Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, Ahmet Kaya Grubu'nda gerçekleşen, Marmara Hukuk Fakültesi İş ve Sosyal Güvenlik Hukuku Anabilim Dalı Başkanı Prof. Dr. Talat Canbolat ve diğer hukuk uzmanlarının katıldığı bir bilgilendirme toplantısını içeriyor. Toplantıda Antalya Borusu Genç Avukatlar Genel Sekreteri Abdullah Çakıcı da yer alıyor.
- Video, işçilik alacakları, tazminatları ve işe iade konularında bilgi paylaşımı ile başlayıp, iş hukuku ve arabuluculuk uygulamalarının detaylı ele alınmasıyla devam ediyor. 736 sayılı İş Mahkemeleri Kanunu kapsamında arabuluculuk sürecinin önemi, dava şartı olarak arabuluculuk, iş kazası tazminatları ve işveren sorumluluğu gibi konular detaylı şekilde açıklanıyor.
- Toplantıda ayrıca ikale kavramı, kadrolu arabulucu tutma eğilimi, arabuluculuk anlaşmalarının geçerliliği, işçilere feragat belgesi imzalatma uygulamaları, iş akdinin askıya alınması durumunda işe iade ve kıdem tazminatı gibi pratik konular da tartışılmaktadır. Video yaklaşık bir saat süren canlı bir yayın olup, meslektaşların sorularına cevap verilerek ilerlemektedir.
- 00:40Giriş ve Konuk Tanıtımı
- Grupta önemli bir konuda değerli bir konuk bulunuyor: Prof. Dr. Talat Canbolat, Marmara Hukuk Fakültesi'nde İş ve Sosyal Güvenlik Hukuku Anabilim Dalı Başkanı.
- Konuşma işçilik alacakları, işçilik tazminatları, işe iade ve 790 sayılı yasanın üçüncü maddesine göre dava şartını değerlendirecek.
- Yerel mahkemelerde dava şartına ilişkin sorunlar yaşandığı, tutanakların detaylı olmamasından dolayı hak kayıpları olduğu belirtiliyor.
- 03:16İşçilik Alacakları ve Tazminatlar
- İşçilik alacakları geniş bir alana yayılmış olup, sadece iş değil, basın, deniz, iş kanunu ve Türk borçlar kanunu olmak üzere alacak kalem çeşitliliği bulunuyor.
- İşçinin statüsüne göre alacaklar çeşitlendirilir ve iş hukukunda dava yığılması (iç içe geçmiş birden fazla davaların bir arada bulunduğu alan) söz konusu.
- İşçinin işverenle olan iş ilişkisinden talep edebileceği alacak çeşitleri fese bağlı alacaklar (ihbar tazminatı, kıdem tazminatı, yıllık izin ücreti) ve çalışmaya dayalı alacaklar olarak iki ana gruba ayrılır.
- 04:41Dava Şartı ve İşe İade
- İşçi ile işveren arasındaki iş ilişkisinden kaynaklanan alacak, tazminat ve işe iade üç ana gruba ayrılır.
- İşe iade niteliği itibariyle bir tespit davasıdır ve fesin geçersizliğinin tespitine yönelik bir davadır.
- 736 sayılı kanunla boşta geçen süre ücretiyle işe almama tazminatının rakamsal olarak belirlenmesi gerekiyor, bu bir tesadüf davasıdır.
- 06:37Diğer Tazminat Türleri
- İşçinin çalışmaya dayalı olarak talep edebileceği ücret, fazla mesai, hafta tatili, ulusal bayram, genel tatil ücretleri ve primli ikramiyeler de alacak kalemleridir.
- İhbar tazminatı, kıdem tazminatı en belirgin ve en yaygın dava türleri içerisinde karşılaşılan tazminat türleridir.
- Eşitliğe aykırılık nedeniyle işe alınmama durumunda eşitsizliğe aykırılık tazminatı, işe iade kapsamı olmayanlar için ihbar tazminatının üç katı tutarında kötü niyet tazminatı söz konusudur.
- 08:18Zorunlu Dava Şartı ve İkaleye
- Her türlü alacak ve tazminat zorunlu dava şartı kapsamındadır, sadece iş kazası ve meslek hastalığından kaynaklanan maddi-manevi tazminat davaları rücu davası kapsamı dışındadır.
- Tespit davaları kapsamı dışındadır, sadece işe iade kapsamının içerisindedir.
- İş hukuku bağımsız bir hukuk dalıdır ve kendine özgü kuralları, prensipleri vardır; borçlar hukukundan 18. yüzyılda ayrılarak işçiyi koruma hukuku olarak gelişmiştir.
- 10:52İkale ve Arabuluculuk
- İkale, mevcut bir iş ve sözleşmeyi ortadan kaldırma sözleşmesidir.
- İşverenler, işçinin iş sözleşmesini arabulucuda sonlandırmak ve pes etmek isteyebilirler.
- Arabuluculuk, uyuşmazlık ortaya çıktığında dava dışında çözümlemenin bir yoludur.
