Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, kurumlar vergisi kanunundaki çeşitli istisnaları detaylı şekilde anlatan bir eğitim içeriğidir.
- Video, kurumlar vergisi kapsamında uygulanan istisnaları sistematik olarak ele almaktadır. İlk bölümde bankalara borçlu kurumlar, yurtdışı şube kazançları, yurt dışında yapılan inşaat işleri, eğitim tesisleri, Türk uluslararası gemi siciline kayıtlı gemiler, teknoparklar, serbest bölgeler ve finansal kiralama işlemlerinde istisna konuları anlatılırken, ikinci bölümde varlık kiralama işlemlerinde istisna, yabancı fon kazançları ve portföy yöneticiliği yapan şirketlere ilişkin istisna, sinai mülkiyet hakları istisnası açıklanmaktadır.
- Her istisna için gerekli şartlar, uygulama alanları ve vergi muafiyetleri detaylı olarak sunulmakta, özellikle sinai mülkiyet hakları istisnası için patentli veya faydalı model belgeli buluşların kiralanması ve satışından elde edilen kazançların vergilendirilmesi konusunda kapsamlı açıklamalar yapılmaktadır.
- 00:07Borçlu Kurumlar İçin İstisna
- Bankalara, finansal kiralama ya da finansman şirketlerine veya tasarruf mevduatı sigorta fonuna borçlu olan kurumlar ve bunların kefillerine ve ipotek verenlere tanınan istisna iki bölüme ayrılır.
- Borçlu kurumların taşınmazları ve iştirak hisselerinin bu borçlara karşılık devrinden sağlanan hasılatın, borçların tasfiyesinde kullanılan kısmına isabet eden kazançların tamamı kurumlar vergisinden istisnadır.
- Satışın doğrudan bankalara, finansal kiralama ya da finansman şirketleri ile tasarruf mevduatı sigorta fonu'na yapılması gereklidir, aksi takdirde yüzde yüz istisnadan yararlanılamaz.
- 01:54Bankalara Tanınan İstisna
- Bankalara, finansal kiralama ya da finansman şirketlerine borçlu durumdaki kurumlara tanınan istisnanın tamamlayıcısı niteliğinde olan ve aynı maddede düzenlenen istisnaya göre, bu kuruluşların kanuni takipte alacakları nedeniyle iktisap ettikleri taşınmazların satışından doğan kazancın yüzde elli'si vergiden istisnadır.
- İştirak hisseleri, kurucu senetleri ve intifa senetleri ile rüçhan hakkılarının satışından doğan kazançların yüzde yetmişbeş'i vergiden istisnadır.
- Bu şekilde iktisap edilen kıymetlerin satışında iki tam bir süreyle aktifte bulundurma şartı olmadığı gibi, kazancın belli bir süreyle özel bir fon hesabında tutulmasına da gerek yoktur.
- 02:47Yurtdışı Şube Kazançları İstisnası
- Kurumlar vergisi kanununun beş taksim bir g maddesinde, kurumların yurt dışında bulunan işyerleri veya daimi temsilcileri aracılığıyla elde ettikleri kurum kazançları belli koşullarla vergiden istisna edilmiştir.
- Yurt dışı şubeden elde edilen kazançların doğduğu ülke vergi kanunları uyarınca en az yüzde onbeş oranında gelir ve kurumlar vergisi benzeri toplam vergi yükü taşıması gerekir.
- Elde edildiği hesap dönemine ilişkin yıllık kurumlar vergisi beyannamesi verilmesi gereken tarihe kadar Türkiye'ye transfer edilmesi ve iştirak edilen şirketin ana faaliyet konusunun finansal kiralama, finansman temini, sigorta hizmetleri veya menkul kıymet yatırımı olması durumunda, bu kazançların doğduğu ülke merkez kanunları uyarınca en az Türkiye'de uygulanan kurumlar vergisi oranında yani yüzde yirmi gelir ve kurumlar vergisi benzeri toplam vergi yükü taşıması gerekir.
- 03:53Yurt Dışında Yapılan İşlerden Kazanç İstisnası
- Kurumlar vergisi kanununun beş taksim birey maddesine göre yurt dışında yapılan inşaat, onarım, montaj işleri ile teknik hizmetlerden sağlanarak Türkiye'de genel sonuç hesaplarına intikal ettirilen kazançlar başka bir şart aranmaksızın vergiden istisnadır.
- İstisnanın şartları: kazancın Türkiye'de genel sonuç hesaplarına intikal ettirilmesi ve yurt dışında iş yeri olması veya daimi temsilci bulundurması.
