Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, bir televizyon programı formatında olup, sunucu Özlem Hanım, yemek uzmanı Emine Bedel, Sağlık Bakanlığı uzmanı Dr. Özlem Köseoğlu ve kahve uzmanı Cenk Girgin gibi konuklarla çeşitli konular ele almaktadır.
- Program iki ana bölümden oluşmaktadır. İlk bölümde Sağlık Bakanlığı'nın "Evde Sağlık Hizmetleri" uygulaması hakkında detaylı bilgiler verilmekte, uygulamanın tarihçesi, sunulan hizmetler ve başvuru süreci anlatılmaktadır. İkinci bölümde ise Türk kahvesi yapımı, tarihçesi ve kültürel önemi hakkında kapsamlı bilgiler paylaşılmaktadır. Ayrıca hamur şekilleri, çikolatalı pasta, kek ve poğaça gibi yemek tarifleri de gösterilmektedir.
- Programda Türk kahvesinin Osmanlı döneminden günümüze kadar olan tarihi, yapım teknikleri, geleneksel sunum kuralları ve kültürel önemi detaylı olarak ele alınmaktadır. Ayrıca menengiç kahvesi, kenger kahvesi gibi kahve olmayan kahveler ve aromalı kahve çeşitleri hakkında da bilgiler verilmektedir.
- 00:37Evde Sağlık Hizmetleri
- Sağlık Bakanlığı'nın evde sağlık hizmetleri uygulaması neleri kapsıyor ve kimler yararlanabiliyor konusu ele alınıyor.
- Ankara'da evde sağlık hizmetleri ilk koordinatörü olan uzman Dr. Özlem Köseoğlu programda anlatıyor.
- 01:09Programın İçeriği
- Programda evde sağlık hizmetleri hakkında bilgi verilecek ve gastronomi yazarı Cenk Girginoğlu ile kahve konusunda konuşulacak.
- Kahve uzmanı Cenk Girginoğlu'nun Türk kahvesi yapım sırrı ve daha güzel bir sunum için fincan konusu ele alınacak.
- 02:01Emine Bedel'in Tarifleri
- Emine Bedel, programda ispanaklı tavuk sarma, örgülü çörek ve çikolatalı pasta gibi lezzetli tarifler hazırlayacak.
- Emine Bedel'in "Büyük Yemek Kitabı"ndan güvenilir ölçüler ve ekonomik lezzetler faydalanılabilecek.
- 03:18İspanaklı Tavuk Sarması
- Tavuk göğsü inceltilerek tuz, karabiber ve az miktarda sıvı yağla hazırlanıyor.
- İspanaklı harç (soğan, ıspanak, kapri biber ve haşlanmış havuç) tavuk göğsünün üzerine konuluyor.
- Sarmalanan tavuk, fırında veya teflon tavada az yağda pişirilebilir, üzerine peynir, salça ve yoğurt karışımı eklenebilir.
- 07:29Örgülü Çörek
- Örgülü çöreğin hamuru tereyağı, yoğurt, sıvı yağ, kabartma tozu ve yumurta akıyla hazırlanıyor.
- Hamur üç milim kalınlığında inceltilerek yuvarlak parçalara kesiliyor ve üzerine kesik kesik yapılan örgü yapısı ekleniyor.
- Çörek içine patatesli kıymalı, elmalı veya peynirli gibi farklı içler konulabilir, tuzlu veya tatlı olarak hazırlanabilir.
- 13:16Hamur Hazırlama ve Şekil Verme
- Hamurun daha iyi şekil alması için en az yarım saat veya 20-25 dakika dinlendirilmelidir.
- Yağ malzemesi oda sıcaklığında yumuşamış halde veya eritip soğutulup kullanılabilir.
- Mayalı hamur için bir ölçü: bir yumurta (akı içine sarısı dışına), bir su bardağı süt, bir su bardağı ılık su, bir paket instant/maya/kuru maya, bir çorba kaşığı şeker ve yaklaşık 5-5,5 su bardağı un.
- 15:30Farklı Şekillerde Hamur Yapımı
- Hamuru kare kesip karşılıklı köşeleri birleştirerek kundak gibi bir şekil verilebilir.
