Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, bir eğitmen tarafından sunulan hukuk dersi formatında olup, ceza muhakemesi hukukunun kaynakları konusunu ele almaktadır.
- Ders, ceza muhakemesi hukukunun kaynaklarını, yorum ilkelerini ve kıyas kurumunun hukuk içindeki anlamını detaylı şekilde incelemektedir. Eğitmen önce doğrudan kaynakları (anayasa, uluslararası sözleşmeler ve 5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu) açıklamakta, ardından dolaylı kaynakları (örf-adet kuralları, din-ahlak kuralları, mahkeme içtihatları ve öğreti) ele almaktadır.
- Ders içeriğinde ayrıca 5275 sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu'nun Alman Ceza Muhakemesi Kanunu'na dayandığı ve özel ceza muhakemesi kanunlarının uygulama alanları hakkında bilgiler verilmektedir. Uluslararası sözleşmelerin temel hak ve özgürlüklere ilişkin olması durumunda kanunlardan öncelikli olduğu vurgulanmaktadır.
- 00:01Ceza Muhakemesi Hukukunun Kaynakları
- Dersin ana başlığı ceza muhakemesi hukukunun kaynakları, yorum ilkeleri ve kıyas kurumunun anlamı oluşturacak.
- Bir hukuk dalında kaynak nedir sorusunun cevabı, o hukuk dalında uygulama alanı bulabilecek kuralların neler olduğu hususunun ortaya konulmasıyla belirlenebilir.
- Ceza muhakemesi hukukunda da kaynak nedir sorusunun cevabı, bu hukuk dalında hangi kuralların uygulama alanı bulacağı ve kıyasın geçerli olup olmayacağı sorusuna cevap bulmak açısından önemlidir.
- 02:10Kanunilik İlkesi
- Ceza Muhakemesi Kanunu'nda açıkça bir kanunilik ilkesinin yürürlükte olduğuna ilişkin herhangi bir düzenleme bulunmaz.
- Ceza muhakemesi hukuku temel hak ve özgürlüklere ilişkin kurallar getirmektedir ve bu temel hak ve özgürlüklere müdahale niteliği taşıyan hukuk kuralları öngörmektedir.
- Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi'nin kararlarında, temel hak ve özgürlüklere müdahale niteliği taşıyan koruma tedbirlerinin mutlaka kanunda düzenlenmesi bir zorunluluk olarak kabul edilmiştir.
- 06:23Ceza Muhakemesi Hukukunun Kaynaklarının Sınıflandırılması
- Ceza muhakemesi hukukunun kaynakları doğrudan kaynaklar ve dolaylı kaynaklar şeklinde ikiye ayrılır.
- Doğrudan kaynaklar anayasa, uluslararası sözleşmeler ve kanun şeklinde sıralanabilir.
- Dolaylı kaynaklar örf, adet kuralları, din ve ahlak kuralları, öğreti ve doktrin gibi bir hukuk kuralının yorumlanması bakımından önem gösteren kaynaklardır.
- 08:31Ceza Muhakemesi Hukukunun Doğrudan Kaynakları
- Anayasa, kanunlar hiyerarşisi bakımından Türk hukukunda en yukarıda bulunan, hiyerarşik olarak en üst hukuk kuralını oluşturur.
- Anayasanın temel hak ve özgürlüklere ilişkin hükümleri ceza muhakemesi hukukuna bakımından büyük önem taşır.
- Anayasanın 38. maddesi yasak sorgu yöntemleri ve delil yasakları açısından son derece önemli bir düzenleme getirmektedir.
- 10:13Uluslararası Sözleşmeler ve Kanunlar
- Uluslararası sözleşmeler, anayasanın 90. maddesinin son fıkrası ile 2004 yılında yeniden düzenlenmiş ve bu düzenleme iç hukukumuz açısından önemli sonuçlar getirmiştir.
- Ceza muhakemesi hukuku bakımından doğrudan uygulanabilir uluslararası sözleşmenin usulüne uygun bir şekilde yürürlüğe konulmuş olması ve temel hak ve özgürlüklere ilişkin olması gerekir.
- Kanunlar ile uluslararası sözleşmeler arasında uyuşmazlık varsa, milletlerarası antlaşma hükümleri esas alınır ve uluslararası sözleşmeler anayasa ile kanunlar arasına oturtulmuştur.
- 13:27Ceza Muhakemesi Kanunu
- Doğrudan uygulanacak kaynak ceza muhakemesi hukukunda kanunlar olarak karşımıza çıkıyor.
- 5271 sayılı, 2004 tarihli ve 1 Haziran 2005 tarihinde yürürlüğe giren Ceza Muhakemesi Kanunu, 1929 tarihli Ceza Muhakemeleri Usulü Kanunu'nun devamı niteliğindedir.
- Yeni kanun, eski kanunun bugünkü koşullara uyarlanmış şeklini ifade eder ve gizli soruşturma tedbirleri, koruma tedbirleri, keşif ve istinaf gibi yeni düzenlemelere yer vermiştir.
- 15:53Ceza Muhakemesi Hukukunda Doğrudan Uygulama Alanı Bulan Kanunlar
- 5275 sayılı ceza muhakemesi kanunu, eski kanunun bir devamı olup, Alman ceza muhakemesi kanunu kaynak olarak kullanılmıştır.
- Özel ceza muhakemesi kanunları (4483 sayılı memurlar ve kamu görevlilerinin yargılanması, 3628 sayılı rüşvet ve yolsuzlukla mücadele, 5395 sayılı çocuk koruma kanunları) ceza muhakemesi kanununun uygulama alanı bulmaktadır.
- Ceza muhakemesi kanun yürürlük ve uygulama şekli hakkında kanun ve 5235 sayılı adli yargı, ilk derece mahkeme ile bölge adliye mahkemelerinin kuruluş, görev ve yetkileri hakkında kanun, ceza muhakemesi kanununun tamamlayıcı nitelik taşıyan kanunlarıdır.
- 19:12Ceza Muhakemesi Hukukunda Dolaylı Uygulama Alanı Bulan Kaynaklar
- Örf adet kuralları, sürekli uygulamanın varlığı ve toplumda bu kurallara uyulması inancı ortaya çıkan kuralları ifade eder ve ceza muhakemesi kanunlarında yer alan kavramların anlamlarını açıklamak için yorum aracı olarak kullanılır.
- Din ve ahlak kuralları doğrudan uygulanmaz ancak yorumlanması açısından ceza muhakemesi hukukunda uygulanabilir kurallar getirebilir.
- Mahkeme içtihatları, özellikle Yargıtay'ın aynı yönde vermiş olduğu süreklilik teşkil eden kararlar, ceza muhakemesi hukukunda önemli bir yorum aracı haline gelmiştir.
- Yargıtay'ın sürekli olarak aynı yönde vermiş olduğu kararlar yorum aracı oluştururken, iştahı birleştirme kararları doğrudan uygulanabilir kurallar içerir.
- Öğreti (doktrin), hukuk bilginleri veya uzmanlaşmış kişilerin hukuki mesele hakkında ortaya koyduğu görüşlerdir ve ceza muhakemesi hukukunda doğrudan uygulanabilir değildir, sadece yorum aracı niteliği taşır.