Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, bir konuşmacı tarafından sunulan 5393 sayılı Belediye Kanunu hakkında kapsamlı bir eğitim içeriğidir. Podcast formatında sunulan videoda belediyelerin hukuki yapısı ve yetkileri detaylı şekilde anlatılmaktadır.
- Video, belediye tanımı ve organları ile başlayıp, belediye kuruluşu, sınırlar, birleşme ve katılma, mahalle yönetimi gibi konuları ele almaktadır. Daha sonra belediyelerin görev ve sorumlulukları, imar, su ve kanalizasyon, ulaşım, çevre, temizlik, güvenlik, kültür, eğitim, sağlık, spor ve ekonomi alanlarındaki yetkileri açıklanmaktadır.
- Videoda ayrıca belediyelerin yer seçim belgesi verme, vergi tahsilatı, gayrisıhhı müesseselerin ruhsatlandırma ve denetlenmesi, altyapı çalışmalarını yapabilme, taşınmaz tahsis etme, kamuoyu araştırması yapma ve muafiyetlerine dair yasal hükümler de detaylı olarak anlatılmaktadır. Video, bir sonraki bölümün belediye meclisi ile devam edeceği belirtilerek sona ermektedir.
- 00:08Belediye Kanunu ve Tanımlar
- Beşbinüçyüzdoksanüç sayılı belediye kanunu, belediyenin kuruluşunu, organlarını, yönetimini ve çalışma usul ve esaslarını düzenlemek amacıyla hazırlanmıştır.
- Belediye, belde sakinlerinin mahalli müşterek ihtiyaçlarını karşılamak üzere kurulan, seçmenler tarafından oluşturulan idari ve mali özerkliğe sahip kamu tüzel kişisidir.
- Belediyenin organları belediye meclisi, belediye encümeni ve belediye başkanından oluşur.
- 00:46Belediye Kuruluşu Koşulları
- Mahalle, belediye sınırları içinde ihtiyaç ve öncelikleri benzer özellikler gösteren, sakinleri arasında komşuluk ilişkisi bulunan ve kurulması için asgari nüfusu beşyüz olan idari birimdir.
- Nüfusu beş bin ve üzerinde olan yerleşim birimlerinde belediye kurulabilir, il ve ilçe merkezlerinde belediye kurulması zorunludur.
- İçme ve kullanma suyu havzaları, sit ve koruma alanlarında ve meskun sahası kurulu bir belediyenin sınırlarına beş bin metreden daha yakın olan yerleşim yerlerinde belediye kurulamaz.
- 01:37Belediye Kuruluşu Süreci
- Köylerin veya köy kısımlarının birleşerek belediye kurabilmeleri için meskun sahalarının merkez kabul edilecek yerleşim yerinin meskun sahasına azami beşbin metre mesafede bulunması ve nüfusları toplamının beşbin ve üzerinde olması gerekir.
- Belediye kurulması için köy ihtiyar meclisi kararı veya seçmenlerin başvurusuyla mahalli seçim kurulları oylama yapar, sonuç valiliğe bildirilir.
- İşlem dosyası çevre ve şehircilik bakanlığına gönderilir ve cumhurbaşkanı kararı ile o yerde belediye kurulur.
- 02:18Belediye Sınırları
- Yeni kurulan bir belediyenin sınırları kuruluşu izleyen altı ay içinde tespit edilir ve eskiden beri o yerleşim yerine ait sayılan tarla, bağ, bahçe, çayır, mera, otlak, yaylak gibi yerler belediye sınırı içine alınır.
- Belediye sınırları dere, tepe, yol gibi belirli ve sabit noktalardan geçirmek esastır, mümkün olmaması durumunda sınır düz olarak çizilir ve işaretlerle belirtilir.
- Belediyenin sınırları içinde kalan ve eskiden beri komşu belde veya köy halkı tarafından yararlanılan yayla, çayır, mera, koru, kaynak ve mesirelik gibi yerlerden geleneksel yararlanma hakları devam eder.