- Hamura şekil vermek konusunda hassasiyeti olan sunucu, şekilleri bozulunca bile zevk aldığını belirtiyor.
- Hamurun kıvamı katı gelirse, biraz daha yoğurt katılarak inceltilmesi öneriliyor.
- 18:49Poğaça Yapımında Tavsiyeler
- Poğaça piştiğinde biraz yumuşak ama dış kısmı kıyır kıyır olur.
- Kaşar peyniri koymak riskli olabilir, özellikle bu şekillerde çünkü kaşar akabilir ve şekil bozulabilir.
- Yulaflı un, tam buğday unu veya kepekli unla da poğaça yapılabilir.
- 20:28Çikolatalı Pasta Yapımı
- Pasta için yumurta, şeker, pandispanya, süt, su ve sıvı yağ karıştırılır.
- Sos için nişasta, kakao ve şeker karıştırılıp süt eklenir, böylece topaklanma yaşanmaz.
- Sosun üzerine çikolata, kabartma tozu ve vanilya ilave edilerek karıştırılır.
- 24:46Portakal ve Limon Kabuğu Kullanımı
- Portakal ve limon kabuğu rendesi, şekerle karıştırılıp kavanoz içinde buzluğa konulabilir.
- Bu karışım pastalar, kekler, kurabiyeler ve şerbetli tatlılara ilave edilebilir.
- Portakal ve limon kabuğu rendesi birlikte veya ayrı ayrı kullanılabilir.
- 25:35Kek Pişirme Sorunu
- Kekin sonradan çökmesi, iyi pişmemesinden kaynaklanır.
- Kekin iyi pişip pişmediğini kontrol etmek için kürdan testi yapılmalıdır.
- Kürdan hamurlu çıkıyorsa kekin pişmemiş demektir.
- 26:24Pamuk Gibi Poğaça Tarifi
- Mayasız poğaça için iki yumurta, bir bardak yoğurt, bir bardak yağ ve 5-5,5 bardak un kullanılmalıdır.
- İki paket kabartma tozu eklenerek hamur inceltilip 3 mm kalınlığında kesilmelidir.
- Mayalı poğaça için iki yumurta, iki bardak ılık süt, bir bardak sıvı yağ, 6,5-7 bardak un ve bir paket maya kullanılmalıdır.
- Mayalı poğaçaların iki kez mayalandırılması daha yumuşak ve pofur pofur olmaları için önemlidir.
- 28:33Çikolatalı Sos Yapımı
- Sosun çikolata tadında olmasını istiyorsanız, bayramdan kalan çikolatalar parçalanarak içine eklenebilir.
- Sos soğuduktan sonra karıştırılıp pastanın üzerine kullanılabilir.
- Pastanın üzerine pasta şekerleri ve meyvelerle süslenmesi önerilir.
- 30:40Türk Kahvesi ve Evde Sağlık Hizmetleri
- Türk kahvesi yapımının sırrı ve bol köpüklü kahve yapma tekniği anlatılacaktır.
- Sağlık Bakanlığı'nın evde sağlık hizmetleri uygulaması tanıtılacaktır.
- Evde sağlık hizmetleri, yatağa bağımlı, ağır özürlü ve kanser hastaları gibi ihtiyaç sahipleri için uygulanmaktadır.
- Hizmetler tıbbi, rehabilitasyon ve psiko-sosyal danışmanlık hizmetlerini kapsamaktadır.
- 34:50Evde Sağlık Hizmetlerinin Tarihçesi
- Sağlık Bakanlığı'nın 2000 yılından beri sunduğu en önemli hizmetlerden biri evde sağlık hizmetleridir.
- 2000-2007 yılları arasında bu hizmetler mesai saatleri içerisinde verilirken, 2007'de yapılan bir yapı değişikliğiyle kamu hastanelerine devredildi.
- 7/24 esasıyla hizmet verilmeye başlanarak, Türkiye'nin herhangi bir yerinden 4443833 numaralı telefon aranarak talep yapılabilir.
- 35:35Hizmet Verme Süreci
- İletişim merkezi Erzurum'dadır ve hastaların TC kimlikleri, adı, soyadı, iki yakının numarası, adresi ve talepleri sorgulanır.
