Buradasın
Adalet Bakanı Yılmaz Tunç ile Yargı Sistemi Röportajı
- Hukuk
- Anayasa Mahkemesi
- Yargıtay
- Adalet Bakanlığı
- Yargı Sistemi
- Yargı Reformu
- Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi
Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, Ankara'daki Adalet Bakanlığı'nda gerçekleştirilen, Adalet Bakanı Yılmaz Tunç ile yapılan bir röportajdır. Röportajı Fevzi Çakır ve Halil Mutmeler sunmaktadır.
- Röportajda Türkiye'nin yargı sistemi, reform çalışmaları ve güncel hukuki konular ele alınmaktadır. Ankaragücü-Çaykur Rizespor maçında yaşanan yumruklu saldırı olayı, Somali vatandaşı tarafından yaşanan trafik kazası, Filistin sorunu ve Netanyahu hakkındaki diplomatik çabalar gibi konular incelenmektedir. Ayrıca, yargı sistemindeki sorunlar, yeni yargı paketi, Anayasa Mahkemesi-Yargıtay arasındaki yetki çatışması ve yargıya güven endeksleri hakkında bilgiler paylaşılmaktadır.
- Röportajda ayrıca ceza infazı, adil yargılanma hakkından zarar görenler için tazminat komisyonu, hakim-savcı yardımcılığı sisteminin yenilenmesi, temyiz sürelerinin standartlaştırılması ve denetimli serbestlik süresinin değiştirileceği gibi yeni yargı paketi düzenlemeleri detaylı olarak açıklanmaktadır. Bakan, Türkiye'nin Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi kararlarına uyma oranının tüm ülkelerin ortalamasından daha yüksek olduğunu da belirtmektedir.
- 00:15Adalet Bakanı Yılmaz Tunç'la Röportaj
- Adalet Bakanı Yılmaz Tunç, başkentte gerçekleşecek özel bir röportajda yargı süreçleri ve güncel yargı başlıkları hakkında konuşacak.
- Röportajda Ankaragücü ve Çaykur Rizespor maçında yaşanan yumruklu saldırı olayı ve Somali Cumhurbaşkanı'nın oğlunun karıştığı trafik kazası gibi sıcak konular ele alınacak.
- 01:00Ankaragücü-Rizespor Maçında Yaşanan Saldırı Olayı
- Ankaragücü-Çaykur Rizespor maçında yaşanan saldırı olayı sonrası siyasetçiler, Cumhurbaşkanı ve yargı hızlı bir şekilde reaksiyon göstermiş, soruşturma başlatılmıştır.
- Olay sonrası spor savcısı hemen adli soruşturma başlattı, şüpheliler gözaltına alındı ve dört kişi hakkında tutuklama tedbirine başvuruldu.
- Ankara Batı Cumhuriyet Başsavcılığı iddianame düzenledi ve dava açıldı, suçlamalar arasında kamu görevini görevi nedeniyle ve kemik kırığı oluşacak şekilde kasten yaralama, tehdit ve 6222 sayılı yasaya muhalefet bulunmaktadır.
- 04:06Soruşturma Süreci ve Kanun Değişikliği
- Olaydan üç gün sonra soruşturma tamamlandı, adli tıptan kesin rapor alındı ve tüm deliller toplandı.
- Sahaya inen diğer şüphelilerle ilgili ayrı bir soruşturma yürütülüyor.
- Bakan, 6222 sayılı "Sporda Şiddet ve Düzensizliğin Önlenmesine Dair Kanun"un caydırıcılığını artırma ihtiyacı olduğunu ve adalet bakanlığı tarafından bir çalışma başlatıldığını belirtti.
- 09:51Somali Cumhurbaşkanı'nın Oğlunun Karıştığı Trafik Kazası
- Motor kurye Yunus Emre Göçer'in ölümünden dolayı Adalet Bakanı, ailesine başsağlığı dileklerini ifade etti.
- Bakan, eşiyle görüştüğünü ve süreci sonuna kadar takip edeceklerini belirtti.
- Sosyal medyada bu konunun çok konuşulduğu ve farklı mecralara çekilmeye çalışıldığı ifade edildi.
