• Buradasın

    Uzmanına Sor: Sosyal Güvenlik ve Emeklilik Bilgilendirme Programı

    youtube.com/watch?v=_sOlncG6UA8

    Yapay zekadan makale özeti

    • "Uzmanına Sor" programında sunucu Aytaç Bey, sosyal güvenlik uzmanı Özgür Kaya ile birlikte izleyicilerden gelen soruları yanıtlamaktadır.
    • Program, koronavirüs sürecinde iş hayatında yaşanan sosyal güvenlik sorunlarını ele almaktadır. İçerikte uzaktan çalışma, kısa çalışma ödeneği, işten çıkartılma tazminatları, emeklilik prim günleri, yoksullara yapılan yardımlar, emeklilik maaşı hesaplamaları, emeklilik statüleri ve ücretsiz izin uygulaması gibi konular detaylı şekilde açıklanmaktadır.
    • Programda ayrıca toplu para ödeyerek emekli olunabilir mi, gün satın alma yöntemleri, yüksek emekli maaşı alabilmenin yolları, engelli emeklilerin durumu, işsizlik maaşı, yetim aylığı ve sahte sigortalılık gibi konular da ele alınmaktadır. Son bölümde ücretsiz izin uygulamasının pandemi döneminde nasıl suistimal edildiği ve işverenlerin sosyal güvenlik fonundan haksız yere para aldıkları açıklanmaktadır.
    00:16Programın Tanıtımı
    • Uzmanına Sor programında sosyal güvenlik uzmanı Özgür Kaya, koronavirüs sürecinde iş hayatında yaşanan değişiklikleri ele alacak.
    • Programda izleyicilerin WhatsApp hattına gönderdiği yazılı ve görüntülü sorulara yanıt verilecek.
    • Türkiye normalleşmeye girdi ancak iş hayatı normalleşti mi, ne gibi problemler ve sıkıntılar var konuları ele alınacak.
    01:24Uzaktan Çalışma ve Fazla Mesai
    • Koronavirüs sürecinde uzaktan çalışma modeli yaygınlaşmış, ancak bu modelle çalışanlar işverenleriyle sözleşme yapamamışlar.
    • Kamu kurumlarında çalışanlar (İSKUR, Sosyal Güvenlik Kurumu, sağlık sektörü, emniyet teşkilatı) 24 saat çalışmak zorunda kalmışlar.
    • Özel sektörde günlük 8 saatin üzerinde çalışan uzaktan çalışanlar fazla mesai olarak işverenlerden ücret talep etmelidir.
    03:14Fazla Mesai Kanıtları ve Hakları
    • Uzaktan çalışma yönteminde WhatsApp, elektronik posta gibi teknolojiler delil olarak kullanılabilir.
    • İşveren, haftalık 45 saatin üzerinde çalışma yaptırmışsa fazla mesai ücreti ödemelidir.
    • Çalışanlar fazla mesai ücret alacakları ile ilgili 5 yıl boyunca dava açma süresine sahiptirler.
    04:30Kısa Çalışma Ödeneği
    • Kısa çalışma, işyerinin faaliyetlerinin kısmen veya tamamen durması durumudur.
    • Pandemi döneminde restoranlar, kafeteryalar, eğlence yerleri gibi yerler tamamen durmuş, çalışanlar 450 gün ve 60 gün kurallarının şartını yerine getirmişlerse kısa çalışma ödeneğinden yararlanırlar.
    • Çalışanlar en az asgari ücretin %50'sini (1752 TL) en fazla 4380 TL alabilirler.
    05:51İşverenlerin Hatalı Uygulamaları
    • Bazı işverenler işsizlik sigortası fonuna kısa çalışma için başvuru yapmalarına rağmen çalışanlarını 30 gün çalıştırdılar.
    • İşverenler çalışanlarını fiili olarak çalıştırdılarsa kısa çalışma ödeneğinden yararlanamazlar.
    • İşverenler bu uygulamayı yapmazlarsa, işçiler 177 hattına şikayet edebilir veya müfettişler 5 yıl boyunca denetleyebilir.
    07:35Kıdem ve İhbar Tazminatı
    • Kıdem tazminatı, işveren tarafından iş akdinin sona erdirildiğinde hak edilir ve en az 1 yıl çalışmak gerekir.
    • Bildirimsiz fesih durumunda (14 gün, 26 gün, 42 gün veya 56 gün bildirim süresi olmadan fesih) işveren 14 günlük ihbar tazminatı ödemelidir.
    • Bir yılı doldurmuş çalışanlar kıdem tazminatı da alabilirler.
    08:43Emeklilik Prim Günleri
    • Virüs döneminde işe haftada bir gün giden çalışanların emeklilik prim günleri etkilenir.
    • İş yerinde çalışılan süreler karşılığında sigorta primleri ödenir, çalışmadan primler ödenmez.
    • Geri kalan günler isteğe bağlı prim ödemek suretiyle tamamlanabilir.
    09:20COVID-19'dan Sonra Maaş Kesintisi
