Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, bir televizyon programı formatında olup, sunucu ve 20 Haziran 1945 doğumlu, 1966 yılında İstanbul Hukuk Fakültesi'ni bitirmiş ve 1981'den itibaren Dokuz Eylül Üniversitesi'nde icra ve iflas hukuku alanında öğretim görevlisi olarak görev yapmış Avukat Talih Uyar arasında geçen bir röportajdır.
- Program, haciz konusunu kapsamlı şekilde ele almaktadır. Haciz işleminin nasıl yapıldığı, kimlerin yetkili olduğu, hangi saatlerde yapılabileceği, ev eşyalarının haczedilebilirliği, mesken hacizleri, istihkak davaları, emekli maaşlarının haczedilmesi, devlet ve belediye mallarının haczedilmezliği, eşler arasındaki mal ilişkileri ve aile konutu kavramı gibi konular detaylı olarak açıklanmaktadır.
- Videoda ayrıca tebligatın önemi, e-devlet şifresi ve SMS sistemi üzerinden takip takibi, nokta hazzi, 82. maddede belirtilen hazredilmezlik durumları, icra memurlarının takdir yetkileri, doğru adres bildirmenin önemi ve şikayet süresinin süresiz olması gerektiği görüşü gibi önemli hukuki bilgiler de paylaşılmaktadır.
- 00:14Programın Tanıtımı ve Konuk Tanıtımı
- Program, toplumun büyük bir kesimini ilgilendiren aciz konusunu ele alacak ve icra takiplerinde haciz nedir, neler halledilebilir konularını tartışacak.
- Konuk, 20 Haziran 1945 Manisa doğumlu, 1966 yılında İstanbul Hukuk Fakültesi'ni bitiren ve 1981'den itibaren Dokuz Eylül Fakültesi'nde İcra ve İflas Hukuku ana bilim dalında 25 yıl öğretim görevlisi olarak görev yapmış Avukat Talih Uyar.
- Avukat Talih Uyar, İcra ve İflas Hukuku ile ilgili 60'ın üzerinde kitap ve 500'e yakın makale yayınlamış, şu anda avukatlık yanında oğullarıyla birlikte internet sitesi kurmuş ve çeşitli illerde icra iflas hukuku seminerlerine katılmaktadır.
- 03:22Haciz Nedir ve Nasıl Yapılır
- Haciz, kesinleşmiş bir icra takibinde alacaklının talebi üzerine borçlunun mallarına icra memurunun hukuken el koymasıdır.
- Haciz işlemi, her ilçede en az bir tane olan icra dairelerindeki icra müdürleri tarafından ya bizzat veya onların görevlendirdiği icra müdür yardımcısı ya da icra katipleri tarafından yapılır.
- Haciz işlemi, icra dairesinin yetki çevresi içerisinde o icra dairesince yapılır, icra dairesinin dışındaki ilçelerde ise haciz talimata gönderilmek suretiyle yapılır.
- 05:02Haciz İşlemlerinin Yapılması İçin Gerekli Şartlar
- Haciz işlemlerinin yapılabilmesi için kesinleşmiş bir icra takibinin olması gerekiyor.
- Belgeye dayalı icra takiplerinde adreslerin doğru yazılması, belgesiz takiplerde ise nüfus kayıt kütüğüne doğru adres bildirilmesi gerekiyor.
- Tebligat önemli olup, tebligat adreslerine yapılmış olan tebligatlar, orada hiç oturmuyor olsalar bile takibin kesinleşmesi sonucunu doğurabilir.
- 06:50Elektronik Sistem ve Haciz İşlemleri
- Ulusal Yargı Ağı Projesi kapsamında tüm davalar ve takipler UYAP sisteminde kayıtlı oluyor.
- TC kimlik numarasıyla girildiği takdirde e-devlet şifresiyle, haklarında alacaklı veya borçlu sıfatıyla yapılmış olan bütün takiplerden haberdar olunabilir.
- E-devlet şifresi dışında SMS sistemine kayıt olunarak tarihten sonra yapılan işlemler mesaj yoluyla bildirilebilir.
- 08:14Haciz İşlemlerinin Detayları
- İcra dairesine gönderilen talimatla borçlunun başka bir yerde oturması durumunda oraya haciz işlemi gerçekleştirilebilir.
- Son zamanlarda kanuna eklenmiş olan nokta haczi, taşınmazın tapu kaydına veya trafik siciline kayıtlı aracın trafik kaydına doğrudan doğruya icra dairesince haciz gönderilmesidir.
- Haciz işlemlerinin yapılabilmesi için tebligat sonucunda ödeme emrinin bitmesinden sonra takibin kesinleşmesi ve ödeme süresinin geçmiş olması gerekir.
- 10:45Haciz İşlemlerinin Zamanlaması ve İcra Müdürü
- Haciz genelde mesai saatleri dahilinde yapılır, ancak gece vakti kural olarak haciz yapılamaz, ancak hasıla tazi (gece çalışılan lokanta, gazino gibi yerlerde) ve tatil günlerinde haciz yapılabilir.
