Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, bir televizyon/radyo programı formatında olup, sunucu ve Murat Bey adlı bir konuk tarafından sosyal güvenlik konularında bilgilendirme yapılmaktadır. Programda izleyiciler telefon arayarak kendi durumları hakkında sorular sorabilmektedir.
- Programın ana konusu doğum borçlanması ve askerlik borçlanması hakkıdır. Video, doğum borçlanma şartları, süresi, üç çocukla sınırlı olmak koşuluyla ikişer yıllık dönemlerin borçlanması, doğumdan önceki ve sonraki sekiz haftalık çalışma yasakları gibi konuları ele almaktadır. Ayrıca askerlik borçlanmasının emeklilik yaşına etkisi, borçlanma maliyetleri ve prim ödeme koşulları da detaylı şekilde açıklanmaktadır.
- Programda ayrıca Bağkur ve SSK emeklilik sistemlerinin başlangıç sigortalık süreleri arasındaki farklar, tarım SSK sigortası, engelli emeklilik koşulları ve 1 Ekim 2008 tarihinden itibaren kısmi askerlik borçlanması yapılabildiği gibi önemli bilgiler de paylaşılmaktadır. Programın her hafta farklı bir konu işleyeceği ve izleyicilerin sorularını cevaplayacağı belirtilmektedir.
- 00:11Doğum Borçlanması Tanıtımı
- Program, doğum borçlanmasını ve zamanı kalırsa askerlik borçlanmasını ele alacak.
- Doğum borçlanmasının ne olduğu, kimler yararlanabilir, nasıl hesaplanır ve borçlanma şartları konuları ele alınacak.
- 01:02Borçlanma Kavramı
- Sigorta borçlanması, sigortalının iradesi dışında sigortalık süresinin kesilmesi, sona ermesi veya askıya alınması durumlarında, sonradan primlerin ödenmesiyle bu sürelerin sigortalılık süresinden saydırılma işlemidir.
- İş Kanunu'na göre gebe kadınlar doğumdan önceki sekiz hafta ve sonrası sekiz hafta çalışamaz, ayrıca doğumdan sonra altı aylık ücretsiz izin kullanabilirler.
- Doğum nedeniyle çalışma hayatından uzaklaşma, prim ödenmemesi nedeniyle emeklilik hakkı kaybına yol açabilir.
- 03:06Doğum Borçlanma Kanunu
- Ekim 2008 tarihinde yürürlüğe giren Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu ile borçlanma konsepti genişletilmiş ve çok sayıda borçlanma düzenlenmesine yer verilmiştir.
- Doğum borçlanması, sigortalı kadının doğumdan önceki sekiz haftalık ve sonrası sekiz haftalık çalışamadığı süre ile üç çocukla sınırlı olmak koşuluyla ikişer yıllık dönemlerin borçlanmasıdır.
- 03:50Engelli Vatandaşın Emeklilik Durumu
- 2008 yılından önce sigortalı olan engelli vatandaşlar, vergi indirim belgesi almak suretiyle emekli olabilir.
- Sosyal Güvenlik Kurumu şartlarında, engellilik derecesi %40-49 aralığında ise 18 yıl sigorta ve 4680 gün primle emekli olabilir.
- Engelli vatandaşlar, vergi indirim belgesi almak için maliyeye başvurarak kazancından daha az vergi kesilmesini sağlayabilir.
- 08:05Doğum Borçlanma Şartları
- Kanunun ilk çıktığı halinde (1 Ekim 2008) SSK sigortalısı olduktan sonra doğum yapmış kişiler iki çocukla sınırlı doğum borçlanması yapabilmekteydi.
- Programda telefon aramaları yapılarak yurtdışı borçlanması ve engelli vatandaşların emeklilik durumları hakkında bilgi verilmektedir.
- 10:29Askerlik Borçlanma Hakkı
- Askerlik borçlanma hakkı, emeklilik için gerekli süre tamamlamak için kullanılabilir; örneğin 5525 gün için 990 bin 380 gün borçlanma yapılırsa 3 yıl tamamlanmış olur.
