Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, Adil Altaş GCM'nin Makul Kıymetler A.Ş. eğitim koordinatörü olarak sunduğu kapsamlı bir finansal eğitim içeriğidir. Eğitmen, izleyicilerle interaktif bir şekilde hesaplamalar yaparak konuyu daha iyi anlamalarını sağlamaktadır.
- Video, VIOP'ta yatırım yaparken teminat hesaplamaları, tik boyutu, başlangıç teminatı ve komisyon hesaplamaları gibi finansal piyasalarda önemli kavramları detaylı olarak ele almaktadır. İçerik, pay senedi, döviz, emtia, emlak, enerji piyasası ürünlerini, elektrik piyasası, repo oranları ve borsa fonları gibi çeşitli yatırım araçlarını örneklerle açıklamaktadır.
- Eğitimde her bir ürün için sözleşme büyüklüğü, başlangıç teminatı, fiyat adımı ve bir adımlık hareketin getireceği kazanç/kayıp hesaplamaları adım adım gösterilmektedir. Ayrıca, GCM'deki komisyon oranlarının nasıl hesaplandığı, alım-satım işlemlerindeki komisyonların vergiler dahil toplam maliyetinin nasıl hesaplanacağı da örneklerle açıklanmaktadır.
- 00:06Giriş ve Hesaplamalar İçin Hazırlık
- Adil Altaş, GCM Makul Kıymetler A.Ş. eğitim koordinatörü olarak Viop'ta yatırım yaparken para hesaplamaları konusunu anlatacak.
- Yeni piyasaya giren kişilerin sıklıkla sorulan soruları, hesap makinesi, kalem ve defter kullanarak pratik bir şekilde çözecekler.
- Hesaplamalarda hata olursa, izleyicilerin bunu bildirmesi isteniyor.
- 01:53Viop'ta İşlem Yapma İçin Teminatlar
- Viop'ta pay senedi, dövizler, emtialar gibi farklı gruplarda çeşitli ürünler bulunmaktadır.
- İşlem yapabilmek için Takasbank her bir ürün için başlangıç teminatları belirlemektedir.
- Bazı ürünlerin teminatları dolar cinsinden belirlenmiş olsa da, işlem platformunda Türk Lirası karşılığı kesilir.
- 03:46İşlem Platformunda Teminat Bilgilerine Erişim
- Metatrader 5 işlem platformunda, üçüncü buton olan "Sembol Listesini Göster" üzerinden tüm yatırım araçlarının özellikleri görüntülenebilir.
- Ürünlerin başlangıç teminatı, tik boyutu, tik değeri, hane sayısı ve sözleşme büyüklüğü gibi özellikleri bu listede bulunur.
- Pay vadeli işlem sözleşmelerinde her zaman 100 adet pay senedi bulunurken, döviz vadeli işlem sözleşmelerinde sözleşme büyüklüğü bin birimdir.
- 07:04Örnek Hesaplama
- Pay senedi grubundaki bir sözleşmede 100 tane pay bulunur ve başlangıç teminatı 90 liradır.
- Bir lot'ta 100 pay senedi olduğunda, her birinin değeri 10 lira iken toplam 1000 liralık bir yatırım yapılmış olur.
- 90 lira teminat kullanarak 1000 lira büyüklüğünde bir yatırım yapılabilmektedir.
- 08:59Tik Boyutu ve Pay Senedi İşlemleri
- Tik boyutu, fiyatın ne kadarlık bir miktarda artıp azalacağını gösteren mesafedir ve fiyat adımı olarak da adlandırılır.
- Pay senedi örneğinde tik boyutu 0,01 olduğunda, 10,00'dan sonraki fiyat adımı 10,01 olur ve 100 adet pay senedi alındığında 10,01 fiyatına ulaştığında toplam değer 1.010 TL'ye ulaşır.