- 11:02Somali Trafik Kazası ve Yargı Süreci
- 31 Kasım'da meydana gelen trafik kazasında, tutanakta sürücünün kusursuz olduğu belirtilmiş, ancak sosyal medyaya intikal eden görüntülerle tutanakla uyuşmazlık ortaya çıkmış.
- Görüntüler ortaya çıktığında savcılık harekete geçmiş, bilirkişi raporu alınmış ve iki raporda da sürücünün kusurlu olduğu belirtilmiş.
- İki bilirkişi raporunda çelişki olduğu için dosya adli tıpa gönderilmiş ve adli tıptan rapor bekleniyor.
- 12:55Somali İlişkileri ve Şüphelinin Yurtdışına Çıkması
- Türkiye ile Somali arasında adli yardımlaşma anlaşması olmamasına rağmen, iki ülke arasındaki ilişkiler iyi olduğu için görüşme yapılmış.
- Somali Cumhurbaşkanı'nın uluslararası basına verdiği demeçte, oğlunun Türkiye'ye gidip yargılanması gerektiği ifade edilmiş.
- Somali Adalet Bakanı ile yapılan görüşmelerde, şüphelinin Türkiye'ye gönderilmesi hususunda gerekli çalışmaları yapacakları belirtilmiş.
- 14:24Yunus Emre'nin Hakkı ve Adalet Çağrısı
- Konu üzerinden bazı kişilerin olayın takip edilmediği yönünde yanlış beyanlar yaptıkları belirtilmiş.
- Yunus Emre'nin ailesiyle görüştüğü ve adalet çağrısına verdiği tepkide, vatandaşın hakkını korumakta tereddüt etmeyeceklerini ifade etmiş.
- Her vatandaşın, yabancı karşısında mağdur edildiği durumlarda, dünyanın neresinde olursa olsun haklarının korunacağı vurgulanmış.
- 17:23Filistin'deki Olaylar ve Savaş Suçu İlanı
- 6 Ekim'den beri Filistin'de yaşanan olaylarda yaklaşık 20 bin Filistinli şehit olmuş ve insanlık suçu işlendiği belirtilmiş.
- Birleşmiş Milletler Soykırım Sözleşmesi'ne göre Gazze'de soykırım unsurları gerçekleşmiş durumda.
- Türkiye Cumhurbaşkanı ve Dışişleri Bakanı yoğun bir diplomasi çalışması yapmış, ancak BM Güvenlik Konseyi'nde ateşkes önerileri ABD oyuyla reddedilmiş.
- 21:31Uluslararası Ceza Mahkemesi ve Savaş Suçu İlanı
- 2009 yılında Uluslararası Ceza Mahkemesi başsavcısı'nın başlatmış olduğu soruşturmada dosyada deliller bulunuyor.
- 6 Ekim'den beri ortaya çıkan yeni deliller ve sivil toplum kuruluşlarının başvuruları var.
- Güney Afrika ve Türkiye'den barolar Uluslararası Ceza Mahkemesi'ne başvurmuş ve Netanyahu'nın savaş suçu ilan edileceği belirtilmiş.
- 22:15Filistin Saldırısı ve Uluslararası Tepki
- Konuşmacı, Netanyahu ve savaş suçlarının yargılanması konusunda seslerini yükseltmeye devam edeceklerini ve Filistinli kardeşlerinin yanında olmaya devam edeceklerini belirtiyor.
- İsrail'in Birleşmiş Milletler kararlarını tanımayan, örgüt gibi hareket eden ve masum sivilleri katleden bir devlet olduğu vurgulanıyor.
- İnsanlık vicdanı harekete geçmeye başlamış, Avrupa ve Batılı ülkelerde protesto gösterileri yaşanıyor ve uluslararası kuruluşların da harekete geçme mecburiyeti söz konusu.
- 23:22Yargıda Rüşvet İddiaları ve Soruşturmalar
- İstanbul Anadolu Başsavcısı'nın kendi adliyesinde yaşandığını iddia ettiği olaylarla ilgili HSK'ya yaptığı şikayet üzerine soruşturma başlatılmış.