- 1986'da askerlik yapan ve sigorta başlangıcından önce askerlik yapan kişi, 8 ay borçlanma yaparak 1999 Ekim ayına gelir ve 51 yaşında emekli olabilir.
- Askerlik borçlanması sadece emeklilik yaşına değil, aynı zamanda emeklilik maaşını da yükseltme işlevine sahiptir, bu nedenle imkan varsa hepsini borçlanmak tavsiye edilir.
- 12:37Doğum Borçlanma Hakkı
- Doğum borçlanma hakkı, Türkiye'de sigorta başlangıcı doğumdan sonra olan ve yurt dışında çalışmayan kişiler için kullanılamaz.
- Almanya'da sigortalı çalışmış kişiler için, Almanya ile Türkiye arasındaki sözleşme sayesinde doğum borçlanma hakkı kullanılabilir.
- İsteğe bağlı prim ödemek isteyen kişiler, müracaat ettikten bir gün sonra isteğe bağlı sigortalı olarak başlar ve her ay 30 günlük prim ödedikten sonra bir aylık hizmet kazanır.
- 15:12Doğum Borçlanma Hakkı Düzenlemeleri
- Yasanın ilk çıktığı dönemde SSK sigortalısı olduktan sonra doğum yapmış olan kişiler iki doğumla sınırlı olmak üzere borçlanabiliyordu.
- Geçen sene yapılan yasal değişiklikle, Bağkur, Emekli Sandığı, Banka ve Borsa Sandığı sigortalısı veya isteğe bağlı sigortalı olduktan sonra doğum yapmış olan tüm kadınlar üç çocuğa kadar (toplam 6 yıl, 2160 gün) borçlanma yapabiliyorlar.
- Meslek veya teknik lisede staj yapmış ve doğum yapmış kadınlar, emeklilik primi olmasa bile doğum borçlanma hakkına sahiptir.
- 17:23Doğum Borçlanma Hakkı Uygulamaları
- 1992-1994 yılları arasında Halk Eğitim Merkezi'nde çalışan ve 2010 yılında doğum yapan kişi, doğumdan önce sigortalı olduğu için iki çocuğun her biri için 2 yıl (1440 gün) borçlanma hakkı vardır.
- Halk Eğitim Merkezi'nde usta öğretici olarak kısmi süreli çalışan kişiler, ders saati az olduğu için 3-5 gün prim ödenmişse, geri kalan günü tamamlamak için borçlanma hakkı vardır.
- 1992 yılında sigortalı olan kişi, 49 yaşında 5600 gün prim ödemişse emekli olabilir veya 5600 gün prim ödemesi olmazsa 58 yaşında 3600 günle emekli olabilir.
- 20:58Doğum Borçlanma Hakkı ve Ödeme Süreci
- Toplam 1440 gün borçlanma hakkı bulunmakta, bu süre 720 gün ve 360 gün olarak iki farklı dönemde ayrılabilir.
- Borçlanma ücreti yılbaşından önce 13,58 TL, yılbaşından sonra asgari ücretin artmasıyla 17,56 TL olacak.
- Borçlanma tutarı tebliğ edildikten sonra postacının tesliminden itibaren 30 günlük süre içinde ödeme yapılmalıdır, aksi takdirde müracaat geçersiz olur.
- 22:16Doğum Borçlanma Koşulları
- Yeterli para bulunmazsa yatırılan miktar üzerinden hizmet kazanılır, örneğin 13,58 TL günde 135,80 TL yatırılırsa 10 günlük hizmet kazanılır.
- Kısmi yatırma yapılabilmektedir.
- Doğumdan sonraki iki yıllık sürede prim ödemesi kesintisiz devam etmişse veya işyerinde çalışılmışsa doğum borçlanması yapılamaz.
- 22:45Tarım SSK ve Emeklilik Hakkı
- 1989 doğumlu, 1989 sigorta başlangıcı olan biri için emeklilik yaşı 46,5 olup 5375 gün prim gerekmektedir.
