Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, bir eğitmen tarafından sunulan hukuk dersi formatındadır. Eğitmen, gerçek kişilik dersinin ardından tüzel kişiler konusuna geçiş yapmaktadır.
- Videoda tüzel kişiler konusu detaylı şekilde ele alınmaktadır. Eğitmen önce tüzel kişiliklerin iki ana kategorisini (özel hukuk ve kamu hukuku tüzel kişileri) tanıtarak başlar, ardından özel hukuk tüzel kişilerini kişi topluluğu (dernekler, sendikalar, siyasi partiler) ve mal topluluğu (vakıflar) şeklinde iki ana gruba ayırır. Ayrıca kamu tüzel kişileri (il, özel belediye, köy, TRT, YÖK, TÜBİTAK, SGK, EPDK, BDDK, TMSF) hakkında bilgiler verilmektedir.
- Videoda tüzel kişiliklerin kuruluş koşulları, zorunlu organları, karar organları, dağılma/kapatma süreçleri (fesih ve infisah) ve haklar konularına da değinilmektedir.
- 00:10Tüzel Kişilik Türleri
- Gerçek kişilikten sonra sıra güzel kişilikte, tüzel kişilik varlıklarında da gerçek kişilerde olduğu gibi hak sahibi ve borç altına girebilir.
- Tüzel kişilikler özel hukuk tüzel kişileri ve kamu hukuku tüzel kişileri olarak ikiye ayrılır.
- Özel hukuk tüzel kişileri kişi ve mal topluluğu şeklinde örgütlenmiş olup, kişi topluluğu şeklinde dernek, sendika ve siyasi parti; mal topluluğu şeklinde ise sadece vakıf bulunur.
- 02:01Dernekler
- Dernekler izin almaksızın yedi kişi ortak bir menfaat ve amacı gerçekleştirmek adına kurulabilir, bu kişiler gerçek veya tüzel olabilir.
- Derneklerin iktisadi ticari amaç gütmesi yasaktır, ancak kendi amacını gerçekleştirmek adına ticari işletmeler kurabilirler.
- Derneklerin üç zorunlu organı vardır: yönetim kurulu, denetim kurulu ve genel kurul.
- Dernekler vergiden muaftır ve kar elde etme amacı gütmezler.
- 06:20Şirketler
- Şirketler tamamen iktisadi amaçlı olduğu için ticaret kanunu'nda düzenlenmiştir.
- Ticaret kanunu'nda anonim, limited, kollektif, komandit ve kooperatif şirket türleri bulunmaktadır.
- Şirketler ticaret siciline tescil edilmesiyle tüzel kişilik kazanır, ticaret ünvanı alır ve ticaret sicil belgesi alır.
- 07:52Sendikalar ve Siyasi Partiler
- Sendikalar iş kolu esasına göre kurulabilir ve üye olmak izin almaksızın mümkündür.
- Siyasi partiler de dernekler ve sendikalar gibi izin almaksızın kurulabilir.
- Siyasi partiler otuz gerçek kişiyle kurulabilir.
- 09:34Vakıflar
- Vakıflar bir amacı gerçekleştirmek adına kurulur ve izin almaksızın kurulabilir.
- Vakıflar yerleşim yeri mahkemesi'nde bulunan sicile tescil edilir.
- Vakıfların tek zorunlu organı yönetim kurulu (mütevelli heyeti) olup, genel kurul ve denetim kurulu yoktur.
- Vakıflar vasiyetname yoluyla da kurulabilir.
- 12:32Erginlik ve Vasiyetname Düzenleme Yaşı
- Vasiyetname düzenleme yaşı, medeni kanuna göre 15 yaş dolduran bir kişi tarafından yapılabilir.
- Erginlik yaşı 18, evlenme yaşı 17, olağanüstü evlenme yaşı 16, kaza rüşt yaşı 15'tir.
- Evlat edinme yaşı 30'dur.
- 13:15Tüzel Kişilerin Türleri
- Tüzel kişiler kişi ve mal topluluğu olarak ikiye ayrılır.
- Şirket ve vakıf tescille tüzel kişilik kazanır.
- Dernek, sendika ve siyasi parti izin almaksızın kurulabilirken, şirketler ve vakıflar tescil ile kurulur.
- 14:21Kamu Tüzel Kişileri
- Kamu tüzel kişileri üstün ve ayrıcalıklı olup, malı ve geliri kamu malıdır.
- Kamu tüzel kişileri kanunla veya cumhurbaşkanlığı kararnamesi ile kurulur.
- İl, özel, belediye ve köy ayrı bir kamu tüzel kişiliği, ayrı bütçe ve mal varlığına sahiptir.
- 15:42Kişi ve Mal Topluluğu
- Kişi topluluğu: Köy, belediye, il gibi kişilerin bir araya getirdiği topluluklardır.
- Kişi topluluğunun karar organları seçimle gelir (köy muhtarı, belediye başkanı, il genel meclisi).
- Mal topluluğu: TRT, üniversite, TÜBİTAK, SGK, EPDK, BDDK, TMSF gibi kamu hizmeti veren kurumlardır.
- 18:47Tüzel Kişilerin Dağılması
- Tüzel kişilik ölüm veya gayeyle son bulmaz, feshetme veya infisah ile son bulur.
- Feshetme: Dernek veya vakıf kumarhane işletiyorsa, devletin bölünmez bütününe aykırı faaliyetler güdüyorsa mahkeme kararı ile kapatılır.
- Infisah: Dernek veya vakıf zorunlu yönetim kurulu toplantılarını yapamazsa, borçlarını ödeyemezse veya amacını gerçekleştiremezse kendiliğinden dağılır.