Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, hukuk uzmanları arasında geçen bir bilgilendirme oturumu ve sunum formatında hazırlanmış bir eğitim içeriğidir. Konuşmacılar arasında Meral Hanım, Bilal ve Ankara İstinaf Mahkemesi'nden bir yetkili bulunmaktadır.
- Video, iş mahkemeleri kanununda istinaf süreci hakkında kapsamlı bilgiler sunmaktadır. İçerik, esnaf yoluna başvuru süresi, istinaf dilekçesine cevap süresi, katılma yolu ile istinaf ve harç ödemeleri gibi temel konularla başlayıp, ön inceleme ve esastan inceleme uygulamalarına geçmektedir. Ayrıca ikili yargılama sistemi, İstanbul uygulaması ve görev-yetki yönünden yapılan inceleme konuları da ele alınmaktadır.
- Videoda HMK 297 ve 353/1-2 maddeleri gibi yasal düzenlemeler açıklanmakta, Anayasa Mahkemesi ve Yargıtay kararlarına atıfta bulunulmakta ve kamu düzenine aykırılık durumları gibi özel durumlar üzerinde durulmaktadır. Konuşmacılar, farklı uygulamalar ve görev ve yetkili olmayan mahkemelerde dosya gönderme konusundaki görüş farklılıklarını da paylaşmaktadır.
- 00:24Esnaf Yoluna Başvuru Süresi
- Esnaf yoluna başvuru süresi önemli bir konudur ve HMK 345'te iki haftalık süre öngörülmüştür.
- İş Mahkemeleri Kanunu'nda özel bir düzenleme bulunmakta olup, iş mahkemeleri için sekiz günlük süre yürürlüktedir.
- Özel düzenleme her zaman genel düzenlemeden önce uygulanmalıdır.
- 01:30Hükümün Unsurları ve Başvuru Süresi
- HMK 297'de hükmün taşıması gereken unsurlar belirtilmiş olup, Türkiye'de hiçbir hüküm bu unsurları tam olarak taşımamaktadır.
- Sadece İzmir'de bir hakim hanım (Ayşem Yeşim Hanım) HMK 297'ye uygun hüküm oluşturmakta ve duruşmada tevhim etmektedir.
- İş Mahkemeleri Kanunu'nda "tebliğden" denildiği için başvuru süresi tebliğden başlamaktadır.
- 04:43Yargıtay ve Anayasa Mahkemesi Kararları
- HMK'dan önceki kararlarda kısa kararda tevfi edildiği için başvuru süresi tevhimden başlar şeklindeydi.
- HMK'dan sonra 297'ye atıf yapılarak kabul edilmedi.
- Anayasa Mahkemesi'nin kararına dayanarak, hakim yanıltmışsa ve iki haftalık süre yazmışsa hak kaybına sebebiyet vermemelidir denilmiştir.
- 08:21İstinaf Başvurusu ve Süreler
- İstinaf başvurusunda hangi mahkeme yapılacağı, dilekçeye cevap ve reddi, dilekçede neler olması gerektiği konuları ele alınmıştır.
- İstinaf başvurusunda ödenecek harç ve giderler genel olarak anlatılmıştır.
- İstinaf dilekçesinin ilk derece mahkemesince reddi HMK 346 maddesinde düzenlenmiştir.
- 09:34İstinaf Dilekçesine Cevap ve Katılma Yolu
- İstinaf dilekçesine karşı diğer taraf dilekçenin kendisine tebliğinden itibaren iki hafta içerisinde cevap dilekçesi verebilmektedir.
- İş Mahkemesi'nde istinaf süresi sekiz gün iken istinaf dilekçesine cevap süresi iki hafta olarak düzenlenmiştir.
- Katılma yolu ile istinaf düzenlemesi, esnafa gitmeyen tarafa ikinci bir şans tanımaktadır ve bu süre de iki haftadır.
- 11:26Katılma Yolu İstinafın Sınırlamaları
- Katılma yolu istinafa gidenin kaderi asıl istinafa gidenin kaderine bağlıdır.
- Asıl istinaf yoluna başvuran esnaf süresinde gitmediğinde veya kesin karar ile karşılaştığında katılma yolu ile istinaf değerlendirilemez.
- Davacı gitmedi, davalı gitti ve karşı taraf katılma yolu ile istinaf ileti esnafa geldiğinde, dava aleyhine olursa katılma yolu ile istinaf sonuçlandırılamaz.
- 14:15İstinaf Dosyasının Ön İncelemesi
- İstinaf dosyası, bölge adliye mahkemesi hukuk dairesi tarafından esasa girmeden ön inceleme aşamasına alınır.
- Ön inceleme sonunda gerekli şartlar varsa esasa girilir, yoksa talep reddedilir.
- Ön inceleme temel beş nokta üzerinden yapılır ve duruşma söz konusu değildir.
- 14:55Ön İnceleme Konuları
- İlk husus, dosyanın gönderilen bölge adliye mahkemesi hukuk dairesi'nin iş bölümüne girip girmediği incelenir.