- 03:15Sınırların Kesinleşmesi ve Uyuşmazlıkların Çözümü
- Belediye sınırları, belediye meclisinin kararı ve kaymakamın görüşü üzerine valinin onayı ile kesinleşir ve zorunlu nedenler olmadıkça beş yıl süreyle değiştirilemez.
- Bir il dahilindeki beldeler veya köyler arasında sınır uyuşmazlığı çıkması halinde, ilgili belediye meclisi ve köy ihtiyar meclisi ile kaymakamın görüşleri istenir ve vali bu görüşleri değerlendirerek sınır uyuşmazlığını karara bağlar.
- Büyükşehir belediyesi sınırları içinde kalan ilçe belediyelerinin sınır değişikliklerinde büyükşehir belediye meclisi'nin de görüşü alınır.
- 04:27Birleşme ve Katılma
- Belde, köy veya bunların bazı kısımlarının bir başka beldeye katılabilmesi için bu yerlerin meskun sahalarının katılacak beldenin meskun sahasına uzaklığı beşbin metreden fazla olamaz.
- Katılma başvurusunda, katılmak isteyen köy veya belde veya bunların kısımlarında oylama yapılır, oylama sonucunun olumlu olması halinde başvuru kabul edilir.
- Katılma sonrası oluşacak yeni sınır hakkında belgeler ABIM'e gönderilir ve sonuç çevre ve şehircilik bakanlığı'na bildirilir.
- 06:19Mahalle ve Yönetimi
- Mahalle, muhtar ve ihtiyar heyeti tarafından yönetilir ve belediye sınırları içinde mahalle kurulması, kaldırılması, birleştirilmesi, bölünmesi, adlarıyla sınırlarının tespiti ve değiştirilmesi belediye meclisinin kararı ve kaymakamın görüşü üzerine valinin onayı ile olur.
- Muhtar, mahalle sakinlerinin gönüllü katılımıyla ortak ihtiyaçları belirlemek, mahallenin yaşam kalitesini geliştirmek ve belediye ile ilişkilerini yürütmekle yükümlüdür.
- Belediye sınırları içinde nüfusu beşyüzün altında mahalle kurulamaz.
- 07:19Belediye Adının Değiştirilmesi ve Tüzel Kişiliğin Sona Erdirilmesi
- Bir beldenin adı, belediye meclisi üye tam sayısının en az dörtte üç çoğunluğunun kararı ve valinin görüşü üzerine içişleri bakanlığının onayı ile değiştirilir.
- M eskun sahası, bağlı olduğu il veya ilçe belediyesi ile nüfusu ellibin ve üzerinde olan bir belediyenin sınırına beşbin metreden daha yakın duruma gelen belediye ve köylerin tüzel kişiliği, genel imar düzeni veya temel altyapı hizmetlerinin gerekli kılması durumunda cumhurbaşkanı kararı ile kaldırılarak bu belediyeye katılır.
- Nüfusu ikibin'in altına düşen belediyeler cumhurbaşkanı kararı ile köye dönüştürülür.
- 08:20Tüzel Kişiliği Kaldırılan Belediyelerin Tasfiyesi
- Tüzel kişiliği kaldırılan belediyenin tasfiyesi il özel idaresi tarafından yapılır ve bu belediyenin taşınır ve taşınmaz malları ile hak, alacak ve borçları ilgili köy tüzel kişiliğine intikal eder.
- İntikal eden borçların karşılanamayan kısımları il özel idaresi tarafından üstlenilir ve vali tarafından iller bankası'na bildirilir.
- Tüzel kişiliği kaldırılan belediyelerin bulunduğu yerleşim birimlerinde hizmetlerin aksamadan yürütülmesi için ilgili belediye veya büyükşehir belediyesi ve köye dönüşen yerlerde il özel idaresi veya köylere hizmet götürme birlikleri tarafından içme suyu, kanalizasyon, temizlik, çöp toplama, ulaşım, itfaiye ve diğer hizmetlerin yürütülmesi için gerekli tedbirler alınır.
