Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, Merve Yıldırım'ın sunuculuğunda ve ekonomi uzmanı Meliha Okura'nın konuk olduğu bir ekonomi haber programıdır. Programda ayrıca Beril Özcan, Serhat Yağmur gibi kameramanlar ve Temel İhtiyaç Derneği kurucusu Serhan Süzer gibi konuklar yer almaktadır.
- Program, Türkiye'nin yüksek enflasyon sorununu (tüketiciler için %25, üreticiler için %46) ve bunun toplum üzerindeki etkilerini detaylı olarak ele almaktadır. Video, enflasyonun sebepleri, tüketici-üretici arasındaki makas açılışı, ekmek fiyatlarındaki kavgalar, tarım sektöründeki zorluklar ve süt üreticilerinin yaşadığı sorunlar gibi konuları kapsamlı şekilde incelemektedir. Ayrıca McKinsey ile yapılan anlaşma, vergi sistemi ve konkordato kavramı gibi ekonomik konular da programda tartışılmaktadır.
- Programın son bölümünde İstanbul Tasarım Bienali ziyareti ve balık bilgisi bölümü yer almaktadır. Ayrıca, Türkiye'nin borç durumu (5 trilyon TL), çiftçilerin yaşadığı zorluklar ve Temel İhtiyaç Derneği'nin "Gıda Bankacılığı" projesi gibi toplumsal konular da ele alınmaktadır.
- 00:17Ekonomi Haberlerine Giriş
- Merve Yıldırım, yoğun bir haftayı geride bırakarak ekonomi haberlerini ele alacaklarını belirtiyor.
- Konkordata, McKinsey, vergiler, enflasyon ve şeker fabrikaları gibi yeni ve eski terimlerle ilgili haberler paylaşılacak.
- Merve Yıldırım, izleyicilerden Twitter ve Instagram üzerinden sorular ve yorumlar alacağını belirtiyor.
- 01:07Ekonomi Programı Tanıtımı
- Ekonomi haberlerinin hakkaniyetli yorumcusu Meliha Okura ile birlikte program başlatılıyor.
- Fox'un hiçbir şeyin tarafı değil, sadece habercilik yaptığını vurguluyorlar.
- Programda ekonomi sayısallık değil, hayatın kendisi olarak ele alınacak.
- 04:24Enflasyon Rakamları
- Enflasyon, son on beş yılın zirvesini gördü ve tüketici enflasyonu yıllık %24,52'ye ulaştı.
- Üretici enflasyon (TÜFE) %10,88 artarak yıllık %46,15'e ulaştı.
- Beklentiler aşıldı, yıllık enflasyonun %21,36 olması beklenirken %24,52'ye yükseldi.
- 06:16Enflasyonun Nedenleri ve Etkileri
- Enflasyonla mücadele için fiyat kontrolü yapılması gerçekçi değil, üretimde çözüm aranmalı.
- Tüketici enflasyonu ile üretici enflasyonu arasındaki makasın açılması, enflasyonun daha da yükseleceğinin işareti.
- Maliyetlerin tüketiciye yansımaması durumunda enflasyon artacak, işsizlik artacak ve büyüme küçülecek.
- 07:05Enflasyon Sepetindeki Faktörler
- Enflasyon sepetinde sadece gıda değil, kamu kaynaklı zamlar, elektrik, doğalgaz, su faturaları ve ulaşım hizmetleri de yer alıyor.
- Elektrik faturaları yıllık %33, su faturaları yıllık %11,80 arttı.
- Ulaşım hizmetleri yıllık %25'e yakın artmış, köprü geçiş ücretleri %25, otoban ücretleri %20, üniversite katkı payı %12,88 artmış.
- 09:06Enflasyonun Toplum Üzerindeki Etkileri
- Enflasyon, toplumu ahlaksızlaştırır, fırsatçı, stokçu ve karaborsacı yapar.
- Yüksek enflasyon, toplumda suç oranlarını yükseltir ve insanları bize ait olmayan hayatı yaşamak için istemedikleri yollara saptırır.