- İki çocuk için doğum borçlanması yapılmak isteniyorsa, doğumdan sonraki iki yıllık sürede prim ödemesi yapılmamışsa borçlanma yapılabilecektir.
- Emeklilik için gerekli prim gün sayısı kırkaltı yaşına kadar tamamlanmazsa, sonraki yıllarda da tamamlanabilir ve o zaman emekli olunabilir.
- 26:47Malulen Emeklilik Şartları
- 1990 sigorta başlangıcı olan, 3240 iş gününe sahip, 18 ay askerlik borçlanan ve 1300 gün Bağkur primi olan biri için malulen emeklilik seçenekleri vardır.
- Malulen emeklilik için yüzde 60 ve üzerinde engelli olmak gerekir, bu durumda SSK'lı bir işe girip vergi indirim belgesi almak mümkündür.
- Vergi indirim belgesi almak için maliyeye müracaat edilir, hastaneye sevk edilen raporda yüzde 40'ın üzerinde engel çıkarsa belge verilir.
- 29:49Bağkur ve Emeklilik Hakkı
- Bağkur'un engelli emekliliği için 230 gün daha prim ödenerek toplam primin fazlası Bağkur olmalıdır.
- SGK hastaneye sevk eder, raporda yüzde 40'ın üzerinde engel çıkarsa Bağkur'un engelli emeklisi olunabilir.
- 2009 yılında ilk kez sigortalı olan biri için 7200 gün primle 58 yaşında, 4700 gün primle 61 yaşında emekli olunabilir.
- 31:22Doğum Borçlanmasının Sıralaması
- Doğum borçlanmasında askerlik gibi geriye alınmaz, çünkü borçlanabilmek için öncelikle sigortalı olmak gerekir.
- Stajyerlikten sonra doğum yapıp sigortalı olanlar için doğum borçlanması geçerlidir.
- Staj döneminde yapılan doğum borçlanmasının faydası, kadınlar için daha sonra yapılacak borçlanmalara göre öncelik kazanmasıdır.
- 33:07Doğum Borçlanma Sistemi
- Sigortalı olduktan sonraki doğumlarla sınırlı olmak üzere en fazla üç çocuk için doğum borçlanması yapılabilir.
- Doğumlar arasında iki yıldan daha az süre varsa, doğumlar arasındaki geçen süre kadar borçlanılır; iki yıldan fazla süre varsa, iki yıllık süreyi borçlanabilirsiniz.
- Tüm borçlanmalarda sigortalı dilediği kadarlık kısmını borçlanabilir, doğum için de geçerli.
- 36:00Doğum Borçlanma Koşulları
- Doğum borçlanması için sigorta başlangıcının olması zorunludur; başlangıcınız yoksa ne kadar doğum yaparsanız yapın borçlanma yapamazsınız.
- Doğum borçlanması müracaatında bulunan kişi, en son sigortalılığı SSK kapsamında ise SSK merkez müdürlüğüne, Bağkur veya isteğe bağlı sigortalılık için Bağkur merkez müdürlüğüne müracaat etmesi gerekir.
- Borçlanma süresi, müracaat tarihindeki en son sigorta statüsüne göre değerlendirilir; SSK, Bağkur veya isteğe bağlı sigortalılık statüsünde sayılıyor.
- 39:22Askerlik Borçlanma Sistemi
- Askerlik borçlanması, askerlik yapan erkeklerin primlerinin ödenmesi şartıyla askerlik sürelerinin sigortalılık süresi olarak sayılmasını sağlar.
- Askerlik borçlanması sayesinde sigorta başlangıcı geriye gidebilir, böylece emeklilik şartları daha erken sağlanabilir.
- Askerlik borçlanması, emeklilik yaşı, emeklilik maaşı ve kıdem tazminatı gibi birçok konuda avantaj sağlar.
- Askerlik borçlanmasına ödenen ücretler gelir vergisinden indirim konusu edilebilir, böylece cebinizdeki miktar artar.