- İcra müdürü alacaklının temsilcisi veya vekili değildir, alacaklı ve borçlunun menfaatlerini olabildiğince telif etmekle yükümlüdür.
- 2012 Temmuz'unda gelen düzenleme ile icra müdürlerine, icra müdür yardımcısı ve icra katiplerine edilecek malların edilip edilmeyeceği konusunda kendilerine takdir hakkı tanındı.
- 13:16Haczedilebilirlik Koşulları
- Haczedilecek şeyin mutlaka parasal bir değer taşıması gerekir, parasal değer taşımayan eşyalar haczedilemez.
- Borçlunun özel kişiliği, popülaritesi veya sanatçı olması nedeniyle resimlerinin haczedilmesi mümkündür.
- 82. maddede nelerin edilebileceğini, nelerin edilemeyeceğini belirtmiş ve özel kanunlarda da mümkün olmayan şeyler düzenlenmiştir.
- 14:43Ev Eşyalarının Haczedilmesi
- Kanun koyucu, borçlunun bütün ev eşyalarından yoksun bırakılmaması için "pek lüzumlu" tabirini değiştirmiş ve borçlu ve ailesi fertleri için lüzumlu olan ev eşyalarının haczedilmeyeceğini belirtmiştir.
- İcra memurları, lüzumlu olan ev eşyalarının haczedilmemesi gerektiğini dikkate almalıdır.
- Yargıtay, nispeten daha çok para edebilecek olan eşyaların haczedilmesini öngörmüştür.
- 17:43İstihkak Davası
- Haczedilen malın borçluya ait olmadığı durumda (eş, çocuk gibi üçüncü kişi) istihkak davası açma hakkına sahiptir.
- İcra memuru, üzerinde pürüz olmayan, ihtilaf olmayan ve borçluya ait kesin olduğu anlaşılan malları birinci planda haczetmelidir.
- İstihkak davasında, iddiasının kabul veya reddine dair kararda ilgili kişiye tebliğ edildikten sonra yedi gün içinde istihkak davası açılması gerekir.
- 21:24Mesken Haczedilmesi
- 82. maddenin ikinci bendi öteden beri meskenin haczedilmesini düzenlemiştir.
- Yeni düzenleme ile icra müdürünün meskenin haczedilebilirliğini takdir yetkisi tanınmış, alacaklının her mesken haczi talebinin yerine getirilmemesi gerekir.
- Borçlunun mesleği veya kimliği meskenin tayininde önem taşımaz, normal sıradan bir vatandaşın haline münasip olup olmadığı değerlendirilir.
- 24:37Haciz Sürecinde Dikkat Edilmesi Gerekenler
- Borçlunun mutlaka doğru adres bildirmesi gerekir, aksi takdirde yapılan hacizle ilgili bildirilmesi ile ilgili evrak tebliğ edildiğinde haberleri olmadığı zaman geçirirlerse kesinleşecek ve satılacaktır.
- İcra iflas kanunu değişikliği yakında gündeme gelecektir ve şikayet süresinin süresiz olması gerektiği savunulmaktadır.
- 26:27Maaş Haciz Edilebilirliği
- İşçi maaşlarının haciz edilebilirliği dörtte birden fazla edilemezken, memur maaşlarının en az bir çeyreği, yan geliri olanların ise bir çeyrekten fazlası edilebilir.
- Eskiden Türkiye Cumhuriyeti Emekli Sandığı'na bağlı emekli maaşları tamamı edilebiliyordu, ancak 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu'nun 93. maddesine göre artık emekli maaşlarının hiçbir şekilde edilemeyeceği kabul edilmiştir.
- Emekli maaşlarının haciz edilebilirliği kısıtlanması, emeklilerin ekonomik hayatlarında taksitle alışveriş yapmalarını zorlaştırıyor ve esnaflar emekli kişilerden alışveriş yapmak istemiyor.
- 28:55Yabancı Ülkelerden Alınan Emekli Maaşları
- Yakın zamana kadar Yargıtay, yabancı ülkelerden alınan emekli maaşlarının tamamının edilebileceğini belirtiyordu, ancak son zamanlarda bunların da dörtte birinin edilebileceği kabul edilmiştir.
- Bir müvekkilinin yurtdışından emekli olması nedeniyle kefalet sebebiyle iki dosyadan maaşı az edilmesi durumunda, Yargıtay'ın kararına dayanarak dörtte biri ile ilgili şikayette kabul kararı verilmiştir.
- Anayasa Mahkemesi'ne aykırılık iddiası konusunda yargıda karar verilmedi, ancak Hukuk Genel Kurulu'ndan oy birliği ile haklı bulunulmuştur.