- Ekonomistler, enflasyonun henüz zirve noktasına ulaşmadığını ve bir sonraki ay zirve olabileceğini belirtiyor.
- 10:21Kur Şokunun Ekonomiye Etkileri
- 24 Temmuz'da beklendiği gibi faiz artırımı olmadan yaşanan kur şoku, yılbaşından o güne kadar kurda %40'lık bir artış yarattı.
- Bir yıllık süreçte kurda %83'lük bir artış gerçekleşti.
- Kur şokunun etkileri en çok ev eşyaları, gıda fiyatlarında ve altın fiyatlarında görüldü.
- 11:01Enflasyonun Farklı Sektörlerdeki Etkileri
- Ev eşyaları sektöründe (buzdolabı, otomotiv, halı, yorgan, yatak) üretici enflasyonun elektrik ve doğalgaz üzerinden geldiği %40'ın üzerinde bir artış var.
- Gıda fiyatlarında bir yıllık artışta %57'lere ulaşıldı, bu da kur artışından bile yüksek bir artış.
- Gıda sektöründe yerli ve milli olan toprak, su ve emekle üretilse de, gübre, tohum, mazot ve proteinler ithal olduğu için maliyetler arttı.
- 13:18Enflasyonun Geleceği ve Ekonomik Program
- Tüketici enflasyonu %25, üretici enflasyonu %45 iken, tüketici enflasyonunun %45'lere geleceğine dair ekonomik bir gerçek belirtiliyor.
- Merkez Bankası'nın faiz artırımı sonrası, paranın dövize kaçmaması için bankaların mevduat artırmaları kaçınılmaz hale geldi.
- Bankalar arasında mevduat çekme yarışı yaşanıyor, bir kamu bankası %29 mevduat veriyor.
- 14:34Bankalardaki Para Dağılımı ve Kur Şoku Riski
- Bankalarda toplam %1,2 trilyon lira döviz cinsinden para bulunuyor.
- Bankalar faiz artırımına giderse BDDK kur şoku tetikleyebilir ve işler tersine dönebilir.
- Yabancı raporlarına yansıyacak hareketlere izin verilmemesi gerektiği vurgulanıyor.
- 15:39McKinsey ile İşbirliği Tartışması
- Hazine ve Maliye Bakanlığı'nın, üç yıllık yeni ekonomi programı için uluslararası yönetim şirketi McKinsey ile çalışacağını açıkladı.
- McKinsey, İstanbul ve Ankara dahil 44 farklı ülkede ofisi olan, yönetim danışmanlığı veren Amerikalı bir firma.
- McKinsey, maliyet ve dönüşüm ofisinin planlamalarına, adımlarına ve tasarruflarına danışmanlık yapacak ve her çeyrekte tüm adımların kontrolünü edecek.
- 17:52Muhalefetin Tepkisi ve Cumhurbaşkanının Açıklaması
- Muhalefet, ekonominin geleceğinin Amerikalıların güdümüne verileceğine dair sert tepkiler gösterdi.
- Cumhurbaşkanı Erdoğan, "Türkiyeli bir bakan mı bu?" diyerek eleştiri yöneltti.
- Erdoğan, IMF tartışmasını alevlendirdi ve "Türkiye Cumhuriyeti devleti bir Amerikan denetim şirketine verilemez" dedi.
- 19:08Hazine ve Maliye Bakanı'nın Yanıt Verişi
- Hazine ve Maliye Bakanı Berat Albayrak, tepkilerin ardından sadece McKinsey'den değil, birçok yerli ve yabancı şirketten danışmanlık hizmeti alındığını söyledi.
- Albayrak, "Biz bize yeteriz" diyerek muhalefeti ihanetle suçladı.
- Cumhurbaşkanı Erdoğan, Amerikalı McKinsey şirketinden hizmet alınmayacağını bakanlara talimat verdiğini açıkladı.
