Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- "Maksat Üretmek" programında Manisa Demirci İmrenler Mahallesi'nde yaşayan çiftçi Nurullah Akkaya ile yapılan bu röportajda, Antep fıstığı yetiştiriciliği ve hasat süreci detaylı olarak ele alınmaktadır.
- Video, Antep fıstığı yetiştiriciliğinin teknik yönlerini kapsamlı şekilde incelemektedir. Aşı zamanı, bakım işlemleri, döllenme biyolojisi, zararlılarla mücadele, hasat kriterleri ve kurutma teknikleri gibi konular detaylı olarak anlatılmaktadır. Ayrıca, farklı Antep fıstığı çeşitleri, erkek ve dişi çeşitlerin uyumlu olması gerekliliği ve melengiç ağaçlarına aşı yapmanın avantajları da açıklanmaktadır.
- Videoda ayrıca, bir ton Antep fıstığının 50 bin lira civarında bir gelir sağladığı, bu yıl ise 1,5 ton civarında verim beklenmesi ve 60-65 lira civarında satış fiyatı tahmin edildiği belirtilmektedir. Manisa'nın Demirci ilçesindeki melengiç örtüsü ve Antep fıstığı üretiminin ekonomik önemi de vurgulanmaktadır.
- Antep Fıstığı Yetiştiriciliğinde Sorunlar
- Antep fıstığı yetiştiriciliğinde salkım salkım meyve veren ağaçlar sık karşılaşıyor, ancak salkımların sadece yüzde yetmiş'i dolu oluyor.
- Bahçede erkek çeşit bulunmaması tozlama sorununu yaratıyor.
- Budama işlemi önemlidir çünkü budama aradan çıktığında budala gidecek ve kuvvet meyveye gidecek, doluluk oranı onda da fayda sağlıyor.
- 01:01Programın Tanıtımı ve Çiftçi Tanıtımı
- "Maksat Üretmek" programı Manisa Demirci İmrenler Mahallesi'nde yayınlanıyor.
- Programda Antep fıstığı yetiştiriciliği konusunda bilgi veren Nurullah Akkaya ile görüşme yapılıyor.
- Nurullah Akkaya, 27 yıldır halı fabrikasında çalışmakta ve hayalini gerçekleştirmek için arazi alıp ceviz ve Antep fıstığı yetiştirmeye başlamış.
- 02:14Antep Fıstığı Yetiştiriciliğinin Önemi
- Antep fıstığı Manisa'nın Demirci ilçesinde çok yoğun yetiştiriliyor.
- Türkiye'de Güneydoğu ve Doğu Anadolu bölgelerinde yoğunlukla yetiştiriliyor.
- Manisa'nın Demirci ilçesinin hemen hemen bütün coğrafyasında Antep fıstığı yetiştiriliyor.
- 03:35Arazi ve Ağaç Sayısı
- Nurullah Akkaya'nın toplam 30-35 dönüm civarında arazisi var ve üç parça olarak düzenlenmiş.
- Toplam 1700-2000 civarı Antep fıstığı ağacı bulunuyor.
- Şu anda verimli olan toplam ağacın 1500 civarı var ve yaş aralığı 10 yaşında olanlar da bulunuyor.
- 05:29Aşı Süreci ve Zamanlaması
- Aşı zamanı Haziran'ın 5'inde başlıyor ve Ağustos ayının ilk haftalarında bitiyor.
- Bazı bölgelerde Haziran'ın 5'inden 20'si arasında aşı yapıldığı görülüyor.
- Arpalar sararıyorsa, o anda Antep fıstığı aşısı yapılabilir.
- 06:47Aşı Sonuçları ve Avantajları
- Haziran'ın 15'inden önce aşı yapılmaz, ancak sıcaklar bastırırsa tutmama olayı oluyor.
- Haziran'ın 5'inde başlanan aşılarda yüzde 90-95 randıman alınıyor.
- Melengiçlere aşı yapıldığında 3-5 yılda verim başlıyor, tam verime 7-8 yılda geçiyor, ancak sıfırdan dikildiğinde 14-15 yıl sürüyor.
- 09:36Aşı Sonrası Bakım İşlemleri
- Aşıdan sonra 15-20 gün sonra aşının tutmadığı belli olur ve ipler çözülür.
- Melengiçlerin tepeleri sonbaharda kesilir, böylece melengiç kısmı gider ve sadece Antep fıstığı kalır.
- Bakım olarak fenni gübre yerine yanmış hayvan gübresi kullanılıyor, bu toprağı zenginleştiriyor ve bitkinin ihtiyacını karşılıyor.
- 10:36Antep Fıstığı yetiştiriciliğinde dikkat edilmesi gerekenler
- Kimyasal gübre kullanımı toprak analizlerine göre uygulanmalıdır.
- Antep fıstığı yetiştiriciliğinde en büyük sorunlardan biri üreticilerin çeşitleri bilmediği için kara düzen aşılamalar yapmasıdır.
