Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, Çiftçi TV'nin Aksaray'ın Gülağaç sitesinden yayınlanan bir tarım programıdır. Programda ziraat mühendisi Uğur Küçükkaya ve kabak çekirdeği üreticisi Ahmet Yenil ile yapılan röportajlar yer almaktadır.
- Video, kabak çekirdeğinin iklim özellikleri, ekim öncesi hazırlıklar, ekim dönemi, sulama teknikleri, hastalık-zararlılarla mücadele ve hasat sonrası süreçleri hakkında kapsamlı bilgiler sunmaktadır. Gülağaç'ın Türkiye'de kabak çekirdeği üretimi açısından dördüncü sırada olduğu ve üreticilerin en büyük sorununun pazarlama olduğu vurgulanmaktadır.
- Programda ayrıca kabak çekirdeğinin üç farklı çeşidi (çerçeveli, ürgüp sivrisi ve hanım tırnağı), toprak analizi önemi, gübreleme teknikleri, sulama yöntemleri ve yabancı ot mücadeleleri gibi konular detaylı şekilde ele alınmaktadır. Kabak çekirdeğinin külleme, mil, çökerten hastalığı ve sarı mozaik virüsü gibi hastalıkları ve bunların önlemleri de açıklanmaktadır.
- 00:30Kabak Çekirdeği Yetiştiriciliği Tanıtımı
- Aksaray'ın Güllaç sitesinden yayınlanan tarla bitkileri programında kabak çekirdeği yetiştiriciliği hakkında bilgi verilecek.
- Ziraat mühendisi Uğur Küçükkaya ve üretici Ahmet Yenil, kabak çekirdeği yetiştiriciliği hakkında merak edilen soruları değerlendirecekler.
- Kabak çekirdeği Türkiye için önemli bir kuruyemiş olarak geçmektedir.
- 01:39Kabak Çekirdeğinin İklim Özellikleri
- Kabak çekirdeği ılıman iklim bitkisidir, çok sıcak ve nemli yerleri sevmemekte, nemli yerlerde mantari hastalıklar meydana gelmektedir.
- Soğuk bölgelerde de çok fazla üretim yapılmamaktadır, kabak eksi bir ve eksi iki santigrat derecelerde hızlı bir şekilde donarak ölmektedir.
- Toprak sıcaklığı yaklaşık onbeş eksi yirmi santim olduğu zaman toprak hazır olmakla birlikte ekim yapılmaktadır.
- 02:17Aksaray'da Kabak Çekirdeği Üretimi
- Aksaray kabak çekirdeğinin yoğun bir şekilde yetiştirildiği bir il olup Türkiye'de dördüncü sırada yer almaktadır.
- Aksaray İl Gıda Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğü'nün 2015-2019 yılları arasını kapsayan stratejik planda kabak çekirdeğinde birinci olmayı hedeflemektedir.
- Güllaç ilçesinde kabak çekirdeği üreticileri birliği kurulmuş olup, çiftçiler sürekli bilgilendirilmekte ve desteklenmektedir.
- 03:49Ekim Öncesi Hazırlıklar
- Kabak çekirdeğinde ekime başlamadan önce sonbaharda toprak derinden sürülmelidir çünkü kök yapısı daha derinlere gidebilen bir bitkidir.
- Sürümden sonra toprağa yaklaşık dört eksi altı ton civarında ahır gübresi veya bir veya iki ton civarında tavuk veya güvercin gübresi uygulaması yeterlidir.
- Ekim'den önce diskaro ile toprak tana getirilerek ekim'e başlanabilir.
- 04:31Ekim Süreci ve Miktarlar
- Ekim öncesi güzden tarlalar derin bir şekilde sürülüp, baharın bu aylarında toprak tava geldiği zaman kültürtivatör veya diskoruyla toprak karıştırılır.
- Dekara bir buçuk- bir kilo yediyüzelli gram arasında değişen miktarlarda tohum ve dekara yetmişbeş kilo ila yüz kilo arasında gübre kullanılır.
- Hava sıcaklıkları iyi gittiği dönemlerde bir hafta içinde kabak yüzeye çıkar.
- 05:53Ekim Dönemi ve Aralıklar
- Aksaray için kabak çekirdeği ekimi nisan sonu- mayıs başı olarak değerlendirilebilir.
