Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, İş Bankası'nın kentsel dönüşüm programını sunan bir röportaj formatındadır. Sunucu Zeliha Saraç, Kentsel Dönüşüm ve Hukuk Platformu Yönetim Kurulu Başkanı Profesör Gürsel Öngören ile konuşmaktadır.
- Röportajda kentsel dönüşümün hukuki boyutu, uygulamada yaşanan sorunlar ve vatandaşların haklarını koruma yöntemleri ele alınmaktadır. Konuşmacı, kentsel dönüşümün Türkiye'nin üçte birini ilgilendiren, dünyada benzeri bulunmayan büyük bir proje olduğunu ve çarpık kentleşme sorununun çözümü için yaklaşık 15-20 yıl süreceğini belirtmektedir.
- Röportajda ayrıca İstanbul'daki kentsel dönüşümün halk tarafından nasıl karşılandığı, belediyelerin bu süreçteki rolü ve sorumlulukları tartışılmaktadır. Konuşmacı, kentsel dönüşümün başarılı olabilmesi için belediyelerin doğru kararlar vermesi gerektiğini, inşaat şirketlerinden ziyade belediyelerin mahalleyi, semti ve ilçeyi dönüştürmeleri gerektiğini vurgulamaktadır.
- 00:05Kentsel Dönüşüm Programı ve Platform
- İş Bankası kentsel dönüşüm programını sunmaktadır.
- Kentsel dönüşüm programında inşaat, belediye ve hukuki kısımlar bulunmaktadır.
- Kentsel dönüşüm ve hukuk platformu yönetim kurulu başkanı Profesör Gürsel Öngören programda yer almaktadır.
- 01:04Kentsel Dönüşüm Projelerinin Amacı
- Dönüşüm ve yenileme projeleri, eskiyen, terk edilen ve yıpranan kentsel dokunun değiştirilerek yeniden kente kazandırılmasını amaçlamaktadır.
- Bu projeler sayesinde kentsel gelişime toplumsal, ekonomik ve mekansal olarak yeniden ele alınabilecek ve sorunlu alanlar sağlıklı hale getirilebilecektir.
- Türkiye'de İstanbul'u 2023 hedefine taşıyacak kentsel dönüşüm, olası depremlerin zararlarını en aza indirmek için ülke genelinde seferberlik halinde devam etmektedir.
- 02:08Kentsel Dönüşüm ve Hukuk Platformu
- Kentsel dönüşüm ve hukuk platformu, kentsel yenileme uygulamalarında ortaya çıkabilecek hukuki sorunları önlemek ve yasal altyapıyı yönlendirmek amacıyla kurulmuştur.
- Platform, idari yargı konusunda uzman hukukçu ve öğretim üyeleri tarafından oluşturulmuştur.
- Kentsel dönüşüm hukuk platformu, NF sahipleri ve yenileme projelerini gerçekleştirecek kurumlar arasında fikir ayrılıkları yaşandığında bilgi ihtiyacı duyan herkese hem hukuki hem akademik kapsamda doğru bilgi sağlamayı hedeflemektedir.
- 04:35Platformun Amacı ve Çalışmaları
- Platform, halkın bilgilendirilmesi için kurulmuştur; sadece bakanlığın, il müdürlüğünün veya belediyelerin konuyu anlatmasıyla topluma yayılamayacağı için herkesin elini taşın altına koyması gerekmektedir.
- Platform, yasa ve yönetmelik yapılırken ilgili bakanlıklara ve parlamentoda bu çalışmayı yapan kişilere yol göstermek amacıyla kurulmuştur.
- Platform, mahkemelerde uyuşmazlıklar çözümlenecek hakimlere ve yargı mensuplarına bilimsel görüşler hazırlayarak akademik bilgiler sağlamaktadır.
- 05:45Kentsel Dönüşüm Hukuku ve Türkiye'deki Durum
- Kentsel dönüşüm hukuku, idare hukukunun içerisinde bir bilim dalıdır ve master ve doktora öğrencileri tarafından okutulmaktadır.
- Türkiye'nin üçte birini ilgilendiren kentsel dönüşüm, dünyada gelmiş geçmiş Kaptan sonraki en büyük proje olarak değerlendirilmektedir.