- İddialar HSK'ya ulaştıktan sonra üç başmüfettiş gönderilmiş ve incelemeler yapılmış.
- Yargı mensuplarının fedakarca çalıştığı vurgulanırken, münferit olayları öne çıkararak tüm yargıyı kötüye kullanmaya çalışmakta olduğu belirtiliyor.
- 25:48Yargı Teşkilatı ve İddiaların İncelenmesi
- Hakimler-Savcılar Kurulu, Teftiş Kurulu ve müfettişler bu tür iddiaların üzerine gitmekle görevlendirilmiş.
- İddiaların üzerine kararlılıkla gidildiği, yanlış yapanın yanına kar kalmaması gerektiği vurgulanıyor.
- Yargıya güveni artırmak için önemli yargı paketleri ve çalışmaların yürütüldüğü belirtiliyor.
- 27:37Yeni Yargı Paketi Hakkında Bilgiler
- Yargı paketi yaklaşık yaz döneminden bu yana yeni ihtiyaçlar, uygulamadan gelen talepler, anayasa mahkemesinin iptal kararları ve yargı reformu stratejileri doğrultusunda hazırlanıyor.
- Paket 67 maddelik olup henüz kesinleşmemiş, görüşmelerin devam ettiği belirtiliyor.
- Cumhurbaşkanlığı, kabinet ve meclis grubu tarafından tartışılan paketin son kararını verme yetkisi Türkiye Büyük Millet Meclisi'nde.
- 30:04Cezasızlık Algısını Gidermek İçin Öneriler
- Şu anda infaz yasasına göre iki yıl ceza alan kimse cezaevine girmiyor, ancak pandemi süreci nedeniyle denetimsel serbestlik uygulaması yapılmış.
- Pandemi sonrası 70 bin kişiye denetimsel serbestlik verilmiş, bunların yaklaşık 20 bininin cezaevine geri dönmesi gerektiği kararlaştırılmış.
- Cezasızlık algısını gidermek için denetimsel serbestlik süresinin cezanın beşte biri oranında olmasına yönelik bir öneri sunulmuş, ancak oranın belirlenmesi Türkiye Büyük Millet Meclisi'nde karar verilecek.
- 33:12Yargı Paketi ve Cezalılar Hakkında Değişiklikler
- Yargı paketinde cezalıların infazla ilgili düzenlemelerde değişiklikler olacak, ceza alıp hiç yapmamasının toplumda cezasızlık algısına yol açması ve adalete karşı güvensizlik yaratması konusunda tedbir alınacak.
- Anayasa Mahkemesi'nin adil yargılanma hakkının ihlali ile ilgili kararları ve uzun süren yargılamalar nedeniyle açılan manevi tazminat davaları için Adalet Bakanlığı bünyesinde bir tazminat komisyonu kurulması öngörülüyor.
- Yargı paketinde basit yargılama usulü, hükmün açıklanması, geri bırakılması gibi konularda yeni düzenlemeler olacak, hükmün açıklanmasının ceza gibi algılanıp işlem test edildiği için mağduriyet ortaya çıkabildiği belirtiliyor.
- 35:18Yargı Teşkilatı ve Eğitim Değişiklikleri
- 23-24 Aralık tarihinde ilk sınavı gerçekleştirilecek hakim-savcı yardımcılığı müessesesi ile 1000 hakim ve savcı yardımcısı alınacak, bunun 100'ü avukatlıktan, 100'ü idari yargıdan ve 800'ü adli yargıdan olacak.
- Hakim-savcı adaylığı süresi iki yıldan üç yıla çıkacak, üç yılın biri Adalet Akademisi'nde eğitimle, iki yılı tecrübeli hakim-savcıların yanında usta-çırak ilişkisi içerisinde geçecek.
- Hukuk fakültesi bittikten sonra hakim-savcı yardımcılığı sınavına girebilmek ve avukatlık stajına başlayabilmek için hukuk mesleklerine giriş sınavı getirilecek.
- 37:45Temin Süreleri ve İnfaz Düzenlemeleri
- Hukukumuzda farklı mahkemelerde farklı temin süreleri ve başlangıç noktaları vardı, iş mahkemelerinde sekiz gün, cezada yedi gün, Asya hukukta onbeş gün, icrada on gün temin süresi vardı.