- 04:34Eğitim Tesisleri İstisnası
- Devlete ait eğitim birimleri kurumlar vergisinden muaftır.
- Yarı kamusal mal niteliğinde olan eğitim hizmetleri veren özel sektör firmalarının da desteklenmesi amacıyla kanunda sayılan özel okulların, rehabilitasyon merkezlerinin, özel kreş ve gündüz bakımevlerinin işletilmesinden elde edilen kazançlar beş yıl süreyle vergiden istisna tutulmuştur.
- Rehabilitasyon merkezlerinin istisnadan yararlanabilmesi için bakanlar kurulunca vergi muafiyeti tanınan vakıflar ile kamu yararına çalışan derneklere bağlı olmaları şarttır ve vakıf ve derneklerin senedinde veya tüzüğündeki amaçlar arasında genel insan sağlığına ilişkin kurumlar kurulması ve işletilmesi ile ilgili hükümlerin bulunması gerekir.
- 05:54Türk Uluslararası Gemi Sicili İstisnası
- Türk uluslararası gemi siciline kayıtlı gemilerin işletilmesinden ve devrinden elde edilen kazançlar, gelir ve kurumlar vergisinden, bu gemilerde ve yatlarda çalışan personele ödenen ücretler gelir vergisinden istisnadır.
- Bu gemilere ve yatlara ilişkin alım-satım, ipotek, tescil, kredi ve navlun mukaveleleri, damla vergisi, harçlar, banka ve sigorta muameleleri vergisi ve fonlardan istisnadır.
- Sicile kayıtlı gemilerin hayatların işletilmesi ve devrinden elde edilen kazançlar, dar veya tam mükellef ayrımı yapılmaksızın tüm kurumlar vergisi mükelleflerince istisnaya tabi tutulacaktır.
- 06:53Teknopark İstisnası
- Teknoloji geliştirme bölgeleri kanunu 2001 yılında yürürlüğe girmiştir ve bu kanun kapsamında 69 adet teknoloji geliştirme bölgesi kurulmuş olup, bu bölgeden 56'sı faaliyete başlamıştır.
- Teknoparkların yönetici şirketleri ve buralarda faaliyet gösteren girişimciler açısından iki farklı uygulama konusudur.
- Yönetici şirketlerin bölgenin kurulması, yönetilmesi ve işletilmesi çerçevesinde elde ettikleri kazançları 31.12.2023 tarihine kadar kurumlar vergisinden müstesnadır ve bu faaliyetler dışında elde edilen kazançlar vergiye tabi tutulur.
- Teknoparklarda faaliyet gösteren kurumlar vergisi mükelleflerinin sadece bu bölgelerdeki araştırma-geliştirme, yazılım ve tasarım faaliyetlerinden elde ettikleri kazançları 31.12.2023 tarihine kadar kurumlar vergisinden müstesnadır.
- 09:08Serbest Bölgelerde İstisna
- Serbest bölgelerde faaliyet gösteren mükelleflerin vergisi kanun hükümleri çerçevesinde defter tutmaları ve kayıt düzenine uymaları gerekir.
- Serbest bölgelerde şubesi bulunan firmalar, şubelerin kayıtlarını merkez bilançolarında konsolide edecekler ve bu şubenin kar veya zararını da içeren tek bir beyanname düzenleyeceklerdir.
- 584 sayılı kanunla 6.02.2004 tarihi itibariyle değiştirilen maddeye göre bölgelerde vergi mevzuatına ilişkin hükümler uygulanmaya başlanmış, tam ve dar mükelleflerin bölgedeki gelir ve kurumlar vergisi muafiyeti sona erdirilmiş ve istisna düzenlemesine geçilmiştir.
- Serbest bölgelerde faaliyette bulunmak üzere ruhsat alınmış mükelleflerin, bu bölgelerde gerçekleştirdikleri faaliyetleri dolayısıyla elde ettikleri kazançları, bu maddenin yürürlüğe girdiği tarih itibarıyla faaliyet ruhsatlarında belirtilen süre ile sınırlı olmak üzere gelir ve kurumlar vergisinden müstesnadır.
- Avrupa Birliği'ne tam üyeliğin gerçekleştiği tarihi içeren yılın vergilendirme döneminin sonuna kadar, serbest bölgelerde üretim faaliyetinde bulunan mükelleflerin, bu bölgelerde imal ettikleri ürünlerin satışından elde ettikleri kazançları gelir veya kurumlar vergisinden müstesnadır.