- Türkiye'de var olan binaların üçte biri kentsel dönüşüm kapsamında bulunmaktadır.
- 07:04Kentsel Dönüşümün Tarihsel Gelişimi ve Türkiye'deki Sorunlar
- Kentsel dönüşüm fikirleri, 1800'lerden sonra Paris'te ve İkinci Dünya Savaşı'ndan sonra Avrupa'nın her yerinde bombalanmış şehirlerin yeniden yapılması sürecinde ortaya çıkmıştır.
- Türkiye'de kentsel dönüşümün büyük çapta uygulanmasının sebebi belediyelerin 40-50 yıldır biriktirdiği çarpık kentleşme enkazıdır.
- Türkiye'de çarpık kentleşme oluştuğu için yaklaşık 15-20 yılda temizlenmesi gerekmektedir.
- 08:26Kentsel Dönüşüm Yasasının Amacı ve Uygulanmasındaki Sorunlar
- Kentsel dönüşüm yasasının amacı can ve mal güvenliğini korumak, ancak bazı kentsel dönüşüm simsarları açgözlü ve hırslı insanlar olarak bu işten büyük nemalar kazanmak istiyor.
- Hukukta bu konuda boşluk yok, ancak uygulamada insanlar yeterince bilgili ve bilinçli olmadıkları için karışıklık yaşanıyor ve mağdurlar yaşıyor.
- Kentsel dönüşümün ana amacı yerinde dönüşüm sağlamak, halkı mahallesinden etmeden, var olan yaşam düzeni bozulmadan aynı apartmanda yenilemek ve daire daire vermek.
- 10:20Kentsel Dönüşüm Sürecindeki Sorunlar ve Çözümler
- Bazı kentsel dönüşümlerde bazı binalar yıkılmıyor, ancak yanındaki bina yıkılıyor ve bu durum tozlu, gürültülü ve yanlış yıkım yaratıyor.
- Kanunda halkı ve çevreyi rahatsız edecek inşaat tekniğini kötü uygulayan metotları belediyeler önleyebilecek ve ceza kesebilecek durumda.
- Belediyeler hafta sonu çalışma yasağı uygulamış durumda, şikayette bulunanlar belediyeleri arayarak beyaz masaları arayarak şikayette bulunabilirler.
- 12:37Kentsel Dönüşümde Mağduriyetler ve Hukuki Koruma
- Kentsel dönüşüme giren binalara sahip maliklerin mağduriyetleri var, örneğin riskli alan ilan edilen yerdeki bir vatandaşın evini daire satın alırken bankadan kredi alamaması gibi durumlar yaşanıyor.
- Kanunun amacı yerinde dönüşümü sağlamak, ancak vatandaş itiraz ediyorsa öncelikle bu sebepler karşılanacak ve o kişi mutlu edilerek sistemin içerisine dahil edilmeye çalışılacak.
- Kentsel dönüşümde mağdur edilen kişiler için yirmiyedi çeşit dava açılabilecek ve mahkemeler kentsel dönüşüm sürecini durdurabiliyor.
- 15:43Kentsel Dönüşümde Hukuki yaptırımlar
- Mahkemeler ihtiyati tedbir kararı vererek kentsel dönüşüm sürecini durdurabiliyor ve bu karar uygulandığında mülkiyet yapısı yeniden değişiyor.
- Komşularını haksızca dışarıya atan, tasfiye olmasına neden olan insanlar tazminatla karşı karşıya kalıyor.
- İnşaat firmalarının ve müteahhitlik firmalarının prosedürleri hakk'a uygun bir biçimde yönetmeleri ve kanunda ve yönetmelikte yer alan idari usullere uyarak yapmaları gerekiyor.
- 17:24Kentsel Dönüşüm Davaları ve Riskler
- İnsanlar genellikle kentsel dönüşüm konusunda tamamıyla incelemezler, sadece çok istekli olanlar az istekli olanları ikna edebilir.
- Kentsel dönüşüm sürecinde, müteahhit ile kat malikleri arasında itilaflar yaşanabilir ve bu durumda dava açılabilir.