- Melengiçlere direkt aşılama yapıldığında çeşit karışıklığı yapılmalı, aksi takdirde döllenme problemi yaşanır.
- 11:41Antep fıstığı çeşitleri ve aşılama yöntemleri
- Karayaprak, İran ve Siirt gibi Antep fıstığı çeşitleri bulunmaktadır.
- Antep fıstığının doğal melengiç bitki örtüsüne aşılanarak çoğaltılması sırasında erkek çeşitlerin dişilerle uyumlu olması önemlidir.
- Atlı, kaşka ve Uygur erkeği gibi erkek çeşitleri kümelerde aşılama yapılırken her kümeye bir veya iki erkek aşı yapılmalıdır.
- 12:40Tozlama ve verim
- Antep fıstığında tozlama, dişi ve erkek uyumsuzluğundan dolayı yüzde olarak boş olmaya başlar ve verim kaybı yaşanır.
- Erkek tozlardan alınarak buzdolabında muhafaza edilip tozlama yapılabilir.
- Bahçede doğal erkeklerin uyumu sağlanmış ve her kümeye bir veya iki erkek aşı yapılmıştır.
- 14:36Ekonomik boyut ve fiyat
- Geçen sene bir ton civarında ürün elde edilmiş ve ortalama 50 liradan satılmıştır.
- Güneydoğu Anadolu Bölgesi'nde sıcaklık ve kuraklık etkisiyle antioksidan ciddi bir rahatsızlık hastalık belirlemiş ve fıstık kayıpları yaşanmıştır.
- Bu bölgenin avantajı serin ve yüksek olması, fıstığın içine hemen sarartmaması ve kararmamasıdır.
- 16:09Fıstık türleri ve bakım
- Bu bölgede yetiştirilen fıstığın içi genellikle yeşil olur ve bu özelliğinden dolayı baklavalık olarak tercih edilir.
- Bu sene yağışlar iyi olmuş ve bölgesel olarak kuraklık sorunu yaşanmamıştır.
- Bakım ve gübreleme çok önemlidir, ancak sadece hayvan gübresi kullanılmıştır çünkü masrafsız ve kolayca bulunabilir.
- 16:54Antep Fıstığı Üretimi ve Ekonomik Değer
- Bir ton Antep fıstığı elli bin lira civarında para kazandırıyor ve daha az masrafa sahip.
- Melengler dağın, taşın kayanın sağında solunda bitmiş ve oraları işleyerek, arındırarak, fıstıkları aşılanarak yapılmış.
- Bölgede hayvan gübresi ve yaprak gübresi kullanılarak ağaçlara bakım yapılıyor.
- 17:38Antep Fıstığı Döllenme Biyolojisi
- Antep fıstığında doluluk oranı iyi bir budama ve zamanında ilaçlama yapıldığında yüzde yetmiş-yüzde seksen olabiliyor.
- Antep fıstığında döllenme biyolojisi en önemli nokta olup, uygun erkekle uygun dişileri birbirine çakıştırmak gerekiyor.
- Antep fıstığında ilk önce erkek çiçekler açar, toz vermeyi maksimum hale getirdikten bir hafta sonra dişiler açmaya başlar.
- 19:51Bakım ve Budama Önemi
- Budama aradan çıktığında budala gidecek ve kuvvet meyveye gidecek, doluluk oranı artacak.
- Gereksiz budama ile gereksiz işe yaramayacak dalı çıkararak ağacı ve meyveyi rahatlatabilirsiniz.
- İyi tozlanma, iyi budama ve bakım meyve kalitesini arttırıyor.
- 20:44Antep Fıstığı Hastalıkları ve İlaçlama
- Antep fıstığında göz kurdu, karazenk hastalığı ve böcek ağları gibi zararlılar bulunuyor.
- Antep fıstığı çer kadar olduğunda mutlaka göz kurdu ilacı atılması gerekiyor.
- Antep fıstığı tozlanma döneminin bittiği günden sonra mercimek tanesi büyüklüğüne geldiğinde birinci ilacı atılıyor.
- 23:32Verim ve Ekonomik Durum
- Bu sene ortalama bir buçuk ton civarında Antep fıstığı bekleniyor.
- Geçen sene Antep fıstığı elli bin lira civarında satılmış, bu sene yetmiş-seksen lira civarında bekleniyor.
- Binbeşyüz-ikibin kilo Antep fıstığı alındığında, altmış-altmışbeş liraya satıldığında iyi bir gelir elde ediliyor.
- 24:42Bahçe ve İş Hayatı
- Selahattin Bey yirmi yedi yıldır halı ve demirci işiyle uğraşıyor.
- Bahçenin ortasında beşyüz ceviz ağacı bulunuyor ve cevizler yedi yaşında, oldukça verimli.
- Bahçenin etrafında ikibin taneye yakın Antep fıstığı ve aralara kavun, karpuz dikilmiş.