- 11:31Finansal Kiralama İşlemlerinde İstisna
- Her türlü taşınır ve taşınmaz malların 6361 sayılı kanun kapsamında geri kiralama amacıyla ve sözleşme sonunda geri alınması şartıyla, kurumlar tarafından finansal kiralama şirketleri, katılım bankaları ile kalkınma ve yatırım bankalarına satışından doğan kazançlar ve bu durumlarca söz konusu varlıkların devralındığı kuruma kira süresi sonunda devrinden doğan kazançlar istisnadan yararlanır.
- İstisnadan yararlanan satış kazancı kiracı tarafından pasif de özel bir fon hesabında tutulur ve özel fon hesabında tutulan bu star, sadece kiracı tarafından bu varlıklar için ayıracak amortismanların itfasında kullanılır.
- İstisna edilen kazançtan herhangi bir şekilde başka bir hesaba nakledilen veya işletmeden çekilen ya da dar mükellef kurumlarca ana merkeze aktarılan kısım için uygulanan istisna dolayısıyla zamanında tahakkuk ettirilmeyen vergiler ziya uğramış sayılır.
- Kurumların tasfiyesi halinde de bu hüküm uygulanır.
- 12:42Varlık Kiralama İşlemlerinde İstisna
- Varlık kiralama işlemlerinde, kaynak kuruluşlarca kira sertifikası amacıyla sözleşme sonunda geri alınması şartıyla varlık kiralama şirketlerine satışı ve bu varlıkların devralındığı kuruma satışından doğan kazançlar istisna kapsamındadır.
- İstisnadan yararlanan satış kazancı, kaynak kuruluş tarafından pasifte özel bir fon hesabında tutulur ve sadece bu fon hesabında tutulan tutar, kaynak kuruluş tarafından varlık kiralama şirketinden devral alındığı tarihten itibaren bu varlıklar için ayrılacak amortismanların itfasında kullanılır.
- İstisna edilen kazançtan başka bir hesaba nakledilen, işletmeden çekilen veya dar mükellef kurumlarca ana merkeze aktarılan kısım için uygulanan istisna dolayısıyla zamanında tahakkuk ettirilmeyen vergiler ziya uğramış sayılır ve bu kurumların tasfiyesi halinde de bu hüküm uygulanır.
- 13:50Yabancı Fon Kazançları ve Portföy Yöneticiliği
- Kurumlar Vergisi Kanunu'na 6322 sayılı kanunla "Yabancı Fon Kazançlarının Vergilendirilmesi" başlıklı beşinci taksima maddesi eklenmiştir.
- Bu maddede yabancı fonlar ile bu fonların portföy yöneticiliğini yapan şirketlere ilişkin vergisel durumlar düzenlenmiştir.
- Yabancı fonların portföy yöneticisi şirketler aracılığıyla organize bir borsada işlem görsün veya görmesin, her türlü menkul kıymet ve sermaye piyasası aracı ile ilgili elde ettikleri kazançlar, belirli şartların sağlanması durumunda portföy yönetici şirketleri açısından bu fonların daimi temsilcisi sayılmayacak ve bunların işyerleri de bu fonların işyeri veya iş merkezi olarak kabul edilmeyecektir.
- 15:06Sinai Mülkiyet Hakları İstisnası
- Kurumlar Vergisi mükellefleri tarafından Türkiye'de gerçekleştirilen araştırma, geliştirme ve yazılım faaliyetleri neticesinde ortaya çıkan buluşların kiralanması neticesinde elde edilen kazanç ve iratların devir veya satışı neticesinde elde edilen kazançların Türkiye'de seri üretime tabi tutularak pazarlanmaları halinde, elde edilen kazançların Türkiye'de gerçekleştirilen üretim sürecinde kullanılması sonucu üretilen ürünlerin satışından elde edilen kazançların patentli veya faydalı model belgeli buluşa atfedilen kısmının yüzde elli'si, maddede belirtilen şartların yerine getirilmesi halinde kurumlar vergisinden müstesnadır.
- İstisnanın uygulanabilmesi için; buluşun patent haklarının korunması hakkında kanun hükmünde kararname kapsamında patent veya faydalı model belgesi verilecek koruma altına alınan buluşlar arasında yer alması, buluşa ilişkin incelemeli sistem ile patent veya araştırma raporu sonucunda faydalı model belgesi alınması ve istisna uygulamasından yararlanabilecek kişilerin kanun hükmünde kararnamenin ikinci maddesinde belirtilen nitelikleri taşıması gerekmektedir.
- Bu istisna gelir vergisi mükellefleri hakkında da uygulanır ve bu istisnadan yararlanan mükellefler, teknoloji geliştirme bölgeleri kanunu kapsamında yer alan istisna uygulamasından ayrıca yararlanamaz.