Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, İstanbul Üniversitesi İş Hukuku Uzman Arabuluculuk Eğitmeni ve Avukat Arabulucu Durmuş Türkmen'in sunduğu bir eğitim içeriğidir. Konuşmacı, 2001 yılında hukuk mezunu olup, uluslararası hukuk alanında uzmanlık göstermektedir.
- Video, iş hukuku alanında uygulanan arabuluculuk müessesesinin hukuki yönlerini, uygulamalarını ve önemi üzerine kapsamlı bir inceleme sunmaktadır. İçerikte 736 sayılı kanunla dava şartı haline gelen iş hukuku arabuluculuğu, işçilik alacakları, iş kazası ve meslek hastalıkları davalarındaki arabuluculuk uygulamaları, arabulucu yetkileri ve süreç düzenlemeleri detaylı şekilde ele alınmaktadır.
- Eğitimde ayrıca arabuluculuk sürecinde dikkat edilmesi gereken noktalar, anlaşma tutanağının önemi, dava açma engellemesi, iş mahkemeleri kanununun uygulama alanının genişletilmesi ve işe iade davalarındaki yasal süreçler gibi konular da işlenmektedir. Konuşmacı, arabuluculuk eğitiminin sadece hukukçulara verilmesi gerektiğini vurgulayarak, doğru soru sorma teknikleri ve çözüm stratejileri hakkında pratik bilgiler sunmaktadır.
- 00:11Konuşmacının Tanıtımı ve Arabuluculuk Hakkında Görüşleri
- Konuşmacı, Avukat Arabulucu Durmuş Erdem, 2011 hukuk mezunu, yönetim kurulu üyesi ve İstanbul Üniversitesi İş Hukuku Uzman Arabuluculuk Eğitmeni'dir.
- Konuşmacı katı hukukçulardan olduğunu belirtiyor, ancak arabuluculuğa karşı olmadığını, kendisinin de arabulucu olduğunu vurguluyor.
- 2013 yılında mevzuat ilk çıktığında ciddi endişeleri olduğunu, ancak uygulama yaparak teori ile uygulamanın farklı olduğunu fark ettiğini belirtiyor.
- 01:35Arabuluculuk Mesleğinin Geleceği ve İş Hukuku
- Konuşmacı, hukuk fakültesine girenlerin arabuluculuk da bir meslek olarak düşünmesini öneriyor ve ileride avukatların arabuluculuk ile birlikte çalışmanın fiili imkansız olduğunu düşünüyor.
- İş hukukunda zorunlu arabuluculuk çok sancılı bir süreçle başladı ve hala sancıları devam ediyor.
- İş hukukunun temel ilkeleri işçinin korunması ilkesi olup, bu ilke Türkiye'nin ILO sözleşmesini imzalamasıyla ortaya çıkmıştır.
- 03:19Arabuluculuk Sürecinin Önemi
- Arabuluculuk uygulamasını yapan arabulucuların çok önemli olduğunu, çünkü davadan feragat müessesesinde davacı feragat ettiğinde hakim soru sormazken, arabuluculukta değişik argümanlar olabilir.
- Arabulucunun anlaşmanın adil olmasından değil, sürenin adil ve hakkaniyetli yürütülmesinden sorumlu olduğunu, bu şekilde sonuçta adil sonuçlar çıkarılacağını belirtiyor.
- 736 sayılı yasayla arabuluculuk dava şartı haline geldi ve 1 Ocak 2018 tarihinden itibaren uygulama devam ediyor.
- 05:04Hukuka Aykırı Uygulamalar ve Uzman Arabuluculuk Eğitimi
- Arabuluculukta hukuka aykırı uygulamalar yapılmaya başlandı, örneğin doğmamış bir alacak için doğmuş gibi işlem yapmak kanuna karşı hile olarak değerlendiriliyor.
- İş hukukunda uzman arabuluculuk eğitimi üniversiteleri yetkilendirdi ve bakanlık eğitmenler vasıtasıyla iş hukukuyla ilgili eğitimler veriyor.