- Artık tüm davalarda temin süresi iki hafta olacak ve tebliğden itibaren başlayacak, bu değişiklik hukuk sınavlarında karışıklıkları ortadan kaldıracak.
- Yargı paketinde infazla ilgili düzenleme sadece denetimli serbestliğin oran getirilerek uygulanması ile alakalı, bir yıl sabit uygulaması yerine beşte bir oranla uygulanması öngörülüyor.
- 40:32Yüksek Yargıda Yaşanan Yetki Krizi
- Yüksek yargıda yaşanan yetki krizi, Can Atalay davası üzerinden ortaya çıkmış, Atalay Gezi davasında mahkum olmuş ve dosya yargıtay aşamasındayken milletvekili seçilmiş.
- Yargıtay, Atalay'ın işlediği suçun dokunulmazlık kapsamında olmadığını, Anayasanın 83. maddesinin 2. fıkrası gereğince seçimden önce soruşturmasına başlanmış olmak kaydıyla Anayasanın 14. maddesindeki durumların dokunulmazlık kapsamında olmadığını gerekçeyle reddetmiş.
- Anayasa Mahkemesi ise Anayasanın 14. maddesindeki durumların belirsiz olduğunu, hangi suçları ihtiva ettiği belli olmadığını gerekçeyle hak ihlali kararı vermiş ve bu karar neticesinde yargılamanın ve infazın durması konusunda karar oluşturmuş.
- 44:42Yargıtay ve Anayasa Mahkemesi Arasındaki Görüş Farkları
- Ceza dairesi dosyayı göndermiş, ceza dairesine uyulmamaya karar verilmiş ve bu karara karşı yeniden başvuru yapılmış.
- Anayasa Mahkemesi 83. ve 14. maddeleri farklı yorumlarken, Yargıtay ise bu maddelerin uygulanmaz hale getirildiğini belirtiyor.
- İki mahkeme arasında belirsizlik ve belirlilik konusunda görüş farkı var, bu farkın ortadan kaldırılması için 2010 yılında Anayasa'nın 148. maddesinde bir hüküm konulmuş.
- 46:44Anayasa Mahkemesi ve Yargıtay Arasındaki Yetki Tartışması
- Anayasa'nın 148. maddesinin 4. fıkrası, bireysel başvuruda kanun yolunda yapılması gereken hususlarda inceleme yapılamayacağını belirtiyor.
- Anayasa Mahkemesi'nin kuruluş ve yargılama usulleri kanununun 50. maddesi ile Ceza Mahkemesi Kanunu'nun 311. maddesi arasında farklılık var.
- Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi'nin ihlal kararlarında Ceza Mahkemesi Kanunu'nun 311. maddesine göre yargılamanın yenilenmesi yapılıyor, ancak Anayasa Mahkemesi kararları için farklı bir usul uygulanıyor.
- 49:31Anayasa Mahkemesi ve Yargıtay Arasındaki Sorunların Çözümü
- Anayasa Mahkemesi kanunundaki yeniden yargılamayla Ceza Mahkemesi Kanunu'ndaki yargılamanın yenilenmesi aynı şeyler olup olmadığı sorunu var.
- Yargıtay'ın uzun yıllardır süren içtihatları var, özellikle iş hukuku ve ceza hukuku alanlarında.
- Anayasamızın tek tek maddelerini tartışmak yerine, tüm sorunları ortadan kaldırabilecek yeni bir demokratik anayasaya ihtiyaç var.
- 51:02Anayasa Mahkemesi ve Bireysel Başvuru Sistemi
- 1982 Anayasası darbe sonrası yapılmış, Anayasa Mahkemesi'ne kanunların denetimi, siyasi parti kapatma davaları ve Yüce Divan yargılamaları görevleri verilmiş.
- 2010 değişikliği ile bireysel başvuru hakkı getirilmiş, genellikle mahkemelerden gelen, kesin hüküm teşkil eden dosyalarla ilgili başvurular var.
