Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- "Lezzet Haritası" ekibinin Bolu'nun Göynük kasabasını ziyaret ettiği bu gezi belgeseli, yerel ustalarla yapılan röportajlar ve yerel lezzetlerin tanıtımıyla ilerlemektedir. Videoda Ayşe, Hüsn Hanım, Erdal Usta, Hasan Usta ve İbrahim Usta gibi yerel ustalar yer almaktadır.
- Video, Göynük'ün tarihi dokusu, dar sokakları ve Osmanlı evlerinin tanıtımıyla başlayıp, yerel lezzetlerin yapımıyla devam etmektedir. İlk bölümde mekik böreği ve kaşık mantısı yapımı gösterilirken, ikinci bölümde tahinli pide ve kiremitte köfte gibi yerel lezzetler tanıtılır. Son bölümde ise İbrahim Usta'nın 1957'den beri yaptığı kaşık işçiliği ve yapım süreci anlatılmaktadır.
- Videoda ayrıca Akşemseddin Hazretleri'nin türbesi ziyaret edilmekte, onun Fatih Sultan Mehmet'in hocası, mutasavvıf, tabip, alim ve şair olduğu bilgileri verilmektedir. Göynük'ün Türkiye'de sadece altı ile komşu olan tek ilçe olduğu ve Eskişehir, Bolu, İstanbul ve Ankara'ya yakın olduğu bilgisiyle zengin bir tarihi ve kültürel mirasa sahip bir yer olduğu vurgulanmaktadır.
- 00:43Göynük'ün Tarihi ve Doğal Güzellikleri
- Lezzet haritası ekibi Bolu'ya bağlı, tarihi dokusunu bozmadan günümüze kadar gelen Osmanlı kasabalarından biri olan Göynük'te bulunuyor.
- Göynük'e geldiğinizde bugünü burada bırakıp dünü yaşamaya başlarsınız.
- Dar sokakları, Arnavut kaldırımları ve Osmanlı evleri ile yaşama ruh katan bir yer burası.
- 01:19Göynük'e Özgü Hamur İşleri
- Lezzet haritası ekibi, Göynük'e özgü hamur işleri yapacak iki hanımefendi ile tanışıyor.
- Ayşe Hanım kaşık mantısı, Hüsnü Hanım ise mekik böreği yapacak.
- Kaşık mantısı, Göynük'te yapılan özel bir mantı türüdür ve içinde harç bulunmaz.
- 03:51Kaşık Mantısı Yapımı
- Kaşık mantısı için hamur kaynar suyun içine atılıp haşlanır.
- Haşlanan mantılar soğuk suya konulur ve üzerine tereyağ sosu ve keş (yoğurttan yapılan bir malzeme) ile ceviz serpilerek servis edilir.
- Kaşık mantısı besleyici bir yemektir çünkü içinde ceviz ve keş bulunur.
- 08:06Mekik Böreği Yapımı
- Mekik böreği için hamur ince açılıp şekil verilir.
- Açılan hamur kızgın yağda kızartılır ve üzerine şerbet dökülür.
- Servis tabağına alınan mekik böreği üzerine ceviz serpilerek servis edilir.
- 10:03Akşemseddin Hazretleri'nin Türbesi
- İstanbul'un manevi fatihi Akşemseddin Hazretleri'nin Göynük'teki türbesinde bulunuyorlar.
- Akşemseddin Hazretleri, Fatih Sultan Mehmet'in hocası, mutasavvıf, tabip, alim ve şairdir.
- Aynı zamanda Ebu Eyüp el-Ensari'nin kabrini bulan kişi olarak bilinir.
- 10:41Akşemseddin Hazretleri'nin Hayatı ve Katkıları
- Akşemseddin Hazretleri, 15. yüzyılın sofilerindendir ve Osmanlı ordularının başkomutanlarından biridir.
- 1453'te İstanbul'un fethinden önce 1445'te Göynük'e gelmiş ve 1459'a kadar burada yaşamıştır.
- Akşemseddin Hazretleri, Pasteur'den 400 yıl önce mikrobu bulmuş ve gözle görülmeyen küçük canlıların hastalık yaptığını ilk tespit etmiştir.
- 12:18Akşemseddin Hazretleri'nin Eserleri ve Sözleri
- Akşemseddin Hazretleri'nin "Madde", "Tül", "Hayat", "Halli", "Müşkilat" ve "Risale-i Nuriye" adında üç önemli kitabı vardır.
- İstanbul'un fethinden sonra Ayasofya'da ilk cuma namazında ilk hutbeyi okuyan kişi Akşemseddin Hazretleri'dir.
- Akşemseddin Hazretleri'nin "Her işe besmele ile başla, temiz ol, daim iyiliği adet edin" gibi anlamlı sözleri dillerimizle dolaşmaktadır.