- İkinci husus, kararın esnafa başvurulacak nitelikte kesin bir karar olup olmadığıdır.
- Üçüncü husus, başvurunun süresinde (iş mahkemeleri için sekiz günlük, diğer mahkemeler için iki hafta) yapıp yapılmadığıdır.
- Dördüncü husus, başvuru şartlarının yerine getirilip getirilmediği incelenir.
- Beşinci husus, isnaf sebep ve gerekçesinin gösterilip gösterilmediğidir.
- 16:52Kamu Düzeni İncelemesi
- İstinaf sebep ve gerekçesi gösterilmiş ancak diğer unsurlar eksikse, sadece kamu düzeninden inceleme yapılır.
- Yargıtay kararlarında kamu düzeni daha geniş düşünülürken, bölge adliye mahkemeleri daha dar kapsamlı düşünmektedir.
- Kamu düzenine aykırılık, istinaf dilekçesinde belirtilmesi önerilir.
- 18:11İstinaf Mahkemelerinin İnceleme Usulü
- İstinaf mahkemeleri heyet olarak çalışan mahkemelerdir ve inceleme davanın özelliğine göre heyetçe yapılır.
- İş mahkemesi kararları yönünden heyetçe inceleme ayrımı yoktur, genellikle görevlendirilecek üye tarafından dosya incelenir.
- İstinaf incelemesi yapan BAM hukuk dairesi, gerekli hallerde başka yerlerdeki işlemler için diğer BAM'dan veya ilk derece mahkemesinden yardım talebinde bulunabilir.
- 19:44Yargılama Usulü ve İnceleme Kapsamı
- Yargılama usulünde ilk derece mahkemesinde uygulanan usul istinaf yönünden de geçerlidir.
- İnceleme yapılırken istinaf sebeplerine bağlılık gibi genel istinaf uygulaması kuralları devam eder.
- İncelemenin kapsamı sebeplere bağlı olarak yapılır, tek istisnası kamu düzenine aykırı bulunup bulunmadığı halleridir.
- 22:48Esastan İnceleme
- Esastan inceleme 353. madde kapsamında yapılır ve 353/1a esasa girmeden duruşmasız inceleme yapma usulünü düzenler.
- 353/1a 6. bent, tarafların davanın esası ile ilgili gösterdikleri delillerin hiçbiri toplanmadan veya gösterilen deliller hiç değerlendirilmeden karar verilmesi halinde esasa ilişkin inceleme yapmadan dosyada gönderme kararı verilmesini düzenler.
- Delillerin hiç toplanmaması konusunda dairelerin farklı uygulamaları vardır.
- 24:43İkili Yargılama Sistemi ve Geri Çevirme Kararları
- İkili yargılama sisteminin lehe olduğu gerekçesiyle, belirli alana ilişkin deliller toplanmamışsa veya ücret ihtilafı çözülmeden rapor alınmışsa, 353/1a6/6'ya dayanarak geri çevirme yönünde kararlar verilmektedir.
- İstanbul uygulamasında, görev ve yetki yönünden yapılan inceleme sonunda ilk derece mahkemesinin görevli ya da yetkili olmadığı yönünde karar verilmesi halinde, bazı dairelerde direkt görevli ve yetkili daire tespit edilip oraya gönderme kararı verilmekteydi.
- Bu uygulamanın esaslı kapatma ve dosya takibi yönünden sorunlar yaşanacağı ve gönderme için talep olmaması halinde açılmamış sayılması kararını kimin vereceğinin karışıklığa neden olacağı düşüncesiyle, artık görev ve yetkili olmadığını tespit ettiğimizde kaldırma kararı verilmektedir.
- 26:29Dosya Gönderme Uygulaması
- Görevli bulunan mahkemeye değil, kararı veren ilk derece mahkemeye dosyanın gönderilmesi gerektiği görüşü tüm daireler tarafından benimsenmektedir.
- Yasal olarak başvuru süresi olduğu için, ilk derece mahkemesine gidip tarafın yetkili ve görevli mahkemeye dosyanın gönderilmesi için talepte bulunması gerekmektedir.
- Ticaret mahkemeleri yönünden farklı uygulamalar vardı ancak sonradan görüş değiştirilerek uygulama birliği sağlanmıştır.
- 27:19Duruşma Yapılmadan Karar Verilecek Haller
- Duruşma yapılmadan karar verilecek haller HMK 353/1b'de düzenlenmiştir.
- Mahkeme kararında hiçbir yanlışlık ve eksiklik bulunmaması halinde başvurunun duruşma yapılmaksızın esastan reddine karar verilmektedir.
- Yargılamada hata ya da hukuki değerlendirmede yanlışlık olması halinde, yeni bir delil toplanmasına gerek olmayan hallerde düzeltilerek yeniden esas hakkında karar verilmektedir.
- Yargılamada eksiklik var ama bu çok basit bir işlemle bir müzekkere ile giderilebilecek bir durumdaysa, bu eksiklik giderildikten sonra yine duruşma yapılmaksızın karar verilmektedir.