- Kuru tarımda sıra arasını biraz daha uzun tutarak veya sıra üzerine biraz daha uzun tutarak suyun dengeli bir şekilde her bitkiye gidebilmesini sağlamak gerekir.
- Sulu tarımda sıra arası ve sıra üzeri olarak yetmiş santime yirmibeş santim ölçü belirlenirken, kuru tarımda altmış-altmış yetmiş-yetmiş seksen-seksen hatta bir metreye bir metreye kadar çıkabilir.
- 08:07Tohum Seçimi
- Çerezlik kabakta tescillenmiş herhangi bir çeşit bulunmamakta, bu da Türkiye'nin başlıca sorunlarından biridir.
- 08:21Kabak Çekirdeği Çeşitleri ve Tohumlar
- Bölgede üç farklı kabak çekirdeği çeşidi kullanılmaktadır: çerçeveli (geniş yüzeyli), Ürgüp sivrisi ve hanım tırnağı.
- Tohumlar genellikle bölgede yetiştirilmekte ve yaklaşık iki yıl dayanabilmektedir.
- Gülağaç'ta yetiştirilen kabak çekirdeği Türkiye'de renk, tat ve lezzet açısından bir numara olarak değerlendirilmektedir.
- 09:25Çapalama ve Yabancı Ot Mücadelesi
- Kabak çekirdeği ekiminde çapalama oldukça önemli bir faktördür çünkü yabancı ot mücadelesinde ruhsatlı ilaç bulunmamaktadır.
- Yabancı otlar topraktaki besin elementlerini kullanarak bitkiyi sıkarak, iletim elementlerini engelleyerek ve güneşini engelleyerek kabak çekirdeği üretiminde verimli bir düşüşe sebep olabilir.
- Çapalama işlemi, kabak çekirdeğinin ektikten sonra göbeklerini çıkarmaya başladığı zaman ara çapa, daha sonra birinci çapa, onbeş gün sonra ikinci çapa şeklinde yapılır.
- 10:52İlaç Kullanımı ve İşçi Sıkıntısı
- Gülağaç'ta kabak çekirdeği yetiştiriciliğinde kesinlikle yabani ot ilacı kullanılmamaktadır.
- Kabak çekirdeği topraktan çıktığı şekilde sadece sulama yapılır ve hasada kadar başka bir ilaç kullanılmaz.
- Bölgede işçi sıkıntısı yaşanmaktadır, özellikle çapalama evresinde Urfa'dan gelen işçiler kullanılmaktadır.
- 12:21Sulama ve Verim
- Kabak çekirdeği suya ihtiyacı maksimum düzeyde olan bir bitki değildir, kuru alanlarda da yetiştirilebilir.
- Bir dekarlık alandan sulu tarım yapıldığında yaklaşık 120 kilograma kadar kabak çekirdeği tohumu elde edilebilirken, kuruya döndüğünde 60-70 kilograma düşebilir.
- Bölgede yüzde 80 oranında sulu tarım potansiyeli bulunmakta ve kalan yüzde 20 ile suluya geçirilirse kabak çekirdeği üretimi yüzde 20-30 oranında artabilir.
- 14:24Sulama Teknikleri
- Üreticilere ilk etapta damla sulama önerilmektedir çünkü kabak bitkisinin yaprak alanı geniş olduğu için su biriktisinde güneşten dolayı sıkıntı veya kök hastalıklarına sebep olabilir.
- Damla sulama yapıldığında bitki ihtiyacı olan suyu sadece topraktan alır ve çiçek döneminde sulama yapılmaz.
- Meyve oluşumu döneminde su fazla verildiğinde meyve ile temas ederse çürüklükler meydana gelebilir, gövdeye temas ederse hastalıklar oluşabilir.
- 16:47Toprak Analizi ve Önemi
- Çiftçilerin en büyük hatalardan biri toprak analizi yaptırmamaları ve tarım sigortalarından faydalanmamalarıdır.
- Toprak analizi olmadan gübreleme yapmanın faydası yoktur, çünkü kimyevi gübre diğer yarayışlı mineralin alımını engelleyebilir ve toksik etki yapabilir.