- 20:55Ekonomik Dengeleme ve Mekinse Tartışması
- Hazine ve Maliye Bakanı Berat Albayrak, ekonomide dengeleme dönemi başladığını ve enflasyonla mücadele programını açıklayacağını belirtmiştir.
- Muhalefet, Mekinse ile çalışmanın başlayacağını iddia ederken, Cumhurbaşkanı Erdoğan ise "onlarla çalışmayacağız" diyerek bu iddiayı reddetmiştir.
- Konuşmacı, bu tartışmanın özünde yozlaşmış devlet-ulusal şirket ikilisinin bazı ülkelerin bilinçaltında problem yarattığı ve bu durumun Yunanistan örneğinde olduğu gibi krizlere yol açabileceği konusunu ele almıştır.
- 23:08Ekonomik Sorunlar ve Çözüm Arayışı
- Türkiye'nin yönetimi hem iktidar hem muhalefet için siyasette yönetişim sorunuyla karşı karşıya ve bu sorun çözülmediği sürece gerçek sorunlar tartışılamayacak ve gündeme odaklanılamayacak.
- Türkiye'nin 800 milyar dolarlık ekonomisi, her yıl 200 milyar dolarlık ödeme yapması ve 18 milyar dolarlık kullanılabilir rezervi varken, Kasım ve Nisan aylarında yüklü borç ödemeleri beklenmektedir.
- Türkiye'nin borçlarını ödemek için sıcak para ihtiyacı var ve bu durum IMF'ye başvurmayı gerektirebilir, ancak IMF programları genellikle acı verici ve zorlayıcıdır.
- 27:22Ekmeğe Zam ve Ankara'daki Muamma
- Ankara'da ekmek fiyatına %25 zam yapıldıktan sonra Ticaret Bakanlığı müdahale etti ve fiyat tekrar bir liraya indirildi.
- Fırıncılar, un, yağ, maya ve elektrik gibi giderlerin tavan yaptığı için ekmeğe zam yapmak zorunda kaldıklarını belirtirken, tüketiciyi ezdiklerini iddia edenler oldu.
- Fırıncılar vatandaşlara yaptığı zamdan geri adım attıysa da bakkallara yaptığı zamdan atmadı, bu nedenle bakkallar ekmek satmama protestosuna girdiler.
- 30:26İstanbul'da Ekmek Fiyatı Tartışmaları
- İstanbul Valisi Vasip Şahin, ekmek fiyatının bir lira yirmibeş kuruş olacağını belirtti.
- Ekmek İşverenleri Sendikası, maliyetleri gerekçe göstererek ekmek fiyatının iki liraya çıkacağını açıkladı.
- Fırıncılar, vergi, sigorta ve diğer giderler nedeniyle ekmek fiyatının bir liradan fazla olması gerektiğini savundular.
- 31:08İzleyici Mesajları ve Ekonomik Sıkıntılar
- İzleyiciler ekonomik zorlukları anlatıyor; örneğin peynirin bir kalıbının 10 liradan 20 liraya yükseldiği belirtiliyor.
- İzleyiciler asgari ücretin yükseltilmesinin işverenlerin önlem alacağı ve işçilerin işten çıkarılacağı endişesini dile getiriyor.
- Üniversite mezunlarının iş bulma problemi devam ediyor ve fabrikaların kapandığı haberleri alınıyor.
- 32:30Türkiye'nin Borç Durumu
- Türkiye'nin toplam borcu 377 milyar dolar ve 5 trilyon lira olarak hesaplanıyor.
- Bu borçların 3,9 trilyon lirası bankaların ve şirketlerin, geri kalan 1,1 trilyon lirası kamu ve hane halkının borcu.
- Vatandaş borçlu ve ekmek derdinde, buğday rekoltesi bilinmeyen bir durumda ve elektrik fiyatları artıyor.
- 34:17Ekmek Endüstrisindeki Kavgalar
- Ekmek endüstrisinde iki bakanlık, belediyeler, valiler, il tarım müdürlükleri ve fırıncılar odası arasında kavgalar yaşanıyor.