- 27:18Toprak Sevgisi ve Emek
- Toprak sevmenin bir göstergesi doğayı sevmenin göstergesi.
- Üreticiler bazen para kazanamadığında bile toprağı ve doğayı sevdikleri için bahçeye dönerler.
- Antep fıstığının aşısı yaptıktan sonra onbeş gün sonra elli santim civarında büyüme gösteriyor.
- 30:15Antep Fıstığı Üretimi ve Hasat
- Nurullah, fabrikada çalışarak kendi imkanlarıyla 30-35 dönümlük bir araziyi cennet bahçesine çevirmiş ve bu sene 1,5 ton fıstık hasatı yapmış.
- İmrenler Mahallesi'nden bu sene yaklaşık 50 ton Antep fıstığı hasatı bekleniyor, Demirci'ye en yakın köylerden biri olan bu bölgede Antep fıstığı ağaçları yol üzerinde görülebiliyor.
- Düzgün bakım ve gübreleme yapıldığında sonuç alınıyor ve bölgede Antep fıstığının artacağına inanılıyor.
- 31:41Antep Fıstığı Aşı Çalışmaları
- Demirci Odası ve ilgili kurumlar Antep fıstığı aşılaması için destek veriyor ve zamanda destek de verilmiş.
- Kaymakamlık adı altında "Antep Fıstıkları Yeşil Altın Projesi" kapsamında aşılanmayan melengiçlerin Antep fıstığına çevrilmesi için çalışma yapılmış.
- Bölgede 20 milyona yakın melengiç kümesi tespit edilmiş, bunların yaklaşık 300-350 bin tanesi aşılanmış durumda.
- 33:42Antep Fıstığı Ağaçlarının Özellikleri
- Antep fıstığı ağaçları 300-500 yıl yaşayabiliyor, cevizden hatta daha uzun ömürlü melengiç ağaçları var.
- Antep fıstığı ağaçları 25 yaşında tam verime geliyor, bu yaşta genç bir delikanlı ağaç formuna geliyor.
- Budama işlemi yapıldığında ağaç yaşlanmaz, her yıl yeni sürgünler veriyor, bu sayede iyi verim alınıyor ve doluluk oranı artıyor.
- 38:00Antep Fıstığı Hasatı ve Değerlendirme
- Antep fıstığının hasatı geldiğinde dış kabukları beyazlar ve ceket gibi sıyrılır, içinde ana çıtlak dinlenir görünür.
- Hasat kriterlerinden biri de fıstığın renginde hafif beyazlama ve pembeleşme meydana gelmesi.
- Hasat sonrası fıstık kurutulup saklanıyor, ihracat için ve tüketici için önemli olan bu işlemler anlatılıyor.
- 39:14Antep Fıstığı Hasatı ve İşleme
- Antep fıstığı hasatı elle yapılır ve ağaçlarda dalların kırılmamasına dikkat edilir.
- Hasat edilen salkımlar aynı gün çuvallayıp kabuk ayıklama makinesine verilir.
- Fıstıklar önce gölgede kurutulur, sonra sıcakta bekletilir ve doluluk-boşluk oranı suya atarak belirlenir.
- 41:29Antep Fıstığının Kurutulması ve Saklanması
- Antep fıstığının nemli kalması afla toksin (küflenme) meydana getirebilir, bu nedenle gölgede yaklaşık 10-15 gün kurutulmalıdır.
- Kurutulan fıstıklar çuvallara konulur ve rutubetli yerlerde değil, rüzgar akımının olduğu yerlerde ambarlanır.
- Çuvallar patates filesi gibi filelenerek istiflenir ve ağzı bantlanır, güve otu, kekik veya nane konularak güvelenme önlenir.
- 43:16Antep Fıstığı Üretimi ve Maliyetler
- Manisa'nın Demirci ilçesi ve etrafında 500-600 rakamına kadar melengiç örtüsü bulunuyor ve yaklaşık 20 milyon küme tespit edildi.
- Antep fıstığı üretimi için damlama sistemi kurmak maliyetli olup, üreticiler genellikle kazandıkları parayı sondaj ve damlama sistemlerine harcarlar.
- Üreticiler, tarım politikalarının üreticilerin yanında olması ve maliyetlerin düşürülmesi konusunda umutlarını dile getiriyorlar.
- 45:41Melengiç Aşısı ve Antep Fıstığı Üretimi
- Melengiç aşısı Haziran 15'inde yapılır ve bir buçuk metreye yakın açlığın sürdüğü görülür.
- Melengiç ağacı üç yaşında az miktarda verim vermeye başlayabilir, yedi yaşa geldiğinde tam verim vermeye başlar.
- Program sonunda, Antep fıstığı üretimi hakkında bilgi veren Nurlu Abi'ye teşekkür edilir ve bir sonraki programda ceviz bahçesi hakkında bilgi verileceği belirtilir.