- Devlet desteği olarak dekara 2,50 lira toprak analizi desteklemesi bulunmaktadır ve 50 dekardan büyük tarlalara toprak analizi zorunluluğu getirilmiştir.
- 18:55Gübreleme ve Önemi
- Çiftçiler bazen fazla gübre atmanın ürünün kalitesini ve miktarını arttıracağını düşünse de, her şeyin fazlası zarar verir.
- Sonbaharda iyi sürülmüş tarlaya 4-6 ton yanmış çiftlik gübresi atılmalıdır, bu miktar kimevi gübre miktarını yarı yarıya düşürebilir.
- İyi yanmış tavuk ve güvercin gübresi sonbaharda karıştırılmalıdır, aksi takdirde toprakta yanmaya başlayıp yararlı besin elementlerinin alımını etkileyebilir.
- 20:32Gübreleme Uygulamaları
- Bazı çiftçiler hayvancılık gelişmemiş olduğu için ağır gübreleme yapmamakta, ancak kimyevi gübre ekim öncesi ve sulama döneminde verilmektedir.
- Kimyevi gübre kullanımında ekim öncesi 2-3 gün önce atılması önerilmektedir, dekara 50 kilogram kadar DAP veya triple süper fosfat önerilmektedir.
- Azot formlu gübreler parti halinde verilmeli, ilk sulama ile birlikte verilebilir, ikinci su ile tekrar verilebilir veya çapa sonrası verilmesi daha iyi olur.
- 22:54Kabak Çekirdeği Üretimi İçin Öneriler
- Kabağın buğdayla ekim nöbetine girmesi ve ekileceği tarlanın derin bir şekilde sürülmesi önerilmektedir.
- Sulamaya önem verilmelidir, yağmurlama sulama kabağın verimini etkiler ve hastalıklara karşı dayanımını azaltır.
- Yabancı otlarla mücadelede çapayla yapılması önerilmektedir, ilaç kullanımı bitkiye zarar verebilir.
- Kabak çekirdeğinin en önemli hastalıkları mantar hastalığı ve sarı mozaik virüsüdür.
- 25:26Kabak Çekirdeği Üretimi ve Hastalıklar
- Kabak çekirdeği üretimi yaklaşık dört yıl önce başlamış ve şu anda piyasada çok gözükmüyor, ancak bazen arada bir görülebiliyor.
- Kabak çekirdeği tarlalarında görülen virüsler, diğer bitkilere bulaşmadan uzaklaştırılıyor.
- Kabak çekirdeği üretiminde hastalık ve zararlılar ilaçtan ziyade bireysel girişimlerle ortadan kaldırılabiliyor.
- 26:03Aksaray'ın Kabak Çekirdeği Üretimi
- Çevre illerden gelen kişiler Aksaray'ın kabak çekirdeği çekirdeğini alıp kendi illerinde yetiştirilmiş gibi satan yerler var.
- Aksaray şu an kabak çekirdeği üretiminde dördüncü sırada, hatta üçüncülüğe gelmiş olabilir ve hedef birinci olabilmek.
- Yonca, kabak çekirdeği ve ay çekirdeği Aksaray için stratejik öneme sahip.
- 26:30Hasat Dönemi ve Yöntemleri
- Kabak çekirdeği Nisan'ın sonunda, Mayıs'ın başında ekiliyor ve normal şartlarda Eylül'ün ortasından sonra hasat başlıyor.
- Kabak çekirdeği ekiminden yaklaşık 120 gün sonra hasat olgunluğuna erişiyor.
- Hasat için yaprakların solması ve bitkinin gövdesinin kahverengi renge ve kırılmasıyla anlaşılabiliyor.
- 28:12Hasat Sonrası İşlemler
- Hasat edilen kabaklar saplarından ayrılıp tarlada yaklaşık 2-3 gün bekletiliyor, bu sayede tohumların daha iyi çıkarılabilmesi sağlanıyor.
- Kabak çekirdeği hasat makinaları var, ancak üreticiler genellikle kendi toplayan patozlarını kullanıyor.
- Hasat sonrası elde edilen tohumlar beton kurutma zeminlerinde 3-4 gün, bazen 1 haftaya kadar sürekli karıştırılarak kurutulup paketleniyor.