    • COVID-19'a yakalanıp 14 gün işe gidemeyen bir çalışanın maaşından kesinti yapılması yasal değildir.
    • COVID-19 teşhisi konulduğunda tedavi gören ve karantina altına alınan kişi 14 gün boyunca istirahatlıdır.
    • Sosyal Güvenlik Kurumu, 14 günün 12 gününü kısa vadeli sigorta kolları kapsamında istirahat parası olarak öder, 2 gününü ise işveren ödemek zorundadır.
    10:40Yoksullara Yapılan Yardımlar
    • Türkiye'de 2012 yılından beri zorunlu genel sağlık sigortası uygulanmaktadır ve hiçbir vatandaş sağlık hizmeti bakımından kapsam dışında değildir.
    • Gelir testi sonucunda 771 liranın altında gelir olanlar hiçbir bedel ödemeksizin devletten ücretsiz sağlık hizmeti alabilmektedir.
    • Türkiye'de 9,8 milyon vatandaş devletten ücretsiz sağlık hizmetinden yararlanmaktadır.
    13:01Barınma ve Diğer Yardımlar
    • Konut yeniden yapma yardımı 25 bin liradan 40 bin liraya çıkarılmıştır.
    • Eşi vefat etmiş yoksul kadınlara ayda 275 lira, askere gitmiş kişinin eşine ve öksüz yetimlere her ay 100 lira yardım yapılmaktadır.
    • Doğum yardımı birinci çocuk için 300 lira, ikincisi için 400 lira, üçüncüsü ve daha fazlası için 600 lira, çoklu doğumlarda ise 150 lira olarak verilmektedir.
    14:29Kıdem Tazminatı Fon Sistemi
    • Kıdem tazminatı fon sistemi 2020 yılında hayatımıza girecek ve çalışanların %80'i bu sistemden yararlanamayacaktır.
    • Mevcut uygulamada işveren tarafından iş akdinin sonlandırılması, kadın çalışanların evlenmesi, sigortalı vefat etmesi veya emekli olması durumunda kıdem tazminatı alınabilir.
    • 8 Eylül 1999 tarihinden önce sigortalı olanlar 15 yıl sigortalılık ve 3600 prim gün sayısını tamamladıklarında kısmi emeklilik şartını yerine getirmiş olmalarından dolayı ayrılmaları halinde kıdem tazminatından yararlanabilir.
    16:34Çalışamayan Ev Hanımlarının Emekliliği
    • Çalışamayan ev hanımları için iki türlü emeklilik seçeneği bulunmaktadır: isteğe bağlı sigortalılık ve ev hanımı sigortası.
    • İsteğe bağlı sigortalılık ile kadınlar 941 lira prim ödemek suretiyle emeklilik hakkını elde edebilirler.
    • Ev hanımı sigortası sadece kadınlara has bir uygulamadır ve 840 lira prim ödemek suretiyle 15 yıl sigortalılık yaparak 61 yaşında emekli olunabilir.
    18:54COVID-19 Güncel Verileri
    • Türkiye'de toplam can kaybı 4.630 kişi olmuştur.
    • Bugünkü test sayısı 54.234, vaka sayısı 988, iyileşen sayısı 926'dır.
    • Toplam test sayısı 2.29.583, toplam vefat sayısı ise 4.630'dur.
    19:40Toplu Para Ödemeyle Emekli Olunabilir mi?
    • Sosyal güvenlik sistemi içerisinde toplu para ödeyerek gün satın almak diye bir kavram yoktur.
    • Gün satın alma imkanı askerlik borçlanması, doğum borçlanması ve yurtdışı borçlanması şeklinde sınırlıdır.
    • Kadınlar birinci çocuk için 720, ikincisi için 1440, üçüncüsü için 2160 gün borçlanma hakkı vardır.
    22:11Yüksek Emekli Maaşı Almanın Yöntemleri
    • Emeklilerin doğru bir emekli maaşı alabilmeleri için planlamalarını şimdiden yapmaları gerekir.
    • Emekli maaşlarını belirleyen iki unsur vardır: dönemler ve kazançlar.
    • Bilinçsiz yapılan borçlanmalar kazanç yerine kaybettirir, bu nedenle aylık hizmet cetvellerinden kontrol edilmelidir.
    25:01Engelli Emekliliği
    • Engelli emeklisi olacak kişinin bekleyip normal emekli olması durumunda alacağı emekli maaşında farklılık yoktur.
    • Çalışmaya başlamadan önce veya çalışmaya başladıktan sonra %40 ve üzerinde engellilik oranı ortaya çıktığında vergi indiriminden yararlanılabilir.
    • Engelli statüsünde emekli olma yaşı ve maaş bağlama sisteminde herhangi bir değişiklik yoktur.
    26:31Emekli Maaşlarının Kesilmesi
    • Sahte sigortalılık, ücret karşılığı çalışmadığın halde sigortalı gösterilmek suçtur.
    • Sahte sigortalılık tespit edildiğinde emeklilik iptal edilir ve ödenen emekli maaşı geri verilir.