- İstanbul'da 20 bin fırından yaklaşık 5-6 bininin kayıt dışı olduğu belirtiliyor.
- Fırıncılar odasına kayıt olmak için 267 bin liranın üzerinde iş yapmak gerekiyor, ancak birçok fırıncı esnaf odalarına kayıtlı oluyor.
- 36:48Stokçuluk Sorunu
- Hükümet enflasyon sorumluluğunu stokçulara atıyor.
- Stokçuluk ve spekülatif fiyatlama davranışlarının gerçek olduğu ortaya koyuluyor.
- Esnaf, alacak gücü olmadığını ve fiyatların çok yüksek olduğunu, geçen sene 5 ton alabildiklerini ancak bu sene sadece 1 ton alabileceklerini belirtiyor.
- 37:46Stokçuluk Tartışması
- Son zamanlarda fiyatı yükselen ürünlerin toptancılarından birinde stok mu diye sorulduğunda, toptancı "hayır, mal alamıyoruz" cevabını verdi.
- Esnaf ve Sanatkarlar Konfederasyonu Başkanı, suçlunun bulunması gerektiğini ve ticaret erbabının hangi işle iştigal ettiği sorulması gerektiğini belirtti.
- Toptancı esnafı, stokçuların zabıtayla aranmasına itiraz etti ve stokçuların kim olduğunu bilmediklerini, eğer belirlenirse gereğini yapacaklarını söylediler.
- 39:13Tüketicilerin şikayetleri
- İzleyicilerden Nafiye Hanım, bebeğine kullandığı devam sütünün 500 gram paketinin fiyatının 32,90 liradan 54,90 liraya çıktığını belirtti.
- Canpolat Uğurcan, dolar düştüğünde fiyatları düşürmeleri gerektiğini ve hepsinin fırsatçı olduğunu söyledi.
- İstanbul'da Yeşim Hanım, ekmek fiyatının 1,50 liraya çıktığını ve ekonomik krizden şikayet etti.
- 40:22Üreticilerin durumu
- Programda tüketicinin yanında olunmasına rağmen, üreticinin yanında olunması gerektiği vurgulandı çünkü üretici zorluk çekiyordu.
- Melih Hanım, enflasyonla topyekün mücadele başlaması gerektiğini ve bakanın açıklayacağı enflasyonla mücadele programının önemli olduğunu belirtti.
- Enflasyonla mücadelede TL'yi layık olduğu yere taşımak, şirketlerin kaynak kullanımını kolaylaştırmak ve vadelerin uzamasını sağlayarak işletmelerin nefes almasını sağlamak hedefi olarak belirtildi.
- 42:35Stokçuluk iddialarının eleştirisi
- Geçmiş enflasyonist dönemlerden ve bilinçaltımıza yerleşmiş kötü düşünceleri aklımıza getirmemek gerektiği vurgulandı.
- Medyanın stokçuluk hikayesini çok sevdiği belirtildi.
- Pazarcının yaptığı yanlışlığı, zabıtayı pazara salarak tüm pazarcıları hedef noktasına getirmek yerine, Türkiye'yi bu hale getirenleri sorulması gerektiği belirtildi.
- 43:45Ekonomik durumun değerlendirilmesi
- Türkiye'ye "ne güzel ya Amerikalı gibi yaşadınız size ait olmayan paralarla" denildi.
- Konut ve otomotiv alanlarındaki harcamaların, aslında bedava dağıtılmayan paralarla yapıldığı vurgulandı.
- Sistemdeki sorunları çözmenin, dört zabıtayı sokağa salarak fiyat istikrarı sağlanamayacağı belirtildi.
- 45:01Çiğ süt üreticilerinin durumu
- Aydın'da bir süt üreticisi, 14 sene süt parasından biriktirdiği inekleri yem alamadığı için satmak zorunda kaldığını anlattı.