- İletişim merkezi Evde Sağlık Yönetim Sistemi modülü üzerinden il koordinasyon merkezlerine hasta kaydını yapar.
- Türkiye'de 81 ilde 86 koordinasyon merkezi bulunmakta olup, İstanbul'da 6 tane koordinasyon merkezi vardır.
- 36:22Hizmet Alma Koşulları
- Koordinasyon merkezi 15 dakika içerisinde dönüş yapar, bu nedenle hastaların telefonlarını kapatmamaları gerekir.
- Hastaların tıbbi bilgileri sorgulanır ve durumları belirlenir.
- Mobil hastalar (kendileri işlerini görebilenler) hizmet alamaz, evden çıkamayan, hastaneye gidemeyen hastalara hizmet verilir.
- 37:53Hizmet Ekipleri ve Hizmetler
- Koordinasyon merkezi hastaların bulunduğu bölgedeki en yakın hastane birimine hizmet emri atar.
- Hizmet ekibi bir doktor, iki sağlık personeli, bir şoför ve bir ekip aracından oluşur.
- Doktorlu ziyaretlerde genel muayene yapılır, raporlar çıkarılır, yenileme işlemlerini gerçekleştirir, reçete verir ve gerekli takip planı yapılır.
- 38:52Evde Sağlık Hizmetlerinin kapsamı
- Hastaların comorbit (birden fazla hastalığı) durumunda evde tüm hizmetler sunulamazsa hastaneye nakil hizmeti sağlanır.
- Psikososyal danışmanlık hizmeti de verilir, hastaların yakınlarında tükenmişlik yaşanabildiği için psikologlar ve sosyal hizmet uzmanları ekiplerine dahil edilir.
- Ankara'da fizik tedavi uzmanları ve fizyoterapistler hastaları evlerinde ziyaret ederek rehabilitasyon hizmeti sunar.
- 40:49Koordinasyon ve Kontrol Mekanizmaları
- Koordinasyon merkezlerinde karyola danışma noktası oluşturulmuş, yatağa bağımlı hastaların karyola ihtiyaçları koordine edilir.
- İl bazında komisyonlar oluşturularak evde sağlık hizmetlerinin ilerletilmesi için çalışmalar yapılır.
- Ekipler hastalarla ilgili bilgileri Evde Sağlık Yönetim Sistemi'ne giriştir ve aylık raporlar sağlık bakanlığına iletilir.
- 42:22Başvuru Süreci ve Diğer Hizmetler
- Hastalar veya yakınları bir kez başvurduktan sonra, hastaneler kendileri kontrolleri gerçekleştirir.
- Evde sağlık hizmetleri ağız diş sağlığı merkezleri ve hastaneleriyle de çalışarak diş problemli hastalara hizmet verir.
- Fizik tedavi uzmanları ev ortamında yapılabilen rehabilitasyon işlemleri için hasta yakınlarına eğitim verirler.
- 45:29Evde Sağlık Hizmeti
- Koordinasyon merkezi olarak 7/24 hizmet veren birim, paydaşlarla bilgilendirme ve soru-cevap işlemleri yapmaktadır.
- Evde sağlık hizmeti talepleri hastaların yakınlarından, komşularından veya kurum görevlilerinden gelebilir.
- Sağlık bakanlığı evde sağlık hizmeti verirken, belediyelerle işbirliği yaparak banyo, temizlik ve yemek gibi ek hizmetler de sağlayabilir.
- 48:33Nemrut Dağı'nın Açılışı
- Dünya Mirası Nemrut Dağı sezonunu açmış ve turistler zirveye doğru akın etmeye başlamıştır.
- Kar temizleme çalışmalarının ardından ziyaretçi kabulüne başlanmış ve turistler heykellerle fotoğraf çektirmektedir.
- 49:46Türk Kahvesi Hakkında
- Türk kahvesi 2013'te UNESCO'da kültürel somut olmayan miras listesine girmiştir.
- İyi bir Türk kahvesi yaparken kahveyi yakmamak ve ocakta en kısık ateşte karıştırmamak önemlidir.
- Taze kahve için çekirdek olarak alınan kahveleri evde öğütmenin daha iyi olduğu, cezve için bakır tercih edilmesi gerektiği belirtilmiştir.