    • Muvazaalı boşanmalarda, fiili birlikte yaşadıkları tespit edilirse yetim aile aylığı kesilir.
    30:09Emeklilik Sistemleri ve Avantajları
    • Emekli Sandığı, Sosyal Güvenlik Sistemi içerisinde en avantajlı kurumdur, ancak devlet memuru olmayanlar için SSK önerilmektedir.
    • Vergi mükellefi ve ticari faaliyet yapanlar, 25 yılda Bağkur prim ödeyerek SSK'lı olabilirler.
    • Vergi mükellefliği devam ederken işveren yanında sigortalı olarak çalışabilirsiniz, bu durumda Bağkur askıya alınır ve SGK'lı olursunuz.
    32:23Emeklilik Maaşları ve Emeklilik Tarihi
    • Emeklilik maaşı, işe başladığınız tarihten emekli olacağınız tarihe kadar geçen süre içerisinde dönemler itibariyle ödenen prim ve esas kazançlarla belirlenir.
    • 1999 yılı öncesindeki sigortalılar en fazla 58 yaşına kadar emekli olabiliyorlar, 1999 tarihinden sonra sigortalı olanlar ise kademeli olarak 59, 60, 61, 2004 yılından sonra 65'e kadar çıkıyor.
    33:22Yetim Aylıkları ve Emeklilik Kurumları
    • Emekli Sandığı mensubu kızlar, yaşları ne olursa olsun yetim aylığı alabilirler.
    • Erkek çocuklar için 18 ve üniversite eğitimi devam ediyorsa 25 yaşına kadar anne ya da babalarından yetim aylıklarından yararlanabiliyorlar.
    • Emekli Sandığı mensubu kızlar, sigortalı bir işte çalışsa bile babalarından veya vefat etmiş olan annelerinden dolayı yetim aylığı alabilirler.
    35:00Sigorta Primleri ve İşveren Sorumluluğu
    • İşverenin sigorta primlerini geç yatırmış olması, kuruma bildirilmiş ve tahakkuk ettirilmişse borç anlamında işverenle kurum arasında bir sorundur ve çalışanı ilgilendirmez.
    • İşveren çalışanın sigortasını bildirmemişse veya geç bildirmişse, işçi 10 yıla kadar geriye yönelik talep etme hakkı vardır.
    • İşveren sigortayı ödememiş olsa bile, bu durum çalışanı ilgilendirmez, sadece işverenle Sosyal Güvenlik Kurumu arasında bir mesele olur.
    36:25İşten Çıkarma ve İşe İade Davaları
    • Pandemi döneminde 30 Haziran'a kadar işten çıkarma yasağı söz konusu, bu süre içinde işten çıkarılanlar işveren yasayı ihlal etmiş demektir.
    • 30 Haziran'dan sonra işten çıkarılanlar, geçerli bir fesih nedeni yoksa öncelikle arabulucuya gidecekler, ulaşamazlarsa işe iade davası açabilirler.
    • İşe iade davaları yasal olarak normalde 4 ayda sonuçlandırılması gerekir, ancak iş mahkemeleri yoğunluğundan dolayı bazen 1-1,5 yıl sürebilir.
    37:46Yetim Aylığı ve Fazla Mesai
    • Kocasından ayrılmış kadınlar, babalarının SSK, Bağkur veya Emekli Sandığı mensubu olması durumunda yetim aylığı alabilirler.
    • Yetim aylığı alabilmek için kişinin herhangi bir gelirinin olmaması gerekiyor.
    • Fazla mesai, haftalık 45 saatin üzerinde yapılan çalışmalar olup, aylık 225 saate tekabül eder ve 270 saatin üzerine çıkmış olan fazla mesailerin mutlaka ödenmesi gerekir.
    39:53Ücretsiz İzin Uygulamasında Suiistimaller
    • Ücretsiz izin uygulaması pandemi nedeniyle hayatımıza girdi ve iş kanunumuzda "ücretsiz" kavramı yoktur, sadece "mazeret izni" olarak adlandırılır.
    • Bazı işverenler 14-18 Nisan tarihleri arasında işe almış kişileri, ertesi gün hiç çalışmadıkları halde ücretsiz izin olarak bildirmişlerdir.
    • Sosyal Güvenlik Kurumu'ndaki denetmenler, 17 Nisan ile 30 Haziran tarihleri arasında işe alınmış ve fiili olarak hiçbir çalışması olmayan, 30 Haziran'dan sonra işten çıkarılan kişilerin tespitlerini yapmalıdır.
    41:25Program Kapanışı
    • Sosyal Güvenlik Uzmanı Özgürkaya programın konuğu olarak yer almıştır.
    • Yarın akşamki konuk eğitimci İlhan Sevin olacak ve izleyiciler WhatsApp hattına yazılı veya görüntülü soru yollayabilirler.
    • Program yarın akşam saat 20:00'de Haber Global ekranlarında "Uzmanına Sorun" programıyla devam edecektir.

    Yanıtı değerlendir

  • Yazeka sinir ağı makaleleri veya videoları özetliyor