- 45:22Emeklilik Hakkı Hakkında Bilgilendirme
- Hüseyin Bey, 1991 yılında 71 girişim ve 7067 gün sigorta hakkı ile 1987 yılında askerlik yapmış.
- Emeklilik için en az 45 gün borçlanma yaparsa, sigorta başlangıcının 23 Mayıs 1991 öncesine gideceği için 50-52 yaşında emekli olabilir.
- Borçlanma yapmak emeklilik maaşını artırmak için avantajlıdır ve günlük borçlanma ücreti 13,58 TL'dir.
- 47:37Fransa'daki Askerlik Borçlanması Sorunu
- Süleyman Bey, Fransa'da yaşayan 84 doğumlu yeğeninin askerlik borçlanması konusunda bilgi istemiştir.
- Program, sadece sosyal sigortanın askerlik boyutuyla ilgilenir ve bedelli askerlikle ilgili bilgi vermek istememektedir.
- Bedelli askerlikle ilgili bilgi için askerlik şubesine veya uzmanlarına danışılması gerekmektedir.
- 49:09Doğum Tarihi Değişikliği ve Emeklilik
- Yusuf Bey, 1971 doğumlu olmasına rağmen nüfus kayıtlarında 1974 olarak kaydedilmiş.
- Emeklilik yaşı, sigortalı olunan tarihte nüfus kayıtlarında geçerli olan doğum tarihine göre belirlenir.
- Sigortalı olmadan önce yaş değiştirilmediği için, 1974 doğum tarihine göre 56 yaş şartıyla 2030 yılında emekli olacak.
- 50:40Askerlik Borçlanmasında Kısıtlamalar
- 1 Ekim 2008 tarihinden önce, asgari borçlanma yapılamaz ve aktif sigortalı olmak gerekirdi.
- 1 Ekim 2008'den itibaren kısmi borçlanma yapılabilmekte ve aktif sigortalı olmaksızın borçlanma yapılabilmektedir.
- Borçlanma maddesi yeterli olmayan durumlarda, yatırılan miktar kadar hizmet günü kazanılabilmektedir.
- 52:24Sigorta Başlangıcı ve Emeklilik Hakkı
- Selahattin Çetinkaya, 1967 doğumlu olup 1977 yılında sigorta başlamış ve 1999 yılına kadar 1200 gün sigorta hakkı kazanmıştır.
- 2008'e kadar ara vermiş, sonrasında bağlı yatırımlar yapmıştır.
- Askerlik yapamadığı için 44 yaşında 5000 gün sigorta hakkı gerekmektedir.
- 53:47Bağkur Sigortası ve Emeklilik
- Süleyman Bey, 1966 doğumlu olup 1988 yılında 3 ay sigorta başlangıcı ve 9750 gün sigorta hakkı ile emekli olamamaktadır.
- Askerlik borçlanması yapmadan 52 yaşında emekli olabilirken, borçlanma yaparak 51 yaşında emekli olabilir.
- Bağkur emekliliği sigorta başlangıcına göre değil, 1 Haziran 2000 tarihine kadar ödenen primlere göre belirlenmektedir.
- 57:11Bağkur ve SSK Emekliliği Karşılaştırması
- Bağkur emekliliği, SSK emekliliği gibi sigorta başlangıcına göre belirlenmiyor, aralarda boşluklar varsa emeklilikten olumsuz etkilenme söz konusu.
- Bağkur'da 25 yıl dolu dolu prim yatırılması gerekiyor, SSK'da ise 23 Mayıs 2022'ye göre başlangıç sigortalık süresi etki ediyor.
- SSK'da bir günlük bile başlangıç erken emekli ediyor, Bağkur'da ise bir günlük başlangıç erken emekli etmiyor.
- 58:02Program Bilgileri
- Program her hafta farklı bir konu işleyecek ve izleyiciler sorular sorabilecek.
- Ayda bir sefer tüm soruları sorabileceklerine izin verilecek özel bir program yapılacak.
- İzleyiciler sorularını Facebook ve internet adresinden de sorabilir, bu sorular cevaplanacak.