- Konuşmacı, 2001 yılından itibaren iş hukukuyla çalışmasına rağmen hala bilmediğini çok şey olduğunu ve kısa sürede bu uzmanlık eğitiminin verilmesine karşı olduğunu belirtiyor.
- 07:54Arabuluculukta Hukuki Bilginin Önemi
- Arabuluculukta iş hukuku veya aile hukuku gibi alanlardaki bilginin kesinlikle gerekliliğini vurguluyor.
- Arabulucunun en önemli özelliği doğru soruyu doğru zamanda sormak, bu bilgi olmadan netice alınamayacağını belirtiyor.
- Konuşmacı, ilk arabuluculuk uygulamasını yapana kadar bu yöntemi sıcak karşılamadığını, ancak uygulama sonrası olumlu sonuçlar alarak huzur bulduğunu ve bazı davalarında arabuluculuk yoluyla daha iyi sonuçlar elde edebildiğini anlatıyor.
- 09:04İş Hukukunda Arabuluculuk Uygun Uyuşmazlıklar
- İş hukukunda elverişli arabuluculuğa uygun uyuşmazlıklar arasında kıdem, ihbar, kötü niyet tazminatı, ayrımcılık tazminatı, sendikal tazminat, iş kazası ve meslek hastalığı dahil maddi ve manevi tazminat, ücret, prim, ikramiye, fazla mesai ücreti, yıllık izin ücreti, hafta tatili ücreti, ulusal bayram ve genel tatil ücreti, cezai şart ve benzeri alacak talepleri bulunmaktadır.
- İşyeri uygulamaları sözleşmede yazılı olmasa bile işyerinde ihtiyat haline gelmiş olabilir ve bu durumda da arabuluculuğa uygun uyuşmazlık kapsamına girer.
- İşçilik alacakları hesaplanırken (örneğin kapıcıya sağlanan konut gibi) asgari ücret yerine giydirilmiş brüt ücret hesaplanmalıdır, aksi takdirde yanlış sonuçlar elde edilir.
- 11:24Arabuluculuk Süreci ve Önemi
- Arabuluculuk sürecinde emredici hükümler bağlayıcı olmayabilir, ancak arabulucunun hakkaniyet süreci yönetirken hakkaniyet ilkesini dikkatli uygulaması gerekir.
- Arabuluculuğun en önemli özelliği, anlaşma sağlanırsa dava açmayı engelleyen tek müessesesidir; bu durumda anlaşma tutanağı veya anlaşmama tutanağı verilir.
- Anlaşma sağlanmadığında veya tutanağı verilmediğinde, dava açma engellemesi sağlanmaz ve uygulama sancıları rayına oturacak bir düzene girecektir.
- 14:01Arabuluculuğun Hukuki Önemi
- Arabuluculuğun "dava açılamaz" özelliği anayasal hak olan hak arama hürriyetini engellemiyor, sadece alternatif uyuşmazlık çözüm yollarından biridir.
- Arabuluculuk sürecinde "müvekkilimin sorununu nasıl çözebilirim" düşüncesiyle ilerlemek, sadece "dava kazanmak" düşüncesiyle ilerlemekten daha etkili sonuçlar verir.
- Arabuluculuk sürecinde anlaşmaya varılırsa, anlaşma tutanağı icra edilebilirlik açısından önemlidir; anlaşma tutanağı alındıysa ilam hükmünde, alınmadıysa anlaşma hükmünde olur.
- 18:02İş Mahkemeleri Kanunu ve Arabuluculuk
- İş mahkemeleri kanununun uygulama alanı genişletildi, hizmet sözleşmesinden kaynaklanan tüm davalar artık iş davasının kapsamı içerisine girdi.
- İş hukukunun kapsamı genişlediği için arabuluculuğun uygulama alanı da genişledi, hizmet akdiyle karşılaşılan tüm davalar için dava şartı olarak arabuluculuğa başvurulması gerekmektedir.