- 11:59Arabuluculuk Uygulamasındaki Sorunlar
- İşverenler, işçinin iş sözleşmesini arabulucuda sonlandırmak için arabulucuyu iş yerine çağırabilir ve işçiye evraklar imzalatabilirler.
- Arabuluculuk faaliyeti, tarafların önceden arabulucu ile temasta bulunmadıkları ve uyuşmazlık hakkında bilgi sahibi olmadığı bir ortamda yürütülmelidir.
- Zorunlu arabuluculukta arabulucu, adliyedeki listeden tevzisu ile otomatik atama sistemiyle belirlenmelidir.
- 14:50Arabuluculukun Özellikleri
- Arabuluculuğun en önemli özellikleri ihtiyari gönüllü olması ve tarafların eşitliğidir.
- Tarafların eşitliğini sağlayamadığınız ortamda müzakereler sıkıntı yaşar.
- Arabuluculuk anlaşması, ilan niteliğinde şer alarak ilanların icrasını takibe koyup talep edilebilir.
- 15:52İşçinin Hakları
- İşçinin alacağı hemen ödenecek düşüncesiyle daha aza razı olması, irade fesada uğramıştır.
- Anlaşma belgesi ödenmiyorsa, işçinin doğrudan mahkemede dava açabileceği belirtilmiştir.
- İşçilere kadroya geçirilirken dava açılmış davalardan feragat etmeleri şart olarak konulması geçersizdir.
- 18:15Yargıtay Kararı
- Yargıtay'ın 2. Dairesi, işçinin imzaladığı feragat belgesinin serbest iradeyle verilmiş olmadığını ve geçersiz olduğunu belirtmiştir.
- İşçinin ödenmeyen alacakları nedeniyle açtığı davada, işverenin "işçinin talep hakkı yoktur çünkü feragat etmiştir" iddiası reddedilmiştir.
- 18:49Arabuluculuk Dosyası ve Dava Açma Süreci
- Arabuluculuk dosyası tarayıp elektronik imza ile gönderildiğinde, mahkeme hakimi dosyayı görüyor ve şekil şekilci davranarak sunuyor.
- Avukatlık kanununda sunulmuş belgeler avukat tarafından kesinlikle tasdik etkisi taşıyor.
- Dava dilekçesinin ekinde belge sunulmamışsa ve yedi günlük süre içerisinde mahkemeye ibraz edilmemişse usulden red edilebilir.
- 20:06Belgelerin Sunulması ve Usul
- Kanundaki ifade, aslını veya arabulucu tarafından tasdik edilmiş bir örneğinden kasıt, avukatlık kanunundaki avukatların belgeyi tasdik yetkisini ortadan kaldırmamıştır.
- Avukatlar yine bir fotokopiyi tasdik edip gönderme yetkisine sahiptir ve belgenin aslını UYAP'ta elektronik imzayla gönderebilirler.
- Dava dilekçesinin ekine belge gönderilmemişse, hakim dosyayı araştırıp bulması gerekir.
- 21:20İşçi-İşveren Davalarında Usul
- İşçilik alacakları veya işe iade davası açmadan önceki bir tarihte arabuluculuğa başvurup başvurmadığın bir dava şartı değerlendirilecektir.
- Dava dilekçesinin ekine belge konulmamışsa, hakim dosyayı araştırıp bulması gerekir.
- Arabuluculuk dosyası mahkeme hakimin önüne düşer ve dosya yapmaz.
- 24:19İhtiyari Arabuluculuk ve Sorunlar
- İşveren firmanın merkezinde imzalanan toplu işçi çıkarmalarda kullanılan ihtiyar arabulucuk tutanakları için irade fesatları dava açılabilir.
- İhtiyari arabuluculuk dava şartını gerçekleştirmez, anlaşmışsa tekrar başvurması gerekir.
- Avukatla tensiz zorunlu olmasa da mutlaka bir avukattan yardım alınması önerilir.
- 26:17Arabuluculuk Faaliyetinin Doğruluğu
- Gerçektir arabuluculuk faaliyeti yapılmış, işçi ve serbest iradesiyle bunu sağlamışsa bu artık nitelik olmaz.
- Uygulamada firmaların merkezinde toplu topluca firmaya çıkış işlemi yapılıyor ve muhasebede evraklar dolaştırılıyor.
- Arabuluculuk, uyuşmazlık ortaya çıktıktan sonra uyuşmazlık çözümleme yöntemidir, işçinin çıkış işleminin arabulucular aracılığıyla yapılması sisteme aykırıdır.
- 28:12İş Kazası ve Haksız Fiil Arasındaki Ayrım
- İş kazası ve haksız fiil arasındaki ayrım çok önemlidir ve Türkiye'de hala mahkemelerde bu ayrım bilinmemektedir.
- İş kazası üç farklı kanunda düzenlenir ve temeli 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununda yer alır.
- İş kazası kanunu, prim ödeme gün sayısı veya sigortalı aramaz, sosyal devlet olarak işçilere ve geride kalanlara yardım etmek için tasarlanmıştır.
- 29:54İş Kazası Davalarında Süreç
- İşçinin işverene karşı açtığı veya geride kalanların açtığı sürekli iş göremezlik veya destekten yoksun kalma tazminatları, SSK tarafından karşılanmayan zararlar için dava açılır.