- 31:45Devlet Mallarının Haczedilmezliği
- 82. maddenin birinci bendinde devlet mallarının haczedilemeyeceği ilkesi kabul edilmiştir, bu kural ekonomik nedenlerle ve devletin güçsüzlüğü nedeniyle kabul edilmiştir.
- Anayasa Mahkemesi bu kuralın anayasaya aykırı olduğuna dair talebi reddetmiştir, ancak ekonomik güçsüzlük içerisinde bulunan devlet borçlarını ödeyemediği için bu kural uygulanamamaktadır.
- Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi'ne açılmış bir dava var ve bu dava dinlenebilir niteliği olup olmadığı araştırıldıktan sonra kabul edilmiştir, yakın bir tarihte bu kuralın iptal edilmesi halinde devlet malların haczedilmezliğine göz yumulacaktır.
- 33:31Ev Eşyalarının Haczedilmezliği
- Borçlunun evindeki normal ihtiyacını karşılayacağı ev eşyaları (buzdolabı, çamaşır makinesi, ocak, televizyon, koltuk takımı) haczedilemez.
- Haciz yapılmış olursa, haciz yapıldığı tarihten itibaren yedi gün içerisinde icra hukuk mahkemesine şikayet yoluyla müracaat edilebilir.
- Belediye malları konusunda 2004 sonunda kabul edilen yeni belediye kanunu, fiilen kamu hizmetinde kullanılıyorsa o malın haczi mümkün değildir sonucuna vardı, ancak 2022 Eylül ayında kabul edilen yeni düzenleme ile belediye malları hiç haczedilemez hale geldi.
- 37:54Belediyelerin Haciz Durumu
- Belediyelerin haciz miktarları hesaplanacak ve işçi alacakları varsa, malların haczi mümkün olmadığı sonucuna varılırsa, belediyenin başka mallarına gidilecek.
- Şu anda fiilen hiçbir belediyenin bir kuruş istemediği takdirde para ödemesi mümkün değil ve bu durumun en kısa zamanda düzeltilmesi gerekiyor.
- Siyasi bir makam olan belediyelerin namuslu vatandaş gibi olabildiğince imkanlar nispetinde borçlarını ödemeleri tavsiye ediliyor.
- 38:45Meskeniyet ve Haciz
- Borçlunun adına kayıtlı olan mal ancak az edilebilir, bu yüzden borçlu koca ise, borçlu koca adına kayıtlı malların haczedilmesi mümkündür.
- Eşinin adına kayıtlı malların kocasının borcundan dolayı haczedilmesi mümkün değildir, edinilmiş mallara katılma rejimi bu imkanı alacaklılara vermez.
- Bu ancak boşanma sonucunda veya ölüme intikal edecek olan malların yarısı hukuken işe aittir ve bu ancak ölüm veya boşanma halinde olacak adına tescil edildikten sonra haczi mümkündür.
- 40:16Mal Rejimi ve Haciz
- Borçlu kimse sadece muhatap olup, edinilmiş mallara katılma rejimi kapsamında edinilmiş bir malın tasfiyesini üçüncü kişiler kanun hak tanımamıştır.
- Eşler oturup bir protokolle mal rejimi tasfiyesini sağlayabilir veya mahkemeye müracaat yoluyla sağlayabilirler.
- Boşanma davasının açılmasından sonra mal ayrılığına karar verilmesini hakimden isteyebilirler, ancak üçüncü kişi konumunda bulunan eş itiraz etmezse haciz ihbarnamesi ve üç ihbarnamesi sonrası malının hazzedilmesi söz konusu olabilir.
- 42:35Aile Konutu ve Haciz
- Aile konutu, medeni kanunun 194. maddesinde düzenlenmiş bir konudur ve icra hukukçularının karşıdan baktığı bir konudur.
- Aile konutunun tapuda aile konutu olarak yazılı olan konutun borçlunun borcundan dolayı edilmesi halinde, takibe taraf olmadığı için eşe ve yetişkin ergin çocuklara haz edilmezlik iddiasında bulunma imkanı verilmiyor.
- Yargıtay son zamanlarda, mesken niteliğindeki aile konutu niteliğindeki taşınmazın kocanın borcundan dolayı satılması halinde kadına satış ilanı tebliği imkanını tanıdı.
- 44:46Haciz Süresi ve Düşmesi
- Haciz uygulandığı tarihten itibaren eskiden taşınmazlarda iki yıl, taşınırlarda bir yıl içinde satış istenmesi masrafını yatırmak gerekiyordu, fakat yeni düzenlemede bu süreler yarı yarıya azaltıldı.
- Menkullerde altı aya, gayrimenkullerde bir yıla düştü ve alacaklılar, borçlunun menkul hükmünde olan bankadaki parasına veya istihkakına haciz koyduğu zaman onu altı ay içinde kendi dosyalarına getirtmeleri gerekir.
- Hacizleri düşürmemek için altı ay içerisinde satış avansını yatırıp satış istenmesi gerekir, aksi takdirde haciz düşer.