- Bir adımlık hareketle 100 adet pay senedi için 1 TL kazanç elde edilir, bu değer Metatrader'da "tik değeri" olarak gösterilir.
- 11:17BIST 30 Endeksi İşlemleri
- BIST 30 endeksinde işlem yaparken, endeksin değeri 1000'e bölünmüş hali kullanılır ve bir lot'ta 100 adet bu parçadan alınır.
- BIST 30 endeksinde bir lot işlemi için başlangıç teminatı 935 TL'dir ve bu değer 3 ayda bir güncellenir.
- Endeksin tik boyutu 0,5 olduğunda, 121,25 fiyatından 1 adım arttığında (121,25'ten 121,30'a) yatırım değeri 12.125 TL'den 12.127,50 TL'ye yükselir ve 2,50 TL kazanç elde edilir.
- 14:51Dolar Türk Lirası İşlemleri
- Dolar Türk Lirası'da bir sözleşme 1000 dolar değerindedir ve başlangıç teminatı 190 TL'dir.
- Doların fiyatı 3,511 olduğunda, 1000 dolarlık yatırımın Türk Lirası karşılığı 3.510 TL'dir ve 1 adımlık hareket (0,01) ile 10 kuruş kazanç elde edilir.
- Dolar 3,511'den 3,5110'a gelirse 1 TL kazanç elde edilir, bu hesaplamalar 1 lot üzerinden yapılır ve lot sayısı arttıkça kazanç/kayıp da artar.
- 17:24Euro Türk Lirası ve Euro Dolar İşlemleri
- Euro Türk Lirası'da başlangıç teminatı 200 TL'dir ve 1000 Euro değerinde işlem yapılır.
- Euro'nun fiyatı 3,93 olduğunda, 1000 Euro'nun Türk Lirası karşılığı 3.930 TL'dir ve 1 adımlık hareket (0,01) ile 10 kuruş kazanç elde edilir.
- Euro Dolar'da bir lot 1000 Euro değerindedir ve başlangıç teminatı 60 dolar (Metatrader'da 212,57 TL olarak gösterilir) olarak belirlenmiştir.
- 20:03Euro-Dolar Paritesi Hesaplama
- Euro-dolar paritesi 1.180 olduğunda, 1000 euro'lu bir yatırımın değeri 1118 dolar olur.
- Euro-dolar paritesinde 1 adımlık hareket (0.01) 0.10 dolar (yaklaşık 10 kuruş) değerinde bir fark oluşturur.
- Sistem, 0.10 dolar değerini otomatik olarak 0.35 TL'ye çevirir.
- 22:02Gram Altın Hesaplama
- Gram altın sözleşmesinde başlangıç teminatı 15 TL'dir ve 1 gram altın temsil eder.
- Gram altın fiyatının 1 adım artması (0.01) 1 kuruş değerinde bir fark oluşturur.
- 10 lot işlem yapılırsa, 1 adımda 10 kuruş kazanç elde edilir.
- 23:56Ons Altın Hesaplama
- Ons altın sözleşmesinde başlangıç teminatı 80 dolar (283.43 TL) ve 1 ons altın temsil eder.
- Ons altın fiyatının 1 adım artması (0.50) 0.50 dolar (yaklaşık 17-18 kuruş) değerinde bir fark oluşturur.
- Ons altın sözleşmesinde 1 adımda 5 cent para kazanır veya kaybedilir.
- 27:08Anadolu Kırmızı Buğday Sözleşmesi
- Anadolu Kırmızı Buğday sözleşmesinde bir lot 5000 kilo buğdaya karşılık gelmektedir.
- Başlangıç teminatı 675 TL olan bir lot için 1,425 TL fiyat seviyesinde 5210,50 TL yatırım yapılmaktadır.
- Fiyat adımı 0,05 olduğunda, bir adımlık hareket 2,50 TL kazanç veya kayıp sağlar.