- 55:28Türk Kahvesi Yapım Tekniği
- Ahşap kaşıkla karıştırmak metal kaşığa göre daha iyidir çünkü metalde deterjan tadı kalmış olabilir.
- Kahve karıştırılırken topaklanmaması ve aromasının suya rahat vermesi için yaklaşık üç-üç buçuk dakika karıştırma yapılır.
- Kahve yaparken en büyük ocakta en kısık ateşte yapmak avantajlıdır çünkü alevin cezveyi sarması, kahvenin her noktasına eşit sıcaklığın gelmesini sağlar.
- 57:08Su Seçimi ve Şeker Kullanımı
- Kahve yapımında soğuk su kullanılabilir ancak oda sıcaklığında su her zaman idealdir, sıcak su veya ılık su kullanılmamalıdır.
- Şeker ilk karıştırma anında, cezveyi ateşe koymadan önce eklenmelidir.
- Toz şeker kesme şekere göre erimesi daha çabuk olduğu için daha işlevseldir.
- 58:14Kahve İçme Gelenekleri
- Şeker ve süt kullanılmayan kahvede bütün aromalar daha iyi algılanabilir.
- Kahve içerken höpürdeterek içmek, daha çok havayla kahve almayı sağlar.
- Osmanlı döneminde kahvaltı kelimesinin gelmesinin nedeni, sabah kahvesinden önceki yiyeceklerin boş mideye gelmemesi için kahvenin öncelikli olmasıydı.
- 59:43Kahve İkram Gelenekleri
- Şekersiz kahvelerde Osmanlı döneminde ilk kuşlarda şekerden önce lokum ve reçel sunulurdu.
- Kahve içmeden önce su içilmesi, ağzındaki diğer aromaları nötralize etmek için önemlidir.
- Osmanlı döneminde suyu önce içmek misafirin aç olduğunu gösterirken, kahveyi önce içmek ve sonra suyu içmek dertleşmeye davet ederdi.
- 1:01:11Su Türü ve Kahve Makineleri
- Maden suyu yerine içme suyu (6,5-7 pH değerinde) kahve yapımında kullanılmalıdır.
- Modern kahve makineleri teknolojilerini geliştirerek Türk kahvesini yakmadan köpük ve taşma teknolojileriyle pratik yapmayı sağlar.
- Kahve makineleri, Türk kahvesinin yurt dışındaki tanıtımında büyük rol oynamıştır.
- 1:02:21Türk Kahvesi ve Dünyada Tanımlanması
- Türk kahvesi, Osmanlı topraklarından Avrupa'ya giden bir kahve türü ve dünyanın en eski içilme yöntemlerinden biridir.
- Türk kahvesi diğer kahvelere göre daha yoğun ve daha sert içimli olup, fincanın dibinde telvesiyle beraber pişirmeye devam eder.
- Türk kahvesinin yurt dışında tanıtımı, yapım kolaylığı ve tanıtım etkenleri sayesinde artabilir.
- 1:03:29Kahve Tüketimi ve Sağlık
- Konuşmacı günde 15-20 fincan kahve içebilir ancak vücuduna aldığı kafein miktarı 4-5 fincan kadar olur.
- Ortalama olarak günde 3-4 fincan kahve tüketimi sağlıklı olabilir ve yemeklerden sonra içmek daha keyifli olur.
- Kahve kafein içerdiği için uyanık tutma, zinde kalma ve uykuyu kaçırma gibi etkileri vardır.
- 1:04:31Kahvenin Kültürel Önemi
- Kahve, kitaplar gibi birleştirici ve bağlayıcı bir içecek olup, çayla son dönemlerde daha fazla haşır neşir olmuş.
- Kız isteme törenlerinde ve cenazelerde (mırra) kahve sunulur, her birinin arkasında bir hikaye ve kültür barındırır.
- Kız isteme törenlerinde damat adayına içine biber veya tuz koyulmuş kahve içilmesi istenirken, kız damatı beğenirse türk kahvesinin üzerine çifte kavrulmuş bademle "cilveli kahve" sunulur.