- Yem fiyatlarına artık dayanamayan üreticilerden Ali Ergün, hesap kitap tutmadığını, her ay yeni fiyatıyla zamla yem aldığını ve çiğ sütünün fiyatı sene başından beri aynı kaldığını söyledi.
- Devletin açıkladığı çiğ süt fiyatı 1,70 lira olsa da, tüccarların 1,60 kuruştan aldığı, üreticinin kazandığı bile yemi karşılamadığı belirtildi.
- 47:26Tarım Sektöründeki Sorunlar
- Üretici Ekrem Fidan hayvanlarını kamyona yüklüyor, ancak hayvanlar kesime götürülüyor.
- Fabrikacılar ve kasaplar, hayvanları kesip belirliyor, süt satıyorlar.
- Fabrikacılar Tarım Bakanlığı'na seslerini duyurmak istiyor ancak bakanlık kulaklarını tıkıyor.
- 47:56Tüketici Deneyimleri
- Mahalle bakkalı Onur Derya, her şeyi iki kat fiyata aldığını ve ekmeği tüpçüden aldığında kar koyduğunu belirtiyor.
- Merve, stokçuluk değil ev ekonomisi olduğunu, evlerde stok yapma durumunun söz konusu olmadığını açıklıyor.
- Sevil Yont, kredi kartlarının limitlerinin dolduğunu, sadece ekmek alabildiğini ve dışarıda hafta sonları yemek yemeyi bıraktığını söylüyor.
- 49:13Türkiye'nin Ekonomik Durumu
- Türkiye sermaye fukarası olup sıcak paraya ihtiyaç duyuyor ve borçlarına çevirip nefes alsa kısa sürede kendini toparlayabilecek.
- Hazine ve Maliye Bakanı'nın işi zor durumda.
- 49:47Kooperatifçilik Örneği
- Kooperatifçilik, Türk tarımının kurtuluş reçetesi olarak görülüyor.
- İzmir Tire'deki Tire Süt Kooperatifi, 1967 yılında yedi üreticinin el ele vermesiyle kurulmuş.
- Kooperatif, 2012 yılında Birleşmiş Milletler tarafından dünyanın en iyi tarımsal kalkınma modeli olarak seçilmiş.
- 51:56Kooperatif Sisteminin Çalışma Prensibi
- Kooperatiflerin destek zinciri üretimin ilk halkasında başlıyor, ziraat mühendisleri ve veterinerler üreticilere eğitim veriyor.
- Ortaklara tohum, yem, gübre ekonomik şartlarda kooperatifin satış deposundan sağlanıyor.
- Kooperatife ait akaryakıt istasyonlarından piyasa değerinin altında akaryakıt veriliyor ve iş makineleri kolaylaştırılıyor.
- 52:34Kooperatifin Faydaları
- Köylünün ürettiği süt köy merkezlerinde toplanıyor ve kooperatifin belirlediği ücretten alınıyor.
- Kooperatif üreticiye belirli bir fiyattan sütünü alma garantisi veriyor.
- Toplanan sütün bir kısmı kooperatife ait üretim tesislerine gidiyor, üretici ürünleri ucuza alabiliyor.
- 54:07Tire Süt Kooperatifi'nin Başarısı
- Tire Süt Kooperatifi'nin ortak sayısı 50 yılda 7'den 293'e çıkmış.
- 10 yıl önce 80 ton olan toplam süt miktarı şu an 550-600 tonlara ulaşmış.
- Türkiye ortalaması 4 tonu geçmezken, Tire'de yılda süt alan verici 7 tonun altında kalmıyor.
- 55:42Kooperatifçilik ve Süt-Yem Paritesi
- Türkiye soyanın %95'ini ithal ediyor ve yemin %40'ı ithal.
- Süt-yem paritesi, bir kilo süt için bir buçuk kilo yem olmalı, ancak bu oran bire inmiş.
- Türkiye'de 17 milyon hayvan, 6 milyon sağımlık ve 18,5 milyon ton süt üretimi var, ancak bu rakamlar düşmeye başlamış.