- 09:38Kararların Uygulanması
- Kararların uygulanması ve nüfus kararları, kesinleşme tarihini takip eden yılın ocak ayının birinci gününden itibaren yürürlüğe girer.
- Birleşme ve katılmalara, mahalle kaldırılmasına, belediye ve köy tüzel kişiliğinin kaldırılmasına veya bir beldenin köye dönüştürülmesine dair kararlar ilk mahalli idareler seçimlerinde uygulanır ve seçimler bu yerlerin yeni durumlarına göre yapılır.
- 10:02Belediyelerde Birleşme ve Tüzel Kişilik Kaldırılması
- Birleşme, katılma veya tüzel kişiliğin kaldırılması durumunda, yeni nazım ve uygulama planı yapılmaz, mevcut planlarda zorunlu değişiklikler katılınacak belediyenin uygun görüşü alınarak yapılır.
- Tüzel kişiliği sona erecek belediye ve köylerin taşınmazlarının satılması ve borçlanması çevre ve şehircilik bakanlığının onayına tabidir.
- Orman köyleri ve orman köylüsüne tanınan haklar, sorumluluklar ve imtiyazlar, mahalleye dönüşen yerler için devam eder.
- 11:32Hemşehri Hukuku ve Belediye Hizmetleri
- Herkes ikamet ettiği beldenin hemşerisidir ve belediye kararlarına katılma, hizmetlerden yararlanma ve bilgilendirme hakları vardır.
- Belediye, hemşehriler arasında sosyal ve kültürel ilişkilerin geliştirilmesi için gerekli çalışmalar yapar.
- Belediye sınırları içinde oturan veya ilişiği olan her şahıs, belediye kararlarına uymak ve vergileri ödemekle yükümlüdür.
- 12:24Belediye Görev ve Sorumlulukları
- Belediyeler imar, su ve kanalizasyon, ulaşım, çevre, temizlik, zabıta, itfaiye, trafik, defin, ağaçlandırma, kültür, turizm, gençlik, sosyal hizmet gibi hizmetleri yapar veya yaptırır.
- Büyükşehir belediyeleri ve nüfusu yüz binin üzerindeki belediyeler kadınlar ve çocuklar için konuk evleri açmak zorundadır.
- Belediyeler sağlık tesisi açabilir, mabetlerin bakımı yapabilir, kültür ve tarihi dokunun korunmasını sağlayabilir.
- 13:47Spor ve Eğitim Hizmetleri
- Belediyeler spor malzemesi verir, amatör spor kulüplerine yardım yapar ve spor karşılaşmaları düzenler.
- Yurtiçi ve yurtdışı müsabakalarda üstün başarı gösterenlere ödül verebilir ve gıda bankacılığı yapabilir.
- Belediyelerin spor teşvikleri için nakdi yardım, genel bütçe vergi gelirlerinin büyükşehir belediyeleri için %7'sini, diğer belediyeler için %12'sini geçemez.
- 14:27Belediye Hizmetlerinin Sunumu
- Hizmetlerin öncelik sırası belediye mali durumu ve hizmetin ivediliği dikkate alınarak belirlenir.
- Belediye hizmetleri vatandaşlara en yakın yerlerde ve en uygun yöntemlerle sunulur.
- Belediyenin görev ve yetki alanı belediye sınırlarını kapsar, meclis kararı ile mücavir alanlara da hizmetler götürülebilir.
- 15:11Belediyenin Yetkileri ve İmtiyazları
- Belediyeler belde sakinlerinin mahalli müşterek ihtiyaçlarını karşılamak için faaliyet ve girişimde bulunabilir, yönetmelik çıkarabilir.