- 1:06:33Türk Kahvesinin Çeşitleri
- Türkiye'de menengiç kahvesi, kenger kahvesi, lavanta kahvesi ve nohut kahvesi gibi kahve olmayan kahveler vardır.
- Menengiç kahvesi bir fıstık türü olup içinde kafein yoktur ve çok ince öğütüldüğünde bile erime potansiyeli bakımından erimeyen parçaları olur.
- Dibek kahvesi, dövüldüğü için pudra kıvamında değil, tık daha pütürlü ve ağza gelebilir tanelerle olur.
- 1:07:52Kahvenin Değişik Çeşitleri
- Damla sakızlı, çikolatalı, dağ çilekli gibi farklı aromalı kahveler vardır.
- Baharatlar (damla sakızı, muskat, kakule) kahveyle birlikte rendelenebilir ve demleyebilir.
- Kahvenin yanında bir ahbapla sevilen bir işte sohbetlerin bahanesi olarak tüketilmesi keyiflidir.
- 1:10:42Savaş Dönemlerinde Alternatif Kahveler
- Savaş dönemlerinde kahvenin Türkiye'ye gelmediği dönemlerde, kıvrak zekasıyla Anadolu insanının bulduğu kahveye eşdeğer çözümlerle ortaya çıkmış kahve türleri vardır.
- Adıyaman'da yedi farklı baharatla yapılan, Adana bölgesinde "gar kahvesi" olarak, Ege bölgesinde "süvari kahvesi" olarak bilinen çifte kavrulmuş kahveler vardır.
- Türk kahvesi fincanlarında daha ince yanaklı fincanlar tercih edilirken, espressolarda daha kalın yanaklı fincanlar tercih edilir.
- 1:12:57Kahve ve Sayı 40'un Anlamı
- Sayı 40 hem dini hem kültürel açıdan büyük bir anlam taşır ve tasavvufta birçok örnek bulunmaktadır.
- Bir rivayete göre Üsküdarlı bir kahveci, yeniçerilere kahve ikram ederken Rum kaptanı için ayrı kahve yapmıştır.
- Sisam adasında çıkan isyanda esir düşen kahveci, Rum kaptan tarafından tanınarak hayatını kurtarmış ve her sene aynı gün bir araya gelmeye başlamışlardır.
- 1:14:26Türk Kahvesi ile İlgili Deyimler
- "Bir fincan kahvenin kırk yıl hatırı vardır" gibi Türk kahvesiyle ilgili birçok deyim vardır.
- "Gönül ne kahve ister ne kahvehane, gönül sohbet ister, kahve bahane" gibi deyimler de kahve kültürüne aittir.
- Anadolu'da birçok kahvehanenin duvarında "Pirimiz, her seherde açılır, besmeleyle iş yerimiz" şeklinde kahvecinin duası bulunmaktadır.
- 1:15:34Kahve Tarihi ve Yasaklar
- Kahvehaneler bir dönem devleti eleştiren konuşmalar nedeniyle yasaklanmıştır.
- Ebu Suud Efendi, kömür derecesine kadar kavrulan şeylerin içimi caiz olmadığını fetva ile yasaklamıştır.
- İstanbul'da kahvehanelerin önlerinin berber dükkanı olduğu, arkalarının ise kahvehane olduğu bir dönem olmuştur.
- 1:16:32Kahve ve Avrupa
- Kahve Avrupa'ya geçmiştir ve biz şu anda Türk kahvesini tanıtmaya çalışmaktadır.
- Papa kahveyi Müslüman içeceği olduğu gerekçesiyle yaklaşık on iki yıl yasaklamıştır.
- Cemre Çarşısı'nda 29-30 Mart tarihlerinde Ataşehir'de gerçekleşecek olan etkinlikte kahve ile ilgili bilgiler paylaşılacaktır.
- 1:18:12Program Kapanışı
- Programda çikolatalı krem ve tavuk kapama gibi lezzetler sunulmuştur.
- Seyircilerden Cemre Çarşısı'na gelmeleri istenmiştir çünkü sıfır atık projesinin gündemde olacağı bir etkinlik olacaktır.
- Program "Görüşünceye dek hoşça kalınız" sözleriyle sonlanmıştır.