- 57:25Kooperatifçilik ve Kırsal Kalkınma
- İzmir'in büyükşehir belediye başkanı, Türkiye'nin en iyi kırsal kalkınma modelini uygulayan kişidir ve süt kooperatifinin sütünü alarak işi götürmektedir.
- Dokuz köydeki yüzyıllık bir kır kooperatifinin başarıları övülüyor.
- 2006'da çıkan tarım politika kanununun kırsal kalkınma programını içeren bir yenilenmeye ihtiyacı vardır, aksi takdirde Türkiye ekim alanlarının azalmasıyla buğdayda krizle karşılaşabilir.
- 58:44Çiftçilerin Zorlukları
- Bir çiftçi, gübre çuvalının 130 lira olduğunu ve buğday ekemeyeceğini, yer fıstığı ürettiğini ancak piyasasının sadece 4 lira olduğunu belirtiyor.
- Küçük aile işletmeciliği adını verilen işletmeler, kooperatifleri kanalıyla endüstriyel sütçülerle buluşma noktasında bir araya gelebilirler.
- Ulusal süt konseyi sadece referans fiyat belirler, ancak süt fiyatı 1,40'a 1,30'a düşmüş durumda.
- 1:00:12Şeker Pancarı Fabrikalarının Özelleştirilmesi
- Şeker pancarı fabrikalarının özelleştirilmesi tartışmalı bir konu olmuştur.
- İtirazlara rağmen 14 şeker fabrikası satılmış, ancak "hiçbir işçi zarar görmeyecek" sözü tutulmamış ve bazı işçiler fabrika kapısında kalmıştır.
- Hükümetin özelleştirilme nedeni daha çok üretim içindi, ancak bazı fabrikalar hala devralınmamış veya çalıştırılmamış durumdadır.
- 1:02:49Şeker Fabrikalarının Durumu
- Nişasta bazlı şeker kullanımının artacağı endişelerine yol açan konulardan biri olmuştur.
- Tarım ve Orman Bakanı Pakdemirli, yüzde 10 olarak uygulanan nişasta bazlı şeker kotasını yüzde 5'e düşürmüştür.
- Halkın tükettiği şekerin tamamı yerli üretimle karşılanmakta, bunun yüzde 95'i de pancar şekeri ile sağlanmaktadır.
- 1:04:04Ham Şeker İthalatı Endişesi
- Şeker özelleştirmesinde ham şeker ithalatının yapılacağı iddiası dile getirilmiştir.
- Şeker kamışı ithal edilip burada rafine edilecek ve satılacağı söylenmektedir.
- Bu durumda 13 tane fabrika satıldığında ve 5 tanesinin devri yapılamadığında, ham şeker ithalatının yapılması endişe yaratmaktadır.
- 1:06:18Konkordato
- Konkordato, iflas erteleme kanun hükmündeki kararname ile yasaklanınca tanışılan bir terimdir.
- Konkordato, haciz yoluyla değil ama yine mahkemenin önünde borçları ödeme sözüdür.
- Konkordato talepleri giderek artmakta, ancak İsviçre'deki durumun çok farklı olduğu belirtilmektedir.
- 1:08:20Konkordato Sistemi ve Borç Problemi
- Konkordato, borçlunun borçlarını belli bir oran ve vadede ödemesine ilişkin alacaklı ile mahkeme kanalı üzerinden anlaşmasıdır.
- Türkiye'de 3,20 milyon kişinin yasal takip altındadır; borcu 11,40 milyar lirası tüketici kredilerinden, 6,20 milyar lirası bireysel kredi kartlarından oluşmaktadır.
- Konkordato talep etmek için kanunda hiçbir sınırlama yoktur, ancak davayı açarken minimum 10-12 bin lira masraf çıkabilir.
- 1:09:24Konkordato Sisteminin Gelişimi
- 2018'de iflas erteleme yasası çıktı, ancak 2023'e kadar bu sistem yasaklandı ve Türk Ticaret Kanunu'nda değişiklikler yapıldı.
