Buradasın
Anayasa Mahkemesi ve Yargıtay Arasındaki Hak İhlali Tartışması
youtube.com/watch?v=rYyyngOXqmoYapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, hukuk uzmanı Ersan Şen'in Serap Hanım ile yaptığı bir röportajdır. Ersan Şen, Türkiye Cumhuriyeti'nin hukuk devleti yapısı ve yargı sistemi hakkında bilgi vermektedir.
- Videoda, Anayasa Mahkemesi'nin rolü ve yetkileri ile Yargıtay arasındaki hak ihlali kararı tartışması ele alınmaktadır. İlk bölümde Anayasa Mahkemesi'nin anayasayı yorumlayan temel yargı mercii olduğu ve bireysel başvuru yoluyla temel hak ve hürriyetlerin ihlal edildiği iddialarını değerlendirdiği açıklanırken, ikinci bölümde Şerafettin Can Atalay davası kapsamında Anayasa Mahkemesi'nin hak ihlali kararı ve Yargıtay'ın bu karara verdiği tepki analiz edilmektedir.
- Videoda ayrıca, Yargıtay'ın Anayasa Mahkemesi'nin hak ihlali kararlarını denetleme yetkisinin olmadığı, bu konudaki yetkinin İstanbul 13. Ağır Ceza Mahkemesi'nde olduğu vurgulanmaktadır. Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın başdanışmanı Mehmet Uçum'un "milli yargı" vurgusu hakkındaki eleştiriler ve Türkiye Büyük Millet Meclisi'nin bu tartışmanın çözümündeki rolü de ele alınmaktadır.
- 00:02Ekonomik ve Yargı Sorunları
- İstanbul'da ekmeğin fiyatı sekiz liraya, çiğ sütün fiyatı onbeş liraya yükselmiş ve pazarda süt ürünlerinin fiyatları belirsiz durumda.
- Konuşmacı, yargı ile ilgili konuların hukuk ve adaletle konuşulacağını ancak yargı ile ilgili konuların konuşulmaması gerektiğini belirtiyor.
- Konuşmacı, geçen yayınlarında bu durumun olabileceğini söylemiş ve Anayasa Mahkemesi'nin kararının gereğinin yerine getirilmesinin geciktirilmemesi gerektiğini umduğunu ifade ediyor.
- 01:10Türkiye Cumhuriyeti'nin Hukuk Devleti Olması
- Türkiye Cumhuriyeti bir hukuk devleti olup, kimse anayasa ile kurulu düzenine karşı koyamaz ve bunun esasını bozamaz.
- Anayasa'nın onbirinci maddesine göre herkesi bağlayan kanunların aykırı olamayacağı en üst norm anayasadır.
- Anayasayı yorumlayan ve anayasaya aykırılıkların denetimini yapan temel yargı mercii Anayasa Mahkemesi'dir.
- 02:50Yargı Sisteminin Yapısı
- Türkiye Cumhuriyeti'nde yargı mercilerinin millisi, gayri millisi, neo-liberali veya neo-liberali olmayanı diye kavramlar kullanılamaz.
- Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın başdanışmanı Mehmet Uçum'un milli yargı vurgusu eleştiriliyor.
- Anayasa Mahkemesi soyut ve somut norm denetimi yaparak anayasaya aykırılıkları ve bireysel başvuru yollarını değerlendirir.
- 05:32Anayasa Mahkemesi'nin Yetkileri
- 2010 yılında Anayasa Mahkemesi'nin yetkisine bireysel başvuru yetkisi de eklenmiştir.
- Herhangi bir vatandaş, yargı mercilerinin verdiği karardan haksızlığa uğradığını düşünüyorsa, iç hukuk yollarını tükettikten sonra Anayasa Mahkemesi'ne başvurabilir.
- Anayasa Mahkemesi, kanun koyucunun yerine geçmeden anayasaya aykırılık varsa, hukukun evrensel ilke ve esaslarına aykırılık varsa, soyut veya somut norm denetimi yoluyla o hükmü iptal eder.
- 07:38Anayasa Mahkemesi Kararlarının Uygulanması
- Anayasa Mahkemesi'nin kararlarının gereğinin yerine getirilmesi için İstanbul'daki Ağır Ceza Mahkemesi muhatap alınmıştır.