- Anayasa Mahkemesi'nin bireysel başvuru sistemi için kısa vadede kanun değişiklikleri, orta vadede anayasa değişiklikleri yapılabilir, uzun vadede ise yeni bir anayasa gerekebilir.
- 54:24Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi Kararlarına Uyum
- Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi'nin kararlarına uymama oranı tüm ülkeler bakımından %29, Türkiye için ise %11.
- Türkiye'nin Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi kararlarına uyma oranı tüm ülkelerin ortalamasından %10 daha fazla.
- Kavala dosyaları gibi belli dosyalar siyasi olarak gündeme getirilerek Türkiye'nin Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi kararlarına uymadığı gibi bir hava oluşturuluyor, ancak bu doğru değil.
- 56:28Adalet Bakanlığı İstatistikleri
- 31 Aralık 2022 tarihine kadar AHC'nin istatistiklerinde tüm üye ülkelerde 996.892 başvuru sonuçlanmış, bunun %2,18'i ihlal kararı almış.
- Türkiye'de 2012'den itibaren 90.771 başvuru sonuçlanmış, 1.014 ihlal kararı verilmiş, bireysel başvuru nedeniyle ihlal kararları %1,60'a düşmüş.
- Bireysel başvuru reforme edilebilir ama geriye dönüş söz konusu olmaz.
- 57:45Yargıya ve Hukuka Güven Endeksleri
- Yargıya ve hukuka güven endekslerinde Türkiye'nin düşük sıralarda gösterilmesi bir kara propaganda olarak değerlendiriliyor.
- Türkiye'nin üstünde gösterilen ülkelerde demokrasi ve serbest seçimler olmadığı, bu ülkelerin hukuk devleti olmadığını vurguluyor.
- Türkiye demokrasinin en güçlü olduğu, serbest seçimlerin %90'a varan en yüksek katılımın olduğu ve şeffaf seçimlerin yapıldığı bir ülke olarak tanımlanıyor.
- 59:42Yargı Sistemi ve İstinaf Mekanizması
- Yargıda yanlışlar olabilir, ancak yanlış kararların düzeltilme imkanları var.
- 2016'da istinaf mekanizması kazandırılarak üç aşamalı bir sistem getirilmiş.
- 17 Aralık-25 Aralık ve 15 Temmuz sürecinde yargıdaki ihraçlara karşın, yeni hakim ve savcı alımları ile sistem güçlendirilmiş.
- 1:01:32Kira Arabuluculuğu Uygulaması
- Kira arabuluculuğu sistemi 2013 tarihinde sistemimize girmiş, 2018'e kadar ihtiyari arabuluculuk olarak uygulanmış.
- 2018'den itibaren iş davalarında, ticari davalarda ve tüketici davalarında zorunlu arabuluculuk uygulanmış.
- 1 Eylül'den itibaren kira davaları, ortaklığın giderilmesi davaları, kat mülkiyetinden doğan davalar ve komşuluk hukukundan doğan davalar zorunlu arabuluculuk kapsamına alınmış.
- 1:02:39Kira Arabuluculuğunun Sonuçları
- 1 Eylül'den itibaren toplam 99.467 dosya arabulucuların önüne gelmiş, bunların 76.780'i kira uyuşmazlıkları ile ilgili.
- 76.780 kira uyuşmazlığından 32.098'i anlaşmayla sonuçlanmış, bu da %64 bin kişinin mahkemeye düşmemesi anlamına geliyor.
- 13.923 kira davası açılmış, bu da 20.000 kira davasının arabuluculuk sayesinde mahkemeye gitmemesini gösteriyor.
- 1:05:02Başıboş Köpek Sorunu
- Ankara'da 10 yaşındaki Tunahan'ın başına gelen ve Muş Varto'da 79 yaşındaki bir kişinin köpekler tarafından yaralanması gibi olaylar yaşanıyor.
- Tarım Bakanlığı'nın koordinasyonunda, Cumhurbaşkanı Yardımcısı Cevdet Yılmaz'ın başkanlığında çalışmalar yürütülüyor.
- İnsan sağlığı ve can güvenliği korunması için gerekli tedbirlerin alınması gerektiği vurgulanıyor.