- 14:06Göynük'te Osmanlı Evleri ve Zafer Kulesi
- Göynük, 20. yüzyıl başlarına ait eski Türk evleri açısından zengin ve tarihi dokusu bozulmamış ender rastlanan Osmanlı kasabalarından biridir.
- Erdal Usta, Göynük'ün tarihi Osmanlı evlerinin birebir maketlerini yaklaşık 14 yıldır yapmaktadır.
- Göynük'ün simgesi olan Zafer Kulesi, 1922 yılında Sakarya Savaşı kazanıldığı zaman mevcut kaymakam Ruşit Bey tarafından yaptırılmış, 6 ağaç ve 6 ağaçtan oluşan, 53 parçadan meydana gelen bir yapıdır.
- 16:13Göynük'ün Özellikleri
- Göynük, Türkiye'de sadece altı ile komşu olan tek ilçedir ve Eskişehir, Bolu, İstanbul ve Ankara'ya yakın konumdadır.
- Göynük'te tarihi evlerin bulunduğu, huzurlu ve mutlu bir yaşam sürülebilen bir ilçedir.
- Ziyaretçiler Göynük'te sevdiklerine güzel hediyeler ve hatıralar alabilirler.
- 17:10Göynük'te Yerel Lezzetler
- Göynük'te çok popüler olan iki lezzet vardır: tahinli pide ve mantarlı, kaşarlı kiremitli köfte.
- Mantarlı, kaşarlı kiremitli köfte için domates, yeşil biber, soğan, mantar, dana kaburga kıyması, sarımsak, toz yeşil ve kırmızı biber, soğan, kaşar peyniri ve tereyağı kullanılır.
- Köfte, dana kaburga kıyması, sarımsak, soğan, toz biberler ve soğan karışımı ile hazırlanır ve dinlendirilir.
- 18:14Kiremitli Köfte Yapımı
- Kiremitli köfte, kiremitte kaba (toprak kap) pişirilir ve odun ateşinde pişirildiği için daha lezzetli ve sağlıklı olur.
- Köfte yapımında önce soğan ince ince kıyılır, domates kabukları soyulup iri iri doğranır, mantarlar da iri doğranır.
- Kiremitte köftenin pişme süresi 20-25 dakikadır ve üç aşamadan oluşur: önce sebzeler pişirilir, sonra köfte eklenir ve son olarak kaşar peyniri eklenerek kızarana kadar pişirilir.
- 20:34Tahinli Pide Yapımı
- Tahinli pide için tahin, toz şeker, kabarmış kıvamına gelmiş hamur, bal ve ceviz kullanılır.
- Hamur ince ince açılır ve tahin dökülür, ardından şeker ve hafif tuz eklenir.
- Tahinli pide, folyoya konularak fırına atılır ve altı yapışmaması ve yanmaması için bu şekilde pişirilir.
- 24:17Yemeklerin Tamamlanması
- Kiremitte köfte, biberler kızarmışken fırına atılır ve pişen taraf alta gelecek şekilde ters çevrilir.
- Köfteye kaşar peyniri eklenir ve kızarana kadar pişirilir.
- Tahinli pide ve kiremitte köfte, Paşazade Göynük Sofrası'nda servis edilir.
- 26:33Göynük Sofrası
- Hasan ustam kiremitte kaşarlı mantarlı köftesini pişirdi ve masada turşu, yoğurt, özel pide, mantı, oklava tatlısı, sarma etli yaprak sarma güveç, sütlac ve salata gibi lezzetler bulunuyor.
- Göynük'ün meşhur uhud tatlısı, şeker hastalarının yediği, kilo almak istemeyen insanların tatlı istediğinde yediği bir lezzet olup, buğday çimlendirilmiş olarak kaynatılarak günlerce dövülerek, ezilerek ve kaynatılarak hazırlanıyor.
- Kaşarlı mantarlı köfte odun fırınında pişirilmiş, üzerinde kaşar, altında mantar, biber, domates ve soğan bulunuyor.
- 30:07Kaşık İşçiliği
- Kaşık işçiliği denilince ilk akla gelen yerlerden biri Göynük'tür ve yıllardır bu işi yapan değerli bir ustamız var.
- İbrahim ustam 1957 yılında hem ilkokula hem çalışmaya başlamış ve o tarihten beri ağaç üzerinde çalışmaktadır.
- Kaşıkların ana malzemesi genellikle kayın ağacı, şimşir ağacı, armut ağacı ve karakurt ağacı olup, meyve veren ağaçlar tercih edilmemektedir.
- 31:51Kaşık Yapımı
- Kaşığın içi oyulurken mengene destek vazifesi görür.
- Kaşığın yapımında yağlama işlemi yapılır, bu işlem insanın tere yağına benzer şekilde daha iyi gaye sağlar.
- Yapılan kaşık hem yemek yenebilir hem de çorba karıştırılabilir.