- Anayasa Mahkemesi kararlarının kesinliği ve bağlayıcılığı gereği, içeriğine uygun görülmese bile gecikmeksizin yerine getirilmek zorundadır.
- Anayasa Mahkemesi kararlarının uygulanmaması durumunda, bu yolu bulabilecek yer ya anayasa değişikliği ile kanun koyucu olan Meclis veya halktır ya da kanun değişikliği ile Türkiye Büyük Millet Meclisi'dir.
- 09:20Yargıtay'ın Anayasa Mahkemesi Kararına Yetkisi
- Yargıtay'ın, Anayasa Mahkemesi'nin hak ihlali kararını denetleme, inceleme ve değerlendirme yetkisi yoktur.
- Anayasa Mahkemesi kararının sonuç kısmında, hak ihlallerinin gereklerini yerine getirecek yargı mercii belirlenmiştir.
- Yargıtay'ın yapması gereken, bu tür meseleleri Ankara İncek'teki Anayasa Mahkemesi ve Yargıtay binaları arasında, iki yüksek yargı mercii başkanları veya yetkilileri bir araya gelerek çözmektir.
- 10:35Yargı Sisteminin Rolü
- Hukuk devleti'nde kuvvetler ayrılığında hakkını arayan vatandaşın gittiği kapı, adaleti umduğu yer yargı mercileridir.
- Anayasa Mahkemesi temel hak ve hürriyetlerin bekçisidir, diğer mahkemeler ise kanunlarla ve anayasa ile üstlendikleri yetkiler uyarınca ihtilafları çözen mercilerdir.
- Yargıtay 3. Ceza Dairesi'nin değerlendirme, inceleme ve karar verme yetkisi yoktur, bu konuda yetki İstanbul 13. Ağır Ceza Mahkemesi'ne aittir.
- 11:48Yargıtay'ın Geçmiş Kararları
- Bu konu daha önce Yargıtay Ceza Genel Kurulu'nda tartışılmış, 507/2009 tarihli kararında Anayasa Mahkemesi'nin hak ihlali kararlarının yerine getirilmesi gerektiği belirtilmiştir.
- Hukuk devletinde insanlar kuvvetler ayrılığında yargıdan kendi arasında ihtilaf yaşamasını ve anayasanın amir hükümlerinin yerine getirilmesinde tereddütler yaşanmasını beklemez.
- Anayasanın yorumunu Anayasa Mahkemesi yapar, Yargıtay 3. Ceza Dairesi'nin bu şekilde yetkilendirilmediği halde denetim ve değerlendirme yapma yetkisi yoktur.
- 13:35Yargıtay'ın Kararının Sorunları
- Yargıtay'ın 23 sayfalık kararı 11 yüksek lisans tezine, 4 doktora tezine ve 2 makaleye atıf yapılmıştır.
- Karar, Anayasanın 153. maddesinden bahsetmeden, ihlal kararına hukuki değer ve geçerlilik izafi edilemeyeceği cihetle ifade edilmiştir.
- Anayasa Mahkemesi'nin önüne gelmiş bir bireysel başvuruyu yanlış yorumlamış olsa bile, Anayasanın 14. maddesini yorumlamak yetkisi Yargıtay'ın değil, Anayasa Mahkemesi'nin olduğu belirtilmiştir.
- 15:07Çözüm Önerileri
- Bu meseleleri sükunetle ve suhuletle çözmeye çalışmak gerekir, milli-milli olmayan milli yargının reaksiyonu gibi davranılmamalıdır.
- Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığı'nda suç duyurusunda bulunulmasına rağmen, Anayasa Mahkemesi'nin kuruluş kanununda üyelerin disiplin soruşturması açılması konusunda tek yetkili yerin Anayasa Mahkemesi Genel Kurulu olduğu belirtilmiştir.
- Türkiye Büyük Millet Meclisi yazıyı iade eder etmez, Canatay'ın avukatları başvuracak, Anayasa Mahkemesi ise infaz durdurma kararını alacak veya tekrar 13. Ağır Ceza Mahkemesi'ne yönlendirecektir.