- 29:29Anadolu Buğday Sözleşmesi
- Anadolu Buğday sözleşmesinde de bir lot 5000 kilo buğdaya karşılık gelmektedir.
- Başlangıç teminatı 605 TL olan bir lot için 1,350 TL fiyat seviyesinde 5175 TL yatırım yapılmaktadır.
- Fiyat adımı 0,05 olduğunda, bir adımlık hareket 2,50 TL kazanç veya kayıp sağlar.
- 30:39Ege Pamuk Sözleşmesi
- Ege Pamuk sözleşmesinde bir lot 1000 kilo pamuğa karşılık gelmektedir.
- Başlangıç teminatı 555 TL olan bir lot için 7,91 TL fiyat seviyesinde 7910 TL yatırım yapılmaktadır.
- Fiyat adımı 0,05 olduğunda, bir adımlık hareket 5 TL kazanç veya kayıp sağlar.
- 32:15Çelik Hurda HMS Sözleşmesi
- Çelik Hurda HMS sözleşmesinde bir lot 10 ton çelik hurdasına yatırım yapılmaktadır.
- Başlangıç teminatı 330 dolar (1169,16 TL) olan bir lot için 241,10 dolar fiyat seviyesinde 2410 dolar yatırım yapılmaktadır.
- Fiyat adımı 0,01 olduğunda, bir adımlık hareket 0,10 dolar (yaklaşık 35,50 kuruş) kazanç veya kayıp sağlar.
- 34:44Baz Yük Elektrik Sözleşmesi
- Baz Yük Elektrik sözleşmesinde sözleşme büyüklüğü vade ayındaki saat sayısı ile 0,10 megawatt çarpımından oluşur.
- Haziran vadeli bir sözleşmede 30 gün 24 ile çarpılarak saat sayısı hesaplanır ve bu saat sayısı 0,10 megawatt ile çarpılır.
- Başlangıç teminatı 1030 TL olan bir lot için 72 saat sözleşme büyüklüğü ve 145,50 megawatt saat fiyatı vardır.
- 36:20Elektrik Piyasası Hesaplamaları
- Haziran ayında elektrik piyasasında 30 gün x 24 saat = 720 MW (megavat) sözleşmesi yapılmaktadır.
- Bir MW fiyatı 145,50 TL olduğunda, sözleşme büyüklüğü 720 x 145,50 = 104.760 TL olmaktadır.
- Fiyat adımı 0,10 TL olduğunda, bir adımlık değer 7,20 TL olarak hesaplanmaktadır.
- 38:07Farklı Ay Uzunlukları İçin Hesaplamalar
- 31 günlük aylarda (örneğin Temmuz) bir adımlık değer 7,44 TL'ye denk gelmektedir.
- Sasic endeksi, endeksin bir lira ile çarpılmış halidir ve başlangıç teminatı 40 TL'dir.
- Sasic endeksinin fiyatı 639,50 TL civarındadır ve fiyat adımı 0,25 TL'dir.
- 40:54Borsa Yatırım Fonu Hesaplamaları
- Borsa yatırım fonunda bir lot'ta 10 tane fon bulunmaktadır ve başlangıç teminatı 65 TL'dir.
- Fiyat 267,25 TL civarındayken, bir lot'ta 10 fon 2.675 TL değerindedir.
- Fiyat adımı 0,25 TL olduğunda, bir adımlık değer 2,50 TL olarak hesaplanmaktadır.
- 42:30Aylık Repo Oranı Hesaplamaları
- Aylık repo oranı, 1 milyon TL'nin bir baz puanlık faiz değeridir (1 baz puan = 0,01).
- Haziran ayında 30 gün için, 1 baz puanlık faiz 1.000.000 x 365/30 x 0,01 = 8.145,20 TL'dir.
- Başlangıç teminatı 185 TL'dir ve fiyat adımı 0,01 baz puan olduğunda, bir adımlık değer 8,20 TL olarak hesaplanmaktadır.
