Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, sunucu Özgür Bey ile yapılan bir röportaj formatındadır. Özgür Bey, ekonomi konusunda bilgi paylaşımı yapmaktadır.
- Video, Türkiye'deki emeklilik sistemi ve EYT (Eski Yaşlılar Topluluğu) krizi hakkında kapsamlı bilgiler sunmaktadır. İlk bölümde EYT yasasının yürürlüğe girmesi, emeklilik müracaatları ve kıdem tazminatı konuları ele alınırken, ikinci bölümde 8 Eylül 1999 depremi sonrası yaş şartının getirilmesi ve EYT'lilerin haklarını savunma mücadelesi anlatılmaktadır.
- Videoda ayrıca Türkiye'deki düşük asgari ücret ve emekli aylıkları, devletin kredi destek fonu ve emeklilerin çalışma durumu hakkında bilgiler verilmektedir. EYT'lilerin sosyal medyayı kullanarak toplantılar düzenleyerek haklarını savundukları ve sonunda 7,5 milyon EYT'linin emekli olduğu belirtilmektedir.
- 00:14EYT Yasası ve Emeklilik Süreci
- EYT yasası Aralık ayında netleşecek ve Ocak ayında yürürlüğe girecek.
- Yasa yürürlüğe girmesi, emeklilik için müracaatta bulunmaları anlamına gelecek.
- Türkiye'de emeklilik için müracaatta bulunduğunda yaklaşık iki ay sonra emekli aylığı alınır, ancak müracaatta bulunulduğunda avans şeklinde alma şansı da vardır.
- 02:05Kıdem Tazminatı Konusu
- İşverenler, EYT yasasının çıkmasıyla kıdem tazminatı konusunda kredi destek fonundan destek alabilecekler.
- İşverenlerin kazandığı paranın içinde zaten kıdem tazminatı var, ancak bu paranın cebinden çıkmasını istemiyorlar.
- İşverenler, devletten ucuz kredi alarak çalışanlarına kıdem tazminatı verecekler.
- 04:24Emeklilik Müracaatı Süreci
- Çalışmayanlar, yasanın yürürlüğe girdiği tarihte bağlı oldukları ildeki sosyal güvenlik kurumuna müracaatta bulunabilirler.
- Çalışanlar, öncelikle sosyal güvenlik kurumundan "emekli olabilir" yazısı almalı ve işverene götürmelidir.
- İşveren, "kod sekiz" nedeniyle işten çıkış yaparak kıdem tazminat hakkı otomatik olarak doğmuş olacak.
- 06:25İşverenlerin Talepleri ve Emekli Aylıklarının Durumu
- İşverenler, emeklileri çalıştırırken normal çalışanlar için olduğu gibi brüt tutarın %15'i indirim hakkı talep etmişlerdir.
- Türkiye'de 13,5 milyon emekli var, bunların 9,5 milyonu kendi primleriyle emekli olmuş, diğerleri dul, yetim veya mağlul aylığı alanlar.
- Türkiye'de milyonlarca kişinin ortalama emekli aylığı 4.600 lira olup, milyonlarca kişi asgari ücretin altında emekli aylığı alıyor.
- 09:21Türkiye'de Ekonomik Zorluklar
- Türkiye'de yoksulluk sınırı 25 bin lirayı geçti ve iki kişi çalışsa bile bir evin yoksulluk sınırına ulaşamıyorlar.
- Türkiye'de asgari ücret 5.500 lira olmasına rağmen, emekli aylığı en düşük 3.500 liraya tamamlanıyor.
- Dul ve yetim aylığı alanların aylıkları 3.500 liraya tamamlanmıyor; bir kız çocuğu babasından aldığı emekli aylığı 875 liraya, bir kadının eşinden aldığı emekli aylığı 1.750 liraya tamamlanıyor.
- 10:48EYT Krizi ve Emeklilik Sistemi
- EYT krizi aslında bir krize dönüşmedi, yıllardır yaşanıyordu ve kriz 8 Eylül 1999'daki büyük depremden sonra yaşandı.
- 8 Eylül 1999 sonrasında Türkiye'de emeklilik sistemi değişti; kadınlar 58, erkekler 60 yaşına kadar emekli olabiliyordu, 1 Mayıs 2008'den sonra emeklilik yaşı 65'e çıkarıldı.
- EYT'liler, sigortalı oldukları zaman ne zaman emekli olacağı belliyken yaş şartı getirilerek emekliliklerinin 17 yıl ötelenmesine karşı çıktılar.
- 12:25EYT Mücadelesi ve Sonuçları
- EYT'lilerin kendileri bu hak arama mücadelesinin kahramanları oldu; sosyal medyayı iyi kullandılar, toplantılar, organizasyonlar ve mitingler düzenlediler.
- Bu kriz çözülsün diye mücadele edildi ve sonunda 7,5 milyon EYT'li emekli oldu.
- Konuşmacı, bu konunun daha da uzayabileceğini ve konukun tekrar davet edileceğini belirtti.