- Konkordato sisteminde üç ana tür vardır: adi konkordato (iflas ertelemeyi yerine getiriyor), iflastan sonraki süreçleri içeren konkordato ve mal varlığı terki.
- Türkiye'de 7 büyük grup holding 23,5 milyar doları konkordato üzerinden yeniden yapılandırmıştır.
- 1:11:46Konkordato Sisteminin Uygulanması
- Küçük ortaklı işletmelerde büyük sıkıntı yaşanmakta, şu ana kadar 3 bin şirketin konkordato talebi kabul edilmiş durumdadır.
- İflas ertelemede süreyi 5 yıl yerine 2,5 yıla düşürmüşlerdir.
- Kur şoku işletmelerin sermayesinin neredeyse dörtte üçünü götürdüğü için, bilançolarda kur şoku etkilerinin yer almayacağı bir düzenleme yapılmıştır.
- 1:15:01Vergi Sistemi ve Enflasyon
- Ekim, kasım, aralık aylarında vergi dilimi nedeniyle maaşlardaki kayıp en üst seviyeye çıkıyor, özellikle bordrolu çalışanlar için.
- Yüzde 24,5'e ulaşan enflasyon, uzmanlara göre gizli bir vergi kalemidir ve ekonomi biliminin bir gerçeğidir.
- Ocak ayında brüt 4 bin lira maaş alan bir çalışan, ekim-kasım-aralık ayına geldiğinde net maaşını 2 bin 603 lira olarak alacaktır.
- 1:17:34Vergi Adaleti ve Bütçe Açıkları
- Türkiye'nin en büyük gelir kalemi vergi olup, bütçesinde vergi %92 gelir olarak görünmektedir.
- Ülkede gelir dağılımı adaletsizliğinin olduğu bir ülkede, üst gelir grubu %5'lik dilimdeki gelirin %20'sini bir başına alıp götürmektedir.
- Türkiye, bütçe açığını %2'lere çekme hedefi güden bir ülke olup, en büyük sorun ciddi bütçe açığıdır.
- 1:19:30Gıda Bankası Girişimi
- Gıda Bankası, Türkiye'nin yeni fark etmeye başladığı önemli bir girişim ve yardımlaşma modelidir.
- Temel İhtiyac Derneği, Dünya Gıda Bankası tarafından Türkiye'nin çatı kuruluşu sertifikasını almıştır.
- Bu dernek, dönüşüm ekonomisine katkı sağlayan ve üretici firmalara da fayda sağlayacak bir modeldir.
- 1:20:22Gıda Bankacılığı ve Temel İhtiyac Derneği
- Gıda bankacılığı Türkiye'de tarafsız, şeffaf, sürdürülebilir ve dürüst bir şekilde yönetilmektedir.
- Global Foodbanking Network tarafından Türkiye'nin çatı kuruluşu olarak tasdik edildi ve Temel İhtiyac Derneği, destek bulutu platformuyla üretici, perakendeci ve ihtiyaç sahipleri arasında şeffaf bir köprü kurdu.
- Gıda bankacılığı üç formatta olmaktadır: depo formatı, market formatı ve aşevi modeli.
- 1:21:49Temel İhtiyac Derneğinin Başarı Hikayesi
- 2010 yılında iş insanı Serhan Süzer tarafından kurulan Temel İhtiyac Derneği, üretici ve perakendecilerin elindeki fazla ürünler israftan kurtararak 78.660 ihtiyaç sahibine ulaştırdı.
- Dernek, son kullanma tarihi yaklaşmış ama hala kullanılabilir durumda olan ürünleri içeriye çekerek ihtiyaç sahiplerine belirlenen limitler dahilinde marketlerinden ulaştırıyor.
- Yardımlaşma ve girişimcilik modeli dünya gıda bankası tarafından keşfedilince çatı gıda bankası ünvanı kazandı.
