Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, borçlar hukuku ders kitabının üçüncü ünitesindeki "Haksız Fiilden Doğan Borç İlişkileri" bölümünü anlatan bir eğitim içeriğidir.
- Video, haksız fiil sorumluluğunun temel unsurlarını (fiil, hukuka aykırılık, kusur, zarar ve nedensellik bağı) detaylı şekilde açıklamaktadır. Ayrıca kusur sorumluluğu, kusursuz sorumluluk (sebep sorumluluğu ve tehlike sorumluluğu), zararın belirlenmesi, tazminatın tayini, birden çok sorumluluk sebebi veya birden çok sorumlu bulunması ve haksız fiilde zamanaşımı konularını ele almaktadır. Türk Borçlar Kanunu'ndaki ilgili maddeler ve kavramlar açıklanarak, haksız fiil sorumluluğunun hukuki çerçevesi sunulmaktadır.
- 00:09Haksız Fiilden Doğan Borç İlişkileri
- Program, borçlar hukuku ders kitabının üçüncü ünitesinde yer alan haksız fiilden doğan borç ilişkileri bölümünü ele alacaktır.
- Bölümde kusur sorumluluğu, kusursuz sorumluluk, tehlike sorumluluğu, denkleştirme, zararın belirlenmesi ve tazminatın tayini, birden çok sorumluluk sebebi veya birden çok sorumlu bulunması, haksız fiilde zamanaşımı başlıkları ele alınacaktır.
- 00:39Kusura Dayanan Haksız Fiil Sorumluluğu
- Kusura dayanan genel nitelikteki haksız fiil sorumluluğu, Türk Borçlar Kanunu'nun 49. maddesinde düzenlenmiştir.
- Haksız fiil sorumluluğu için fiil, hukuka aykırılık, kusur, zarar ve nedensellik bağı olarak beş şart aranmaktadır.
- Zarar gören kişinin tazminat talep edebilmesi için bu beş şartın varlığını bir arada ortaya koyması ve ispat etmesi gerekmektedir.
- 01:17Haksız Fiil Sorumluluğunun Şartları
- Haksız fiil sorumluluğunun ilk şartı olan fiil, insan davranışını ifade eder ve olumlu veya olumsuz biçimde ortaya çıkabilir.
- Hukuka aykırılık, hukuken korunan bir menfaatin kişisel veya mali bir hakkın ihlali anlamına gelir.
- Haksız fiil sorumluluğu açısından zararın iki işlevi vardır: sorumluluk şartı olarak aranması ve tazminat miktarının belirlenmesinde belirleyici unsurlardan biri olması.
- 02:57Nedensellik Bağının Önemi
- Haksız fiil sorumluluğunun dördüncü şartı, hukuka aykırı fiil ile zarar arasında nedensellik bağının bulunmasıdır.
- Nedensellik, olaylar arasındaki sebep-sonuç ilişkisine işaret eder.
- Şart teorisine göre zararın ortaya çıkması bakımından olmazsa olmaz sebepler nedensellik bağı içerisindedir, ancak bu teori kabul edilebilir bulunmamıştır.
- 03:40Kusursuz Sorumluluk
- Ahlaka aykırı fiilden sorumluluk da kusura dayanan sorumluluk halidir, ancak sorumluluğun doğması için kusurun kasıt derecesinde olması aranmaktadır.
- Kusursuz sorumluluk halleri sebep sorumluluğu ve tehlike sorumluluğu olarak ikiye ayrılmaktadır.
- Türk Borçlar Kanunu'nda yer alan kusursuz sorumluluk hallerine zorunluluk halinde verilen zarardan sorumluluk, adam çalıştıranın sorumluluğu, hayvan bulunduranın sorumluluğu, yapı maliki'nin sorumluluğu ve tehlike sorumluluğu örnek olarak verilebilir.
- 04:55Tehlike Sorumluluğu
- Teknoloji ve sanayinin gelişmesiyle sorumluluk hukukunun alanına giren problemlerin çözümü zorlaşmaya başlamış, bazı durumlarda kusursuz sorumluluk hallerinin dahi yeterli cevabı veremediği görülmüştür.
- Mağdurların bazı şartlar altında daha etkili korunması amacıyla tehlike sorumluluğu ortaya çıkmıştır.
- Bu sorumluluk tipi özel kanuni düzenlemeler ile hukukumuzda mevcutken, 2012 yılında yürürlüğe giren Türk Borçlar Kanunu ile genel bir düzenleme halini almıştır.
- 05:31Tazminat Davası
- Tazminat davasında ödenecek tazminat miktarının belirlenebilmesi için yapılması gereken ilk şey zararın belirlenmesidir.
- Haksız fiile maruz kalan bir kimsenin ihlale karşı elinde saldırının sona erdirilmesi davası, tazminat davası ve haksız fiil tehlikesi bulunması durumunda saldırının önlenmesine ilişkin davadır.
- Tazminat davası bir eda davası niteliğindedir ve genel olarak zararın belirli bir miktar para ile giderilmesi söz konusu olmakla birlikte, eşyanın iadesi veya tamir edilmesi şeklinde tazminata hükmedilmesi de mümkündür.
- 06:37Birden Çok Sorumluluk Sebebi
- Zarara yol açan bir davranışın birden çok sorumluluk sebebinden veya birden çok kişinin davranışından kaynaklanması mümkündür.
- Bir kişinin davranışının hem bir borca aykırılık hem de genel davranış kurallarının ihlalini teşkil etmesi mümkündür.
- Bir zarardan birden çok kişinin sorumlu olması iki ihtimalden söz konusudur: kişilerin birlikte karar ve hareket ederek bir zarara sebebiyet vermeleri veya aynı zarardan çeşitli hukuki sebeplerden sorumlu olmaları.
- 07:48Haksız Fiilde Zamanaşımı
- Haksız fiil sebebiyle tazminat alacağı mağdurun zararını ve tazminat yükümlüsünü öğrendiği tarihten itibaren iki yıllık zamanaşımına tabidir.
- Zarar ve tazminat yükümlüsü öğrenildi ancak iki yıllık zamanaşımı süresi içerisinde dava açılmadıysa artık alacak zamanaşımına uğramıştır.
- Haksız fiilin işlendiği tarihten itibaren on yıl geçti ve zarar gören tazminat talebini ileri sürmedi ise alacak zamanaşımına uğrar; on yıllık mutlak zamanaşımı süresi açısından zararın ve tazminat yükümlüsünün öğrenilip öğrenilmediğinin önemi yoktur.