- İş kazası tespit davası zorunlu değildir ve SGK taraflardan biridir.
- İş kazası tespit edildikten sonra, SSK'da örtüşmeyen kısım işverenin kusuru oranında kendisinden takip edilir ve 26. maddeye göre rücu davasında SSK işveren rücu ödeyecektir.
- 31:46İş Kazası Tanımı ve Kanun Uygulaması
- Türkiye'de kanun yapma tekniği terk edilmiş durumdadır ve 2016 yılında "özürlü" kelimesi "engelli" kelimesiyle değiştirilmiştir.
- İş kazası tanımında "özle uğratmak" kelimesi "zarar vermek" anlamına gelir ve zararın ağırlığı önemli değildir.
- İşyerinin fiziki sınırları içerisindeki her türlü kaza iş kazası olarak kabul edilir, işyerinin açık olması veya kapalı olması önemli değildir.
- 34:42Bedelli Askerlik ve Kıdem Tazminatı
- Askerlik Kanunu'na eklenen geçici 55. madde ile 21 günlük bedelli askerlik sırasında işçilerin ücretsiz izinli sayılacakları düzenlenmiştir.
- Kıdem tazminatı 1475 sayılı kanununun 14. maddesinde düzenlenmiştir ve muvazzaf askerlik hizmeti nedeniyle sözleşmeyi feshederek kıdem tazminatı ödenir.
- İşçi isterse askerlik kanundan yararlanarak iş sözleşmesini feshetmez, askıda tutar ve askere gider, gelir çalışmaya devam eder.
- 36:07Arabuluculuk Müzakerelerinde Avukatlık
- Arabuluculuk müzakerelerinde avukatların müvekkillerini aramak istemesi durumunda, avukatla avukatın nasıl yapılacağına müdahale edilemez.
- Bazı avukatlar arabuluculuk müzakerelerine gerçekte bir faaliyet olarak katılmak değil, avukatlığın ötesine geçerek son tahlilde anlaşıp anlaşmamak ya da kaça anlaşmak asidin taklitası görevidir.
- Avukatın görevi müvekkilinin hukuki konuda aydınlanmış konunun aynısını aktarmaktır ve müvekkilin tercihini ona bırakmalıdır.
- 39:40Arabuluculukta Taraf Sayısı ve Ücret
- Bakanlığın arabuluculara ücret öderken taraf sayısı konusunda uyuşmazlık yaşanıyor.
- 2009 yılı arabuluculuk asgari ücret tarifesi taraf başına ücret belirtirken, gayri başkanlığı farklı görüşler sunuyor.
- Bilirkişilik yaparken hakimler taraf sayısından bir fazla bilirkişi raporu verilmesini, ancak dosyada kaç tane rapor isteniyorsa o kadar taraf olduğunu belirtmişler.
- 41:27Vekalet ve İş Akdi Sorunları
- Vekalet hükümleri geçerli olup, avukatın absu kabze yetkisi olmadığı durumda anlaşma belgesinde nereye döneceği yazılmalıdır.
- Antalya bölgesinde otellerde sezon kapanırken iş akdi askıya alınabilir, ancak sözleşme sonlanmamışsa işe iade talep edilemez.
- İş sözleşmesi askıya alınmışsa, işveren nitelikli işçiyi kaybetmemek için sözleşmeyi sonlandırmayıp yeni sezon açıldığında da bağlamak isteyebilir.
- 43:20Genç Avukatlar ve Teknoloji
- Antalya Borusu Genç Avukatlar Genel Sekreteri Abdullah Çakıcı, genç avukatların teknolojiyi hayata bağladıklarını ve istifade ettiklerini belirtiyor.
- Genç avukatlar arabuluculuk sürecinde avukatlık yapmayı bilmedikleri için çekingen davranabiliyor ve müvekkillerini adliyeye gönderiyorlar.
- Genç avukatlar meclisi, arabuluculuk sürecinde nasıl para kazanılacağını ve nasıl davranılacağını anlatan bir proje geliştirmiş.
- 45:18Arabuluculuk Mesleği ve Kıdem
- Arabuluculuk yasal olarak düzenlendikten sonra mesleğin bir parçası haline gelmiştir.
- Genç avukatların en büyük sorunları ekonomik ve iş sorunları olup, arabuluculuk sayesinde mesleklerinde tutunabilmeleri önemlidir.
- Arabulucu olabilmek için en az beş yıllık kıdem gerekiyor, ancak müzakere edebilmek için her türlü kıdem gerek yok, arabuluculuk konusunda bilgi birikimi ve donanıma sahip olmak gerekir.
- 46:54Kıdem Tavanı
- Arabuluculukta kıdem tavanı yoktur.
- Mahkemelerde kıdem tazminatı tavanı kamu düzeninden sayılır.
- Dövizli maaşlı işçiler için kıdem tavanı uygulanmaz, fesih tarihindeki tavan esas alınarak TL'ye çevrilir ve tekrar dövize çevrilerek hüküm altına alınır.