- İş kazası ve meslek hastalığı davaları kanun koyucunun başlangıçta kapsamına dahil etme düşüncesine rağmen, ciddi itirazlar nedeniyle kapsam dışı bırakılmıştır.
- 20:09İş kazası ve meslek hastalıkları tazminatı
- İş kazası ve meslek hastalıkları tazminatı konusunda, mağlubiyet maaliyeti durumu devam eden bir işçi için sağlık sorunuyla ilgilenirken ve maluliyet oranı belli değilken anlaşmaya varmak zorunludur.
- Arabuluculuk, ihtiyaç temelli bir müessesedir ve o gün itibariyle belirlenen tazminat miktarı, komplikasyonlar geliştiğinde yetersiz kalabilir.
- Arabulucunun hukuki tavsiyede bulunma yetkisi olmasa da, sürecin adil ve hakkaniyet ilkeleri gereğini gözetme yükümlülüğü vardır.
- 21:54Arabuluculuk süreci ve dava şartları
- İş kazası ve meslek hastalıklarından kaynaklanan maddi ve manevi tazminat, ihtiyar arabulucukta çözülür ve aynı neticeyi doğurur.
- Dava dilekçesinde, arabulucuk anlaşamama tutanağının son tutan aslını veya arabulucu tarafından onaylanmış bir örneğini eklemek zorunludur.
- Ekleme yapılmazsa, dava şartı yokluğu sebebiyle davayı usulden reddetmektedir.
- 23:10Arabulucunun yetkisi ve uygulama
- Arabuluculukla ilgili yetki konuları değişiklikle birlikte getirilmiştir, ancak arabulucu kendisinin yetkili olup olmadığını denetleyemez.
- Taraflardan birisi ilk oturum aşamasında yetki itirazında bulunursa, arabulucu dosyayı sulh hukuk mahkemesine göndermek zorundadır.
- Arabuluculuk komisyonları adliyelerin komisyonlarında üç tane yer seçme imkanı vardır ve taraflar ortak bir arabulucuda anlaşırlarsa kanun buna imkan tanımaktadır.
- 26:34Arabulucunun yetkileri ve uygulama
- Kanun arabuluculara her türlü iletişim vasıtasıyla karşı tarafa ulaşma imkanı vermektedir.
- Arabulucular üç hafta içerisinde işini bitirmek zorundadır, zorunlu hallerde dört hafta süre tanınmaktadır.
- Tebligat kanununun hükümleri otomatikman uygulanır ve arabulucuların yetkileri oldukça geniştir.
- 28:00Arabuluculukta dikkat edilmesi gerekenler
- Müessesenin özünü öldürmemek için büro tarafından bilgi ve belgeleri verme yükümlülüğü vardır.
- Arabuluculukta aktif dinleme çok önemlidir, başvurucunun sözlerini dikkate almak gerekir.
- Türkiye'de iş mahkemelerinin görülme süresi aşağı yukarı üç yıl iken, arabulucular bir veya iki günde bir uyuşmazlığı sona erdirebilirler.
- 29:28Arabuluculuk Sürecinde Yetkiler ve Sorumluluklar
- Arabulucu, ilk toplantıya ilişkin bilgilendirme ve davete ilişkin işlemleri belgeye bağlamak zorundadır.
- Arabulucu her türlü iletişim vasıtasını kullanabilir ve diğer arabulucu merkezleriyle işbirliği yapabilir.
- İlk oturuma gelmeyen tarafın yetki itirazı gönderme hakkı bulunmamaktadır.
- 30:32Arabuluculuk Yerinin Önemi
- Arabulucu, arabuluculuk faaliyetini yapacağı yerin tarafsızlığına gölge düşürmeyecek özellikte olmasına özen göstermekle yükümlüdür.
- Kanun koyucusu, tarafların aksini kararlaştırabilirlerse iş yerinde arabuluculuk yapılmasına izin vermektedir.