- 1:22:40Destek Bulutu Platformu
- Her noktaya ulaşabilmek adına Türk yazılım mühendisleri tarafından geliştirilen "Destek Bulutu" platformu, gıda açığı olan bölgelerdeki süpermarketlerin bağış yapmasını ve gıda bankalarının ürünleri rezerve etmesini sağlıyor.
- Destek Bulutu'na üye olan 20 bağışçı kurum, fazla ürünlerini 15 dernek, aşevi ve hayvan bakım evlerine bağışlamaya başladı.
- 2018 Mart ve Eylül ayları arasında tam 370 ton ürün israftan kurtarıldı.
- 1:24:29Gıda Bankacılığının Önemi
- Türkiye'de tasarruf ve israf etmemek hayatın her alanında olmalı, bu da gıda bankalarının önemli bir rolüdür.
- Üretici firmalara ve perakendecilere düşen büyük görev, ellerindeki fazla ürünleri Destek Bulutu platformuna bağışlamaktır.
- Yeni ekonomik programın ana omurgası harcamaları kısmaya, israfı önleyecek ve tasarruf kültürü üzerine olacak.
- 1:26:19İstanbul Tasarım Bienali
- İstanbul Kültür Sanat Vakfı Yönetim Kurulu Başkanı Bülent Eczacıbaşı, İstanbul Tasarım Bienali'nin "Okullar Okulu" temasıyla başladığını açıkladı.
- Bienal, farklı konuların iki yılda bir işlendiği kültür platformudur ve bakmak, fotoğraf, siyaset, bardak gibi her şeyden öğrenmek için sanat yöntemine başvurulabilir.
- Dünyada 60'ın üzerinde tasarım bienali var ve İstanbul Tasarım Bienali sonradan dahil olsa da üst sıralara çıkmayı başardı.
- 1:29:45Bienalde Sanat ve Tasarım
- Bienallerde eserlerle temas etmek genellikle yasaktır, ancak açıklayıcı notlar, sesli anlatım ve rehber eşliğinde inceleme imkanı sunulmaktadır.
- Sergilenen her eser yakın gelecekteki dünya düzeninin bir göstergesidir ve ileride neler olabileceğini gösterir.
- Bienaller yeni akımların ve güncel tartışmaların ele alındığı sanat olaylarıdır, ilk başta anlaşılması kolay olmasa da düşünmek gereken önemli platformlardır.
- 1:31:30Palamut Balığı ve Taze Balık Tanıma
- Palamutlar Boğaz'dan sürüler halinde girip Kız Kulesi'ni görünce Halıcıoğlu'na doğru giderler.
- Palamut, Boğaz için çok önemli bir balık olup, balık sezonunun başlangıcında ilk giren balık türüdür.
- Taze balığın kokusu mis gibi deniz kokmalı, solungacının bordoya çalan renkte olması gerekir.
- 1:32:15Balık Hileleri ve Taze Balık Testi
- Ekonomik değeri büyük balıklarda boyayla solungacın boyanması gibi hileler yapılmaktadır.
- Pullu balıklarda pulların deriye yapışık olması ve yüzgeçlerin kopmamış olması önemlidir.
- Parmak testi ile balığın taze olup olmadığı anlaşılır: parmakla deri bastırıldığında hemen geri gelen balık tazedir.
- 1:32:53Palamut Balığının Pişirme Yöntemleri
- Palamut, takoz halkalar şeklinde kesilip ızgarada her iki tarafı 3-4 dakika çevirip tuzlanabilir.
- Palamutun en zevkli yenme şekillerinden biri ortadan ikiye ayırıp kılçığını çıkarıp yarımşar kilo şeklinde pişirmesidir.
- 1:33:58Programın Sonu ve Beklentiler
- Yeni sezonun ilk programı bu gün noktalandırılmıştır.
- Program ekibi umutlarını yitirmediklerini belirterek haftaya Meliha Hanım, Meloş ve Merveş olarak tekrar karşınızda olacaklarını duyuruyor.
- İzleyicilerden düşüncelerini, yorumlarını ve sorularını Merve'ye Twitter ve Instagram'dan yazmalarını istiyorlar.