- 46:35Üç Aylık Repo Oranı
- Üç aylık repo oranı, üç ayın içerdiği gün sayısı kadar hesaplanmaktadır.
- İkinci çeyrekte (Nisan, Mayıs, Haziran) 91 gün bulunur.
- Üç aylık repo sözleşmesinde başlangıç teminatı 315 TL'dir.
- 47:36Repo Oranları ve Hesaplamalar
- Üç aylık repo oranına yatırım yapabilmek için 315 TL ödeniyor ve şu anda işlem fiyatı yaklaşık 10,75'ten başlıyor.
- Bir milyon liranın baz puan için içerdiği faiz oranı hesaplandığında, 91 günlik dönem için 26.800 TL işlem yapılabiliyor.
- Bu ürünün kaldıraç oranı yaklaşık 1:85 olup, ViOP'taki en yüksek kaldıraç oranına sahip.
- 48:40Fiyat Adımları ve Kazanç Hesaplamaları
- Bir baz puan hareket ettiğinde faiz oranı 24,93 lira kazanç sağlıyor.
- Fiyat adımları ve parasal karşılıkları tablo şeklinde gösterilmiş.
- Elektrik ve aylık repo oranlarının gün bazında gösterildiği tabloda, hisse senetlerinde bir lira 0,30 TL, dolar/Türk lirası 2,50 TL, euro/Türk lirası 0,10 TL, euro/dolar 0,10 cent, gram altın 0,01 TL olarak belirtilmiş.
- 50:07Komisyon Hesaplamaları
- Komisyon hesaplamasında şirketin komisyon oranından (örneğin 10 binde 5) ve BSMW vergisi (yüzde 5) hesaplanıyor.
- Komisyon iki ayaktan oluşuyor: alırken ve satarken her iki işlemden de komisyon ödeniyor.
- Vergi dahil toplam komisyon oranı 10 binde 10,50 (binde 1,05) oluyor ve bu komisyon dışında başka bir maliyet yok.
- 52:51Örnek Hesaplama
- Akbank örneğinde, fiyat 10 lira ve bir lot 100 pay senedi olduğunda, sözleşmenin büyüklüğü 1.000 lira oluyor.
- Komisyon, sözleşmenin büyüklüğü üzerinden (1.000 lira üstünden) hesaplanıyor.
- 53:24Komisyon Hesaplama Yöntemi
- Komisyon hesaplamasında binde birvirgülbeş oran kullanılır ve bu oranla çarpma işlemi yapılır.
- Sözleşmenin büyüklüğü belirlendikten sonra, bu değer ile sıfırvirgül bir i çarparak komisyon tutarı bulunur.
- Komisyon, alım-satım, BSMW dahil tüm işlemlerde toplam tutar olarak hesaplanır.
- 54:08Farklı Ürünlerde Komisyon Örnekleri
- Dolar/Türk Lirası (1 lot = 1000 dolar) fiyat 3,511 seviyesindeyken, komisyon 3,69 TL olarak hesaplanır.
- Fiyat değiştikçe paketin büyüklüğü de değiştiği için komisyon da değişir.
- Komisyon, pozisyon kapatıldıktan sonra gösterilir ve geçmiş bölümünde görülebilir.
- 56:37Diğer Ürünlerde Komisyon Hesaplamaları
- Gram altın (1 gram) fiyatı 142,50 TL iken, komisyon 15 kuruş olarak hesaplanır.
- Ons altın (1 ons) fiyatı 1255,75 dolar iken, komisyon 1,32 dolar (Türk Lirası karşılığı) olarak hesaplanır.
- BIST 30 (1 lot = 100 adet) fiyatı 121,25 seviyesindeyken, komisyon 12,73 TL olarak hesaplanır.
- Ege Pamuk (1 lot = 1000 kilo) fiyatı 7,91 seviyesindeyken, komisyon 8,30 TL olarak hesaplanır.