- 29:12Kurutma Süreci ve Zorluklar
- Kabak çekirdeği kurutması ortalama 4-5 gün sürüyor, çok sıcak havalarda 3 günde kurur.
- Kurutma sırasında tohumların sürekli karıştırılması gerekiyor, aksi takdirde rengi bozulur ve siyahlaşır.
- Yağmur değdiği zaman kabak çekirdeği kesinlikle elinde kalır ve simsiyah olur, bu nedenle kurak mevsimlerde üretim daha kolay.
- 30:13Pazarlama Sorunları
- Kabak çekirdeği üreticileri pazarlama konusunda büyük sıkıntı yaşıyor, Gülaç'ta bir eleme tesisleri bile yok.
- Üreticiler çekirdeği üretiyor, ancak başka bir ilden gelen üreticiler tarafından alınıp eleniyor ve başka bir markayla satılıyor.
- Üreticiden tüketiciye girene kadar parayı aracı kazanıyor, bu durum fındık ve ay çekirdeğinde de var.
- 31:31Ürün Kalitesi ve Pazarlama
- Kalite iyi olunca Aksaray'ın çekirdeği piyasadan 2-3 lira fazla yapıyor, renk, kalite ve lezzet olarak farklı olduğu için tercih ediliyor.
- Bazı üreticiler Gül Ağacı çekirdeğini alıp diğer çekirdekleri de içine katıyor ve Gül Çekirdeği diye satıyor.
- Eylül-Ekim aylarında Aksaray'a gelenler toplu halde kabak çekirdeği alabileceklerini bulabilirler.
- 32:20Üreticilerin Yaşadığı Zorluklar
- Kabak çekirdeği üreticilerinin en büyük sıkıntıları pazarlama ve hastalıklar.
- Gülaç'ta bir önder çiftçi Yusuf Bidaf ile birlikte Kabak Üreticiler Birliği kuruldu.
- Devletin herhangi bir desteği bulunmamakta, çiftçilerin ortaklaşa imece usulü tesisi kurup kendi yararları doğrultusunda kullanması gerekiyor.
- 34:53Hastalıklarla Mücadele
- Kabak çekirdeğinde başlıca bölgede görülen yaklaşık 3-4 tane hastalık ve bakteri etkeni bulunmakta.
- İlk etapta külleme ile mücadele ediliyor.
- 35:15Kabak Çekirdeği Hastalıkları
- Külleme hastalığı kabak yapraklarında kül dökülmüş gibi görüntü verir ve önlem olarak serin havalarda toz kükürt kullanılması gerekir.
- Mil hastalığı yaprağın üzerinde sarı lekeler oluşturarak bitkinin gelişimini olumsuz etkiler ve önlem olarak bordo bulamacı kullanılması tavsiye edilir.
- Kök boğazı çürüklüğü ve solgunluk (çökerten hastalığı) bakterilerin etken olduğu bir hastalıktır ve önlem olarak sızma sulama yöntemi kullanılmalı, yağmurlama sulama yapılmamalıdır.
- 37:11Sarı Mozaik Virüsü ve Kabak Çekirdeği Üretimi
- Sarı mozaik virüsü bitkiye virütik olarak herhangi bir bitkiden, tarladan veya insandan bulaşabilir ve bitkinin gelişimini sıfırlayabilir.
- Virüs görülen tarlalar bulaşık tarlaları olarak geçer ve virüsün saptandığı evrede bütün bulaşık kabak çekirdeği bitkileri toplanıp imha edilmelidir.
- Kabak çekirdeğinin üretime başladığı andan hasadına kadar temiz tohum kullanımı, sulama yapılması ve toprak analizi yapılması önemlidir.
- 39:37Kabak Çekirdeğinin Faydaları ve Sonuç
- Kabak çekirdeği kıymetli bir besin maddesidir ve birçok hastalığa ve derde deva olarak bilinmektedir.
- Günlük bir avuç çiğ tüketilen kabak çekirdeği belli bir yaştan sonra prostat oluşumunu engelleyebilir ve bayanları güzelleştirebilir.
- Programda kabak çekirdeğinin hazırlık aşamasından hasat dönemine geçen süreye kadar yapılması gerekenler ve üreticilerin sıkıntıları anlatılmıştır.