- Bir örnekte, müteahhit ile kat malikleri arasında cezai şart ve teminat olmayan bir kontrat imzalanmış, mülkiyet paylaşımında haksızlık yapılmış ve mahkeme ihtiyati tedbir kararı vererek yıkım prosedürlerini durdurmuştur.
- 19:02Kentsel Dönüşüm Sürecindeki Tehlikeler
- Riskli bir bina durumunda, devlet vatandaşın can güvenliğini tehlikeye atamaz ve binayı boşaltmak zorundadır.
- İdare mahkemelerinde risk tespit raporlarına karşı yürütmeyi durdurma kararı verilemezken, mahkemeler bu davaları 8-10 ayda bitirirler.
- İnşaat hafriyat aşamasında veya kaba inşaat sırasında mahkeme kararı verildiğinde inşaat durabilir, bu nedenle inşaat firmaları prosedüre uymak zorundadır.
- 20:12Kentsel Dönüşüm Sürecinde Dikkat Edilmesi Gerekenler
- Kentsel dönüşüm sürecinde müteahhitle yapılacak kat karşılığı sözleşmeye dikkat edilmelidir.
- Sözleşmede teminatların olması, kiralar için yazılı olması ve inşaat yapılmazsa zararın engellenmesi için cezai şartların olması gerekir.
- Kat karşılığı inşaat sözleşmelerini uzman hukukçularla pazarlık yaparak şartları belirlemek önemlidir.
- 21:53Kira Yardımı ve Ekonomik Boyut
- Devlet, kentsel dönüşüm sürecinde vatandaşlara aylık 650 lira kira yardımı verir ve bu yardım 18 ay boyunca devam eder.
- Müteahhitle yapılan sözleşmede kira bedeli 1500 TL ise, devletin verdiği 650 lira yeterli olmayabilir ve ek olarak müteahhitten ek kira yardımı talep edilebilir.
- Vatandaşlar kira rayicinin fazlasını elde etmek için rekabet edebilir, bu durumda haksızlık söz konusu olabilir.
- 24:51Kentsel Dönüşümün Amacı ve Dünyadaki Örnekler
- Dünyadaki örneklere bakıldığında, bina bazında, riskli yapı bazında ve riskli alan bazında kentsel dönüşüm yapılmaktadır.
- Türkiye'de temel bir problem olarak çürük, kötü yapılmış ve depreme dayanıklılık standartlarında yapılmamış binalar bulunmaktadır.
- Kentsel dönüşüm, sadece binayı yıkıp yapmak değil, kenti dönüştürmek için otoparklar, eğitim alanları, spor alanları, yeşil alanlar ve yolları genişleterek sosyal ve kültürel donatı alanlarını artırmaktır.
- 27:30Kentsel Dönüşüm ve İstanbul
- Türk insanı toprağa yakın olmak ve sokakla göz alışverişini yapmak ister, ancak yüksek binalarda bu mümkün değil.
- İstanbul'daki kentsel dönüşüm süreci halk tarafından ciddi biçimde yaşanıyor, bazen olumsuz imajlı bazen de olumlu teşviklerle.
- Kentsel dönüşümün %90-95 oranındaki başarı oranını sürdürebilir bir biçimde devam ettirmesi önemlidir.
- 28:19Belediyelerin Rolü ve Sorumluluğu
- Kentsel dönüşümde ağırlıklı projelerin uygulanacağı riskli alanlar belediyelerin organizasyonunda gidiyor.
- Belediyeler kentsel dönüşümde doğru davranırsa güzel kentler, mahalleler ve semtler ortaya çıkacak.
- Belediyeler inşaat firmalarından ziyade sorumluluğu taşıyor çünkü bina yapım, yeşil alan, yol ve otopark gibi kararları veriyor.
- 29:12Kentsel Dönüşümdeki Sorunlar
- Bazı belediyeler inşaat şirketleri kurup bina yapmaya, müteahhitliğe soyunuyorlar.
- Kentsel dönüşümde yoğunluk artırılırken, park, spor salonu, ibadethane ve yeşil alanlar gibi alanlar yeterli şekilde bırakılmıyor.
- Belediyelerin kentsel dönüşümden rant elde etmek değil, mahalleyi, semti ve ilçeyi dönüştürmek olmalı.