takipten sonra takibine devam etmesini önlemek için açılır.
- 18:28Menfi Tespit Davasının Açıldığı Mahkeme
- Menfi tespit davası, ticari nitelikte değilse asli hukuk mahkemesi'nde açılır.
- Ticari nitelikte ise ticaret mahkemesi'nden istenebilir.
- Menfi tespit davasının erken açılması borçlu bakımından istifadeli olup, takip mallar haczedilemez.
- 19:39Menfi Tespit Davasının Sonuçları
- Menfi tespit davasını kaybeden borçlu, icra mahkemesinde mahkum olduğu tazminatı ödemeye mahkum olur.
- Yeni Hukuk Muhakeme Kanunu'nun 209. maddesi, adi bir senetteki yazı veya imza inkar edildiğinde, bu konuda bir karar verilinceye kadar o senet herhangi bir işleme esas alınamaz.
- Yargıtay 19. Cugt Dairesi, addi senetteki imzayı inkar edilerek menfi tespit davası açıldığında teminat verilmeden ihtiyat tedbir kararı verebileceğini belirtmiştir.
- 21:37İcra İflas Kanunu ve Menfi Tespit Davası
- İcra İflas Kanunu 72. maddesi, Hukuk Muhakemeleri Kanunu 209. maddesine göre özel hüküm niteliğindedir.
- Özel hüküm varken genel hüküm uygulanmaz.
- Menfi tespit davası, İsviçre hukukuna alınmış olup, İsviçre'de tazminat konusu bulunmamaktadır.
- 23:47Menfi Tespit Davasının İspat Kuralları
- Menfi tespit davasında görevli mahkeme aynı ispat kuralları ve aynı ispat yükü uygular.
- İspat yükü kime ait değilse, menfi tespit davasında da ona aittir.
- Alacaklı alacaklı olduğunu iddia ederse, alacaklı alacağını ispat etmek zorundadır.
- 24:43Menfi Tespit Davası Devam Ederken Borç Ödenmesi
- Menfi tespit davası devam ederken borçlu borcunu öderse, artık menfi tespit davasını devam ettirmekte hukuki yararı yoktur.
- Borç ödendiği takdirde alacaklının istidat davası açma hakkı vardır.
- Menfi tespit davası devam ederken borç ödenirse, tedbir kararı alınmamış olması nedeniyle davaya istidat davası olarak devam edilir.