- Mekansal tarafsızlık için tarafların olduğu yerde olunmaması önerilmektedir.
- 32:41Yetki İtirazı ve Süreler
- Mahkeme yetki itirazı gelir gelmez mahkemeye gönderilir, reddedilirse aynı arabulucu kaldığı yerden devam eder.
- Arabuluculuk süreci üç hafta içerisinde sonuçlanmak zorundadır, zorunlu durumlarda bir hafta daha uzatılabilir.
- Taraflara ulaşılamaması veya anlaşılamaması durumunda son tutanak düzenlenir ve büroya teslim edilir.
- 33:33İlk Toplantıya Katılmama Sonuçları
- Geçerli bir mazeret göstermeksizin ilk toplantıya katılmayan taraf, davada haklı çıksa bile yargılama giderlerinden tamamen sorumlu tutulur.
- Katılmayan taraf lehine vekalet ücretine hükmedilmez.
- Arabulucunun özen yükümlülüğü vardır, ancak geçerli mazeretin takdiri mahkemede yapılır.
- 35:31Araç Ücreti ve Çözüm Stratejileri
- Her iki tarafın ilk toplantıya katılmaması durumunda, açılan davalarda tarafların yaptıkları yargılama giderleri kendi başlarına kalır.
- Asgari ücret tarifesi 280 TL'dir, ilk iki saati Adalet Bakanlığı karşılar, anlaşmaya varılması halinde oran taraflardan yüzde üç olarak alınır.
- Arabulucunun doğru soru sorma ve çözüm stratejilerini kullanma becerisi, uyuşmazlık çözümünde önemli bir rol oynar.
- 38:50Adalet Bakanlığı'nın Arabuluculuk Ücreti ve Dava Vekilliği
- Adalet Bakanlığı'nın ilk iki saatin ücretini ödüyor, ancak anlaşma sağlanamazsa ileride haksız çıkan taraftan tahsil edilecek.
- Dava vekilliği ve arabuluculuk taraf vekilliği yeni kavramlar olarak tanıtılmıştır.
- Avukatlar artık müvekkillerine sadece dava sonucunu değil, arabuluculuk sürecinde de olası sonuçları ve kazançları da açıklamalıdır.
- 40:15Arabuluculuk Sürecindeki Önemli Noktalar
- Arabuluculuk sürecinde zaman aşımının durması, yani arabulucuya başvurulmasından son tutanağın düzenlendiği tarihe kadar geçen sürede hak kaybı yaratmaz.
- İşverenin yazılı olarak yetkilendirdiği çalışanı görüşmelerde temsil edebilir, ancak bağımsız meslek yapan mali müşavir gibi kişiler yetkili sayılmaz.
- Arabulucu hukuki olarak çözüm önerisi veremez, ancak menfaat temelli çözüm önerisi sunabilir.
- 43:38İşe İade Davalarında Arabuluculuk Süreci
- İşe iade davalarında bir aylık iş akdinin feshinden itibaren işe iade davası açma zorunluluğu, artık arabulucuya başvurma zorunluluğu haline gelmiştir.
- Arabulucu faaliyet sonunda anlaşmaya varılamaması halinde son tutanağın düzenlendiği tarihten itibaren iki hafta içerisinde iş mahkemesi dava açılabilir.
- İşe iade davalarında sürelere dikkat edilmemesi durumunda müvekkilin hak kaybı yaşanabilir.
- 47:15İşe İade Davalarındaki Yeni Düzenlemeler
- Bölge adliye mahkemelerinin işe iade kararları artık kesindir, önceden bu konularda yargıtay'a gidilirdi.
- İşe iade davalarındaki yeknesaklık sorunu, yargıtay'ın külliyet içtihatlarının oluşmasıyla çözülebilir.
- İşe iade davalarındaki arabuluculuk sürecinde, işe başlatma tarihi gibi önemli bilgilerin tutanağa yazılması zorunludur, aksi takdirde anlaşma geçersiz sayılabilir.