Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, bir haber programı formatında olup, sunucu Mehmet Akif Ersoy, Mahir Kılıç ve hukukçu Dr. Rezene Özdemir ile Hakimler ve Savcılar Kurulu (HSK) üyelerinin belirlenmesi sürecini ele almaktadır.
- Video, Cumhur İttifakı ve Millet İttifakı arasında uzlaşma sağlanarak HSK üyelerinin belirlenmesi sürecini detaylı şekilde incelemektedir. Yedi üyelikten dördünün Cumhur İttifakı, üçünün ise Millet İttifakı'nın önereceği isimler arasından seçileceği, komisyon aşamasında her koltuk için üç isim belirleneceği ve genel kurulda gizli oylama ile üçte iki çoğunluğu alan isimlerin HSK üyesi olarak seçileceği açıklanmaktadır.
- Röportajda ayrıca HSK'nın parlamentoda seçilen üyelerinin çoğulcu ve uzlaşma kültürüne sahip olması gerektiği, yargı mensuplarının siyasi partilerle kategorize edilmesinin yargı saygınlığını tartışılır hale getirebileceği vurgulanmaktadır. HSK'nın iki dairesinin (atama ve tayinlere bakan birinci daire ile disiplin mekanizmasıyla ilgili ihtilaflara bakan ikinci daire) çalışma şekilleri ve karar alma süreçleri hakkında da bilgiler verilmektedir.
- 00:10Hakimler ve Savcılar Kurulu Üyelerinin Belirlenmesi İçin Uzlaşma
- Cumhur İttifakı ve Millet İttifakı, Hakimler ve Savcılar Kurulu (HSK) üyelerinin belirlenmesine dair süreçte uzlaşmaya vardı.
- Meclisten seçilecek yedi isimden dördü Cumhur İttifakı, üçü ise Millet İttifakı'nın önereceği isimler arasından seçilecek.
- Komisyon aşamasında yetmişyedi isim gidecek, Türkiye Büyük Millet Meclisi'nden her bir koltuk için üç isim verilecek ve toplam genel kurulda yirmibir isim gönderilecek.
- 01:00HSK Seçim Süreci Detayları
- Gizli bir oylama gerçekleştirilecek ve üçte iki çoğunluğu alan isimler HSK üyesi olarak meclisten gönderilmiş olacak.
- Onüç üyelik HSK'da bakan ve bakan yardımcısının dışında dört isim Cumhurbaşkanı tarafından belirleniyor, yedi isim ise Türkiye Büyük Millet Meclisi'ne gidiyor.
- Toplam yüzonsekiz isim Yargıtay, Danıştay, avukatlar ve akademisyenler arasında başvurmuştu, bunlardan yüzonbeş'i gerekli koşulları taşıdığı için adaylıkları alındı.
- 02:59HSK'nın Yargıda Önemi
- Hakimler-Savcılar Kurulu yargıda çatı kurumlarından biri olup tayin, terfi, atama ve disiplin mekanizmaları ile ilgili önemli görev ve yetkileri var.
- HSK iki daireden oluşuyor ve 21 Ocak 2017 tarihinde anayasaya geçici madde eklenmiş, Hakimler Savcılar Kurulu Kanunu'nda değişiklik yapılarak iki kurul halinde çalışmaya başlamıştır.
- Bakan ve bakan yardımcısı doğal üyesi olup, bakan sembolik kurul başkan olarak görev yapıyor ve yetkileri yok.
- 03:42HSK Üyelerinin Seçimi
- HSK iki kurul altı üyeden oluşuyor: bir tanesi bakan yardımcısı, dört tanesi Cumhurbaşkanlığı tarafından tespit ediliyor.
- Dört üye Cumhurbaşkanlığı'ndan geliyor, bir üye bakan yardımcısı zaten doğal üye, geriye yedi üye kalıyor.
- Parlamento'nun seçtiği yedi üyeden üç tanesi Yargıtay üyeleri arasından, bir tanesi Danıştay üyeleri arasından, geri kalan üç tanesi de hukuk fakültelerindeki öğretim üyeleri ve avukatlar arasından seçiliyor.
- 04:51Oylama Usulü ve Uzlaşma Kültürü
- Karma komisyon oluşturuluyor ve anayasa komisyonu, adalet komisyonu üyelerinden neşet eden bu komisyon her bir üyelik pozisyonu için üç'er kişi belirliyor.
- Karma komisyonda iki üçte ikisi nitelikli çoğunlukla belirleniyor, bulunamazsa ikinci oylamaya geçiliyor ve üç beş de bu belirleniyor.
- İkinci oylamada da üç beş belirlenemediğinde at çekme yöntemi yani kurayla meclis genel kurulu'na kura yöntemiyle en fazla oyalan iki arasından isimler gönderiliyor.
- 06:02Uzlaşma Kültürü ve Gelecek Beklentileri
- Kura yöntemi ve at çekme yöntemi çok kabul edilebilir bir yöntem değil, temel önemli esasa üyesi bir kurul bakımından Türk yargısının çatı ve tepe kurumu bakımından bir uzlaşma kültürünün egemen olması gerekiyor.
- Adalet Bakanı Abdülhamit Gül, çoğulculuk, uzlaşma kültürü, parlamentonun iradesini önceleyen bir anlayış ve demokratik olgunluktan bahsediyor.
- Yargı mensuplarının ideolojik kimlik ve gözlükle kategorize edilmesi doğru değil, kıdem ve liyakatı esas alan bir anlayışı egemen kılmak gerekiyor.
- 09:15HSK Seçimlerinin Önemi
- Halkın iradesinin tecelli ettiği parlamentonun iradesinin öncelenmesi, çoğulculuk bakımından ve tek sesli olmaması açısından son derece önemlidir.
- HSK'nın bundan sonraki faaliyetlerinin meşruiyeti açısından sevindirici bir gelişme olarak görülüyor.
- HSK'da uzun yıllardır hukuk alanında etkin olan isimlerin görev alması ve siyaset üstü bakılması gerektiği vurgulanıyor.
- 10:03HSK'da Karar Alma Süreci
- HSK'da karar alma sürecinde bazen tartışmalar yaşanabilir, bazen de sonuçsuz kalabilir.
- Yargının saygınlığı ve güvenilir tartışılır hale getirmemek adına yargı mensuplarına kategorize etmek doğru değildir.
- HSK üyeleri milletin hakim ve savcısıdır, siyasi partilerin adayı olarak kategorize edilmemelidir.
- 11:32HSK'nın Çalışma Anlayışı
- Birinci daire atama ve tayinlere, ikinci daire disiplin mekanizması ile ilgili ihtilaflara bakar ve çoğunlukla oy çokluğuyla karar alır.
- HSK'da mümkün mertebe toplumun bütün kesimlerinin ve yargının bütün paydaşlarının menfaatlerini önceleyen bir yaklaşımın egemen olacağını düşünüyorlar.
- HSK seçimlerinde uzlaşının yerleşik bir uygulama haline gelmesi ve parlamentonun Türkiye'nin temel meselelerinde de bu uzlaşma iklimini devam ettirmesi umut ediliyor.