- İçme suyu sağlamak, atık suyu uzaklaştırılmasını sağlamak ve katı atıkların toplanması gibi hizmetleri yapabilir.
- Katı atık, içme suyu ve toplu taşıma hizmetleri Danıştay'ın görüşü ve çevre bakanlığının kararıyla 49 yıl geçmemek üzere imtiyaz yoluyla devredebilir.
- 16:46Belediyenin Ekonomik ve Çevre Yetkileri
- Belediyeler mahalli müşterek hizmetler için taşınmaz almak, kamulaştırmak, satmak, kiralamak veya kiraya vermek yetkisine sahiptir.
- Gayrisıhhi müesseseleri ve umuma açık istirahat ve eğlence yerlerini ruhsatlandırmak ve denetlemek yetkisine sahiptir.
- Hafriyat toprağı, moloz döküm alanları, sıvılaştırılmış petrol gazı depolama sahalarını belirlemek ve çevre kirliliği önlemek için tedbirler alabilir.
- 18:32Trafik ve Bisiklet Hizmetleri
- Belediyeler trafik düzenlemesinin gerektirdiği işleri yürütmek, elektronik haberleşme istasyonlarına yer seçim belgesi vermek yetkisindedir.
- Asansörlerin tescilini yapmak, yıllık periyodik kontrollerini yapmak veya yetkilendirilmiş muayene kuruluşları aracılığıyla yaptırmak yetkisindedir.
- Bisiklet yolları, elektrikli scooter şarj istasyonları, yaya yolları ve gürültü bariyerlerinin planlanması, projelendirilmesi ve bakımıyla ilgili işleri yürütmek yetkisindedir.
- 20:26Belediyelerin Yetkileri ve Görevleri
- Yer seçim belgesi karşılığında alınacak ücret Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı tarafından belirlenir, ücret yatırılmasına rağmen 20 gün içinde verilmeyen yer seçim belgesi verilmiş sayılır.
- Büyükşehir sınırları içerisinde yer seçim belgesi vermeye ve ücretini almaya büyükşehir belediyeleri yetkilidir.
- Belediyeler, özel kanunları gereğince vergi, resim, harç, katkı ve katılma paylarının tahsilini yapmakla yükümlüdür.
- 21:14Belediyelerin Özel Yetkileri
- Gayrisıhhi müesseselerden birinci sınıf olanların ruhsatlandırılması ve denetlenmesi, büyükşehir ve il merkez belediyeleri dışındaki yerlerde il özel idaresi tarafından yapılır.
- Belediyeler, turizm, sağlık, sanayi ve ticaret yatırımlarının altyapı çalışmalarını faiz almaksızın 10 yıla kadar geri ödemeli veya ücretsiz olarak yapabilir.
- Sağlık, eğitim, sosyal hizmet ve turizmi geliştirecek projelere Çevre ve Şehircilik Bakanlığı'nın onayı ile ücretsiz veya düşük bedelle taşınmaz tahsis edebilir.
- 22:13Belediyelerin Diğer Yetkileri ve Hakları
- Belediyeler, belde sakinlerinin belediye hizmetleriyle ilgili görüş ve düşüncelerini tespit etmek amacıyla kamuoyu yoklaması ve araştırması yapabilir.
- Belediye mallarına karşı suç işleyenler, devlet malına karşı suç işlemiş sayılır.
- Belediyenin proje karşılığı borçlanma yoluyla elde ettiği gelirleri, şartlı bağışlar ve kamu hizmetlerinde fiilen kullanılan malları ile tahsil edilen vergi, resim ve harç gelirleri haczedilemez.
- 23:04Belediyelerin Muafiyet Hakkı
- Belediyenin kamu hizmetine ayrılan veya kamunun yararlanmasına açık gelir getirmeyen taşınmazları ile bunların inşa ve kullanımları katma değer vergisi ile özel tüketim vergisi hariç her türlü vergi, resim, harç, katılma ve katkı paylarından muaftır.